Wrzód miękki (ulcus molle), wrzód weneryczny

Czynnikiem etiologicznym jest Haemophilus ducrei

Epidemilogia:choroba częstsza u mężczyzn( obecność napletka sprzyja zakażeniu, obrzezania zmniejsza częstość choroby trzy razy). Wrzód miękki występuje endemicznie w Afryce i południowo- wschodniej Azji. Wrzód mięki należy do grupy chorób GUD, w związku z tym zwiększa on ryzyko zarażenia HIV.

Objawy i przebieg: okres wylęgania choroby- od 3 dni do 3 tygodni. Zmiana pierwotna pojawia się w miejscu wniknięcia patogenu. Jest to zwykle mała bolesna grudka lub krostka, która po 24h ulega rozpadowi tworząc owrzodzienie. Owrzodzenie może byc jedno lub kilka małych( od 2mm do 2cm)- częściej. Owrzodzenie jest wyraźnie odgraniczone od otoczenia o poszarpanych i podminowanych brzegach. Dno owrzodzenia pokryte jest szara wydzieliną, której usunięcie uwidacznia ziarninowaną powierzchnię oraz powoduje krwawienie. Uciskanie zmiany jest bolesne, ściskanie między palcami powoduje zmianę kształtu owrzodzenia. Owrzodzenia mogą się zlewać, tworząc zmiany o różnej wielkości. Objaw pierwotny charaktryzuje sie bolesnością, bardziej nasiloną u mężczyzn. U kobiet choroba może manifestować się jedynie upławami, bolesnym oddawaniem moczu lub stolca, krwawieniem z odbytu albo bólem w czasie stosunku płciowego. Zmiany u mężczyzn umiejscawiają się głownie na napletku( po stronie wewnętrznej i zewnętrznej), na wędzidełku, w rowku zażołędnym, na żołędzi, na skórze prącia i moszny, bardzo rzadko na palcach, wargach, języku. U kobiet większość zmian zajmuje wejście do pochwy, wargi sromowe, okolice łechtaczki, ujście zewnetrzne cewki moczowej, ściana pochwy, szyjka macicy, rzadko na udach, w okolicy odbytu, na piersiach, na palcach rąk w okolicy jamy ustnej. W wielu przypadkach można obserwować owrzodzenia wyst. w pewnej odległości od zmiany pierwotnej( autoinokulacja) . W ciągu kilku dni od zakażenia mogą pojawiać się objawy powiększenia i nieznacznej bolesności okolicznych węzłów chłonnych. W przypadkach nieleczonychdochodzi do znacznego powiększenia węzła, zropienia, rozpadu( owrzodzenia)--> uszkodzenie skóry i tkanek głębiej położonych.

Nietypowe postaci wrzodu:

• owrzodzenia mogą być małe, powierzchowne, przypominające bardziej zmiany opryszczkowe

• nacieczenie podstawy wrzodu oraz niebolesność, jak obraz pierwotny w kile

• brak rozpadu i wrzodzenia grudek i krostek( karłowaty wrzód miękki)- obraz bardziej przypomina folliculitis lub inna chorobę bakteryjną

• wrzód miękki żrący( phagedenic ulcer) gwałtowny i głęboki rozpad tkanek spowodowany zakażeniem beztlenowcami

• wrzód mieszany( ulcus mixtum)- wyst. jednoczesne zakażenie Haemophilus ducrei i Treponema pallidum- zmiana początkowo przypomina wrzód miękki, który po 2- 3 tygodniach nabiera cech owrzodzenia kiłowego

• zakażenie cewki moczowej może powodowac ropny wyciek z cewki moczowej

• u chorych na HIV zmiany wieksze, bardziej rozległe, dłuższy przebieg, bardziej nasilone zmiany w węzłach

Powikłania:

• stulejka w przypadku owrzodzeń napletka

• przetoka cewkowa przy owrzodzeniach żołędzi

• przetoka pochwowo- odbytnicza- owrzodzenia ściany pochwy lub okolic odbytu

• wtórne zakażenie bakteryjne--> martwica tkanek--> trwałe zniekształcenie narządów płciowych

Rozpoznanie: zmiany owrzodzeniowe na narządach płciowych, pojawiające sie po około 7 dniach od stosunku, ich bolesność, brak stwardnienia podstawy oraz zmiana kształtu przy ściskaniu; bolesne powiększenie okolicznych węzłów; badanie bakteriologiczne

Różnicowanie:

• Kiła I okresu--> dłuższy okres wylęgania, zmiana ma charakter stwardniały, jest niebolesna, nie zmienia kształtu przy uciskaniu, dodatni wynik badania serologicznego. Może wyst. zakażenie mieszane- ulcus mixtum

• opryszczka narzadów płciowych--> nawrotowy charakter choroby, obecnośc obok owrzodzeń pęcherzyków, krostek, dodatni test Tzanka

• ziarnica weneryczna pachwin( lymphogranuloma venereum)--> niezauważalny, krótkotrwały objaw pierwotny, brak owrzodzeń na narządach

• ziarniniak pachwinowy( granuloma inguinale)--> wolno powstające, postępujące, rozległe owrzodzenia, przewlekły przebieg, występuje endemicznie

• bakteryjne zakażenie skóry

• rak kolczystokomórkowy--> proces długotrwały, brak zmian wygląu owrzodzeń przez długi czas

• owrzodzenia pourazowe

Leczenie:

@ ogolne

- ceftriakson 250mg jednorazowo( domięśniowo)

- azytromycyna 1g jednorazowo( doustnie)

- erytromycyna 500mg 4 razy dziennie przez 7 dni( doustnie)

- ciprofloksacyna 500mg 2 razy dziennie przez 3 dni( doustnie)- nie u kobiet ciężarnych i karmiących

U chorych na HIV zaleca sie leczenie przez okres 7- 10 dni

@ miejscowe

- przymoczki i okłady z 0,9% NaCl, azotanu srebra

- oczyszczanie zropiałych zmian