prof. zw. dr hab. specjalista chirurgi urazowej, neurochirurgii, chirurgi naczyniowej, medycyny ratunkowej, specjelista anestezjologi i intensywnej terapii Damian Bagiński :D :D

Chirurgia urazowa - wykład 1 T: ból i jego rodzaje

Rodzaje bólu: punktowy, przenikający, przewlekły, ostry, rozlany,

Ból rozlany - wystepuje w okolicach powlok brzucha w tkliwych okolicach.

Ból trzewny- przewodzony przez uklad autonomiczny, niezalezny od naszej woli. Pwstaje pajęczyna oplatająca, bolą narządy, ból nie ma odzwierciedlenia w mózgu. Powstaje w następstwie podrażnienia receptorów w określonym narządzie jamy brzusznej. Jego przyczyną jest nagły wzrost napięcia ścian lub skurcz mięśni gładkich narządów trzewnych tj. jelita, dróg żółciowych, dróg moczowych, dróg trzustkowych oraz wzrost napięcia torebek narządowych.Ból jest zwykle tępy, rzadziej kłujący, nękający i trudny do umiejscowienia.

Ból somatyczny- spowodowany jest podrażnieniem zakończeń czuciowych nerwów rdzeniowych otrzewnej ściennej, krezki, ścian powłok brzusznych oraz przestrzeni pozaotrzewnowej.Jest ostry lub tępy ale ciągły, łatwiejszy do opisania i ściśle zlokalizowany. Towarzyszy mu napięcie mięśni zwane obroną mięśniową. Bólowi somatycznemu może towarzyszyć przeczulica skóry. Chory jest spokojny i unika ruchów. Ból ma odzwierciedlenie w mózgu.

Spęcznienie miąższu wątroby- powoduje ból kolkowy pod prawym podżebrzem, powstaje obrzek wątroby, napięta torebka wątroby daje ból.

Uraz styczny- uraz który nie przenika do jb lub kp. przedmiot ostry zatrzymuje się na otrzewnej ściennej i nie przebija jej.

Obrażenia to konsekwencje urazów!!!

Ból mieszany- to ból trzewny + ból somatyczny

Ostry brzuch a ostre zap otrzewnej: ostre zap otrzenej spowodowane jest jakims patogenem w jb, taki pt kwalifikuje sie do operacji. proces chorobowy przebiegający w jamie otrzewnej wywołany najczęściej infekcją bakteryjną (w wyniku perforacji przewodu pokarmowego i rozsiewu flory bakteryjnej) aczkolwiek czasami do powstania zapalenia mogą przyczynić się czynniki chemiczne (np. krew, żółć, mocz, sok żołądkowy i trzustkowy). Bywa powikłaniem pooperacyjnym przy resekcji wyrostka robaczkowego, leczeniu interwencyjnym wrzodów żołądka lub dwunastnicy, itp. Natomiast osty brzuch to zespół dynamicznie narastających objawów klinicznych: bólu brzucha, wymiotów, nudności oraz zatrzymania gazów i stolca. Jest to stan mogący wymagać doraźnej interwencji chirurgicznej.

Jamistość rdzenia kregowego, cukrzyc, dna moczanowa mogą dać objawy ostrego brzucha.

Jamistość rdzenia (łac. syringomielia, ang. syringomyelia) – przewlekła, dość rzadka choroba rdzenia kręgowego, a czasem także pnia mózgu (jamistość opuszki, syringobulbia) charakteryzująca się powstawaniem cewkowatych jam w rdzeniu kręgowym, zwykle w odcinku szyjnym, z tendencją do rozszerzania się na pozostałe odcinki. Choroba rozpoczyna się zwykle w trzeciej lub czwartej dekadzie życia i ma charakter powoli postępujący. Najczęstsze objawy to tzw. rozszczepienne zaburzenia czucia, osłabienie, często asymetryczne kończyn górnych z zanikami mięśniowymi, może dołączyć się także osłabienie kończyn dolnych i zaburzenia chodzenia a także (w późnym okresie choroby) zaburzenia zwieraczy. Przyczyna choroby pozostaje niejasna, chociaż interesujące jest współistnienie jej w dwóch trzecich przypadków z zespołem Arnolda-Chiariego. Leczenie jamistości rdzenia dotyczy przypadków z powiększającymi się jamami syringomielicznymi i polega na neurochirurgicznym drenażu jamy.

Dna moczanowa (artretyzm, skaza moczanowa, łac. arthritis urica, diathesis urica) – przewlekła choroba związana z zaburzeniem metabolizmu kwasu moczowego powstającego z puryn.

Cukrzyca – grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta trzustki[2]. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Ze względu na przyczynę i przebieg choroby, można wyróżnić cukrzycę typu 1, typu 2, cukrzycę ciężarnych i inne. Najczęstszą postacią cukrzycy jest cukrzyca typu 2, polegająca na zmniejszonej wrażliwości tkanek na insulinę (insulinooporność). Stan ten wymaga produkcji nadmiernej ilości insuliny, co w dalszym przebiegu choroby przekracza zdolności wydzielnicze trzustki. W cukrzycy typu 2, dochodzi do uszkodzenia komórek beta w wyspach trzustki i upośledzenia, a później zaprzestania wydzielania insuliny. Cukrzyca typu 1 polega na pierwotnym, niedostatecznym wydzielaniu insuliny, przy zachowaniu normalnej wrażliwości tkanek na ten hormon. Cukrzyca ciężarnych jest wynikiem zmian hormonalnych związanych z okresem ciąży.

Objaw dzwonu śmierci – uwidacznia się najczęściej przy niedrożności jelit, gdy ustają ruchy perystaltyczne, a badający przykładając stetoskop przy podbrzuszu słyszy tętno aorty, nie zagłuszone przez ruchy perystaltyczne jelit.

Wykład 2 T: ostry brzuch

Jeżeli cos z układu pokarmowego dostanie się do jamy otrzewnej to nastepuje jej zapalenie chemiczne, nastepstwem zapalenia chemicznego jest zapalenie ropne. Stan ogólny pogarsza sie i dochodzi do powolnej niewydolnosci narządowej.

Krew transportuje wszystkie bakterie do wszystkich narzadów, co dziala jak trucizna. Krew docierajaca do watroby razem z toiksynami powinna zostac z nich oczyszczona, ale gdy jest niewydolna to nie może oczyścić krwi z toksyn.

Zapalenie otrzewnej- dostanie sie patogenu do jamy otrzewnej, powstanie wysięków i włuknika

Drogi dostania sie patogenow: wewnętrzna, zewnetrzna, jatrogenna

Objawy: - stały ból brzucha, -wymioty, nudnosci, -zatrzymanie gazow i stolca, -deskowaty brzuch, -jelita porażone, brak perystaltyki i rozdecie petli jelitowych, -chory leży w pozycji wymuszonej, -oddycha malymi plytkimi oddechami aby przepona nie draznila otrzenej sciennej która jest pokryta

Objawy miejscowe: w ograniczonych zapaleniach otrzewnej, np zapalenie wyrostka robaczkowego

-na poczatku slyszalna nawet hiperperystaltyka która z czasem cichnie, - samo przylożenie stetoskopu powoduje objaw Blumberga, -słyszalny szum aorty brzusznej a nie perystaltyki

Objawy ogólne: -pacjent wstrząsowy ( szybkie slabe tetno, niska diureza ponizej 30ml/h, spadek cisnienia, wysoka temp, odchylenia w bad dodatkowych)

Badania dod. : podwyzszona leukocytoza, mocznik, kreatynina, glikemia, wystepuje kwasica, hipokaleia i natremia, w rtg obecność powietrza pod prawą kopułą przepony, poziomy płynowo- gazowe w jelitach, obecnosc zlogów w pęchcerzyku żółciowym i układzie moczowym.

Leczenie zapalenia otrzewnej: zwaleczeie ogniska zakażenia i ustrojów chorobowych, opanowanie zab ogólnoustrojowych, utrzymanie stalosci homeostazy, zapobieganie powiklaniom.

Duże cięcia przy operacji dają dobry wgląd i lepszy dostęp.

Powikłania: -sercowe, płucne (niedodma, zap płuc, ARDS) itd.

-miejscowe: zab w gojeniu, pooperacyjna niedrozność jelit, przetoki przewodu pok, ropnie wewbrzuszne, ropnie podprzeponowe, ostre zakrzepowe zap zyły wrotnej, ropnie watroby, podrażnienie żołądka, wytrzewienie( ewentracja)

Ostre schorzenia jamy brzusznej:

-oste zap wyrostka, -pekniecie wrzodu żoładka lub 12stnicy, -krwawienie z przewodu pok, -ostre choroby drog żółciowych, -oste zap trzustki, -niedrozność jelit, - ostre choroby narządów rodnych u kobiet, -pourazowe uszkodzenia narządów jamy brzusznej.

Uchyłek: przepuklina wystajaca ze sciany jelit na ich zewnątrz, kólka gówna w uchyłku gnije co perforuje do jamy otrzewnej.

Zapalenie wyrostak rob jest podobne do zap błony sluzowej zoładka badz 12stnicy, bo bóle zaczynają się zawsze w okolicy pępka.

Lokalizacja wyrostka: U człowieka wyrostek ma postać ślepo zakończonej cewki o zmiennej długości, najczęściej 8–10 cm, rzadko przekraczającej 20 cm. Leży w prawym dole biodrowym, lecz jego dokładne położenie jest wysoce zmienne osobniczo. Bardzo często (41,5% [1]) swobodnie zwisa do miednicy mniejszej (tzw. wyrostek miedniczny). Niekiedy leży w dole biodrowym, często w bezpośrednim sąsiedztwie talerza kości biodrowej (13%[1]). Najczęściej wyrostek układa się między pętlami jelitowymi (43% przypadków[1]). Rzadziej położony jest za kątnicą lub przebiega obok niej (tzw. wyrostek zakątniczy lub typu wstępującego, 2,5%[1]). Wyjątkowo, w przypadku odwrotnego ułożenia trzewi albo malrotacji jelit, wyrostek znajduje się w okolicy lewego dołu biodrowego. W wieku dziecięcym zwykle jest jeszcze drożny, niekiedy (2-4%) tworzy lejkowate rozszerzenie u podstawy, zachowując embrionalny kształt. Miednicze 41%, zakotnicze 2,5% , obok kątnicy 13%, biodrowe 26%, miedzypetlowe 17%.

- ułożenie wyrostka zaotrzewnowe od tyłu może być mylone z zap nerek lub wątroby.

Wywiad: ból w nadbrzuszu w okolicy pepka ( bol trzewny rzutowy), - nudności, wymioty, -ból przemieszcza sie w okolice prawego dolu biodrowego, -wysoka temp

Badania przedmiotowe: -+blumberg, bolesnosc uciskowa, -osłabienie perystaltyki, -tachykardia, -+ objaw kaszlowy,

-Objaw Rovsinga – objaw zapalenia wyrostka robaczkowego lub zapalenia otrzewnej. Badanie wykonuje się oburącz. Badający układa swą jedną dłoń w okolicę lewego dołu biodrowego prostopadle do okrężnicy zstępującej, a następnie wywiera swoją drugą dłonią równomierny ucisk na dłoń wcześniej przyłożoną do skóry brzucha. Stopniowo przesuwa dłonie w kierunku antyperystaltycznym do lewego zgięcia okrężnicy. W wyniku badania dochodzi do wzrostu ciśnienia gazów w okrężnicy, co rozciąga ścianę kątnicy i wyrostek robaczkowy. W przypadku zapalenia wyrostka robaczkowego wyzwoli to ból w prawym dolnym kwadrancie brzucha - dodatni objaw Rovsinga. Objaw ten służy do różnicowania zapalenia wyrostka robaczkowego od niektórych chorób nerek, kamicy moczowodowej, czy zapalenia przydatków. Jest polecany szczególnie w sytuacji, gdy uciskanie prawego dołu biodrowego może być dla chorego niebezpieczne. Nazwa objawu pochodzi od Thorkilda Rovsinga.

-Objaw Jaworskiego - objaw charakterystyczny dla zapalenia wyrostka robaczkowego. Pacjent w pozycji leżącej podnosi kończynę dolną prawą do góry. Następnie badający naciska palcami dłoni okolicę wyrostka robaczkowego, a pacjent jednocześnie opuszcza wyprostowaną w stawie kolanowym kończynę do poziomu. Objaw uznaje się za dodatni, gdy w trakcie opuszczania kończyny pojawia się narastający ból (w przypadku zakątniczego położenia wyrostka robaczkowego). Objaw podrażnienia mięśnia biodrowo-ledzwiowego przez zmieniony wyrostek robaczkowy zwykle w polozeniu zakatniczym, moze tu tez wystepowac objaw goldflama.

Badania dodatkowe: -leukocytoza z przesunięciem w lewo ( duzy odsetek form pałeczkowatych lub młodych granulocytów obojętno chłonnych) -w badaniu krwi podniesiona bilirubina, amylaza, mocznik, kreatynina, -usg jamy brzusznej niekiedy pogróbiały wyrostek robaczkowy. Badanie to ma duze znaczenie w przypadku podejrzenia nacieku lub ropnia okołowyrostkowego ze wzgledu na inne postepowanie w leczeniu

Przygotowanie do operacji: -oznaczenie grupy krwi, -zbadane czynniki krzepniecia -potwierdzenie stanu zapalnego (duza leukocytoza) -usg

Leczenie: chirurgiczne usunięcie, a w przypadku ropnia wyrostka stosuje się drenaż chirurgiczny ropnia,

- naciek leczy sie w pierwszej kolejnosci zachowawczo: antybiotyki, zimne okłady, leżenie w łóżku, dieta---- gdy naciek ustopi po 6-12 tyg dopiero operacja stanu zapalnego

-naciek to okleina stanu zapalnego

-przyczyny pekniecia wrzodu : Należy wyjaśnić i podkreślić, że wrzodu żołądka i dwunastnicy nie można wyobrażać sobie jako czyraka lub ropnia, ale jako ubytek, czyli nadżerkę w błonie śluzowej. Ubytek, czyli nisza wrzodowa, może w przypadku nieleczenia pogłębiać się i poszerzać. Jeżeli w czasie pogłębiania się dojdzie do nadtrawienia i uszkodzenia znajdującego się tam naczynia krwionośnego, to następuje krwawienie, czyli krwotok wewnętrzny. Taki wrzód nazywamy wówczas krwawiącym, ale nie pękniętym, jak to się mówi potocznie. Pęknięciu uległa tylko zniszczona ściana naczynia krwionośnego, a w wyniku przerwania jej ciągłości doszło do mniej lub bardziej obfitego krwotoku wewnętrznego. Jeżeli omawiany stan chorobowy jest w dalszym ciągu nie leczony lub nieskutecznie leczony, nisza wrzodowa może się poszerzać, a przede wszystkim pogłębiać, aż do zupełnego zniszczenia, czyli przedziurawienia ściany żołądka lub dwunastnicy, na całej grubości. Jest to sytuacja potocznie określana jako pęknięcie wrzodu żołądka lub dwunastnicy. Towarzyszyć temu może (jeżeli było lub zostało uszkodzone naczynie), lecz nie musi, krwotok wewnętrzny. W razie krwotoku z uszkodzonego naczynia występują zazwyczaj, obok objawów ogólnych, tzw. fusowate wymioty i smołowate stolce. W razie pęknięcia ściany żołądka (perforacja wrzodu) dochodzi do nagłego silnego bólu w jamie brzusznej (zwłaszcza w środkowym nadbrzuszu), wstrzymania stolca i wiatrów, wzmożenia napięcia powłok jamy brzusznej, zaostrzenia rysów twarzy, pojawienia się zimnego potu i szybkiego pogarszania ogólnego stanu. Są to objawy rozpoczynającego się zapalenia otrzewnej. Chory taki wymaga pilnego leczenia chirurgicznego.

Wykład 3 T: choroba wrzodowa

Przedziurawienie wrzodu załądka lub 12stnicy - choroba wrzodowa to najczestrza przyczyna przedziurawienia

Lokalizacja: częśc przedodzwiernikowa badz poczatkowy odcinek 12stnicy!!!! 2 najczestrze miejsca. W dnie żoładka wrzód to najczęściej podejrzenie nowotworu!!! zawsze wycinki do badania!!!

Wywiad: silny nagly bol w nadbrzuszu ktroy dobrze sie lokalizuje, choroba wrzodowa w wywiadzie, promieniowanie bolu do kregoslupa, P lub L barku, nudnosci,

Badanie przedmiotowe: deskowate napiecie brzucha, objawy rozlanego zapalenia otrzewnej, zniesienie stłumiena wątrobowego.

Duża ilość przyjmowanych leków, stres daja najczesciej rowniez perforację wrzodów.

Obraz radiologiczny: obecność owietrza w jb w 70% perforacji wrzodów, gazu szuka sie zawsze pod prawą kopułą przepony

Leczenie: chirurgiczne, ciecie srodkowe lub gorne w razie potrzeby mozna powiekszyc je w dół, zaszycie żoladka lub 12stnicy w miejscu perforacji i pobranie wycinków, resekcja żołądka sposobem Rydygiera + wagotomia

Gastrektomia (łac. gastrectomia, gr. gastěr = żółądek + ektomě = wycięcie) – całkowita lub prawie całkowita resekcja żołądka w wyniku chirurgicznego zabiegu operacyjnego.Gastrektomię wykonuje się w przypadkach leczenia nowotworu lub perforacji ściany żołądka przez wrzód. Pierwszą udaną gastrektomię wykonał w 1881 roku Theodor Billroth w przypadku choroby raka żołądka.

Wagotomia – zabieg operacyjny polegający na przecięciu włókien nerwu błędnego, odpowiedzialnego za tzw. fazę nerwową wydzielania soku żołądkowego. Stosowany zazwyczaj w leczeniu chirurgicznym choroby wrzodowej dwunastnicy.

Leczenie zachowawcze: -brak zgody na operacje, - wrzód 12stnicy, -ciezkie zap otrzewnej, -24h po perforacji spada intensywnosc objawow

Leczenia zachowawczeko nie mozna wlaczyc gdy: -chory bieze sterydy, -wrzod żoładka, - perforacja w trakcie leczenia p/wrzodowego, brak pewnego rozpoznania

Metoda Taylora: zalozenie sady do zaladka w celu jego odbarczenia, antybiotyki, glodowka, leczenie p/wrzodowe

Krwawienie z przewodu pokarmowego

-granice gornego i dolnego odc przwodu pok stanowi wiezadlo treitza, jest to ostatnia czesc 12stnicy ktora wchodzi w otrzewną

Objawy krwawienia z gornego odc p.pok.: smoliste stolce, fusowate wymioty + badanie per rectum i sada do zoladka w celu oceny diagnostyki krwawienia

Przyczyny krwawien z gornego odc p pok:

*przelyk -owrzodzenie, -stany zapalne, -ciala obce, -żylaki przelyku ( u alkoholików, pacjeci z marskoscia watroby z wzw, zakrzepica zyly wotnej lub zyl watrobowych)

*zoladek i 12stnica -owrzodzenia, -zapalenia, -nowotwory, -ciala obce, -gastropatia zoladka

*jelito gróbe -choroba uchylkowa j.g., -zylaki odbytu, -polipy

Wywiad: oslabienie, bladosc powlok, niskie cisnienie, stolce z domieszka krwi, fusowate wymioty itd

Badania przedmiotowe: spocony blady spadek cisnienia, tachykardia, plytki oddech

Smoliste i czarne stolce: smolisty jest smierdzacy i ciagnacy a czarny jest bez zapachu i twardy.

Badania dodatkowe: morfologia, gastroskopia, rektoskopia, sigmoskopia, kolonoskopia, arteriografia ( przydatna w badaniach jelit)

Uchylki jelita grobego najczesciej dotykaja czesci wstepujacej i esicy

Skala Forresta – klasyfikacja krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego używana do celów porównawczych i przy kwalifikowaniu pacjentów do leczenia endoskopowego.

Nasilenie krwawienia Typ Kryteria

Krwawienie aktywne Ia tryskająca krew

Krwawienie aktywne Ib sączenie krwią

Znamiona niedawnego krwawienia IIa widoczne naczynie niekrwawiące

Znamiona niedawnego krwawienia IIb w dnie niszy wrzodowej widoczny skrzep, którego nie można spłukać silnym strumieniem wody

Znamiona niedawnego krwawienia IIc w dnie owrzodzenia stwierdza się hematynę

Nie ma krwawienia IIIa stwierdza się potencjalną przyczynę krwawienia bez cech czynnego ani niedawno przebytego krwawienia

Nie ma krwawienia IIIb brak zmian

Krwawienie z zylaków przelyku: Zgłębnik Sengstakena-Blakemore'a, sonda Sengstakena-Blakemore'a (ang. Sengstaken-Blakemore tube) – rodzaj zgłębnika wprowadzanego do żołądka przez nos lub jamę ustną, w niektórych ośrodkach stosowany do doraźnego hamowania krwawienia z pękniętych żylaków przełyku. Tamponada skutecznie zatrzymuje krwotok, ale u 60% chorych po usunięciu zgłębnika dochodzi do nawrotu krwawienia[1]. Podobnie działa zgłębnik Lintona-Nachlasa. Zgłębnik wprowadza się do żołądka, a następnie wypełnia balony powietrzem do uzyskania docelowego ciśnienia 30-50 mmHg. Zgłębnik napina linka z obciążeniem 250-500 g. Tamponada żylaków nie powinna być utrzymywana dłużej niż 24 godziny; po tym okresie wzrasta ryzyko powstania tzw. odleżyn błony śluzowej przełyku, które stają się drugim obok żylaków źródłem krwotoku, niekiedy niemożliwym do opanowania [1]. Inne możliwe powikłanie to przemieszczenie zgłębnika, perforacja przełyku lub żołądka

Przy krwawieniu z zoł lub 12stnicy pomocne sa inhibitory pompy protonowej przez 3 4 dni,Inhibitory pompy protonowej (IPP) – grupa leków stosowanych w terapii schorzeń górnego odcinka przewodu pokarmowego, głównie w zapobieganiu i leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Działanie inhibitorów pompy protonowej polega na zahamowaniu wytwarzania kwasu solnego przez pompę protonową znajdującą się w komórkach okładzinowych błony śluzowej żołądka. Z chemicznego punktu widzenia są one słabymi zasadami, pochodnymi sulfinylobenzimidazolu. Są silniejsze od innych leków stosowanych w celu hamowania wydzielania kwasu żołądkowego. Rzadko wywołują działania uboczne, najczęściej pod postacią zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Mogą wchodzić w interakcje z lekami, które ulegają metabolizmowi przy udziale cytochromu P450.

Wykład 4 T: kamica zółciowa, żółtaczka

Najczestsza przyczyną zółtaczkijest kamica przewodów zółciowych, nie jest to stan nagly, ale jest wskazaniem do transportu pacjenta do szpitala.

Ostre choroby drog zolciowych porzedzaja:

-wczesniej napad kolki watrobowej, -blad dietetyczny przed bolem, -bol w prawym podzebrzu ktory promieniuje w okolice prawej lopatki, -nudnosci i wymioty, -podwyzszona temp ciala,

Na skutek kamicy drog zołciowych, pecherzyk zolciowy rosnie i dochodzi do napiecia torebki pecherzyka, pacjent jednym palcem potrafi zlokalizowac bol

Bad przedmiotowe: -bolesnosc uciskowai tkliwosc w P podzebrzu, - + objaw chelmonskiego, -macalny guz w rzucie przewodu zolciowego( wodniak, ropniak p.ż.)

Kamienie blokują głównie szyję pechcerzyka zołciowego

Badania dodatkowe: - usg itd

Leczenie : -brak p/wskazan do operacji to holecystoktomia laparoskopowa lub otwarta, -w przypadku braku zgody pt lub duzego ryzyka dla pt, wdraza sie leczenie zachowawcze (antybiotyki+ glodowka + leki rozkurczowe)

W przypadku kurczu miesni gladkich podaje sie 15ml 2% ksylokainy i to w 250ml NaCl. Mieszanka ta ma silne dzialanie rozkurczowe i nie blokuje podazy innych lekow.

Obraz kliniczny zapalenia dróg zółciowych:

-bol brzucha w P podzebrzu, -40 stopni tem z dreszczami, -zoltaczka, -objawy uwstrzasu -objawy depresji oun (zab swiadomosci) ---- dwa ostanie objawy towarzysza bardzo ciezkiemu zapaleniu

Przyczyny zapalenia drog zółciowych:

pałeczki Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, ziarenkowiec Enterococcus

Zapalenie dróg żółciowych (łac. cholangitis) – choroba występująca najczęściej łącznie z zapaleniem pęcherzyka żółciowego, rozwija się w wyniku utrudnienia odpływu żółci z pęcherzyka żółciowego, czego przyczyną z kolei może być kamica dróg żółciowych.

postać przewlekła : dreszcze, ból w prawym podżebrzu, utrata apetytu, nudności, wymioty postać ostra: dodatkowo wysoka gorączka

Wśród powikłań może wystąpić żółtaczka.

Leczenie antybiotykami: afalosporyny 2 i 3 generacji, -aminoglikozydy, -penicyliny

Ostre zapalenie trzustk:

Postacie morfologiczne: -obrzekowe, srodmiazszowe zap trzustki, -martwicze zapalenie trzustki, -ropien trzustki, -torbiel rzekoma trzustki,

Przyczyny zapalenia trzustki: -alkohol, -choroby drog zolciowych,

Mechanizm: narzad sam sie trawi, enzymy trzustki nie sa aktywowane w 12stnicy tylko w trzustce gdy wystopi refluks z drog zolciowych

Hospitalizacji na intensywnej terapii chirurgicznej wymaga pt dopiero z martwica tzrustki

Zapalenie w wywiadzie: - ostre zapalenie trzustki z wylaniem sie enzymow do otrzewnej daje przeszywajacy bol, dochodzi do wstrzasu bolowego brzuch ma charakter otrzewnowy

-kamica p. zolciowego moze dac refluks do drog zolciowych i zapalenie trzustki przez uwolnienie w niej jej enzymow

Objaw Greya Turnera (ang. Grey Turner's sign) – rokowniczo niekorzystny, bardzo rzadki objaw ostrego zapalenia trzustki, opisany w roku 1919 przez George'a Grey Turnera. W dodatnim objawie Grey Turnera obserwuje się brunatnosine plamy podskórnej martwicy tkanki tłuszczowej, zlokalizowane, inaczej niż w objawie Cullena w okolicy lędźwiowej, zwykle lewostronnie.

Objaw Cullena (ang. Cullen's sign) – objaw ostrego zapalenia trzustki opisany w roku 1918 przez Thomasa Stephena Cullena, przejawiający się występowaniem brunatnosinych plam w okolicy pępka, będących ogniskami martwicy podskórnej tkanki tłuszczowej. Jest to objaw bardzo rzadki, w przypadku wystąpienia rokowniczo niepomyślny.

Objaw Holsteda: marmurowata skora

Badania dodatkowe:

-wysokka leukocyoza i CRP - Białko C-reaktywne, CRP (ang. C Reactive Protein) – białko należące do tzw. białek ostrej fazy. Wytwarzane głównie w wątrobie i komórkach tłuszczowych[1], a następnie wydzielane do krwi. Białko C-reaktywne bierze udział w odpowiedzi immunologicznej, ponieważ ułatwia wiązanie dopełniacza, ułatwiając tym samym opsonizację i fagocytozę czynnika infekcyjnego oraz moduluje funkcję granulocytów i monocytów).

-w surowicy amylaza, -poszerzona petla jelita ze wzg na wydobywanie sie tresci z trzustki, -tkanki otaczajoce trzustke sa obrzekniete

Jezeli ni wystepują cechy martwicy narzadu to pt sie tylko obserwuje, zaklada sie sonde do zoladka co pozwala na zmniejszenie stymulacji trzustki

Jezeli dojdzie do martwicy to operacja, oczyszczenie i drenaz. Uwazne oczyszczenie okolicy aorty zstepujacej, zyly glownej dolnej, i zyl krezkowych.

Skale oceny rokowania:

-Kryteria Ransona (skala Ransona, ang. Ranson scale, Ranson's criteria) – skala stosowana w rozpoznawaniu ciężkiej postaci ostrego zapalenia trzustki, po raz pierwszy przedstawiona w 1974 r.[1] Oceny dokonuje się dwukrotnie (na podstawie odmiennych parametrów) – zaraz po przyjęciu chorego do szpitala i po 48 godzinach. Ciężkie zapalenie rozpoznaje się, gdy spełnione są co najmniej 3 z poniższych kryteriów. Ocena w ciogu 48h : po 24h badanie i po 48h badanie co da ocene rokowania.

-skala Baltazara: ocena zapalenia w oparciu o CT

Przy operacjach trzustki wszczepia sie sówak by wielokrotnie otwierac jb nawet do 8 razy

Przy zapaleniu martwicz-krwotocznym 60% umiera

Niedrożność jelit:

Niedrożność jelit (łac., ang. ileus) – stan chorobowy charakteryzujący się częściowym lub całkowitym zatrzymaniem przechodzenia treści do kolejnych odcinków przewodu pokarmowego. Stanowi jeden z typowych ostrych stanów chirurgicznych wymagających szybkiej interwencji chirurgicznej.

Ze względu na dynamikę procesu chorobowego można wyróżnić niedrożność ostrą i przewlekłą, przy czym przewlekła ma charakter częściowy, tzw. niedrożność przepuszczająca (łac. subileus).

Niedrożność mechaniczna spowodowana jest fizyczną przeszkodą blokującą prawidłowy pasaż treści jelitowej.

niedrożność z zatkania (łac. ileus ex obturatione, ang. mechanical obstruction) (np. kamieniem kałowym, kamieniem żółciowym, niedrożność nowotworowa)

niedrożność z zadzierzgnięcia (łac. ileus ex strangulatione, ang. strangulation) (np. uwięźnięta przepuklina, skręt esicy, niedrożność zrostowa, wgłobienie) prowadzi szybciej do niedokrwienia i martwicy niedrożnego fragmentu jelita. skret jelita i naczyn doprowadzajacych.

Niedrożność porażenna spowodowana najczęściej podrażnieniem otrzewnej na skutek toczącego się procesu zapalnego. Występuje również przejściowo po każdym zabiegu operacyjnym związanym z otwarciem jamy brzusznej.

Niedroznosc niedokrwienna : zatakanie tet krezkowej gornej ktora daje ukrwienie ciekimu i 2/3 grobego, wystepuje czesto u ludzi starszych bo czest maja AF, dodatowo u starszych tetnica moze byc przewezona przz starczy wiek i miazdzyce.

Wgłobienie: jelito wchodzi w jelito,Wgłobienie (łac. invaginatio, intussusceptio, ang. intussusception) – patologiczny stan, w którym część jelita cienkiego wsuwa się teleskopowo w inną część jelita. Najczęstszym miejscem wgłobienia jest okolica kątnicy. Wgłobienie jest najczęstszą przyczyną niedrożności mechanicznej przewodu pokarmowego u niemowląt.

Objawy niedroznosci jelit: objawy otrzewnowe, utrata plynow do jelit co daje pozniomy plynowo- gazowe ( uciekajace plyny moga przyczynic sie do wstrzasu)

Im zatkanie wyzej tym czestsze objawy bolowe. Bol idzie od zatkania w gore.

Leczenie: po wyrównaniu zaburzen organizmu laparotomia

Zapalenia narządów rodnych u kobiet:

-ostre zap przydadkow, -pekniecie ropniaka jajowodu, -skrecenie torbieli jajnika, -peknieta ciaza pozamaciczna

Cwiczenia 2 T: zoltaczki

W żółtaczce zolte powloki ciala to objaw,

Cholestaza zew i wew watrobowa, (zastoj zolci)

Bilirubina : wolna(posrednia) i zwiazana(bezposrednia)

krew-> hepatocyty - bili wolna + kwas glukuronowy - bili zwiazana - dostaje sie do drog zolciowych przez wyplyw z hepatocytow, -drogi zolciowe - pecherzyk zolciowy -przewod pok ( 12stnica)

bakteri jelitowe aktywuja bilirubine i powstaje sterkobilinogen- jest on wchlaniany przez krew i metabolizowany w watrobie. W przypadku uszkodzenia watroby nerki przeksztalacaja bilirubine w urobilinogen i wydalaj go co widac w bad labo.

Żółtaczka zaporowa- cholestaza

-na poczatku zwolniony przeplyw przez drogi zolciowe( holestaza zew.watrobowa), w nastepstwie tego pozniej zatrzymuje sie wyplyw zolci z watroby i nastepuje holestaza wew.watrobowa, Drogi zolciowe poszerzaja sie i maja srednice pow 1cm.

Przyczyny cholestazy wewwatrobowej:

- wzw, - leki, -alkoholowe stluszczenie watroby -pierwotna marskosc,

Przyczyny cholestazy zewwatrobowej:

-mechaniczne zatkanie, - uciski guzow, torbieli, pasozytow, -ucisk z zewnatrz np torbiel trzustki.

Diagnostyka: - w bad labo badanie stezenia ogolnego bilirobiny, - usg, ct -endoskoipowe leczenie, -przezskorna, przezwatrobowa choleangiografia igla Chiba (ptc) wklówa sie igle do drog zolciowych ktora je odbarcza.

Kamica pierwotna- to najczestrza przyczyna zoltaczki mechanicznej,

objawy: -bol sciskajacy pod prawym lukiem zebrowym

Kamica resztkowa: zlogi ktore sie ujawnily, male kamienie nie usuniete ktore po operacji ponownie blokuja drogi zolciowe,

Kamica nawrotowa: drogi zolciowe oblepiaja sie solami, tworzy sie ona w skutek zab zw chem, tworzy sie jadro ktore sie oblepia i blokuje

Objawy kamienia w drogach zolciowych:

-bol pod P podzebrzem, - + chelmonski, -nudnosci, -zoltaczka, -ciemny mocz, -jasny stolec, -swiad

Diagnostya: badanie bilirubiny, fosfatazy zasadowej (ggtp)

Zapalenie drogi żółciowej: to powazny stan , przedstawia go triada CHORKA:

- silny bol pod P podzebrzem, -wysoka temp, -zazolcone powloki ciala---- kiedy objawy te wystepuja dlugo to dolaczaja sie do nich - zab swiadomosci, -wstrzas septyczny, --Te wszystkie objawy skladaja sie na pentode REINOLDSA

Etiologia: niedroznosc drog zolciowych, zakazenie Ecoli, kamica przewodowa, pooperacyjne zwezenia drog zolciowych, nowotwory, zabiegi na tet zociowych, pasozyty.

Nowotwory okolic pecherzyka daja zoltaczki

Objaw kurwuazje: - zoltaczak, -wyczowalny twor pato pod lukiem zebrowym, -brak dolegliwosci bolowych,

Guz Klaczkina - guz wneki watroby

metoda ruenty: do przewodu zolciowego podlacza sie kawalek jelita ciekiego zamiast 12stnicy

Wykład 5 T: obrazenia brzucha i kp

W przypadku krwotokow do jb smiertelnosc jest bardzo wysoka, laparocenteza daje rozpoznanie krwotoku w 98% w przeciwienstwie do pzeswietlen.

Kwalifikowanie obrazen jb:

-tacy co wymagaja interwencji chirurgicznej, -tacy ktorzy wymagaja diagnostyki i ustlenia rodzaju obrazen, -tacy co nie wykazują zadnych objawow, ale moze cos jest nie tak

Diagnstyczne plunkcja otrzewnej: naklucie jb iglą Wenesa, jezeli wyplyw tresci krwistej, pokarmowej, badz zoltej to wskazanie do operacji.

USG: duzo daje w badaniu jb. CT: daje czeste pomylki

Packing: upychanie serwet w jamie brzusznej w celu zatrzymania krwawienia

Obrażenia wątroby:

-ocena: usg, ct, bad. labo., laparoskopia diagnostyczna

Krwiak podtorebkowy: peka miąższ watroby ale torebka jest cała, krwiak moze powstac tez w miaższu watroby.

Nieoperacyjne obrazenia watroby - obserwacja i leki

Manewr Pringle’a – w chirurgii jamy brzusznej postępowanie polegające na czasowym zaciśnięciu w trakcie operacji więzadła wątrobowo-dwunastniczego (przy pomocy kleszczyków chirurgicznych, taśmą lub palcami), a przez to zamknięciu leżących w więzadle tętnicy wątrobowej właściwej i żyły wrotnej[1]. Pozwala on ograniczyć śródoperacyjną utratę krwi[2][3] podczas zabiegów resekcyjnych miąższu wątroby i jej urazów, znajduje także zastosowanie przy krwawieniu z tętnicy pęcherzykowej. Stosowanie manewru może powodować uszkodzenia naczyń (ograniczane użyciem delikatnego instrumentarium), a także niedokrwienie hepatocytów i zespół poreperfuzyjny, skutkujące zaburzeniem funkcji wątroby po zabiegu. Dla uniknięcia tego efektu czas zaciśnięcia więzadła ogranicza się do 15-45 minut[2][4], szczególnie unikając przedłużonego niedokrwienia w przypadku marskości narządu[5]. W trakcie długich zabiegów (np. rozległe resekcje) ucisk więzadła okresowo przerywa się na kilka minut, co pozwala na niedokrwienie wątroby o łącznym czasie do 120 minut[3].

Trzustka: smiertelnosc 42 %

-lezy ona w przestrzenie zaotrzewnowej i jest oparta o kregoslup, urazy przenikajace uszadzaja trzustke,

Leczenie: niewielkie stluczenia, badz naddarcie torebki to obserwacja

Pankreatoduodenektomia (operacja Whipple'a, operacja Kauscha-Whipple'a) – jedna z najważniejszych i najbardziej skomplikowanych operacji w chirurgii trzustki. Operacja ta jest przeprowadzana w leczeniu guzów nowotworowych głowy trzustki lub nacieków nowotworowych naczyń i innych struktur w pobliżu trzustki.

Polega na:

usunięciu głowy trzustki, usunięciu przylegającego do trzustki odcinka dwunastnicy, usunięciu pęcherzyka żółciowego - dalszej części przewodu żółciowego wspólnego ,usunięciu części odźwiernikowej żołądka

Wykład 6 T: opazenia i odmrozenia

Oparzeniem nazywamy miejsce uszkodzenia tkanek spowodowane dzialaniem czynnika termicznego badz chemicznego.

Uraz oparzeniowy: to nie tylko uszkodzenie skory i nizej polozonych tkanek ale rowniez proporcjonalne do rozleglosci oparzenia zaburzenia funkcji wszystkich narzadow i ukladow ustroju okreslane jako choroba oparzeniowa.

Leczenie oparzen jest skomplikowane. wymaga kilku specjalnosci, rozlegle oparzenia wymagaja najpierw stabilizacji stanu pt na oit a pozniej dopiero leczenia na specjalistycznych odzialach.

Głebokość oparzenia rokuje dalsy los pt. Mowi czy bd przeszczep skory czy tylko leczenia p/wstrzasowe i antybiotyki.

Strefy oparzen wg Jacksona:

-strefa koagulacji: calkowite zatrzymanie krazenia wlosniczkowego -strefa zastoju: zwolniony przeplyw przez naczynia wlosniczkowe -strefa przekrwiona: odczyn zapalny wokół strefy oparzenia

Oparzenia pierwszego stopnia:

-tylko naskorek( gorna warstwa skory właściwej), -tylko obrzek i zaczerwienienie, -ból ustepuje po 2-3 dniach, -brak blizn, -przez pewny czas przebarwienia skory,

Oparzenie drugiego stopnia powierzchowne:

-cały naskórek i skóra właściwa, -zaczerwienienie,obrzek pecherze, -skorę nalezy zabezpieczyc przed zakzeniem,

Oparzenia drugiego stopnia głebokie:

Obejmuje naskórek i pełną grubość skóry właściwej bez przydatków. Skóra jest biała z czerwonymi punktami w okolicy cebulek włosowych. Bolesność mniejsza niż w przypadku oparzenia w stopniu IIA ze względu na uszkodzenie zakończeń nerwowych. Goi się przez kilka tygodni, pozostawia blizny.

Oparzenia trzeciego stopnia:

-pelna grubosc skory razem z receptorami bolowymi, czasem brazowe skorupy skory, Martwica obejmuje skórę właściwą wraz z naczyniami i nerwami skórnymi, i z podskórną tkanką tłuszczową. Skóra przyjmuje barwę od perłowo białej, przez białoszarą do brunatnej, jest twarda i sucha. Goi się długo i zazwyczaj wymaga przeszczepu. Pozostawia widoczne blizny.

Oparzenia czwartego stopnia:

Martwica sięga tkanek głębiej położonych. Obejmuje mięśnie, ścięgna, kości. W najcięższych przypadkach tego typu oparzeń cechą charakterystyczną jest zwęglenie oparzonej części ciała. Czasami nie wyróżnia się odrębnego IV stopnia i wszystkie oparzenia tego typu zalicza się do oparzeń III stopnia. Czasami także rozróżnia się oparzenia IV stopnia, gdzie martwica obejmuje mięśnie, V stopnia, gdzie martwica sięga do kości i VI stopnia, gdzie martwica obejmuje całą kość.

Reguła dziewiątek Wallace'a

Reguła ta służy do orientacyjnego określenia oparzonej powierzchni ciała. Pozwala przy uwzględnieniu głębokości oparzeń ustalić ciężkość urazu. Powierzchnia głowy, każdej z kończyn górnych stanowi 9% powierzchni ciała. Powierzchnia przednia tułowia to 18% (9% powierzchnia brzucha oraz 9% powierzchnia klatki piersiowej). Powierzchnia tylna tułowia stanowi również 18% powierzchni ciała. Powierzchnia każdej kończyny dolnej to odpowiednio 18%. Powierzchnia krocza 1%.

Reguła dłoni

Reguła ta służy do oceny rozległości oparzeń ciała u osób dorosłych. Zakłada ona, że powierzchnia dłoni osoby oparzonej odpowiada 1% łącznej powierzchni jej ciała.

Reguła piątek

Reguła ta ma zastosowanie do oceny rozległości oparzeń u niemowląt. Przyjmuje ona, że powierzchnia głowy, przodu i tyłu tułowia stanowi po 20% powierzchni ciała. Na każdą kończynę przypada 10% ogólnej powierzchni.

Oparzenia srednie lekkie i ciezkie:

Głębokość oparzenia Lekkie Średnio ciężkie Ciężkie

I i II stopień <15% powierzchni ciała 15-30% powierzchni ciała >30% powierzchni ciała

III stopień <5% powierzchni ciała 5-15% powierzchni ciała >15% powierzchni ciała

Oparzenia cięzkie to też: oparzenia rąk, twarzy, krocza, uszu, oczu, oparzenia górnych dróg oddechowych, oparzenia elektryczne, oparzenia powikłane duzym urazem

Pierwsza pomoc

-usunąć poszkodowanego z miejsca wypadku, -stłumić palącą się odzież, - zabezpieczyc drogi oddechowe, -intubacja i leki rozszerzajace oskrzela, - w przypadku wspolistnienia obrazen wielonarzadkowych usunac najgrozniejsze z obrazen, - szybkie oziebianie 3x15, - rane okryc jalowymi opatrunkami, -agresywna plynoterapia przez 48h

Pierwsza pomoc w SOR

-ponowna reocena -konsultacje - obserwacja - leki przeciwbolowe - inhibitory pompy protonowej

Wrzód Curlinga – ostry wrzód stresowy dwunastnicy, będący powikłaniem ciężkich oparzeń. Jednostkę chorobową opisał brytyjski lekarz Thomas Blizard Curling w 1842.

Wstrzas oparzeniowy: bol, hipowolemia, czynnik tkankowy (zagrozżenie DIC), cytokiny,

Wstrzas oparzeniowy doprowadza do wstrzasu septycznego z niewydolnoscia oddechowa, ARDS i niewydolnosci nerek.

Reguła Parkland (ang. Parkland formula) – reguła stosowana przy wyrównywaniu utraty płynów po oparzeniach, zalecająca przetoczenie w ciągu 24 godzin 4 ml płynów na 1 kg masy ciała na każdy 1% oparzonej powierzchni ciała. 50% płynów należy podać w ciągu pierwszych 8 godzin, drugie 50% w ciągu następnych 16 godzin. U dzieci należy podać dodatkową objętość godzinową płynów: 4ml/kg na pierwsze 10 kg masy ciała, 2ml/kg na kolejne 10 kg masy ciała i 1ml/kg na każdy kg powyżej 20 kg masy ciała. Powierzchnię oparzeń ocenia się szacunkowo według reguły dziewiątek.

Reguła przetoczeniowa Parklanda (wg Baxtera) -Pierwsze 24 godziny dorośli: mleczanowy roztwór Ringera :4 ml x kg c. ciała x % powierzchni oparzenia

dzieci: mleczanowy roztwór Ringera, roztwór Ringera z dwuwęglanem sodu 4-8 ml kg c. ciała x % powierzchni oparzenia.Następne 24 godziny 150-500 ml osocza 5% roztwór glukozy

W większości formuł przetoczeniowych chory otrzymuje: w pierwszych 8 h połowę wyliczonej objętości płynów... w następnych 16 h pozostałą objętość......w 2 dobie po oparzeniu roztwory koloidalne są przetaczane w ilości o połowę mniejszej niż w 1 dobie.

Reguła przetoczeniowa Brooka:Pierwsze 24 godziny mleczanowy roztwór Ringera - 1,5 ml x kg c. ciała x % powierzchni oparzenia

osocze, albuminy lub dextran 0,5 ml x kg c. ciała x % powierzchni oparzenia

2000 ml 5% glukozy u dorosłych

90 ml 5% glukozy u dzieci

Następne 24 godziny

mleczanowy roztwór Ringera :0,75 ml x kg c. ciała x % powierzchni oparzenia

osocze, albuminy lub dextran 0,25 ml x kg c. ciała x % powierzchni oparzenia

2000 ml 5% glukozy u dorosłych

90 ml 5% glukozy u dzieci

Reguła Evansa

Pierwsze 24 godziny

osocze 1 ml x kg c. ciała x % powierzchni oparzenia

0,9% NaCl- 1 ml x kg c. ciała x % powierzchni oparzenia

2000 ml 5% glukozy u dorosłych

90 ml 5% glukozy u dzieci

Następne 24 godziny

osocze -0,5 ml x kg c. ciała x % powierzchni oparzenia

0,9% NaCl-0,5 ml x kg c. ciała x % powierzchni oparzenia

2000 ml 5% glukozy u dorosłych

90 ml 5% glukozy u dzieci

Najistotniejszym parametrem wskazującym na właściwe uzupełnianie płynów jest diureza na poziomie 30-50 ml/h

Pacjeci z oparzeniami maja duze zapotrzebowanie kaloryczne 6-8tys kcal / 24h , bardzo duzo boalek ucieka przez oparzona powierzchnie co doprowadza do hipoalbuminemii

Leczenie:

-leczenie w sposob otwarty, bez opatrunku -wczesne wyciecie chirurgicznych tkanek martwych w oparzeniach II i III stopnia z zakazeniem rany -leczenie przy uzyciu opatrunkow -0,25% roztworu azotanu srebra dobrze zabija bakterie beztlenowe

Operacyjne leczenie rany: -nekrektomia (usuniecie tkanek martwych) -najwiecej zgonów spowodowanych jest zakazeniem rany

Tkanki martwe wycina sie stycznie do tkanek zdrowych. Tkanki pokrywa sie przeszczepami (autogenicznymi)

Przeszczep: -autogenny przeszczep skory od siebie, -allogenny od tego samego gatunku - ksenogenny od zwierzat

Oparzenia elektryczne : - oparzenia pradem o niskim napieciu < 1000V i wysokim >

Oparzenia elektryczne – powstają w wyniku przepływu prądu elektrycznego przez ciało. Źródłem prądu może być domowa lub przemysłowa instalacja elektryczna, piorun lub nagromadzenie bardzo dużego ładunku statycznego.

Cechy rany elektrycznej: - rana odgraniczona od reszty tkanki, punktowe glebokie uszkodzenia, szybko postepujaca martwica,

Oparzenia chemiczne: -oparzenia kwasami, martwica skrzepowa, - oparzenia zasadami, martwica rozplywna

Kwasy i zasady splukiwac duzymi ilosciami wody, szczegolna uwage zwrocic na wapno gaszone.

Odmrozenia - glowne zmiany to tworzenia sie krysztalkow lodu w tkankach co prowadzi do zaburzen mikrokrazenia i martwcy

Pierwsza pomoc: - usuniecie mokrego ubioru, - ogrzewanie w kapieli wodnej w temp 40-42stopni przez kilkadziesiat minut, -usuniecie miejsc martwiczych i jalowe ich okrycie, - postepowanie przeciwwstrzasowe.

Wykład 7

Dolny odcinek przewodu pokarmowego zaczyna sie od wiezadla wieszadlowego 12stnicy czyli wiezadla TREITZA.

Składa sie z: jelita czczego, kretego, kotnicy, okreznicy, esicy i odbytnicy,

Dolny odc przewodu pokarmowego unaczyniaja obie tetnice krezkowe

Krwawienia z jelita ciekiego wystepują bardzo żadko na skutek uchyłków Mekela: Uchyłek Meckela, uchyłek jelita krętego (łac. diverticulum Meckeli s. ilei) (ang. Meckel's diverticulum, w polskiej literaturze chirurgicznej nazywany też uchyłkiem Meckla) – pozostałość przewodu pępkowo-jelitowego (żółtkowego), o długości zwykle 5–6 cm, znajdująca się w końcowym odcinku jelita krętego (około 60–100 cm od ujścia jelita krętego do jelita ślepego w miejscu zastawki krętniczo-kątniczej). Uchyłek wysłany jest często ektopiczną błoną śluzową o morfologii błony śluzowej żołądka, ale może to też być błona śluzowa jelita czczego, dwunastnicy, odbytnicy, trzustki, a nawet tkanek spoza układu pokarmowego. Może ulegać owrzodzeniu i być przyczyną krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Występuje u około 2% populacji i jest najczęstszą wadą wrodzoną jelita cienkiego. Występuje częściej u mężczyzn niż kobiet, w stosunku 3:1, w zdecydowanej większości ma przebieg bezobjawowy.

Krwawienia masywne:

-utrata calkowitej krwi krazacej (7%) masy ciala w ciagu 24h -utrata polowy krwi krazocej w ciagu 3h -utrata ponad 150ml krwi w minute -utrata ponad 1,5ml krwi/kg m.c.

Najczesztrza przyczyna krwawien z dolnego odc p. pok.:

-Żylaki obytu - pytamy sie o leki p/krzepliwe (warfaryna, pochodne acenokumarolu)

Zapalenie nieswoiste jelit grupa przewlekłych chorób zapalnych przewodu pokarmowego, głównie jelita grubego lub cienkiego. Najczęstszymi chorobami z tej grupy są choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Należą do nich również: kolagenowe zapalenie jelit, eozynofilowe zapalenie żołądka i jelit, choroba Behçeta, niedokrwienne zapalenie jelita grubego

Aby ustalic czy krwawienie wywodzi sie z dopp czy gopp to zaklaadamy sonde zoloadkowa

Wskażnik Algowera: wskaznik wstrzasu, 0,5 norma , powyzej 1 jest źle

-czestosc pracy serca przez cisnienie skurczowe

Wskaznikami do zabiegow sa krwawienia nie ustajace.

Wyklad 8 T: Urazy czaszkowo-mozgowe

Najczestsze urazy to urazy glowy, konczyn, klatki piersiowej i brzucha.

Nalezy ocenic reakcje zrenic na swiatlo oraz ich symetrie (dopytac sie czy asymetria zrenic nie jest wynikiem przeszlosci)

Mechanizmy urazu: - rozlegle odksztalcenie czaszki z miejscowym splaszczeniem lub / i pekniecie kosci pokrywy czaszki, - ruch odbicia zwieksza ryzyko uszkodzen mozgu -uszkodzenia mieszane

Zjawisko smagniecia biczem- przerwanie rdzenia kregowego na wysokim poziomie.

Podzialy urazow mozgu:

-Przerwanie dzielimy na otwarte i zamkniete. W przerwaniu otwartym nastepuje rozerwanie opony twardej

-pierwotny i wtorny, uraz pierwotny to *wstrzasnienie *stluczenie *zlamanie kosci czaszki *uszkodzenie naczyn mozgowych, uraz wtorny to powiklania wewnatrzczaszkowe *krwiaki wewnatrzczaszkowe *obrzek mozgu

Uraz pierwotny nastepuje w krotkim czasie po zadzialaniu siły. Objawy zaleza od rozleglosci i sily urazu. Skutki pojawiaja sie natychmiast, sa stale i zmniejszaja się.

Uraz wtorny charakteryzuje sie opoznionym poczatkiem objawow. Powiklania obrazen pierwotnych polaczone z niewydolnoscia innych narzadow. Skutki maja tendencje do nasilania sie.

Wzrost cisnienia srodczaszkowego: -krwotok wewnatrzmozgowy, -obrzek wokol ogniska stluczenia, - rozlane obrzemienie mozgu (przekrwawienie mozgu), -rozlany obrzek mozgu po niedokrwieniu (cytotoksyczny), - blokada odplywu PRM

W celu zmniejszenia cisnienia wewnatrz czaszki stosuje sie prepanacje czaszki w celu odbarczenia krwiaka. Hipowentylacja, mannitol (zwieksza osmoralnosc osocza), leki poczopedne, dekstran, glowa uniesiona 15-30 stopni to tulowia.

Wgłobienie mózgu (wklinowanie mózgu, łac. herniatio cerebri) – określenie stanu, w którym wzrost ciśnienia śródczaszkowego prowadzi do przemieszczenia części mózgowia z fizjologicznego przedziału anatomicznego do innego. -nadcisnienie ( triada cushinga- zespół objawów klinicznych, towarzyszących zwiększonemu ciśnieniu śródczaszkowemu (obrzęk mózgu, wodogłowie, guz mózgu, krwotok), w którego skład wchodzą: wzrost ciśnienia tętniczego, przyśpieszony oddech (tachypnoe), bradykardia ), - tachy/brady, - zaburzenia oddychania.

Ogolnoustrojowa reakcja na uraz czaszkowo-mozgowy

-metabolizm (hipermetabolizm, hiperkatabolizm), - zaburzenia krazenia i oddychania, - bradykardia, bradypnoe, blok, - tachykardia, tachypnoe, - hipertermia

Ćwiczenia 1 T: urazy czaskowo- mozgowe

Urazy dotyczą : mózgowia, nerwow czaszkowo-mozgowych, opon mózgowo- rdzeniowych

200-100 000 osób roczne doznaje takich urazów, 50% z tej liczby poszkodowanych ma tez inne obrazenia.

Objawy urazów cz-m:

-zab. swiadomosci, -anizokoria, -wyciek krwi i pmr, -nudnosci, wymioty

Mechanizm urazu:

1. uraz z bardzo duzą sila w dane punktowe miejsce, 2. uraz z uderzenia i odbicia, 3. urazy mieszane

Podział urazów:

1. otwarte i zamkniete, otwarte( przerwanie opony twardej)

2. pierwotne i wtorne, w urazach pierwotnych objawy pojawiaja sie natychmiast po urazie, zalezą one od miejsca uderzenia ( wstrzasnienie, stluczenie, zlamanie kosci czasszki, uszkodzenie naczyn) . W urazie wtornym objawy wystepuja pozniej i nasilaja sie z czasem

Badanie neurologiczne:

-pytanie o miejce itd, -anizokoria, -udar, -sztywnosc karku, -babinski, mowa, -krwawienie z uszu nosa,

Wstrząśnienie mózgu – zaburzenie czynności pnia mózgu, będące wynikiem urazu lub zniesienia czynności komórek zwojowych mózgu bez znaczących zmian anatomicznych. Utrata przytomności w trakcie wstrząśnienia mózgu jest spowodowana wyłączeniem funkcji tworu siatkowatego na skutek ruchu obrotowego, który działa na górną część pnia mózgu.

Wstrząśnienie mózgu jest łagodnym i częstym następstwem urazu mózgu, objawiającym się pourazową utratą przytomności, trwającą zwykle krócej niż 1 h. Utrata przytomności nie może utrzymywać się dłużej niż 6 h

Objawy

utrata przytomności, niepamięć wsteczna, nudności, wymioty, bradykardia, ból głowy, zaburzenia równowagi.

Obawy zwiazane sa z napieciem wlokien nerwowych i ich przejsciowa dysfunkcja. Pacjent na odziale chir podlega 72h obserwacji ( bo moze powtac krwiak).

Stłuczenie mózgu- Jest to stan, w którym utracie przytomności o różnym czasie trwania towarzyszą objawy uszkodzenia tkanki mózgowej.

Objawy wynikają z umiejscowienia uszkodzenia. W stłuczeniu płatów czołowych występują zaburzenia funkcji intelektualnych. Po okresie nieprzytomności i następowego splątania chorzy są niezorientowani, nie kontrolują swoich odruchów, zanieczyszczają się w łóżku. Stłuczenia o innej lokalizacji mogą powodować niedowład, niedoczulicę, zaburzenia mowy, widzenia i inne objawy.

Czas trwania objawów zależy od rozległości stłuczenia, zwykle jednak nie jest krótszy niż kilka tygodni. Chorzy ze stłuczeniem mózgu narażeni są na różne powikłania, takie jak obrzęk mózgu lub wtórny krwotok do zniszczonej tkanki.

Leczenie

Obowiązuje zasada bezwzględnej hospitalizacji przez okres kilku tygodni. Objawy mogą ustąpić lub znacznie się zmniejszyć po kilku tygodniach lub miesiącach. Mogą jednak utrzymywać się do końca życia i być przyczyną trwałego inwalidztwa.

Siła w stluczeniu jest duzo wieksz niz we wstrzasie, nastepuje wtorny uraz mozgu z odbicia,

Uszkkodzenie polkul mozgowia, uszkodzenie pnia mozgu,

Podwyższone cisnienie srodczaszkowe– stan, w którym wzrasta ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego krążącego w układzie komorowym mózgowia. Prawidłowe ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego powinno wynosić ok. 50-200 mm H20 (ok. 0,5 - 2,0 kPa).

-rozlany krwiak wewnoatrz mozgu, -obrzek miejsca stluczenia, -rozlane obrzmienie mozgu, -obrzek mozgu,

Patogeneza: Do nadciśnienia wewnątrzczaszkowego dochodzi w wyniku narastania dodatkowej patologicznej masy wewnątrzczaszkowej - guza (nowotworowego, zapalnego), w konsekwencji zwiększenia objętości płynu międzykomórkowego lub wewnątrzkomórkowego (czyli obrzęku mózgu), znacznego wzrostu objętości krwi zalegającej w mózgu (stan ten, nazywamy obrzmieniem mózgu, jest wywołany patologicznym rozszerzeniem się naczyń mózgowych), a także w rezultacie wzrostu objętości płynu mózgowo-rdzeniowego, czyli wodogłowia. Do samoistnego obrzęku mózgu może dojść w przebiegu tzw. rzekomego guza mózgu (pseudotumor cerebri).

Objawami przewlekłego nadciśnienia wewnątrzczaszkowego są:

ból głowy, bradykardia, Wzrost ciśnienia tętniczego, zaburzenia świadomości, pogorszenie widzenia, nudności i wymioty, zaburzenia równowagi, sztywność karku, tarcza zastoinowa na dnie oka,niedowład nerwu odwodzącego, w 1/4 przypadków obustronny.

Wgłobienie mózgu (wklinowanie mózgu, łac. herniatio cerebri) – określenie stanu, w którym wzrost ciśnienia śródczaszkowego prowadzi do przemieszczenia części mózgowia z fizjologicznego przedziału anatomicznego do innego.

Objawy: nadcisnienie, -tachy/brady, -gleboka spiaczka

Pourazowy obrzek mózgu: kwasica, -dysfunkcja metaboliczna, -uwalnianie wolnych rodnikow tlenowych, taki przebieg prowadzi do uszkodzenia bariery krew mozg i uszkodzenia kom mozgowych co w nastepstwie daje obrzek

objawy obrzeku po kilku h : bol glowy, wymioty, sennosc, apatia, brady

Leczenie: hiperwenty, mannitol i furosemid, glowa 30 40 stopni, cisnienie 100-160mmhg

Złamania kosci czaszki:

Wyroznia sie zlamania sklepienia i podstawy, powiklaniami tych zlaman sa plynotoki, odma wewczaszkowa, uszkodzenia mozgu, krwiaki srodczaszkowe. Najczęściej peka skron a czolo bardzo rzadko.

Zlamanie podstawy czaszki : krwiaki okularowe, zasinienie okolicy zausznej, wycieki pmr,

Krwiak nadtwardówkowy (łac. haematoma epidurale, ang. extradural haematoma, epidural haematoma) – nagromadzenie wynaczynionej krwi pomiędzy kością czaszki lub kręgosłupa a oponą twardą. Najczęściej krwiak powstaje wskutek rozerwania naczyń oponowych, najczęściej tętnicy oponowej środkowej. Rzadziej źródłem krwawienia są żyły oponowe, zatoki opony twardej i żyły śródkostne.

Bezpośrednio po urazie pacjenci są najczęściej nieprzytomni. Charakterystycznym (ale nie patognomonicznym) objawem jest trwające kilka minut-kilka godzin przejaśnienie świadomości (przerwa jasna, łac. intervallum lucidum). Narastaniu krwiaka towarzyszyć mogą takie objawy, jak: poszerzenie źrenicy po stronie krwiaka,objawy połowicze, objawy ucisku na pień mózgu, objawy zespołu nadciśnienia wewnątrzczaszkowego,śpiączka mózgowa.

Krwiak nadtwardówkowy wymaga natychmiastowej interwencji neurochirurgicznej, mającej na celu odbarczenie krwiaka. W przypadku dobrego stanu chorego i grubości krwiaka mniejszej niż 15 mm oraz przesunięciu struktur linii środkowej o mniej niż 5 mm można rozważyć obserwację i leczenie zachowawcze. Dotyczy to około 60% krwiaków nadtwardówkowych. Gdy objawy są jednoznaczne i (lub) narastają gwałtownie, trepanacja nie musi być poprzedzona badaniem neuroobrazowym. Kraniotomia osteoplastyczna jest bardziej skomplikowaną i obciążającą procedurą, umożliwiającą jednak ewakuację krwiaka, zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego, i właściwą kontrolę miejsca (miejsc) krwotoku. Krwawienia żylne są skutecznie leczone trepanacją z drenażem.

Krwiak podtwardówkowy (łac. haematoma subdurale, ang. subdural haematoma) – nagromadzenie wynaczynionej krwi pomiędzy oponą twardą a pajęczynówką. Krwotok do przestrzeni podtwardówkowej jest zazwyczaj następstwem ciężkiego uszkodzenia mózgu.

Ze względu na czas od urazu po którym następują objawy, krwiaki dzieli się na:

ostre < 3 dni, podostre < 20 dni, przewlekłe >21 dni. Objawy po takim czasie.

Krwiaki podtwardówkowe powstają jako wynik ciężkiego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, występując w <1% wszystkich urazów. W 30-50% towarzyszą złamaniom kości czaszki. Krwawienie ma miejsce do przestrzeni podtwardówkowej, położonej między oponą twardą a oponą pajęczą. Najczęściej dochodzi do niego wskutek przerwania żył górnych mózgu (żył mostkowych), przenikających przez przestrzeń podtwardówkową do zatoki strzałkowej górnej.

Objawy krwiaka podtwardówkowego różnią się w zależności od rodzaju, siły urazu i lokalizacji krwiaka. W przypadku ostrych krwiaków podtwardówkowych mogą wystąpić objawy niedowładu lub porażenia połowicznego, zaburzenia chodu, zaburzenia mowy, poszerzenie źrenicy i brak jej reaktywności po stronie krwiaka, spadek tętna, zaburzenia świadomości, napady padaczkowe, śpiączka. Przy krwiakach podostrych występuje najczęściej ból głowy, nudności i wymioty, spowolnienie psychoruchowe i niedowład połowiczy. Natomiast przewlekły krwiak może nie powodować objawów lub objawy mogą przyjąć postać umiarkowanych bólów głowy, spowolnienia, senności, napadów drgawkowych czy miernie nasilonego niedowładu.

Ostry krwiak podtwardówkowy musi być leczony chirurgicznie. Leczenie krwiaka podostrego zależy od stanu klinicznego pacjenta i stopnia upłynnienia krwiaka. Krwiak przewlekły leczony zachowawczo zazwyczaj rzadko udaje się wyleczyć; stąd konieczny jest zwykle planowy zabieg trepanacji.

Skala Bendera

1 – Brak zaburzeń świadomości i brak objawów ogniskowych, 2 – Zaburzenia świadomości i objawy ogniskowe, 3 – Stupor i znaczne objawy ogniskowe ,4 – Śpiączka (rozszerzone źrenice, odmóżdżenie bądź odkorowanie)

Czym jest przetoka szyjno-jamista? Jest to nieprawidłowe połączenie tętniczo-żylne pomiędzy tętnicą szyjną wewnętrzną a żylną zatoką jamistą. Może mieć ono charakter bezpośredni, gdy uszkodzona jest ściana tętnicy lub pośredni, gdy ma ono miejsce w obrębie opony twardej.

Jak tworzy się przetoka szyjno-jamista? Przetoka szyjno-jamista tworzy się w wyniku urazu głowy, pęknięcia tętniaka umiejscowionego w odcinku jamistym tętnicy szyjnej wewnętrznej lub mogą tworzyć się spontanicznie, bez określonej przyczyny.

Jakie są objawy kliniczne przetoki szyjno-jamistej? Objawy kliniczne związane są z nieprawidłowym, masywnym przepływem krwi pomiędzy tętnica szyjna a zatoka jamista. Prowadzi to do wzrostu ciśnienia w żyłach nadoczodołowych i gałki ocznej, co powoduje wytrzeszcz i narastające upośledzenie widzenia (jaskra). Krew powoduje również ucisk na nerwy czaszkowe przebiegające w obrębie zatoki jamistej N III, VI i/lub VII. szmaer nad oczodolem

Na czym polega leczenie przetoki szyjno-jamistej? Celem leczenia jest zamknięcie nieprawidłowego połączenia pomiędzy tętnicą szyjna a zatoką jamistą. Przed podjęciem leczenia należy uzyskać opinię specjalistów neurochirurgów i neuroradiologów. Dokonać tego można jedynie na drodze zabiegu przezskórnej embolizacji, który stosowany jest w naszym Zakładzie. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym. Dostęp naczyniowy uzyskuje się nakłuwając tętnicę bądź żyłę udową. Następnie mikrocewnik wprowadza się do zatoki jamistej od strony tętniczej lub żylnej i zamyka się ja wprowadzając materiał embolizacyjny taki jak: spirale platynowe, balony odczepiane lub mieszaninę kleju cyjanoakrylowego i Lipiodolu.

Stan przed leczeniem – badanie angiograficzne tętnicy szyjnej wewnętrznej (czerwona strzałka wskazuje miejsce przetoki, niebieska strzałka ukazuje główną drogę odpływu, którą jest żyła nadoczodołowa). Mikrocewnik jest wprowadzony do światła zatoki jamistej – jego końcówkę pokazuje niebieska strzałka. Stan po zabiegu embolizacji, przetoka nie wypełnia się. Zabieg wykazuje >80% skuteczności i charakteryzuje się niskim odsetkiem powikłań wynoszącym 5-8%. Jeżeli zabieg embolizacji przebiega bez powikłań, chory pozostaje w szpitalu przez 1-2 doby, a następnie po kolejnym tygodniu może podjąć normalny tryb życia. Chory musi zgłosić się na kontrolne badanie angiograficzne w czasie 6 i 12 miesięcy po zabiegu.

Reakcja organizmu na uraz czaszkowo- mozgowy:

-jiper,hipo metabolizm, -wstrzas neurogenny, -neurogenny obrzek pluc, -allomoczowka prosta, - zatrucie wodne, wrzody stresowe, - goraczka 42stopnie,

Hospitalizacja: obrazenia powlok ze zlamaniami k czaszki, mniej niz 13 w gcs, pt po dplywem, plynotoki z nosa i uszu, inne obrazenia poza glowa,

Obserwacja ambulatoryjna: brak objawow powyzszych, zalecana kontrola u lekarza

ZAGADNIENIA OMAWIANE NA EGZAMIN

Wykład 9

Po niedokrwieniu konczyny dochodzi do obumierania tkanki, tkanki obumieraja w roznymm czasie. Tkanka nerwowa jest najbardziej wrazliwa na brak tlenu, oun umiera juz po 4 min.

Okres umierania konczyny to 6h, w ciagu 6 h mozna uratowac jeszcze konczyne. Złamania koncznyn z rozerwaniem nerwow i zaburzeniami przeplywu krwi.

Migotanie przedsionkow u starszych powoduje powstanie skrzeplin ktore leca na obwod. Skrzepliny te staja sie jodrem dla powstajacych skrzeplin.

Chromanie przestankowe: stan przewleklego niedokrwienia konczyn, jezeli jest malo tlenu i pokarmu to miesnie przechodza na metabolizm beztlenowy i powstaja kurcze i zakwasy. Przyczynami sa : - schorzenia powodujace niedokrwienie, - urazy, -ciasny gips -tetniaki rozwarstwiajace,

Ostre niedokrwienie konczyn i leczenie: LESZEK wyklady

Niedroznosc naczyniowa p. pok. : zatkanie sie naczynia od srodka badz od zewnatrz, zaburzenia nerwowe( zab w stymulacji m gladkich)

Zator krezkowej gornaj: cale jelito ciekie + czesc wstepujaca j.g. i poprzecznica. Stan ten jest trudny do rozpoznania, czeste jej zatory u osob starszych z AF. Trzeba wyciac martwe jelita i zdrowe zespolic ze soba. Obumarle jelita wydzielaja toksyny do otrzewnej.

Żylaki k dolnych: kurcze k dolnych i bole, czesto wspolistniejace plaskostopie,

Zjawisko zespolu pozakrzepowego: stan po zakrzepicy zyl powierzchownych, daje sie leki p/bolowe i usuwa naczynia.

Triada Virchofa– opisany w 1856 roku przez Rudolfa Virchowa zespół trzech czynników, uważany w tamtych latach za czynniki ryzyka zakrzepicy żylnej. W skład triady Virchowa wchodzą: uraz ściany naczynia krwionośnego

nadmierna krzepliwość krwi

zaburzenia przepływu krwi

Zakrzepica zyl glebokich jest niebezpieczna i trzeba leczyc ja fibrynolitycznie. W zatorowosci plucnej daje sie heparyny

Tamponada serca- (łac. tamponatio cordis, ang. cardiac tamponade, pericardial tamponade; ze starofranc. tampon – „zatyczka”, od starofrank. tappo – „zatkać, zatrzymać”) – stan nagłego zagrożenia życia, w którym dochodzi do przedostania się krwi do jamy osierdzia lub wypełnienia jamy osierdzia innym płynem (wysiękiem lub przesiękiem), powodującego utrudnienie napełniania jam serca krwią podczas rozkurczu. Ze względu na znacznie mniejszą grubość i podatność mechaniczną ściany komory prawej w porównaniu do ściany komory lewej, utrudnienie rozkurczu dotyczy w głównej mierze serca prawego. Tamponada może wystąpić w wyniku pęknięcia ściany w przebiegu zawału mięśnia sercowego, zapalenia osierdzia lub na skutek urazu. W wyniku powstania tamponady dochodzi do ostrej niewydolności prawokomorowej serca oraz zmniejszenia objętości wyrzutowej serca i wstrząsu kardiogennego. W zależności od okoliczności wystąpienia stan ten charakteryzuje się różną śmiertelnością (zwykle jednak wysoką).

Ustalenie rozpoznania opiera się na stwierdzeniu triady objawów (triada Becka): hipotensji, wypełnienia żył szyjnych oraz głuchych i cichych tonów serca (w wyniku przewodzenia dźwięku przez zwiększoną objętość płynu). Pojawia się także niespecyficzny ból w klatce piersiowej. Można stwierdzić również tętno dziwaczne (paradoksalne), polegające na nadmiernym obniżeniu skurczowego ciśnienia tętniczego podczas wdechu (więcej niż o 10 mm Hg)[2]. Jest to objaw ważny, ale nie patognomoniczny. Podstawą szpitalnej diagnostyki tamponady serca jest badanie echokardiograficzne. Taka diagnostyka jest praktycznie możliwa jedynie u pacjentów ze szpitalnie zaistniałą tamponadą serca.

Krwawienie z przewodu pokarmowego – (łac. haemorrhagia e tractu digestivo, ang. gastrointestinal hemorrage) krwawienie, w wyniku którego krew przedostaje się do światła przewodu pokarmowego.

Krwawienia z przewodu pokarmowego dzieli się na: krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, gdy źródło krwawienia zlokalizowane jest powyżej więzadła Treitza dwunastnicy krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego w przypadkach niższej lokalizacji źródła krwawienia

Inny podział krwawień w zależności od intensywności krwawienia:

krwawienie ostre, gdy jednorazowa utrata krwi przekracza 500 ml

krwawienie przewlekłe – utrata dzienna krwi wynosi około 50 ml

krwawienia utajone – wykrywalne tylko metodami laboratoryjnymi

Objawy gornego odcinka: wymioty fusowate (łac.melaenemesis) czyli wymiotów zawierających fusowatą ("jak fusy z kawy") treść, powstałą w wyniku oddziaływania soku żołądkowego na krew

wymioty krwiste (łac. haematemesis)

stolec smolisty (łac.melaena), występują, gdy ilość krwi w świetle przekracza 100ml

stolec zmieszany z krwią (łac.haematocheza) w przypadku masywnych krwawień

Objawy z dolnego odcinak: stolec zmieszany z krwią, stopień zmieszania jest tym większy, im wyżej znajduje się miejsce krwawienia. W przypadkach krwawień z żylaków odbytu, krew jedynie pokrywa powierzchnię stolca

Diagnostyka opiera się na stwierdzeniu powyższych objawów. W przypadku podejrzenia krwawienia z przewodu pokarmowego, należy wykonać badanie kału na krew utajoną, gdyż może być jedynym potwierdzeniem tego faktu. W każdym przypadku należy także wykonać morfologię krwi obwodowej, na podstawie której można określić w sposób przybliżony objętość utraconej krwi. Celem lokalizacji i rozpoznania przyczyny krwawienia konieczne jest wykonanie badania endoskopowego przewodu pokarmowego. W przypadkach diagnostyki górnego odcinka przewodu pokarmowego wykonywana jest gastroskopia, w przypadkach dolnego – kolonoskopia. Konieczne jest też bezwzględnie wykonanie badania palcem przez odbyt, które pozwala wykryć najczęstszą przyczynę krwawienia z dolnego odcinka czyli żylaki odbytu. Niewykrycie przyczyny powyższymi metodami stanowi wskazanie do dalszej diagnostyki z zastosowaniem: enteroskopii, endoskopii kapsułkowej, angiografia, scyntygrafia z użyciem znakowanych erytrocytów. Narzędziem do klasyfikowania pacjentów z krwawieniem z górnego odcinka przewodu pokarmowego pod względem ryzyka zgonu jest skala Forresta.

Pacjent z marskascia watroby - krwawienie z zylakow przelyku na skutek zwiekszonego cisnienia w zyle wrotnej

Uchylek Mekela: duzo krwawienia, niedroznosc, wiele patologii, miejsce transformacji slozowki do nowotworu, prowadzi do zapalenia otrzewnej.

Sonda Sekstakena- blekmura-: tamowanie krwawien z gornego odc p pok. Sonda moze byc utrzymywana przez 72h, najpierw pompuje sie balon zoladkowy a nastepnie przelykowy. Przy spuszczaniu NaCl najpierw balon przelykowy a pozniej zoladkowy, bo przelykowy ucisnie na naglosnie jak sonda sie przesunie.

Nadcisnienie w zyle wrotnej: krwawienie z zylakow odbytu i przelyku.

Uszkodzona watroba : zaburzenia tworzenia czynnikow krzepniecia

Rodzaje zap. trzustki - bylo wczesniej

Objaw Cullena:objaw ostrego zapalenia trzustki opisany w roku 1918 przez Thomasa Stephena Cullena, przejawiający się występowaniem brunatnosinych plam w okolicy pępka, będących ogniskami martwicy podskórnej tkanki tłuszczowej. Jest to objaw bardzo rzadki, w przypadku wystąpienia rokowniczo niepomyślny.

Zwezenie odzwiernika: objawy: zasadowica hipochloremiczna bo wymiotuje sie kwacem H+ Cl-

Objawy przerostowego zwężenia odźwiernika ujawniają się zwykle w 2. lub 3. tygodniu życia noworodka. Początkowo są to niezbyt obfite ulewania, które z czasem (w 3.-4. tygodniu życia) nasilają się i przeradzają w charakterystyczne, chlustające wymioty treścią żołądkową. Wymioty występują w czasie posiłku lub zaraz po nim. Prawie nigdy nie stwierdza się domieszki żółci w zwracanej treści. Łaknienie jest prawidłowe, a nawet wzmożone, do czasu, gdy noworodek nie jest w stanie równoważyć odwodnienia i utraty masy ciała. Ponadto u dziecka można stwierdzić niepokój, wzdęcie nadbrzusza, utratę wagi lub nieprawidłowo niski przyrost masy dziecka. Badanie palpacyjne przez powłoki brzuszne pozwala niekiedy stwierdzić macalny guz w rzucie odźwiernika – jest to tzw. objaw oliwki. Z powodu odwodnienia występuje skąpomocz i skąpe stolce. Występuje zasadowica hipochloremiczna, hipokaliemia, hiponatremia. Wielkość tych zaburzeń jest uzależniona od stopnia zwężenia odżwiernika a nie od okresu trwania choroby.

Wykład 10 ost

Tamponada serca (łac. tamponatio cordis, ang. cardiac tamponade, pericardial tamponade; ze starofranc. tampon – „zatyczka”, od starofrank. tappo – „zatkać, zatrzymać”) – stan nagłego zagrożenia życia, w którym dochodzi do przedostania się krwi do jamy osierdzia lub wypełnienia jamy osierdzia innym płynem (wysiękiem lub przesiękiem), powodującego utrudnienie napełniania jam serca krwią podczas rozkurczu. Ze względu na znacznie mniejszą grubość i podatność mechaniczną ściany komory prawej w porównaniu do ściany komory lewej, utrudnienie rozkurczu dotyczy w głównej mierze serca prawego. Tamponada może wystąpić w wyniku pęknięcia ściany w przebiegu zawału mięśnia sercowego, zapalenia osierdzia lub na skutek urazu. W wyniku powstania tamponady dochodzi do ostrej niewydolności prawokomorowej serca oraz zmniejszenia objętości wyrzutowej serca i wstrząsu kardiogennego. W zależności od okoliczności wystąpienia stan ten charakteryzuje się różną śmiertelnością (zwykle jednak wysoką). Objawy tamponady serca mogą się wydawać bardzo podobne do występujących w zastoinowej niewydolności serca. Zazwyczaj diagnostyka różnicowa pozwala na postawienie rozpoznania na podstawie zebranej historii, w której nagły początek objawów pojawia się w związku z urazem (zwłaszcza u młodych pacjentów), bezpośrednio po lub w 4.–5. dobie po zawale serca.

Sonda Sekstakena- Blackmura utrzymywana jest w organizmie przez 48 - 72h

Ostre zapalenie trzustki (pancreatitis acuta) – nienowotworowa choroba trzustki o gwałtownym przebiegu.

Najczęstszymi objawami, będącymi konsekwencją zarówno procesu zapalnego, jak i działania dostających się do krwiobiegu enzymów trzustkowych, są: bardzo silne bóle zlokalizowane w środkowej i górnej części brzucha, mogące promieniować do pleców, lub bóle opasujące, nie ustępujące po środkach przeciwbólowych

wymioty – skąpe, nie przynoszące ulgi, wzdęcie brzucha, często zatrzymanie gazów i stolca, silna gorączka, często przekraczająca 40 °C, czasem dreszcze, bóle mięśniowe, objaw Cullena – podbiegnięcia krwawe wokół pępka, objaw Greya Turnera – podbiegnięcia krwawe w okolicy lędźwiowej, Choremu ulgę przynosi przyjęcie pozycji siedzącej lub skulonej.

W ciężkich postaciach – spadek ciśnienia krwi, wstrząs hipowolemiczny, ostra niewydolność nerek, ARDS, DIC i zaburzenia czynności wątroby. W skrajnych przypadkach ostre zapalenie trzustki może nawet kończyć się śmiercią.

Przyczyny zapalenia, kamica zolciowa, etanol, swinka, wzw, jad skorpiona, glikokortykosteroidy, glista ludzka, leki( steroidy, sulfonamidy, azatiopryna, NLPZ, leki moczopędne takie jak furosemid i tiazydy, didanozyna, l-asparaginaza)

Leczenie: Ostre zapalenie trzustki wymaga intensywnego leczenia w warunkach szpitalnych. Początkowo konieczne jest zwykle zastosowanie diety ścisłej, następnie włączenie żywienia dojelitowego czy rzadziej pozajelitowego, podanie leków przeciwbólowych i rozkurczowych, dokładna kontrola wszystkich funkcji życiowych, w tym czynności nerek i wydolności układu oddechowego. W przypadku zapalenia trzustki wywołanego zablokowaniem przewodów żółciowych dobre rezultaty, przynoszące natychmiastową poprawę, daje wczesne (w ciągu 72 godzin od wystąpienia symptomów) nacięcie zwieracza Oddiego w ujściu brodawki Vatera i udrożnienie tych przewodów. Zabiegu tego dokonuje się za pomocą endoskopu. Niektóre postaci ostrego zapalenia trzustki mogą wymagać skomplikowanego leczenia operacyjnego. W około 5% przypadków, a w ciężkich postaciach w ok. 10-40%, mimo prawidłowego leczenia nie udaje się opanować choroby i kończy się ona śmiercią.

Chorzy z ostrym zapaleniem trzustki leczeni są w oddziałach chirurgicznych z dostępem do oddziału intensywnej opieki medycznej, w razie pogorszenia stanu klinicznego. Każdego chorego z ostrym zapaleniem trzustki traktuje się w pierwszych dniach pobytu w szpitalu tak, jakby potencjalnie miał ciężką postać choroby i intensywnie leczy, zanim na podstawie obserwacji licznych parametrów życiowych chorego, powtarzanych badań laboratoryjnych i obrazowych lekarze nie określą stopnia ciężkości OZT. Leczenie uzależnione jest od postaci choroby, ale zawsze ma na celu zatrzymanie zainicjowanego procesu „samotrawienia” trzustki oraz wyrównywanie zaburzeń ustrojowych towarzyszących chorobie. Terapia OZT jest wielokierunkowa i obejmuje:

-dożylne leczenie przeciwwstrząsowe, mające na celu uzupełnianie traconych płynów, które przenikają w przebiegu OZT z naczyń krwionośnych do jamy otrzewnowej i powodują zmniejszenie objętości krwi krążącej. -monitorowanie czynności serca i nerek, a także takich parametrów biochemicznych krwi, jak: glukoza, sód, potas, chlorki, wapń i wyrównywanie pojawiających się zaburzeń (wzrostu poziomu cukru, zaburzeń elektrolitowych, spadku poziomu wapnia), -kontrolę morfologii krwi. Pojawiająca się anemia w przebiegu OZT może bowiem wymagać przetoczenia krwi -leczenie przeciwbólowe, gdyż silny ból brzucha jest przyczyną dużego cierpienia chorego. Ból najlepiej znosi się opioidowymi lekami przeciwbólowymi – tramadolem lub petydyną. Morfina jest przeciwwskazana w OZT, gdyż może nasilać skurcz zwieracza Oddiego. Zniesienie bólu uspokaja chorego i poprawia jego samopoczucie psychiczne oraz korzystnie wpływa na oddychanie. -wczesne wdrażanie antybiotykoterapii, która ma na celu zapobiegać zakażeniu martwicy w trzustce. W tym celu stosuje się nowoczesne antybiotyki szerokowidmowe obejmujące bakterie Gram-ujemne

Zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, zespół DIC (ang. disseminated intravascular coagulation, DIC) – zespół chorobowy polegający na wtórnej do wielu chorób aktywacji kaskady krzepnięcia i wytworzenie licznych mikrozakrzepów w świetle małych naczyń krwionośnych, co w efekcie często doprowadza do zużycia czynników krzepnięcia, szczególnie fibrynogenu, czynnika VIII i V oraz płytek krwi, powodując objawy skazy krwotocznej („koagulopatia ze zużycia”). Wykrzepianie jest wyzwalane przez uwolniony czynnik tkankowy, odsłonięcie warstwy podśródbłonkowej naczyń lub poprzez nieprawidłowe aktywatory krzepnięcia.

Zab elektrolitowe u pt z wysoka niedroznościa przy zwezeniu odzwiernika: Zasadowica metaboliczna. ( dokladna nazwa to chyba hiperchloremiczna)

Wyklad 1 chir ogolna

Skala baltazara - to pięciopunktowa skala, która jest bardzo przydatna w ocenie radiologicznej (za pomocą tomografii komputerowej) rozległości martwicy trzustki. Rozpoznanie rozległej martwicy trzustki (martwica obejmująca więcej niż 50% narządu) po podaniu dożylnym środka kontrastującego jest bliska 100%, co pozwala na postawienie precyzyjnego rozpoznania.

Skala Ransona: Kryteria Ransona (skala Ransona, ang. Ranson scale, Ranson's criteria) – skala stosowana w rozpoznawaniu ciężkiej postaci ostrego zapalenia trzustki, po raz pierwszy przedstawiona w 1974 r.[1] Oceny dokonuje się dwukrotnie (na podstawie odmiennych parametrów) – zaraz po przyjęciu chorego do szpitala i po 48 godzinach. Ciężkie zapalenie rozpoznaje się, gdy spełnione są co najmniej 3 z poniższych kryteriów.

Skala Appache: Rokowanie u leczonych w oddziałach intensywnej terapii zależy od utrzymywania przez nich homeostazy, której zaburzenia wyrażone są liczbą punktów w skali APACHE II i III, zastosowanie tych skal pozwala z dużą czułością na przewidywanie przeżywalności chorych [2]. Małą czułością cechuje się jednak zastosowanie skal niewydolności wielonarządowej w celu określenia śmiertelności [3]. Paradoks wynika z faktu, że zgon u leczonych w oddziałach intensywnej terapii z powodu zawału mięśnia serca, zatorowości płucnej, krwawienia z przewodu pokarmowego czy udaru mózgu, chociaż wywołany stanem chorych, nie musi być ostatecznie pochodną jego ciężkości. Przykładem są niespodziewane nagłe zgony u osób z zachowaną homeostazą, na przykład z powodu zatrzymania krążenia z powodu migotania komór serca. Grupa chorych zmarłych w oddziałach intensywnej terapii cechuje się więc tylko teoretyczną jednorodnością w zakresie stopnia uszkodzeń wielonarządowych. Ogranicza to skuteczność rokowniczą skal oceniających stan chorych w oparciu o zaburzenia podstawowych parametrów fizjologicznych. Ci z większymi szansami na przeżycie cechują się jednak mniejszymi uszkodzeniami wielonarządowymi, co uzasadnia wykorzystywanie opisywanych skal do oceny ryzyka u chorych w oddziałach intensywnej terapii [3].

Papilotomia- usuniecie kamienia z drog zolciowych

Popilitis stenoza:????

Zmniejszenie obrzeku mozgu: mannitol, furosemid, sterydy, hiperwentylacja

Diagnostyczne plukanie otrzewnej: plukanie w celu stwierdzenia krwawienia

Nadisnienie wrotne: krew wrotna jest dobrze odzywiona, krew z wrotne do watroby i zylami watrobowymi do glownej dolnej, Wystepuja polaczenia zyly wrotnej z zyla nieparzysta i gdy krew nie plynie przez watrobe to wtedy plynie tam.

Pacjenci z marskoscia watroby - splenomegalia

Wskaźnik Allgovera jest to stosunek częstości pracy serca do cisnienia skurczowego - wartość>1 może swiadczyć o zagrożeniu wstrząsem

Perforacja żoladka: zaszyc dzure i wyczyscic. Leczenie zachowawcze to rezim lozkowy, leki na spadek wydzielania zoladkowego, zywienie pozajelitowe. sposob Taylora

Wyklad 2 ogolna

zastawka kretniczo-katnicza i wiezadlo treitza rozgraniczaja p pok gorny i dolny

Najczestrze przyczyny krwawien z gornego odc poko:

-owrzodzenia ( daja krwawiena z zoladka i 12stnicy) -zylaki przelyku ( naczynia wrotne oplataja swoja siecia wszystkie struktury), nadcisnienie w zyle wrotnej daje glowe meduzy i wodobrzusze ( bole brzucha, niskie albuminy, zazolcone powloki ciala przez niewydolna watrobe,)

Wodobrzusze- punkcja jb co ulatwia oddychanie i wydalanie moczu

Glowa meduzy- poszerzone liczne nacz wewbrzuszne

Leki zmniejszajace krwawienie z zylakow przelyku: sa to leki obnizajace cisnienie w ukl trzewnym, WAZOPRESYNA ( remestyd), rozszerza naczynia zylne ale zweza tetnicze, co daje zagrozenie zespolem wiencowym, trzeba podawac profilaktycznie nitro.

Zespół Mallorego- Weisa: liczne pekniecia blony sluzowej zoladka w okolicy jego wpustu co daje liczne krwawienia. Przyczyna takiego stanu jest czeste wymiotowanie, napina sie wtedy dno zoladka i peka gora.

Zespół Zellingera- Nelsona: obecnosc malego guza hormonalnie czynnego ktory produkuje duza ilosc gastryn co daje duzo HCl , w wyniku tego powstaja mnogie owrzodzenia i krwawienia z gornego odc p.pok.

Zespoł Berchera: liczne pekniecia przelyku co moze dac zapalenie srodpiersia.

powiklania choroby wrzodowej wymagajace leczenia chirurgicznego: perforacje, krwawienie, zwezenie odzwiernika, transformacja nowotworowa,

Perforacja to p/wskazanie do gastroskopii bo nadmucha sie brzuch. By zrobic gastrosk. trzeba nadmuchac zolodek co przy perfo nadmucha rzuch i ucisnie naczynia i spowoduje ostre niedok k. dolnych. po otwarciu brzucha uwalnia sie potas z komorek i krazenie stop

Tętnica krezkowa dolna (łac. arteria mesenterica inferior) - jedna z głównych gałęzi odchodzących od aorty brzusznej. Punkt odejścia znajduje się kilka centymetrów poniżej odgałęzienia innej tętnicy zaopatrującej w krew jelita: tętnicy krezkowej górnej. Zakres unaczynienia tętnicy krezkowej dolnej: dystalne (dalsze) 1/3 okrężnicy poprzecznej (pierwsze 2/3 jest unaczynione przez tętnicę krezkową górną), okrężnica zstępująca, okrężnica esowata oraz górna część odbytnicy.

Niedroznosc jelita grobego u starszyc z nowotworami, niedroznosc dotyka czesci zstepujacej bo ona zweza sie.

W krwawieniu z zylakow przelyku dochodzi do zap otrzewnej.!!

Wpływ na rozprzestrzenianie sie zapalenia otrzewnej maja: wiek, rodzaj posilku, miejsce perforacji, czas

Pacjent po kolonoskopi ma problemy z wyproznieniem, skarzy sie na bol brzucha po boku : --przyczyny bolow brzucha: gaz w jelicie, zator powietrzny, stan zap jelita grobego, przedziurawienie jelita grobego,

Wykład 3 ogolna

Rozpoznawanie i leczenie zakażeń skóry i tkanek miękkich

Zakażenia tkanek miękkich występują stosunkowo często, zazwyczaj charakteryzują się niewielkim lub umiarkowanym nasileniem i dobrze odpowiadają na leczenie wieloma różnymi preparatami. Ustalenie etiologii prostego zapalenia skóry i tkanki podskórnej niejednokrotnie jest dość trudne, a u pacjentów z niewielkimi objawami choroby – na ogół zbędne. Kluczowe znaczenie ma kliniczna ocena ciężkości zakażenia, dlatego – aby ułatwić pracę lekarzom – opracowano wiele schematów klasyfikacji i algorytmów. Większość klasyfikacji klinicznych powstała na podstawie wyników badań retrospektywnych lub własnych doświadczeń autorów, dlatego istnieje konieczność przeprowadzenia badań prospektywnych z precyzyjnie zdefiniowanymi kryteriami ciężkości zakażenia, uwzględniających metody leczenia i ich skuteczność.

objawy zapalenia: tumor, rubor, calor, dolor, uposledzenie funkcji

Przebieg zakazenia tkanek miekkich: zalezy od stanu gospodarza i dwki, drogi wtargniecia i zjadliwosci drobnoustroju

Liszajec- infekcja gronkowcowa, gronkowcowo- paciorkowcowa

Róża (elysiplas) - etiologia paciorkowcowa, oenicyliny. Skóra jaskrawo- czerwona, blyszczaca, napieta i bolesna

Powiklania zapalen tkanek miekkich: ropowica, zap nacz i wezlow chlonnych, zap nacz zylnych, trwaly obrzek(sloniowatosc)

Folliculitis- zapalenie mieszka wlosowego wywolane gronkowcem

Czyrak( furunculus) czesto wystepuje na karku, jest to miejsce zapalenia tkanki podskornej z tworzeniem ropnia i miejsca martwiczego

Czyrak gromadny (carbunculus) -obejmuje skore wlasciowa i tkanke podskorna

Ropne zapalenie gruczolów potowych: okolice potowe pachowe, pachwinowe i krocza

Cellulitis - zapalenie skory i tk podskornej wtornie wobec nieropnego zakazenia bakteryjnego

Zgorzel Furniera: beztlenowe paciorkowce i inne bakt ropotworcze, zajete tkanki ulegaja zmianą martwiczym, dochodzi do toksemii

-jest to poterzna martwica tkankowa, trzeszczenie pecherzykow gazowych jak na zmrozonym sniegu,

-leczeniem jest komora hiperbaryczna, poczatke zwykle 48h po urazie, pacjent wstrzasowy, cuchnacy zapach, moze doprowadzic do martwicy kosci, czasem konieczne amputacje.

Martwicze zapalenie powiezi: gwaltownie rozwijajace sie zakazenie, w ktorym kilka rodzaji bakteri obejmuje strefy powieziowe = powoduje ono ostre niedokrwienie.

- dochodzi do zakrzepicy naczyn i do martwicy, skra w rejonie martwicy moze pozostac bez zmian,

Ropień (łac. abscessus) jest to ostro odgraniczone zbiorowisko ropy w przestrzeni tkankowej, dające objawy bólowe.Przyczyną ropnia jest zakażenie mieszane spowodowane gronkowcami i beztlenowcami. Ropa powstaje na skutek rozpuszczenia mas martwiczych oraz bakterii przez granulocyty i makrofagi, które następnie same ulegają lizie doprowadzając do uwolnienia do otoczenia aktywnych form enzymów proteolitycznych.

Ropowica (łac. phlegmone) to zapalenie ropne, nieodgraniczone tkanką włóknistą czy ziarniną, obejmujące różne warstwy danego narządu i dotyczące luźnej tkanki łącznej: tkanki podskórnej, pozaotrzewnej, śródpiersia, ściany wyrostka robaczkowego, ręki, stopy, wywołane mieszaniną drobnoustrojów, wśród których najczęstsze są paciorkowce. Do ropowic zalicza się również: zastrzal, zanokcice, angine ludwiga, zastrzal.

Ropowica ma przebieg ostry z gorączką i złym samopoczuciem. Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu zaczerwienienia, bolesności i gorączki. Leczenie polega na wykonaniu jednego lub kilku nacięć i założeniu drenów do swobodnego odpływu ropy przy jednoczesnym zastosowaniu antybiotyków o szerokim spektrum działania.

Ropne zapalenie reki- zanokcica(ropne zap walu paznokciowego) leczenie przez naciecie, w przypadku ropnia podpaznokciowego konieczne moze byc zerwanie paznokcia i w tedy leki p/bolowe i obserwacja

Zastrzal: ropne zapalenie tkanek miekkich, czesci dloniowej strony palcow i srodrecza

- podskorny , sciegnisty, kostny

Wykład 4 ogólna

Oparzenie g.drog oddech. : postepowanie p/wstrzasowe, intubacja rurka 8- 8,5.

- zawsze warto intubowac wieksza bo pozniej w przypadku bronchoskopii bronchoskop nie przejdzie przez mniejsza rurke

-w oparzeniach drog oddech sluzowka brzeknie oskrzeli bardzo szybko i by ustabilizowac blone komorkowa nalezy podac sterydy

-lepiej dawac krystaloidy bo koloidy cofaja sie do 3 przestrzeni i pozniej ciezko jest je spowrotem sciagnac. do sciagania wody z 3 przestrzeni albuminy 20%

Zapalenie srodpiersia: zlote 24 h jezeli chodzi o stan zap srodpiersia,

-odma srodpiersiowa: powoduje ja tylko peknety przelyk lub tchawica, powietrze w szyji i na twarzy i obrzek tych okolic, dotytkowo trzeszczenie pod opuszkami palcow,

Dostepy do srodpiersia:

-dostep przez sternotomie podluzna, torakotomia, przez ciecie na szyji miesnia obojczykowo- sutkowego

Peknieta sledziona: jesli brak usg i tk to zakladamy cewnik do jb,

-naklowamy punkt McBurneya, naklocie na 2 cm u osob otylych glebiej, pacjeta najpierw trzeba zacewnikowac zeby nie wejsc w pecherz

Czym rozni sie zanokcica od zastrzalu= zanokcice wywoluja gronkowce

Ropowica Furniera: ropowica worka mosznowego

Helicobacter pylori: owrzodzenia zoladka i 12stnicy, nieleczone zakazenie moze dac nowotwor

Nieswoiste zapalenie jelita c i g

-Lesniowski - Cron = stan zapalny dystalnego odc jelita cienkiego,

-Wskazania do zabiegu operacyjnego w chorobie Leśniowskiego-Crohna można podzielić na nagłe oraz planowe. Do wskazań nagłych należy perforacja przewodu pokarmowego, niedrożność jelit czy ogniska zapalne np. guz lub naciek zapalny, ropień. W przypadku obecności ognisk zapalnych dąży się do ich usunięcia, co może wiązać się z resekcją fragmentu jelita, wytworzeniem zespolenia omijającego lub stomii. Resekcje jelita wykonywane są również w przypadku istotnych zwężeń jelita powodujących niedrożność. Operacje w trybie planowym wykonuje się w przypadku stopniowo pojawiającego się ograniczenia drożności jelita, braku poprawy stanu chorego mimo zastosowanego w pełnym zakresie leczenia farmakologicznego, nawracających mimo terapii krwawień z przewodu pokarmowego, obecności przetok, które nie ulegają zamknięciu mimo leczenia zachowawczego, dużego ryzyka nowotworu jelita grubego (i innych) u pacjentów z chorobą trwającą wiele lat

- wrzodziejoce zapalenie j grubego,

W ciężkich zaostrzeniach choroby, pomimo stosowania leczenia farmakologicznego, niekiedy nie można zatrzymać postępu choroby a utrata krwi, elektrolitów i białka jest znaczna, koniecznym staje się wtedy wykonanie resekcji jelita grubego. Wykonuje się wówczas całkowite usunięcie całego jelita grubego, odbytu i odbytnicy z wytworzeniem ileostomii. Alternatywą dla zabiegu wyłonienia ileostomii jest wytworzenie zbiornika jelitowego J-pouch[7] dzięki któremu chorzy zachowują komfort życia[8]. W przypadku pozostawienia fragmentów jelita grubego które nie są zajęte, choroba i tak pojawi się w nich. U dużej części pacjentów całkowite usunięcie jelita grubego zahamowuje również objawy pozajelitowe. U niektórych pacjentów palenie tytoniu działa protekcyjnie w colitis ulcerosa i powoduje zmniejszenie objawów[9].

-rzekomobloniaste zap jelit c. dificile

Najczestsza przyczyna zwezen tchawicy: stany po intubacji bo powstaje odlezyna po balonie, rurka intubacyjna max 7 dni a pozniej tracheotomia

- kolejne zwezenie to zwezenie tracheostomijne- zle dobrana rurka tracheo, draznienie sluzowki, stan zapalny i ziarninowanie

Pt 77 lat, leczy sie kardio i ma VF, objawy dusznicy i brak perystaltyki= zator tet krezkowej gornej. Obumarle jelito daje przecieki do jb.

Chirurgia 5 ogolna ost

Powiklania choroby wrzodowej zoladka i 12stnicy- leczenie chirurgiczne:

-perforacja, krwawienie z gornego odc, nowotwor, zwezenie odzwiernika.

Pt z krwotokiem z g. odc . p.p. z powodu zylakow przelyku: krew nie plynie przez marska watrobe, wotroba nie produkuje osoczowych czynnikow krzepniecia, zablokowany przeplyw powoduje wzrost cisnienia w ukladzie zyly wrotnej. Trzeba tamowac soda senstakena

- pacjent ma niskie albuminy, wodobrzusze, obrzeki k dolnych, zab krzepniecia,

Spadek cisnienia w układzie wrotnym: leczenie choroby podstawowej,krwotok z żylaków przełyku metody endoskopowe (podwiązanie, sklerotyzacja, obliteracja klejem tkankowym), metody farmakologiczne (somatostatyna, terlipresyna), balonikowanie (zgłębnik Sengstakena-Blakemore'a, zgłębnik Lintona-Nachlasa). Zapobieganie krwotokom z żylaków przełyku: β-blokery, azotany, planowa sklerotyzacja lub podwiązanie, TIPS, przetoki portokawalne, operacja Sugiury, wodobrzusze ograniczenie podaży sodu, ograniczenie podaży płynów, spironolakton, diuretyki pętlowe, paracenteza, leczenie encefalopatii wątrobowej, przeszczepienie wątroby

Rozpoznanie perforacji: ????

Perforacja mechaniczna: spowodowana urazem przenikajacym

Powietrze w brzuchu?? usg, tk, rtg

Krotok z dopp : charakter i zapach wyproznien, leki p/krzepliwe powoduja go czesto.

Guzy nowotworwe dystalnej czesci p. pok:

- obawy: wstret do pokarmow w raku zoladka do miesa

Nowotwory piersi: sa lagodne i zlosliwe, objawy niepokojace to:

-asymetria piersi, wciagniecie brodawki sutkowej, wyciek tresci krwistej

- gdy wyplywa tresc mleczna z brodawki jest zwiazana ona wtedy z guzem przysadki (prolactinoma)

Kaszak (łac. atheroma, steatoma) – torbiel zastoinowa, tworząca się w obrębie mieszków włosowych i gruczołów łojowych. Częsta jest na skórze głowy, tułowia, na mosznie i wargach sromowych większych. Jest to guz lub guzek koloru cielistego z lekko żółtym zabarwieniem, średnicy od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Spoistość kaszaka jest różna, od zmian miękkich do umiarkowanie twardych; ma gładką powierzchnię i jest przesuwalny wobec podłoża. Często widoczny jest na jego powierzchni ciemny punkt wskazujący na zaczopowany przewód mieszka włosowego. Zawartość torbieli wydostaje się samoistnie wskutek jej pęknięcia lub przez wyciśnięcie zmiany, jest żółtawa i cuchnąca. Kaszak może ulec nadkażeniu bakteryjnemu i wywołać zmiany zapalne w otaczających tkankach.Leczenie jest operacyjne, polega na chirurgicznym usunięciu zmiany; wznowy są rzadkie.

Tłuszczak (łac. lipoma) - łagodny nowotwór zbudowany z tkanki tłuszczowej. Tłuszczaki są miękkie w dotyku, czasami przesuwalne i ogólnie bezbolesne. Rosną bardzo wolno. Większość tłuszczaków jest mała, ale mogą wzrosnąć do rozmiarów ponad 6 cm.

Połozenie watrobowe wyrostaka przy jego zapaleniu moze pyc pomylone z kolka watrobowa, chorobami p. zociowego, objawami urologicznymi.

Przedziurawienie p. pok a wymioty:: nigdy sie nie wymiotuje, jesli sa wymioty to nie ma perforacji

Powiklania zabiegow na tarczycy: uszkodzenie nerwow odp za gre ruchowa strun glosowych

Jakie są przeciwwskazania do gastroskopii? - Gastroskopia jest badaniem mało obciążającym chorego, krótkotrwałym i bezpiecznym. Istnieją jednak przeciwwskazania do wykonania gastroskopii. Przeciwwskazaniem bezwzględnym jest: świeży zawał serca, ostra niewydolność wieńcowa, niewydolność oddechowa i krążeniowa, ciężkie zaburzenia rytmu oraz obraz kliniczny „ostrego brzucha”. Względne przeciwwskazania obejmują: brak współpracy chorego, tętniak aorty, niewyrównaną koagulopatię i wczesny okres po operacji jamy brzusznej.

Punkt Sudecka???