farmakologia 13.03

leki anksjolityczne

Stosowane są w terapii wzmożonego napięcia psychicznego, niepokoju i lęku będącego zespołlemobjawów w obrazie klinicznym zbliżonym do strachu ale niie spowodowanym realnymi zagrożeniami

podział lekow anksjolitycznych

1. leki anksjolityczne stosowane kr,otkotrwale w leczeniu wzmożonego napięcia i stanów lękowych

2.leki anksjolityczne stosowane długotrwale w leczeniu wzmożonego napięcia stanów lękowych

w krotkotrwałlej terapii wzmożonego napięcia i stanów lękowych leki anksjolityczne stosuje się w celu doraźnego mzniesienia lęku, niepokoju i napięcia emocjonalnego

1. pochodne benzodiazepiny

2.chlorprotiksen

3. flupentiksol

4.trioridazyna

5.prometazyna

leki te należą do neuroleptyków jednak wykazyją róznież działanie anksjolityczne

Pochodne benzodiazepiny

- pochodne 1H-benzo[e][1,4]diazepin

- pierwszą pochodną wprowadzoną do lecznictwa była chlordiazepoksyd(Elenium) bedzie na teście!!!!!!!!!!!!!

Leki najczęściej stosowane

Wykazują dzialanie anksjolityczne, nasenne, przeciwdrgawkowe, miorelaksacyjne. ważne bedzie na teście!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Mechanizm działania:

wpływają na OWU nasilająć przekaźnictwo GABA - ergiczne(aktywują receptor GABAA przez aktywację receptorów benzodiazepowych powiązaqnych z receptorem GABA A-ważne zapamiętać!!!!!

narysuj receptor gaba!!!!!!!!!!!!

Podział benzodiazepin (BDZ) w zależności od czasu działania

silnie i krótko działające (T1\2 - 10-15h)

-Alprazolam, Lorazepam, Oksazepam, Midazolam,Triazolam, Temazepam, Lormetazepam

Silnie i pośrednio działające (T1\2 20-30 h)

-Bromazepam, Chlordiazepoksyd, Estazolam, Klobazam

Silnie i długo działające (T1\2 40-80h)

-Diazepam, Halazepam, Ketazolan,

Klonazepam, Klorazepat, Medazepam, Prazepam, Nitrazepam, Flunitrazepam, Kwazepam

Farmakokinetyka

- leki charakteryzujące si,ę dużą lipofilnością

- wysoce wchłaniane w p. pokarmowym

- wysoce wiązane z białkami surowicy(postać aktywna BDZ jest formą niezwiązaną!)

- metabolizowane w wątrobie

Wskazania

- zespół lęku uogólnionego

- zespoły lęku napadowego

- premedykacja przedoperacyjna(wyciszenie pacjenta)

- reakcje na ciężki stres

- sespół abstynencyjny w kuracji odwykowej od alkoholu etylowego

Uwagi do leczenia

- leczenie benzodiazepinami nie powinno trwać dłużej niż 4 tygodnie, a maksymalny okres ich stosowania niie powiinien być duższy niż 4 miesiące(uzależnieniez0

- podczas terapii nie wolno pić alkoholu etylowego oraz zażywać środków działających depresyjnie

Działania niepożądane

- senność

-- nadmierne zahamowanie ruchowe

- osłabienie sily mięśniowej

- znużenie

- zaburzenie koordynacji ruchowej

- wydłużenie czasu reakcji

- zaburzenia pamięci epizodycznej

- zaparcie (BDZ krótko działające)

Powyższe objawy występują z reguły w początkowym okresie stosowania tej grupy leków anksjolitycznych

Tolerancja i uzależnienie

Podczas dugotrwałego stosowania benzodiazepin w dużych dawkach mogą pojawić się zaburzenia nastroju, spadek siły mięśniowej osłabienie sprawności intelektualnej i pamięci a skrajnie rozwój tolerancji i uzależnienia

przeiwskazania

- ciąża i karmienie

- miastenia

- zapaść krążenia

- śpiączka polekowa, alkoholowa, narkotyczna

- jaskra z wąskim koątem przesączenia

Działanie teratogenne!!!!!!! u dzieci

zajęcza warga

wpływa na zdolnośc prowadzenia pojazdow mechanicznych nie prowadzimy auta!!!!!!!

Zatrucia benzodiazepinami

- w leczeniu zatruć stosuje się antagonistów receptorów benzodiazepinowych

oddtrutka to Flumazenil stosowany dożylnie.

Inne leki anksjolityczne Stosowane krótkotrwale w leczeniu wzmożonego napięcia i stanów lękowych

w krotkowtrwałej terapii stanów lękowych stosowane są neuroleptyki, hydroksyzyna oraz barbiturany (obecnie nie stosowane)

Neuroleptyki

najczęściej stosowane w terapii zaburzeń lękowych to :

- chlorprotiksen

- flupentiksol

- Trioridazyna

- Prometazyna (Diphergan)

Prometazyna !!!!! sprawdzian!!!!!

- pochodna fenotiazyny

- wykazuje słabe działanie przeciwlękowe

- dodatkowo vdziała przeciwwymiotnie, uspokajająco, adrenolitycznie, cholinolitycznie

wskazania:

- pomocniczo w niepokoju

- bezsenności

- uporczywych wymiotach (choroba lokomocyjna)

- odczynach alergicznych

Hydroksyzyna sprawdzian!!!!!

- pochodna difenylometanu

- wykazuje dzialanie uspokajające, słabe nasenne, przeciwbólowe, cholinolityczne oraz rozkurczowe

Wskazania - podobne jak dla prometazyny

Uwaga! Przepisywana zdecydowanie częściej przez lekarzy

Działania niepożądane

sa dośc liczne obejmują dolegliwości ze strony układu pokarmowego oraz nerwowego

- suchość a jamie ustnej(aktywność cholonolityczna)

- zaburzenia widzenia i akomodacji

- senność

Uwaga 1. lek wpływa na sprawność psychofizyczną - nie kierujemy pojazdami mechanicznymi.

Uwaga 2. lek wpływa negatywnie na rozwój płodu(kategorie FDA!!!

Preparaty

Atarax i Sirupus Hydroxyzini

LEKI STOSOWANE DŁUGOTRWALE W LECZENIU WZMOŻONEGO NAPIĘCIA I STANÓW LĘKOWYCH

Stosowane leki

- pochodne azaspironu

- leki przeciwdepresyjne

Mechanizm działania : wpływ na przekaźnictwo serotoninergiczne

Rodzaje receptorów serotoninergicznych"

5-HT1

5-HT2

5-HT3

5-HT4

wpływają na nasze zachowanie

Pochodne azaspironu !!!!zapamiętać !!!!

Buspiron, Gepiron, Ipsapiron ZADANIE DOMOWE SCHARAKTERYZOWAĆ TE TRZY LEKI!!!!!!

TEMAT 2

LECZENIE DEPRESJI

Czym jest depresja - to określenie złego samopoczucia , obniżenia nastroju,, przygnębienia. W psychiatrii depresja dotyczy szczególnego rodzaju zaburzeń nastroju i emocji, któroe mozna uznać za chorobę wymagająca leczenia.

Jest schodzeniem zaliczanym do tak zwanych chorób afektywnych.

depresja - mechanizm blęgnego koła

depresja- negatywne my,ślenie o sobie, świecie, przyszłości(przekonanie nic nie warto robić bo itak nic sie nie zmieni)-spadek aktywności-spadek doznawanych przyjemności, zmniejszenie kontaktów z ludźmi,

Klasyfikacja

- pierwsze opisy depresji - Hipokrates - twórca terminu melanholia

- szczegółowy opis depresji - Arejtaros z Kapadocji

- prekursor nowoczesnej klasyfikacji chorób afektywnych - J.P Falret

Współcześnie jednostki afektywne klasyfikuje skala

DSM-V(Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disordes)

IC-10 (International Classification of Disordes) - Międzynarodowa Klasyfikacja chorób 10 wersji

Pamiętać współczesne!!!!!!!!

DSM-5 - Zaburzenia afektywne jednobiegunowe

to duże zaburzenia depresyjne(nawracające zaburzenia afektywne, w których występują zespoły depresyjne o wyraźnym nasileniu klinicznym)

DSM-5 Zaburzenie afektywne dwubiegunowe

- nawracające zaburzenia afektywne, w których występują zespoły depresyjne i stany maniakalne albo depresje i stany hipomanii

- szczególną odmianą zaburzeń afektywnych są zaburzenia cyklotymiczne w postaci długo(lub stale) utrzymujących sie wahań nastroju(subdepresja - hipomania)

DSM-5 Inne zaburzenia afektywne

dotyczą:

- schorzeń somatycznych

- schorzeń organicznych ośrodkowego układu nerwowego

- uzaleznień

Przyczyny zmian depresyjnych

1. czynniki genetyczne

2. czynniki środowiskowe

- stres(utrata rodziców, przemoc, rozwód, awans zawodowy)

- poród

- leki(rezerpina, leki beta-adrenolityczne, alfa-metyldopa, sterydy nadnerczowe, doustne antykoncepcja

Osoby szczególnie predysponowane do chorób afektywnych to osoby oceniające siebie negatywnie, swoje wysiłki i szanse. Uważają one że cokolwiek czynią, nie może to przynieść sukcesu. Często stawiają siebie na straconej pozycji.

Mechanizm biologiczny powstawania depresji

- jest poznany w NIEWIELKIM STOPNIU

- Aktualny stan wiedzy definiuje depresję jako osłabieniie czynności neuronów NORADRENERGICZNYCH ORAZ SEROTONINERGICZNYCH (5-HT) - podstawa! (zakłócenia przekaźnictwa w układzie limbicznym, tworze siatkowym)

- inna teoria głosi że za depresję jest odpowiedzialna nadmierna aktywacja osi PODWZGÓRZE - PRZYSADKA - NADNERCZA (zaburzenia hormonalne)

Leki przeciwdepresyjne

Lekami przeciwdepresyjnymi (TYMOANALEPTYKAMI) nazywamy leki normalizujące napięcie efektywne i podnoszące je do właściwego poziomu. Nie mogą one jednak podwyższać stanu emocjonalnego powyżej granicy określonej wartościami indywidualnymi)

Mechanizm działania leków p.depresyjnych

- najczęściej stosowane leki nalezą do związków trójpierścieniowych

- podstawowym mechanizmem działaniam leków p depresyjnych jest NASILENIE neuroprzekaźnictwa w układach noradrenergicznym i serotoninergicznym(zwiększenie stężenia neuroprzekaźników w układzie nerwowym).

Podział leków

1. Leki hamujące nieselektywnie wychwyt zwrotny MONOAMIN

a) trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD)

b)leki o innej budowie

2. Leki hamujące selektywnie wychwyt zwrotny SEROTONINY

3. Leki hamujące selektywnie wychwyt zwrotny NORADRENALINY

4. Inhibitory OKSYDAZY MONOAMINOWEJ (inhibitory MAO)

5. Leki o innych mechanizmach dzialania

6. Leki stosowane w terapii i zapobieganiu nawrotom chorób afektywnych.

1a Leki hamujące nieselektywnie wychwyt zwrotny monoamin-trójpierścieniowe leki p.depresyjne (TLPD

forka od Izy na facebooku TABELKA

Pooch dibenzoazepiny - dezipramina, imipramina, klomipramina, opipramol karpipramina, lofepramina, trimipramina

Poch. dibenzodiazepiny - dibenzepina

Poch dibeznocykloheptadienu - amitriptylina, noksyptylina, nortriptylina

Poch. dibenzocykloheptatrienu - protriptylina

Poch. dibenzooksepiny - doksepina

UMIEĆ TE ZAZNACZONE NA CZERWONO

W ZDJĘCIU

Wskazania

Większość TTLPD wykazuje wyraźne działanie przeciwdepresyjne po 3-4 tygodniach stosowania

wskazania

- depresje endogenne

- depresje psychogenne

- depresje maskowane

- zapobieganie depresji (profilaktyka)

- moczenie nocne u dzieci

- zespoły natręctw

- nerwice pourazowe

- lęk napadowy

Zasady leczenia

- leki dobrze wchłaniają si,e z p pokarmowego (per os)

- leczenie rozpoczyna się od małych dawek osi,ągając dawkę podtrzymującą

- brak wyraźnej poprawy w ciągu 3 tygodni od zastosowania jest przesłanką do zmiany leku na inny odstawiając lek nieskuteczny

- u osób starszych stosujemy dawki pomniejszone(metabolizm wątroby)

Toksyczność

TLPD należą do leków bardzo toksycznych

- suchośc w jamie ustnej

- zatrzymanie moczu

- reakcje skórne

Interakcje

Obejmują interakcje farmakodynamiczne oraz

- wzmożenie działania TLPD (zwolnienie metabolizmu-cymetydyna, disulfiram i innych)

- osłabiennie działania TLPD (fenytoina, rezerpina, karbamazepina)

- nasilenie działania innych leków (np. barbituranów, narkotycznych leków przeciwbólowych i innych)

- osłabienie działania innych leków(klonidyna, guanetydyna, metyldopa)

1b leki hamujące nieselektywnie wychwyt zwrotny monoamin-trójpierścieniowe - LEKI INNE

mają budowę inną niż trójpierścieniowa

1. MAPROTYLINA

2. WENLAFAKSYNA

3. Milnacipran

4. Wiloksazyna

Maprotylina

- lek o budowie czteropierścieniowej

Mechanizm działania: zahamowanie wychwytu zwrotnego noradrenaliny oraz blokada recetorów alfa1 oraz alfa 2

wykazuje dzialanie przeciwdepresyjne i pobudzające napęd psychoruchowe

Wskazania

- depresje endogenne z obniżonym napędem psychoruchowym

- apatie

Działania niepożądane

- napady padaczkowe

- skórne odczyny alergiczne

Preparaty: Ludiomil

Wenlafaksyna

Pochodna cykloheksanolu

Mechanizm działania: Hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny

Działania niepożądane: bezsenność, zawroty głowy, rozdrażnienie, zaburzenia potencji

Preparaty handlowe: Efectin

2. Leki hamujące selektywnie wychwyt zwrotny serotoniny (SSRI) Pamiętać !!!!!!

SSRI -ang Selective serotonine reuptake inhibitors

Leki tej grupy dzielą się nqa leki

a) jedenopierścieniowe

-Fluwoksyamina

b) dwupierścieniowe

- Fluoksetyna(była nazywana pigułką szczęścia PROZAC)

c)wielopierścieniowe

- citalopram

- escitalopram

- Nefazodon

- Paroksetyna

- Sertralina

3. Leki hamujące selektywnie wychwyt zwrotny noradrenaliny

REBOKSETYNA

- jest pochodną morfoliny

- hamuje wychwyt zwrotny neuroprzekaźnika - noradrenaliny

- jest inhibitorem selektywnym

- stosowana w depresjach z objawami przemęczenia i zahamowania psychoruchowego oraz depresjach starczych

- może być stosowana w leczeniu ostrych stanów depresyjnych

- efekt działania następuje po ok 2-6 tygodniach