metoda dobrego startu

Metoda dobrego startu w Polsce została spopularyzowana przez prof. Martę Bogdanowicz. Może być stosowana zarówno w odniesieniu do dzieci o prawidłowym rozwoju psychoruchowym, jak i do dzieci, u których jest on zaburzony. Jest to metoda słuchowo-wzrokowo-ruchowa, w której zasadniczą rolę odgrywają następujące elementy:

1) słuchowy (piosenka);

2) wzrokowy (wzory graficzne);

3) motoryczny (ruchy zharmonizowane z rytmem piosenki w czasie odtwarzania wzorów graficznych).

Do wymienionych elementów dostosowane są trzy podstawowe rodzaje ćwiczeń:

1) ćwiczenia ruchowe (usprawniające analizator kinestetyczno-ruchowy),

2) ćwiczenia ruchowo-słuchowe (angażują analizator kinestetyczno-ruchowy i słowny),

3) ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe (kształcą analizator kinestetyczno-ruchowy, słowny i wzrokowy).

W klasie I przy wprowadzaniu liter i cyfr wykorzystuje się zasadniczą część metody dobrego startu, tj. ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe. Ta odmiana metody dobrego startu nosi nazwę śpiewanych liter lub liczb» Jej istotą jest skojarzenie z literą lub cyfrą odpowiednio rytmicznie dobranej piosenki lub wyliczanki. Kreślenie liter lub cyfr odbywa się zgodnie z rytmem piosenki lub wyliczanki.

Zajęcia prowadzone metodą śpiewanych liter lub liczb obejmują:

1. Zajęcia wprowadzające:

• nauka tekstu i melodii piosenki;

• analiza tekstu piosenki, jej treści i struktury fonematycznej;

• ćwiczenia słuchu fonematycznego, oddechowe, artykulacyjne z wykorzystaniem tekstu piosenki.

2. Opracowanie litery lub cyfry i odtwarzanie jej różnymi technikami (zasadniczy etap metody dobrego startu - ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe):

a) pokazanie i omówienie wzoru, demonstracja ćwiczenia;

b) wodzenie palcem po wzorze ze śpiewaniem piosenki lub recytacją wyliczanki;

c) odtwarzanie wzoru przy jednoczesnym śpiewaniu piosenki lub recytowaniu wyliczanki:

w powietrzu - ręką;
na powierzchni stołu - palcem;
na tackach z piaskiem;
na dużych arkuszach papieru lub na tablicy;
na kartce z bloku - pędzlem;
lepienie z wałeczków plasteliny.

3. Zajęcia końcowe - ilustracja treści piosenki za pomocą ruchu.

Ćwiczenia ze „śpiewanymi literami lub liczbami" sprzyjają przygotowaniu dzieci leworęcznych do pisania przez usprawnienie motoryki rąk i wytwarzaniu nawyku kreślenia cyfr i liter od strony lewej ku prawej. Ćwiczenia te mają wpływ na zaakceptowanie ręki lewej bądź prawej jako dominującej w czynnościach graficznych. Pomagają też dzieciom jąkającym się, gdyż podczas śpiewania lub recytowania wyliczanki jąkanie nie występuje.

Metoda dobrego startu jest przydatna nie tylko dla uczniów z trudnościami w uczeniu się treści matematycznych i polonistycznych, ale i dla uczniów, którzy takich kłopotów nie mają. Nie tylko zapobiega powstawaniu trudności, ale również stymuluje i aktywizuje dzieci o prawidłowym rozwoju. Daje pewność nauczania polisensorycznego, tj. takiego, które jednocześnie uaktywnia analizator wzrokowy, słuchowy i kinestetyczno-ruchowy, a to w efekcie końcowym zapewnia lepsze zapamiętanie znaku graficznego i podniesienie estetyki pisma.

Nauczanie polisensoryczne odpowiada właściwościom procesów poznawczych i uczenia się dzieci siedmioletnich. Ze względu na to, że zajęcia prowadzone metodą dobrego startu przebiegają w atmosferze pogody, akceptacji, pobudzają do śmiechu, wywołują radość, a zawierając takie elementy, jak: muzyka, śpiew, ćwiczenia rytmiczne, oddechowe i relaksacyjne, stwarzają okazję do odreagowania negatywnych napięć emocjonalnych. Stąd zajęcia te umiejętnie prowadzone przez
nauczyciela mogą mieć walor psychoterapeutyczny.