1. Reformy KEN-u: system szkół średnich, nowy program nauczania, nowe podreczniki, podniesienie rangi nauczyciela, utworzenie seminariów nauczycielskich, podejscie do kształcenia dziewcząt, wprowadzenie elem. WF, wprowadzenie historii Polski, nauka w jezyku polskim.

2. Cztery filary edukacji: uczyć się aby: wiedzieć (I), działać(II), żyć wspólnie(III), być(IV).

I - aby zdobywać narzędzia rozumienia, uczenie się przez ćwiczenia: uwagi, pamięci, myślenia. Wiedza - konieczna do godnego życia, stale ewoluująca, złożona.

II - aby móc oddziaływać na swoje środowisko. W celu zdobywania nie tylko kwalifikacji, ale kompetencji.

III - aby uczestniczyć i współpracować z innymi na każdej płaszczyźnie życia.

IV - aby rozwinąć się wszechstronnie, zdolność do niezależnego myślenia.

3. Wychowanie w staroż. Grecji wyróżnia się 2 największe polis Sparte i Ateny. Wychowanie fizyczne - zwracano szczególną uwagę na rozwój ciała, tężyzny fizycznej. Wychowanie moralne - kalokagathia - piękny i dobry, wpajano od dziecka życie umiarkowane i skromne. Wychowanie religijne - stawiano także nacisk na obrzędowość religijną. Wychowanie muzyczne odgrywało główną rolę w kształtowaniu umysłu i charakteru. Wychowanie umysłowe - brak skupiania się na wychowaniu umysłowym.

4.W Sparcie uważano, że państwa nie stać na uczymanie ludzi słabych. Dużą rolę miało wychowanie fizyczne - objęte również dziewczyny. Chłopcy trafiali do koszar 7-12 zabawy, lekkie ćwiczenia fizyczne, 13-19 ćwiczenia lekkoatletyczno-militarne, bez opuszczania koszar, 20-21 ćwiczenia wojskowe, zabijanie niewolników, 22-30 służba wojskowa, 30-ślub. Wychwanie fizyczne łączyło się z wychowaniem moralnym, nauka na pamięć, uczono pieśni, przekazywano wiedzę historyczną, obrzędowość religijna, nie dbała o rozwój nauki i sztuki.

5. Andrzej Frycz Modrzewski - w dziele " O poprawie Rzeczpospolitej" dostrzegł konieczność przeprowadzenia reform w Polsce. Reforma szkolnictwa, zmiany w wychowaniu moralnym, powszechna edukacjia, opieka państwa nad szkołami, unarodowić kościół, edukacja pod kontrolą państwa, nauczanie każdego zawodu rzemieślniczego.

6. J Dewey - Szkoła progrewistyczna:

- podział na interdyscyplinarne bloki

- samonauczanie, samokontrola - nauczyciel obserwator

- wzgląd na zainteresowania ucznia

- szkoła jako niejedyne miejsce uczenia się

C. Freinet - Szkoła współczesna:

- usystematyzowana wiedza

- różne formy organizacji nauczania

- rozwijanie myślenia abstrakcyjnego

- nauczyciel ani nie obserwator, ani nie heteronomiczna funkcja

R. Steiner - Szkoła waldorfska:

- rozwój indywidualny zgodnie z nautrą

- umiejętności intelektualne, artystyczne, praktyczne, społeczne

- własny program nauczania

- brak ocen cyfrowych (opisowe w wyższych klasach)

- nacisk na zajęcia artystyczne

8. Wychowanie - byt społeczny, który polega na relacjach między podmiotem wychowującym, a wychowywanym. P. wychowujący kieruje się powszechnie uznawanym dobrem.

10. Pedagogika - zespół nauk o wychowaniu i proseców wychowawczych. Jako nauka o edukacji (nauczaniu i kształceniu) zajmuje się rozwojem i zmianami w wychowaniu człowieka przez całe życie.

12. Przemoc - działanie, które zagraża rozwojowi fizycznemu, psychicznemu i moralnemu, ogranicza prawa i swobodę człowieka. Struktura - gniew, zadawanie bólu, wyrządzenie krzywdy. Typy - bezpośrednia, pośrednia, jako czyn bezprawny, jako użycie siły, czynna i bierna. Rodzaje - Fizyczna - zadawnie bólu (bicie, kopanie itp.), Psychiczna - nękanie, groźby, odizolowanie, Seksualna - gwałt, kazirodztwo, Przez zaniedbywanie - brak uwagi, wsparcia.

Agresja - stała dyspozycja psychiczna człowieka, która cechuje się niechęcią, napaścią, złością. Syndrom agresywności: samoagresja emocjonalna, fizyczna, wrogość wobec otoczenia, skłonności agresywne, agresja pośrednia (ośmieszanie, plotki), słowna, agresja fizyczna.

Przemoc a agresja - agresja staje się przemocą, jeśli zaczyna być sposobem podporządkowania czlowieka. Przemoc staje się agresją, gdy nie może podporządkować sobie kogoś, stara się mu zaszkodzić.

13. Nauczyciel - posiada wyższe wykształcenie i pedagogiczne przygotowanie, predyspozycje i kompetencje do nauczania w oświacie. Rola - lider, osoba pomiedzy "rodzicem" a "kolegą", ma motywować, inspirować, być sprawiedliwy, przyznać się do błędu. Zadania - dostosowanie zadań do możliwości ucznia, zaszczepienie w uczniu poczucia własnej wartości. Organizowanie ruchu, naprzemian z teorią. Funkcje: dydaktyczna(nauczanie), opiekuńcza(bezpieczeństwo) i wychowawcza(moralność).

14. Środki dydaktyczne - przedmioty, które dostarczają uczniom bodźców odziaływujących na ich zmysły ułatwiając poznanie rzeczywistości. Klasyfikacja - modele, obrazy, schematy ( wzrok), Płyty, instrumenty (słuch), komputery, laboratoria (automatyzacja procesu uczenia się). Funkcje - pobudzanie wyobraźni, zainteresowanie przedmiotem, poznanie rzeczyw.

15. Niepowodzenia szkolne - rozbieżność pomiędzy wiadomościami, umiejętnościami i nawykami opanowanymi przez uczniów, a materiałem jaki powinni poznać. Rodzaje: dydaktyczne, wychowawcze. Przyczyny: niewłaściwa działalność nauczyciela, niski rozwój umysłowy ucznia, zły stan zdrowia, złe warunki.