1. Światopogląd

niemiecka filozofia natury -

przedstawiciele: Friedrich Wilhelm Schelling

Protest przeciw oswiecieniowemu materialistycznemu statycznemu obrazowi świata: jego harmonua oraz przeciw optymistycznemu przekonaniu o mechanicznym ewoluconistycznym postepie ludzkosci. Atak na kult rozumu i postepowanie

empiryczne dominacje nauk ścisłych jako dajacych wiedze niepełną powiezchowna niezdolna przebadac zagatki bytu ani dotrzeć do prawdy o czlowieku

Model świata: - wszechświat to pełna tajemnic duchowa jedność czlowieka i kosmosu, świata zmyslowego i poza zmyslowego, materi i ducha; to fenomen zycia powodowany mocami nadprzyrodzonymi i podlegajcy procesom ciągłego rozwoju.

- prawda o czlowieku i świecie jest utajona aby ja poznac nie mzona kierowac sie rozumem

-poznanie to kreacja czyli twozenie symbolicznych odpowiednikow dla bytów duchowych.

-szczególan rola poety dzieki wlasciwoscia profertcznym

-paraleizm natury i sztuki

- twozenie to akt spultwórczy dokonanty w stanie natchnienia

Założenia Hegla: -Duch nie może użeczywistnić się w przyrodzie gdyz jest ona pozbawiona świadomości i jestskazna na konieczność

Trzy etapy rozwoju Historii:

-Duch subiektywny(teza)- świadomość ludzka przejawia sie przez konkretnych ludzi

-Duch obiektywny(antyteza)- przejawia sie w panisteiw prawie i spoleczenistwie obywateliskim

-Duch absolutny (synteza)- przejawia sie w filozofi religi i sztuce

Rola wybitnej jednostki - są potzebne bo dzieki temu nastepuje rozwuj. życie wybitnej jednostki polega na zdeżenu dużych praw subiektywnego i obiektywnego. wszystkie wybitne jednoski skazane sa na kleske:filozofia Sokrates,polityka- Alesksander W. Napleon religia- Jezus sztuka M.Anioł

prymat uczuć

Irracjonalizm – przekonanie, że świat można (i trzeba) poznawać za pomocą pozarozumowych środków takich, jak: wiara, intuicja, przeczucie, uczucia, wizje. Po Romantyczność Adama Mickiewicza.

2. Postawa –

Weltschmerz -

jest bezsilnością wobec zła i absurdu świata, z którym nie można się pogodzić i nie da się walczyć.

W powieści Goethego weltschmerzu doświadcza Werter, tytułowy bohater. Objawia się on stanami melancholii, załamaniem i apatią. Bohater widzi niedoskonałość świata, np. niesprawiedliwe podziały społeczne, ale nie chce się ani do nich przystosować, ani się przeciw nim zbuntować ("ból istnienia"). Próbuje więc uciekać najpierw w świat przyrody, potem w świat literatury, by na końcu popełnić samobójstwo.

choroba wieku - Według mnie jest to ból istnienia, przeżywa go bohater

romantyczny. Przejawia się cierpieniem, smutkiem, brakiem drugiej osoby i

niechęcią do spotykania się z innymi ludźmi.

3. Miłość romantyczna– miłość nieszczęśliwa,

niespełniona, gwałtowna, rodzi się od

pierwszego wejrzenia, odczuwana przez

pokrewne dusze; towarzyszą jej silne, skrajne

i często sprzeczne emocje; prowadzi do

obłędu i destrukcji; platoniczna, niespełniona,

pozbawiająca sił witalnych; ‘uskrzydla’

bohatera ale jednocześnie prowadzi do jego

cierpienia;

4. Postawa prometejska – dobrowolne podporządkowanie działań

jednostki dla dobra większych grup społecznych lub

nawet całej ludzkości. Oznacza również bunt przeciwko

boskim wyrokom i siłom natury oraz cierpienie własne

dla dobra ogółu. Takim bohaterem jest Konrad ponieważ

wykazuje chęć poświęcenia się dla innych; w obliczu

utraty niepodległości kraju, niewoli narodu, pełen

romantycznego uczucia, buntuje się przeciwko Bogu.

5. Historiozofia

Mesjanizm – wiara w rychłe, ziemskie

zbawienie ludzkości przez jednostkę lub

zbiorowość powołane przez Boga do tego

celu; pogląd przypisujący jednostce lub

zbiorowości rolę niewinnie cierpiącego za

innych. Mesjanistyczna wizja Polski –

naród polski przedstawiony jest jako

naród wybrany przez Chrystusa dla

zbawienia ludów europy, dlatego jest

on prześladowany i cierpi mimo swojej

niewinności.

Winkelriedyzm – postawa wykreowana przez

Juliusza Słowackiego, propagująca walkę zbrojną z

nieprzyjacielem; naród powinien aktywnie walczyć

z nieprzyjacielem, nawet jeśli klęska jest bardzo

prawdopodobna; postawa zakładała, że najgorsza

jest postawa bierna, ponieważ przyczynia się do

upadku ducha i woli walki.

POLSKA WINKELRIEDEM NARODÓW – szczególna

misja, poświęcenie się w walce.

Wallenrodyzm – typ działania; dla osiągnięcia celu

podejmuje się działania nie etyczne; model działania

patriotycznego; tragiczność jednostki; przykładem

takiej postawy jest Konrad Wallenrod który dla

ratowania swojego narodu i zwycięstwa nad

wrogiem poświęcił swoją miłość, życie i honor

wizja rewolucji, Z. Krasińskiego

Zeby powstało coś nowego to stare musi upaść zniknąć.

6. Romantyczne Wzorce patriotyzmu
patryjota :mecznnik, wojownik, poeta wieszcz, wygnaniec, spiskowiec, matka polka

ojczyzna: topos golgoty, arkadi,ziemia obiecana,troja

8. Typy bohaterów romantycznych

nadwrażliwy,

przeżywający silne emocje, osamotniony,

poetyzujący rzeczywistość, funkcjonuje w

świecie wyobrażanym i ma nikłą więź z

rzeczywistością, postać egocentryczna

(stawiającą siebie w centrum) oraz

egotyczna ( ciągle analizowanie własnej

sytuacji

9. Topos homo viator – realizacje literackie

średniowieczny symbol doli człowieczej, topos człowieka w drodze, podróży, tułaczce.

10. Cechy dramatu romantycznego

- złamanie zasady trzech jedności i odrzucenie

zasady decorum

- kompozycja luźna – nie ma akcji rozumianej

jako ciąg przyczyn i skutków

- kompozycja otwarta – zapowiada możliwość

kontynuowania rozwijających się wątków

- synkretyzm rodzajowy i gatunkowy –

swobodne łączenie elementów

dramatycznych z epickimi i lirycznymi

- synkretyzm estetyczny – łączenie różnych

kategorii estetycznych np. tragizmu z

komizmem

- splatanie wątków realistycznych z

fantastycznymi, metafizycznymi

- obecność bohatera romantycznego, który

ulega przemianie

- niesceniczność

- inne spojrzenie na świat, historię i człowieka

– umieszczenie ich w metafizycznym

porządku rzecz

Ramy chronologiczne - - w Polsce za początek okresu przyjmuje się najczęściej rok 1822 (rok wydania I tomu „Poezji” Adama Mickiewicza), za koniec rok

1863 (wybuch powstania styczniowego; -romantyzm rozwijał się w Europie od końca XVIII w. do końca lat 40. XIX w.