Skóra – nasz największy organ

Skóra zajmuje przeciętnie u dorosłego człowieka około 2 m2 powierzchni co stanowi 12% masy ciała i waży około 3-5 kg. Jest ona łącznikiem pomiędzy środowiskiem wewnętrznym a zewnętrznym naszego organizmu i pełni wiele funkcji. Bardzo ważne zatem jest aby była dobrze odżywiona, dzięki czemu mogła prawidłowo działać.

Skóra zbudowana jest z trzech podstawowych warstw, które pełnią określone funkcje:

* naskórek (epiderma) – jest to warstwa zewnętrzna, które pełni rolę ochronną,

* skóra właściwa (derma) – jest warstwą środkową, w której znajdują się receptory, nerwy, gruczoły (np. potowe), naczynia krwionośne. Jest to warstwa wspierająca i odżywcza.

* tkanka podskórna (hipoderma) – warstwa najgłębsza. Składa się głównie z komórek tłuszczowych. Decyduje o kształcie ciała, magazynuje składniki odżywcze i chroni przed nagłymi zmianami temperatury.

W epidermie i dermie wytwarzane są substancje, które mają zapewnić skórze odpowiedni wygląd, koloryt, jędrność, elastyczność, twardość. Są to m.in. :

* keratyna - białko bogate w siarkę,

* kolagen - zapewnia twardość sprężystość i elastyczność. Podobnie jak keratyna należy do białek.

* płyn limfatyczny - wypełnia przestrzenie międzykomórkowe i wzmacnia komórki,

* keratohialina – białkowo-tłuszczowy związek nadający skórze przezroczystość. Jest wykorzystywany przy tworzeniu się kolagenu.

* eleidyna - podobnie jak poprzednia substancja, nadaje przezroczystość. Dodatkowo przyciąga i pochłania cząsteczki wody.

Substancje te mogą być wytwarzane w organizmie, bądź ich źródłem mogą być produkty żywnościowe. Aby więc nasza skóra pięknie wyglądała i była zdolna pełnić nadane jej funkcje, konieczne jest dostarczenie odpowiednich składników wraz z dietą.

Istotna jest tutaj zarówno odpowiednia podaż tłuszczu i białek jak i witamin oraz składników mineralnych. Zwłaszcza ważne dla skóry są Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe (NNKT) oraz aminokwasy egzogenne (niezbędne), które mogą być jedynie dostarczone organizmowi z zewnątrz, a więc z pożywieniem. W przypadku ich braku skóra zaczyna być mało elastyczna, rozciągliwa, przyspieszają procesy starzenia oraz mogą pojawić się jej schorzenia związane z ich niedoborem. Źródłem NNKT są oleje roślinne, nasiona, pestki, orzechy, ryby. Niezbędnych aminokwasów zaś dostarcza białko zwierzęce oraz w mniejszym stopniu roślinne.

Witaminy i minerały odżywiają skórę, poprawiają jej barwę i jędrność, tak jak np. witamina A, która sprawia, że skóra jest gładka, delikatna i nawilżona oraz witamina E, która poprawia krążenie w naczyńkach włosowatych, przez co polepsza ukrwienie skóry. Składniki te wpływają jednak na nią także w sposób kojący różnego rodzaju dolegliwości:

* Witamina A (retinol), karoten – bierze udział w regulacji czynności gruczołów łojowych oraz rogowacenia naskórka, przez co jest istotna przy ich zaburzeniach. Działa w sposób korzystny także przy oparzeniach i odmrożeniach. Jej źródłami są : marchew, warzywa zielone oraz czerwone, tran, wątróbka, jaja, produkty mleczne.

* Witamina E (tokoferol)– w połączeniu z witaminą A zapobiega zmianom trądzikowym. W formie zewnętrznej koi rany po oparzeniach, otarcia naskórka. Jej źródłami są: oleje roślinne, orzechy, produkty z pełnego ziarna, kiełki pszenicy.

* Witamina C (kwas askorbinowy)– ułatwia gojenie się wszelkich ran, siniaków. Wzmacnia ściany naczyń krwionośnych, dzięki czemu zapobiega ich pękaniu np. naczyniek na skórze twarzy. Jej źródłami są: świeże owoce i warzywa, czarna porzeczka, owoce cytrusowe, ziemniaki.

* Witamina B1 (tiamina) – jest niezbędna w przypadku leczenia takich dolegliwości jak łojotok, trądzik pospolity, pokrzywka, świąd skóry. Jej źródłami są: produkty zbożowe, drożdże, orzechy, groch, fasola, niełuskany ryż, mięso, podroby.

* Witamina B2 (ryboflawina) – jej brak powoduje, że skóra staje się mało elastyczna i przybiera zmęczony, starczy wygląd. Jej źródłami są: mleko i jego produkty, drożdże, produkty pełnoziarniste, mięso, ryby, szpinak.

* Witamina PP (niacyna) – wpływa na przemiany wodne w skórze oraz rozszerza naczynia krwionośne. Jej źródłami są: mięso, drożdże, mleko, jaja, produkty pełnoziarniste, zielone warzywa.

* Witamina B5 (kwas pantotenowy) – zapobiega pojawianiu się stanów zapalnych oraz łagodzi odmrożenia, owrzodzenia. Jej źródłami są: mięso, podroby, fasola, ziemniaki, produkty zbożowe.

* Witamina B6 (pirydoksyna) - jest istotna przy leczeniu łojotokowego zapalenia skóry, półpaśca oraz sinicy kończyn. Jej źródłami są: wątróbka, mięso, drożdże, żółtko, jaja, produkty pełnoziarniste, warzywa strączkowe, ziemniaki, banany.

* Witamina H (biotyna) – gdy jest jej zbyt mało w organizmie, skóra staje się podatna na zapalenia. Jej źródłami są: mleko, mięso, podroby, produkty sojowe, niełuskany ryż, żółtko, orzechy, migdały,szpinak, marchew, pomidory, kalafior.

Istotne dla ładnego wyglądu naszej cery są także takie składniki jak wapń, który wygładza ją, potas zapobiegający występowaniu nadmiernej suchości skóry, żelazo oraz miedź, które poprawiają jej koloryt, a także cynk, który pomaga w gojeniu się wszelkich ran. Widać zatem jak ważna dla zachowania pięknego wyglądu skóry jest prawidłowa, różnorodna i bogata w składniki odżywcze dieta.