Wykład 4 27.10.11
Ułomnymi osobami prawnymi byłyby w szczególności spółki osobowe (handlowe), wspólnoty mieszkaniowe (tworzone poprzez właścicieli lokali 1984 ust. o własności lokali- art. 61).Szczególne właściwości ułomnych osób prawnych:
działają poprzez swoich członków np. wspólnicy jawni w spółce jawnej. W przypadku niektórych osób prawnych jest możliwe utworzenie zarządów do którego spraw należy reprezentowanie ułomnej osoby prawnej. Członkowie zarządu spółki partnerskiej to to ustawowi przedstawiciele spółki.
odpowiedzialność za działania ułomnej osoby prawnej ponosi jednostka oraz członkowie tworzący ułomną osobę prawna. Ta odpowiedzialność jest:
osobista- ponosi odpowiedzialność swoim majtkiem
nieograniczona- odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania o charakterze prywatno- prawnym
subsydiarna (dodatkowa)- zależy od wypłacalności ułomnej osoby prawnej. Egzekucja musi być prowadzona z majątku osoby prawnej, a jeżeli wierzyciel nie otrzyma tego co mu się należy wówczas może on osiągnąć po majątku członka ułomnej osoby prawnej.
Jednostki nie posiadające osobowości prawnej ani zdolności do czynności prawnej, np. spółka cywilna, szkoły podstawowe, licea. Nie mogą być one strona umowy ani zaciągać zobowiązań. Należy tutaj wymienić wszystkich członków tworzących taka jednostkę. Spółka cywilna nie ma firmy, może mieć przybrana nazwę. Szkoły natomiast działają poprzez swoich przedstawicieli, np. gminę.
Czynności prawne- zdarzenia prawne, które obejmują co najmniej jedno oświadczenie woli. Oświadczenie woli jest przejawem woli zmierzającym do wywołania skutków prawnych. Posiada ona dwa elementy:
element wewnętrzny- wola rozumiana jako decyzja osoby od której ma ona pochodzić.
element zewnętrzny- polegający na ujawnieniu tejże decyzji, zakomunikowania innym o chęci wywołania skutków prawnych.
Oświadczenie woli może być złożone w dowolny sposób. Milczenie nie wywołuje skutków prawnych. Jednakże czasami jest uznawane za rodzące skutki prawne. Czynności prawne ze względu na ilość oświadczeń woli dzielimy na :
Jednostronne czynności prawne- zawierają jedno oświadczenie woli, np. testament, przyrzeczenie publiczne art.916
dwustronne czynności prawne- dwa oświadczenia woli to umowy. Tych oświadczeń może być więcej. Takimi czynnościami są tez uchwały.
Czynności prawne ze względu na elementy składające się na czynność prawna:
konsensualne- wyczerpują się oświadczeniami woli
realne- oprócz oświadczenia woli zawierają element realny jaki jest wydanie rzeczy, umowa urzeczenia art.710- użyczający musi wydać rzecz używana.
Czynności ze względu na skutki prawne, które rodzi czynność:
zobowiązujące- wynikające obciążenie osoby dokonującej takiej czynności. Czynności powiększające pasywa takiej osoby.
rozporządzające- Polegają na przeniesieniu lub zniesieniu określonego prawa przez zbywcę na nabywcę. Pomniejszenie aktywów osoby dokonującej takiej czynności.
o podwójnym skutku- Beda rodziły powiększenie pasywów czy tez pomniejszenie aktywów, np. sprzedaż.
upoważniające- Nie polegają ani na zobowiązaniu ani rozporządzeniu. Dają możliwość działania w cudzym imieniu, np. udzielenie pełnomocnictwa.
Przysporzenie- polegające na udzieleniu korzyści. Wyodrębniamy czynności płatną i nieodpłatne. Przysporzenia maja być udziałem obu stron stosunku cywilno- prawnego. Czynności nieodpłatne, w tym przypadku korzyść otrzymuje tylko jedna strona. Są one na ogol słabiej chronione.
Czynności ze względu na wpływ przyczyny (kauzy) na ważność czynności prawnej:
przyczynowe, czyli kazualne- dla ustalenia ich ważności jest niezbędne ustalenie istnienia ważnej przyczyny. Jeżeli nie ma przyczyny to czynność prawna przyczynowa jest nieważna. Kauzy mogą mieć różnorodną postać, np. chęć zwolnienia się z obowiązku, chęć obdarowania, ale za każdym razem przyczyn powinna być możliwa do identyfikowania.
oderwane= abstrakcyjne- Charakteryzują się tym, ze dla ustalenia ich ważności nie jest potrzebne istnienie przyczyny, np. przyjęcie przekazu art.912 zn. 2, zbycie weksla w drodze indosu.
Wady oświadczenia woli.
Stany normatywne bliżej określone przez normo dawcę art.82:
brak świadomości lub swobody w podejmowaniu decyzji i oświadczenia woli
pozorność art. 83
błąd art.84
groźba art.87
podstęp art.86
wyzysk art.38(8) sprawdź
Dwie grupy wad oświadczenia woli:
skutek wad- brak czynności prawnej.
Dają możliwość ustania skutków prawnych. Brak czynności prawnej się tym, ze każdy może powołać się na brak czynności prawnej. Czynności prawne dotknięte tymi wadami nie podlegają konwalidacji, nie będą mogły być zlikwidowanymi. Nie można doprowadzić do tego, ze czynność . natomiast czynności prawne dotkniętymi wadami rodzącymi wzruszalność powodują ze nie wszystkie osoby mogą powołać się na ta wadę, a jedynie te wskazane w ustawie. Można się na te wady powoływać tylko w określonym czasie (na ogol rok). W przypadku wzruszalności dochodzi do konwalidacji jeżeli uprawniony nie powoła się na wadliwość.
Brak świadomości lub swobody w podejmowaniu decyzji- złożenie oświadczenia woli kiedy możliwym będzie ustalenie zakłóceń co do oświadczenia woli tylko braku świadomości co do oświadczenia woli. Braku a nie ograniczenia jej. Osoba taka musi znaleźć się w sytuacji, w której niemożliwe jest ustalenie czy ta osoba wie co czyni, np. zaburzenia psychiczne, upojenie alkoholowe. Osoba dokonująca czynności prawnej nie ma swobody co do uzyskania swego oświadczenia. Nie trzeba wskazywać na powód, w którym osoba znalazła się w tym stanie czy została wprowadzona przez inne osoby. Skutkiem braku świadomości jest nieważność.
Pozorność art.83:
Wymaga ona trzech ustaleń:
oświadczenie woli ma być złożone drugiej stronie, czyli musi być adresat oświadczenia woli
niezbędna jest zgoda drugiej strony na pozorność- jedna osoba składa oświadczenie woli a druga zgadza się na wadliwe złożenie oświadczenia. Musza one działać w zmowie.
oświadczenie woli jest złożone dla pozwu- strony nie chcą żadnych skutków prawnych bądź chcą skutków prawnych ale innych niż te które wynikają z oświadczenia woli. Pozorność może wystąpić w dwóch odmianach:
bezwzględna
względna