Cele kszta艂cenia, rodzaje kszta艂cenia, kszta艂cenie, operacjonalizacja cel贸w kszta艂cenia
Wszelkie
kszta艂cenie jest ukierunkowane na cele.
KSZTA艁CENIE
- og贸艂 czynno艣ci i proces贸w umo偶liwiaj膮cych ludziom poznanie
przyrody, spo艂ecze艅stwa i kultury, a zarazem uczestnictwo w ich
przekszta艂caniu, jak r贸wnie偶 osi膮gni臋cie mo偶liwie
wszechstronnego rozwoju sprawno艣ci fizycznych i umys艂owych,
zdolno艣ci i uzdolnie艅, zainteresowa艅 i zami艂owa艅, przekona艅 i
postaw oraz zdobycie po偶膮danych kwalifikacji zawodowych. W
ostatnich latach coraz cz臋艣ciej przez kszta艂cenie rozumie si臋
艂膮cznie nauczanie i uczenie si臋. Proces kszta艂cenia, w kt贸rym
uczestniczy jednostka, mo偶e by膰 organizowany przez instytucje,
zw艂aszcza rodzin臋 i szko艂臋, jak i przez pojedyncze osoby,
kszta艂cenie mo偶e te偶 by膰 podejmowane samorzutnie przez jednostk臋
(samokszta艂cenie).
Rezultatem
kszta艂cenia jest wykszta艂cenie.
Rozr贸偶niamy
:
-
kszta艂cenie og贸lne (podstawowe i 艣rednie), kt贸re sprzyja
opanowaniu wiadomo艣ci i sprawno艣ci niezb臋dnych wszystkim
obywatelom kraju, niezale偶nie od ich przysz艂ego zawodu,
-
kszta艂cenie specjalne, czyli zawodowe, zapewniaj膮ce zdobycie
kwalifikacji w zakresie jakiej艣 specjalno艣ci zawodowej.
W
spo艂ecze艅stwach klasowych wyst臋puje dualizm kszta艂cenia; polega
on na istnieniu dwu dr贸g kszta艂cenia szkolnego: jednej -
prowadz膮cej do uko艅czenia studi贸w wy偶szych - dla dzieci warstw i
klas uprzywilejowanych, drugiej - ograniczaj膮cej mo偶liwo艣ci
kszta艂cenia do szko艂y elementarnej lub niepe艂nej 艣redniej - dla
dzieci ch艂op贸w i robotnik贸w. W krajach socjalistycznych dualizm
ten zosta艂 zniesiony, zjawiskiem og贸lnym staje si臋 dost臋pno艣膰,
a zarazem wysoki stopie艅 powszechno艣ci kszta艂cenia na poziomie
艣rednim. Do g艂贸wnych form kszta艂cenia nale偶y kszta艂cenie
stacjonarne i kszta艂cenie korespondencyjne.
PWN,
Warszawa 1987, s. 146
Operacjonalizacja
cel贸w kszta艂cenia
-
Operacjonalizacja cel贸w kszta艂cenia jest niezb臋dna
-
Od zrozumienia tych cel贸w oraz umiej臋tno艣ci pos艂ugiwania si臋
nimi zale偶y warto艣膰 pracy nauczyciela
-
Cele kszta艂cenia okre艣lamy jako zamierzone w艂a艣ciwo艣ci uczni贸w.
Zatem cele kszta艂cenia odnosz膮 si臋 bezpo艣rednio do uczni贸w
(wychowank贸w) i opisuj膮 zmian臋, jak膮 chcemy w nich uzyska膰.
-
Cele kszta艂cenia s膮 formu艂owane w rozmaity spos贸b. Ze wzgl臋du na
spos贸b formu艂owania wyr贸偶niamy dwa rodzaje cel贸w: og贸lne i
operacyjne.
.
Cele og贸lne wskazuj膮 kierunki d膮偶e艅. Wady i zalety takiego
formu艂owania cel贸w. Zalety: jest bogate znaczeniowo, akcentuje
wa偶ne warto艣ci spo艂eczne, jest perswazyjne i zwi臋z艂e. Wady:
wieloznaczno艣膰, nieokre艣lono艣膰, za艂o偶enia idealizuj膮ce,
deklaratywno艣膰, niejasny adresat
.
Cele operacyjne stanowi膮 opis wynik贸w, kt贸re mog膮 by膰 opisane.
Wady
i zalety takiego formu艂owania cel贸w. Zalety: jest - praktycznie
bior膮c - jednoznaczne, wskazuje spos贸b zademonstrowania, i偶 cel
zosta艂 osi膮gni臋ty, odnosi si臋 wprost do ucznia, mobilizuje ucznia
i nauczyciela. Wady: Wzgl臋dne ub贸stwo znaczenia, roz艂膮czenie
poznania i motywacji, poszatkowanie przedmiotu, pracoch艂onno艣膰.
-
Cele kszta艂cenia okre艣lamy jako zamierzone w艂a艣ciwo艣ci uczni贸w,
wymieniaj膮c g艂贸wne rodzaje opanowanych wiadomo艣ci i umiej臋tno艣ci,
uformowanych dzia艂a艅 i postaw.
Zdaniem
W. Okonia :
Celem
kszta艂cenia jest wywo艂anie po偶膮danych zmian w osobowo艣ci
cz艂owieka, a przede wszystkim zapewnienie mu mo偶no艣ci
przystosowania sobie okre艣lonego zasobu wiedzy, ukszta艂towania
naukowego 艣wiatopogl膮du, rozwini臋cia zdolno艣ci i zainteresowa艅
poznawczych.