Emocje stan znacznego poruszenia umysłu. Słowo to miało w historii wiele znaczeń przed-psychologicznych, i odnosiło się nie do stanu indywidualnego umysłu, pomagają nam określić i zorganizować nasze zachowanie, są więc zjawiskiem ze wszech miar funkcjonalnym. Przede wszystkim sygnalizują o zdarzeniach istotnych dla interesów jednostki i motywują do wysiłków ukierunkowanych na poradzenie sobie z tymi wydarzeniami. Ponadto są swoistym regulatorem i system alarmowym. Strach ostrzega nas przed podejmowaniem pewnych działań, które mogłyby nam zagrażać, a inne pomagają podjąć decyzję. Dzięki emocjom lepiej i dokładniej pamiętamy także zdarzenia towarzyszące przeżywaniu silnych stanów emocjonalnych.

Emocje są wywoływane przez:

1) bodźce pierwotne - te, które pochodzą od narządów zmysłowych lub wewnętrznych i związane są z zaspokajaniem potrzeb i z procesami patologicznymi - mogą one wywoływać niespecyficzny stan ogólny przyjemny lub przykry (np. samopoczucie).

2) bodźce wtórne - te, które nabywane są przez doświadczenie, a związane są z bodźcami pierwotnymi (bezwarunkowymi).

3) bodźce kinestatyczne - te, które związane są z własnymi czynnościami (np. nadmierna aktywność, długotrwała bezczynność). Przebiegają w formie bardzo zróżnicowanego procesu, z czym wiążą się różne reakcje emocjonalne.

Cechy emocji człowieka.

Każdy proces emocjonalny zawiera trzy cechy :

a) znak emocji - emocje dodatnie są wtedy gdy jednostka osiąga zamierzony cel, emocje ujemne - są wtedy, gdy procesy regulacyjne ulegają zakłóceniom : wszystko co utrudnia lub uniemożliwia zaspokojenie potrzeb jednostki wzbudza emocje i uczucia negatywne. Uczucia negatywne wywoływane są także przez sytuacje zagrożenia ( gniew powoduje atak, lęk - ucieczkę ).

b) intensywność przeżywania emocji wynika z określonego pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego, czyli aktywacji. Od skrajnego podniecenia emocjonalnego, którego przejawami są np. napad wściekłości, panika do zupełnego braku podniecenia, np. stan śpiączki czy też sen. Wysoki czy też niski stan aktywności nie zawsze uzewnętrznia się w zachowaniu, wzrost podniecenia może prowadzić do wzmożonej ruchliwości, może także wywoływać stan pozornej obojętności i spokoju.

c) treść emocji - w toku nabywania doświadczenia indywidualnego jednostka uczy się świadomego odzwierciedlania przeżyć emocjonalnych, uczy się kojarzyć szczegóły z uruchomieniem określonych mechanizmów regulacyjnych. Tym samym uczy się różnicować emocje w aspekcie treściowym. Wraz z rozwojem doświadczenia człowiek uczy się uświadamiać sobie i odzwierciedlać procesy wywołane ludzkimi potrzebami takimi jak miłość, szacunek, władza, sukces. Procesy emocjonalne wpływają na aktywność człowieka