Ekologia biocenoz

BIOCENOZA

zespół organizmów zamieszkuj ących

okre ślony obszar, powi ązanych zaleŜnościami troficznymi i innymi interakcjami mi ędzygatunkowymi, który wraz z biotopem stanowi lokalny ekosystem

Określenie „biocenoza” zostało

wprowadzone do literatury w 1877 r. przez K. Möbiusa

Cechy biocenozy:

1. Zajmuje okre ślon ą przestrze ń. Struktura pozioma

(strefowo ść, mozaikowo ść) i struktura pionowa (warstwowo ść).

2. Składa si ę z populacji ró Ŝnych gatunków (bioró Ŝnorodno ść gatunkowa) wzajemnie uzaleŜnionych. Gatunki dominuj ące i kluczowe.

3. Istniej ą mechanizmy (interakcje) reguluj ące

liczebno ść populacji (mi ędzy- i

wewn ątrzpopulacyjne)

4. Podstaw ą istnienia s ą zaleŜności pokarmowe

między populacjami (kto zjada kogo?).

Cechy biocenozy, c.d.:

4. Wykorzystuje i przetwarza materi ę i

energi ę.

5. Ulega przekształceniom w czasie

(sukcesji) i rytmice sezonowej (fenologia).

6. DąŜenie do trwania w stanie

równowagi (homeostazy) dzi ęki procesom samoregulacji.

Struktura warstwowa biocenoz

kształtuje si ę głównie przez

zróŜnicowanie warunków o świetlenia, a w wodach tak Ŝe przez zró Ŝnicowane

warunki termiczne i tlenowe.

(w wodach warstwa fotyczna i eufotyczna)

Jezioro to zbiornik masy wodnej stagnuj ącej, wykazuj ący kompletn ą

strefowo ść pionow ą

STREFY śYCIA W JEZIORZE

Litoral

STREFY śYCIA W JEZIORZE

• 1. STREFA PRZYBRZEśNA, CZYLI LITORALNA ( płytkie wody

przybrze Ŝne (gł ęboko ść ok.6-8 m), prze świetlone do samego dna, zarośnięte ro ślinami wy Ŝszymi zakorzenionymi w dnie - makrofitami )

a) strefa ro ślinno ści wynurzonej (szuwary)

b) strefa ro ślin o li ściach pływaj ących

c) strefa ro ślin zanurzonych

• Na roślinach i innych przedmiotach pod wod ą ciemnozielony śliski

nalot: glony, bakterie, pierwotniaki, nicienie, wro

tki, itp. - to peryfiton . • W wodzie unosi si ę plankton , tj. fito- i zooplankton , a aktywnie

przemieszczaj ące si ę zwierz ęta w wodzie, np. ryby to nekton .

• Wśród ro ślin znajduj ą swoje miejsce liczne gatunki zwierz ąt, np.

ślimaki, pijawki , wypławki, owady i ich larwy,

Ŝaby, ptaki.