Efekt świeżości polega na silniejszym oddziaływaniu informacji, które nadeszły jako ostatnie (najświeższych), niż tych, które pojawiły się wcześniej.

Efekt pierwszeństwa - informacja otrzymana wcześniej wywiera zazwyczaj większy wpływ na tworzenie się ogólnego wrażenia niż informacja otrzymana później. Pierwsza informacja stanowi punkt odniesienia dla kolejnych informacji, jakie do nas docierają. Efekt pierwszeństwa tłumaczy m.in. fakt, że szybko wyrabiamy sobie zdanie o nowo poznanej osobie, i późniejsze zachowanie tej osoby interpretujemy w sposób zgodny z naszym pierwszym wrażeniem.

KONFABULACJA - termin oznaczający opowiadanie o wydarzeniach, które mówiący zmyślił, zapełniając lukę w swojej pamięci.

O skuteczności komunikacji werbalnej decydują takie elementy, jak:

o akcent - badania wykazały, że tonacja głosu jest ważniejsza niż sama treść informacji (!)

o stopień płynności mowy - mowa zbyt szybka może być niezrozumiała dla odbiorcy, z kolei zbyt wolna może świadczyć o braku kompetencji i odpowiedzialności

o treść wypowiedzi - treść i sposób ułożenia zdań uzależnione są od pozycji osoby mówiącej w hierarchii, od panujących między rozmówcami relacji międzyludzkich, a także od panującego systemu kulturowego

W celu zapobieżenia nieporozumieniom i zakłóceniom (tym, na które mamy wpływ), stosuje się następujące techniki, które zwiększają w znacznym stopniu prawdopodobieństwo prawidłowego odbioru wiadomości. Umiejętności służące aktywnemu słuchaniu to między innymi:

o odzwierciedlenie - polega na powiedzeniu naszemu rozmówcy, jakie są, naszym zdaniem, jego odczucia i uczucia, np. "widzę, że się smucisz z tego powodu", "wygląda na to, że Cię to złości".

o Parafrazowanie - polega na powtórzeniu własnymi słowami tego, co powiedział rozmówca. Upewniamy się w ten sposób, czy dobrze zrozumieliśmy wiadomość, np. "jeśli dobrze Cię zrozumiałem, to....", "Z tego co mówisz wynika, że ....", "Z tego co usłyszałem ....".

o Klaryfikacja - nakłaniamy rozmówcę, żeby skupił się na głównej idei komunikatu, możemy poprosić go o doprecyzowanie jakiejś kwestii, np. "Czyli uważasz, że najważniejsze jest w tym temacie ....", "Co Twoim zdaniem ma największy wpływ na to?", "Co Twoim zdaniem jest z tego najważniejsze?", "Mógłbyś wyjaśnić mi tą kwestię?", itp.

o Potwierdzenie - możemy dopowiadać pewne słowa potwierdzając, że jesteśmy zainteresowani tematem i słuchamy bardzo uważnie. Nie należy jednak z tym przesadzać (!). Trzeba umożliwić wypowiedzenie się rozmówcy.MODEL KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ

Nadawca (źródło - intencja, myśl, pomysł) → kodowanie → komunikat → kanał komunikacyjny → komunikat → dekodowanie → odbiorca → sprzężenie zwrotne

Kiedy komunikacja jest efektywna:-intencje nadawcy zgadzają się z interpretacją odbiorcy i odwrotnie .KOMUNIKACJA NIEWERBALNAKomunikacja niewerbalna dotyczy przekazu bezsłownego, występują tu następujące kanały ekspresji niewerbalnej:

- ruchy ciała (mimika, kinezjetyka, prajęzyk, kontakt wzrokowy, gesty),

- zależności przestrzenne (proksemika).Funkcje komunikacji niewerbalnej

Niewerbalna komunikacja ma za zadanie wzmacniać, osłabiać lub zaprzeczać komunikatom werbalnym. Przekaz słowny zawiera zazwyczaj odniesienie do konkretnego problemu czy tematu, natomiast przekazy niewerbalne przede wszystkim odnoszą się do stosunku pomiędzy nadawcą a odbiorcą. Spełniają one tę samą rolę co wypowiedź a stosowane są między innymi tam, gdzie niemożliwe jest posługiwanie się językiem, bądź pragniemy zwiększyć siłę ekspresji komunikatu. Towarzyszą rozmowie podkreślając i akcentując treści, pełnią rolę wizualnej interpretacji wypowiedzi. Pogłębiają treść komunikatu, ułatwiają precyzowanie niejasnych myśli i wyobrażenie omawianego obiektu. Dodatkowo regulują przebieg rozmowy i stosunki między rozmówcami, służą także przekazywaniu uczuć i wyrażaniu emocji. Pozwalają dostosować się do aktualnej sytuacji, jak i nastawić samych siebie na optymalne zachowanie w danym momencie.

Odzwierciedlanie uczuć - polega na uświadomieniu rozmówcy jego własnych uczuć, co wbrew pozorom nie jest takie proste.

Dzielenie się własnymi uczuciami - często stosowane w terapii grupowej, gdzie pozostali członkowie grupy powinni dostarczyć pacjentowi wsparcia, uświadomić mu, że oni tez borykają się z podobnym problemem i pokazać, jak sobie z tym radzą.

Umiejętność aktywnego słuchania opiera się na:

1. akceptacji naszego rozmówcy,2. pełnej tolerancji dla jego emocji,3. szanowanie drugiej osoby.

Czemu służy aktywne słuchanie?1. Pozwala wytworzyć poczucie wzajemnego zaufania, akceptowania drugiej osoby takiej, jaka jest. Może również dostarczać poczucia wsparcia.

2. Zachęca do większej otwartości, zwierzenia się ze wszystkich problemów, co być może uświadomi naszemu rozmówcy, gdzie tkwi źródło jego trudności.

3. Pomaga rozmówcy na dokładne zanalizowanie i organizację swojej wypowiedzi, co zwiększa jego szanse na samodzielne rozwiązanie problemu.4. Umożliwia swobodne wypowiedzenie się na dany temat, "wyrzucenie" z siebie danego problemu zmniejszając tym samym napięcie psychiczne. Pozwala prześledzić tok rozumowania drugiej osoby, jej sposób myślenia i wnioskowania.WAZNE ELEMENTY W TRAKCIE ROZMOWY: utrzymywanie kontaktu wzrokowego- przejawianie zainteresowania tym, co mówi nasz rozmówca (np. odpowiednią gestykulacją)- zachęcanie do rozmowy- zadawanie dodatkowych pytań dotyczących tego, co mówi druga osoba- krótkie powtarzanie niektórych elementów wypowiedzi rozmówcy, parafrazowanie- powstrzymanie się od komentowania, udzielania rad- wyrażanie tolerancji

- cierpliwość- nie przerywanie rozmówcy jego wypowiedzi.Poradnictwo liberalne – jest nastawione na rozwiązywanie sytuacji problemowych z uwzględnieniem wewnętrznych przeżyć jednostki, umożliwia więc samopoznanie, uwalnianie od lęków i zahamowań. Doradca jest nastawiony na wskazywanie sposobów lepszego zrozumienia siebie i innych ludzi, na zmianę sposobów myślenia u odbiorcy o własnym problemie. Czynniki ułatwiające komunikację :

• słuchanie bierne• odpowiedzi przytakujące (np. „hm”, „ach”, „no tak” …);

• „otwieracze”, (np. To interesujące, mów dalej. Czy chcesz o tym porozmawiać? …);

• słuchanie aktywne (rozmawiają 2 osoby, wypowiedzi zwrotne)

KONSTRUKTYWNA KRYTYKA CO ROBIC? skupic sie na faktach nie na sobie, porzucic polityke szukania winnych, zapytaj zanim oskarzysz, podkresl dobre strony, mow o konkretach, zapytaj rozmowce czy widzi jakies rozwiazanie.przykład: Jestem bardzo zadowolony że posegregowałeś płyty ale czemu tego nie zrobiłeś według autorów. Wygaszenie nie chcianego zachowania. w 4 oczy.