Wychowanie dziecka upośledzonego umysłowo

do świadomego przeżywania Eucharystii

Eucharystia jest dla chrześcijanina punktem docelowym całego życia. Na Eucharystii buduje się Kościół. Ona tworzy Kościół Chrystusowy, w którym jest miejsce dla każdego człowieka, a szczególnie dla człowieka niepełnosprawnego.

Dyrektorium Ogólne o Katechizacji mówi, że "Każda wspólnota chrześcijańska za osoby wyjątkowo umiłowane przez Pana uważa tych, którzy - szczególnie wśród najmniejszych - cierpią upośledzenie fizyczne, umysłowe i inne braki" ( nr 189).

Z uwagi na duże różnice indywidualne w odchyleniach od normy w charakterze upośledzenia umysłowego poszczególnych uczniów konieczne jest ustalenie i wypracowanie indywidualnego podejścia do każdego dziecka. Dotyczy to całości wychowania we wierze, a w szczególności przybliżenia dziecku tajemnicy Eucharystii.

Poruszając problematykę osób niepełnosprawnych Ojciec św. Jan Paweł II wielokrotnie zwracał uwagę na prawo do autentycznego życia duchowego tych osób., Życie duchowe to życie modlitwy, życie liturgiczne, a przede wszystkim życie sakramentalne.

O tym, jakie warunki musi człowiek spełnić, aby mógł owocnie i ważnie przyjąć sakramenty wtajemniczania chrześcijańska mówi Kodeks Prawa Kanonicznego. Kan. 913 § 1 podaje, że " Dzieci można wtedy dopuścić do Komunii św., gdy mają wystarczające rozeznanie i są dokładnie przygotowane tak, by stosownie do swojej możliwości rozumiały tajemnicę Chrystusa oraz mogły z wiarą i pobożnością przyjąć Ciało Chrystusa." Paragraf 2 wspomnianego wyżej kanonu, mówi, ze " Dzieciom znajdującym się w niebezpieczeństwie śmierci wolno udzielić Najświętszej Eucharystii, gdy potrafią odróżnić Ciało Chrystusa od zwykłego chleba i mogą z szacunkiem -przyjąć Komunię św."

Dzieci upośledzone umysłowo w stopniu lekkim i umiarkowanym można doprowadzić do zrozumienia stosownie do swoich możliwości (co zresztą podkreśla Kodeks Prawa Kanonicznego) tajemnicy Chrystusa oraz do przyjęcia z wiarą i pobożnością Eucharystii. Jeżeli chodzi o osoby głębiej upośledzone, to zazwyczaj bardzo trudno jest doprowadzić je do poznania tajemnic wiary, jednak im właśnie niebezpieczeństwo śmierci zagraża w sposób szczególny, a odróżnieniu Ciała Chrystusa od zwykłego chleba oraz właściwą dyspozycję można osiągnąć, o czym zresztą pisze K. Lausch w swoich pracach.

W jaki sposób doprowadzić dziecko upośledzone umysłowo do poznania tajemnicy Eucharystii? Jaka przybliżyć dzieciom podstawowe prawdy wiary?

Najistotniejsza jest tutaj pełna indywidualizacja i dogłębna znajomość dziecka. Nie ma dzieci jednakowych, każde dziecko jest wielką indywidualnością, ma swoje braki i swoje mocne strony, których trzeba się w nim doszukać, odkryć je i promować.

Wszystkie dzieci upośledzone umysłowo mają w sobie ogromną potrzebę miłości. Ta potrzeba bycia kochanym i wielka umiejętność obdarzania innych miłością powinna być dla katechety drogowskazem prowadzącym do ukazania dzieciom Boga jako kochającego Ojca. Mimo, że cześć dzieci ma zaburzoną sytuację rodzinną, i nie wyniosło z domu rodzinnego miłości, prawdę o Kochającym Bogu, do którego przychodzą ludzie jak do dobrego Ojca można przekazać poprzez obraz uczestnictwa wiernych we Mszy św. Dzieci wiedzą, że ludzie idą do Kościoła. Ukazanie dzieciom, ze idą do tego, który wszystkich kocha wszystkich, poprzez analogię z chęcią przebywania dziecka z osobą bliską nie jest sprawą trudną.

Nie chcę się w tym miejscu rozpisywać nad poszczególnymi aspektami Eucharystii i rozumieniem ich przez dzieci. Jest na ten temat wiele opracowań. Jednak uważam, że najważniejsze jest ukazanie wszechogarniającej miłości Boga.

Na zakończenie chciałabym przytoczyć słowa św. Pawła: " Bóg wybrał właśnie to co głupie w oczach świata, aby zawstydzić mędrców, wybrał to co niemocne, aby mocnych poniżyć" ( 1 Kor 1,27). Kiedy odczuwam niemoc, nie mogę znaleźć odpowiedzi jak dotrzeć z orędziem ewangelicznym do osób upośledzonych umysłowo, przypominają mi się te słowa, wstydzę się własnej słabości i chylę przed Tobą Boże głowę szukając Twego światła. Wierzę, że je otrzymam, bo nigdy mnie nie zawiodłeś.