Nauka Wg T.Bezwińskiej: W zna. potocznym: Nauka jest procesem społecznym, którego efektem są teorie naukowe. Np. twierdzenia, hipotezy i teorie. W Zn. Instytucj. ogół instytucji społecznych powołanych do organizacji i prowadzenia działalności naukowej, oraz do ogłaszania i upowszechni. wiedzy naukowej, np. uczelnie wyższe, IPN, laboratoria państwowe, itp. Podział nauki *A. ze wg. na przedmiot badań: - nauki przyrodnicze (przedmiotem ich badań jest medycyna - nauki społeczne (przedmiotem ich badań jest człowiek, którym zajmują się filozofia, etyka B. ze wg. na metody badań:- dedukcyjne (formalne), np. matematyka, logika; - indukcyjne(realne) np. przyrodnicze, społeczno-ekonomiczne; C. ze wg. na zadania badawcze: - teoretyczne: obiektywne poznanie zjawisk i procesów rzeczywistości oraz wyjaśnienie i przekazywanie zachodzących w niej przemian; - praktyczne: wyjaśnienie sposobów praktycznego zastosowania poznanych praw naukowych i na tej podstawie planowanie i racjonalne przekształcenie rzeczywistości. Funkcje nauki: a diagnostyczna - gromadzenie wiedzy o tym, co było lub jest w obiektywnej rzeczywistości, polega na stwierdzeniu jej obecnego stanu; prognostyczna - określenie na podstawie poznanych prawidłowości. przebiegu zjawisk, przyszłych zmian i ich rozwoju instrumentalno-techniczna - informowanie i sposobach i środkach realizacji zamierzonych celów; humanistyczna-zaspokojenie potrzeb intelektualnych i emocjonalnych człowieka Nauka i jej uwarunkowanie:Musi posiadać ściśle określony przedmiot badań; Musi mieć ściśle sprecyzowaną metodologię badań; Musi dysponować siatką pojęć; Pedagogika jako nauka: pedagogika jest nauką, której przedmiot stanowi sprawa praktycznej pedagogiki, wszystkiego rodzaju czyli wychowawczego prowadzenia dzieci, młodzieży oraz oddziaływania na rozwój ludzi dorosłych. Zarys historyczny pedagogiki jako nauki: * Na początku XIX wieku, J. Herbart nadał pedagogice charakter naukowy, odrywając ją od filozofii. Usystematyzował i oparł ją na dwóch naukach poznawczych: etyce filozoficznej oraz psychologi. * pod koniec XIX wieku dydaktyka Herbartowska traci na znaczeniu a zaczyna, rozwijać się pedagogika eksperymentalna (wiązało się to z powstaniem pierwszego laboratorium psychologii eksperymentalnej). Postulowała ona zastosowanie metod psychologicznych do badań zjawisk pedagogicznych *Wkrótce nastąpił kryzys pedagogiki eksperymentalnej, bo metody przyrodnicze nie mogą rozstrzygnąć zagadnienia celów wych.. * Wyłoniło się nowe ujęcie pedagogiki normatywnej na podstawie filozofii a dokładnie aksjologii. Pedagogika normatywna starała się naukowo określić cele i ideał wychowawczy. Próba ta również zakończyła się fiaskiem. *Jej miejsce zajęła pedagogika czysta, badająca prawa rozwojowe człowieka w powiązaniu z procesem wychowania. Po zakończeniu II wojny światowej pedagogika, jako nauka dąży do swojej syntezy w budowie, na którą dziś składają się wielopiętrowe działy Pojęcia; Paidagogos - dosł. "prowadzący chłopca" był niewolnikiem greckim. Pedagogika i jej staropolska nazwa pochodzi właśnie od tego, greckiego słowa. Pedagogia (gr. paidagogía) – dyscyplina pedagogiczna, zajmująca się zespołem metod i środków stosowanych w nauczaniu oraz wychowywaniu .stosowana przez nauczycieli. Pojęcie pedagogii odnosi się do praktycznej sztuki nauczania, obecnie – także do paradygmatu edukacyjnego, Pedagogika - to działanie praktyczne, zespół czynności i umiejętności wychowawczych, to samo dzieło wychowania. pedagogika techne - przy kupnie paidagogosa , wymagano od niego znajomości zawodu i techniki wychowania, czyli postępowej wiedzy o wychowaniu Pedagogika wg Herbarta Cele wychowania* wychowanie jest sztuką, a gł. zadaniem badań pedagogicznych jest wykrycie celu wychowania i środków doń prowadzących* kształtowanie silnych charakterów odznaczających się pięcioma ideami moralnymi: doskonałość, życzliwość, prawo, słuszność, wewnętrzna wolność. * formowanie charakterów jest podst. celem wych., starał się ustalić metody gwarantujące powodzenie pracy pedagogicznej Zasady i metody nauczania: nauczyciel nie może bezpośrednio wpływać na uczucia i wolę ucznia, ale ma to czynić rzez wyobrażenia, sądy, idee. Herbart rozróżniał 3 etapy rozwoju umysłu: 1. stadium wrażeń i percepcji, 2. stadium wyobrażeń i pamięci, 3 myślenie i formowanie sądów. Zadaniem nauczania jest doprowadzić umysł do trzeciego etapu. Pedagogikę ogólną dzielił na trzy części : 1 Kierowanie - zatrudnienie wychowanków ,organizowaniu im zajęć, pielęgnowaniu ich rozwoju fizycz ,bez rozpieszczania 2 Karność . nie tylko rozkaz i nakaz , ale i karcer , a nawet karę cielesną,(z ostrożnością) 3.nauczanie –kierowanie się rozsądkiem. W wiedzy wyróżnia zjawiska przyrodnicze, prawa naukowe, związki estetyczne ; Celem wychowania jest wpojenie uczniom odpowiednich pragnień zainteresowań , stworzenie w ich umysłach wewnętrznej nad nimi kontroli oraz wykształcenie dojrzałości sądu. Herbart wprowadził jako pierwszy zasadę : koncentracji -zaabsorbowanie uwagi przez jakieś zagadnienie do takiego stopnia , że nie reaguje na żadne inne zjawiska korelacji takie postępowanie ,w którym pewne zagadnienia stają się centralne w procesie nauczania i dla jego omówienia wymaga współdziałania wszystkich przedmiotów Działy współczesnej pedagogiki wg Kunowskiego Pedagogika praktyczna (empiryczna), obserwująca i badająca całość doświadczenia wychowawczego rodziców, nauczycieli, wychowawców opisowa (eksperymentalna)– dział naukowo uogólniający doświadczenie i badający eksperymentalne prawa związanych z wychowaniem normatywna – na podstawie filozofii człowieka, aksjologii i teorii kultury bada naturę człowieka i wytwory jego kultury i na tym tle ustala wartości, cele, normy i ideały teoretyczna (ogólna) –całość badanego przedmiotu, dąży w oparciu o materiał empiryczny, eksperymentalny i normatywny Działy pedagogiki: Pedagogika ogólna (ujmuje człowieka jako funkcjonalną całość) - nauka teoretyczna będąca podstawą tworzenia się tzw. subdyscyplin pedagogicznych. ,ma charakter nauki teoretycznej teoria wychowania - (moralnego, społecznego, fizycznego, estetycznego kształtowanie postaw i cech osobowości uczniów oraz stwarzaniem warunków do samowychowania. dydaktyka (ogólna i szczegółowa) - (teoria kształcenia) zajmuje się procesami nauczania i uczenia się, wszelkimi od przedszkola do studiów wyższych,npedagogika porównawcza -porównywanie i ocenianie efektów zastosowania różnych systemów wychowawczych w różnych krajach oraz różnych epokach. Historia wychowania przedmiotem badań są dzieje praktyki wychowaw. i dzieje myśli pedagogicznej. Myśl pedagogiczna zawarta w doktrynach pedagogicznych wyjaśnia jak w poszczególnych epokach wychowywano Nauki współdziałające z pedagogiką- psychologia wych. ,filozofia wych. ,teologia wych., higiena z naukami medycznymi, ekonomika oświaty i kształcenia, demografia, cybernetyka ,logika z metodologią nauki i naukoznawstwem, estetyka, etyka, prakseologia Przedmiot badań wg Kunowskiego. formalny: Dobro rozwojowe człowieka, nastawione ku przyszłości, dzięki czemu człowiek może się w pełni doskonalić i osiągać kres procesu rozwoju materialny: wszechstronny rozwój człowieka w ciągu całego jego życia, czyli człowiek w trakcie jego rozwoju; Język wg. Z. Ziembińskiego system znaków, przede wszystkim słownych, jakimi posługuje się dana grupa społeczna. Rozróżniamy: język naturalny (potoczny) –stosu. w powszechnym uzyciu. Jest bogaty, jednak zawiera wiele pojęć nieścisłych i wieloznacznych; język naukowy - nadanie uściślonego i precyzyjnego znaczenia używanym pojęciom. Powstaje w wyniku dobierania słów z języka naturalnego do określonych treści z danej dziedziny nauki oraz w wyniku tworzenia pojęć nowych, Proces formalizacji języka. Współczesna nauka dąży do nadania swojemu jęz. optymalnej ścisłości, jednoznaczności, operatywności. Dzięki niej nauka może kierować określonymi wskaźnikami, normami, wyrażać wielostronne korelacje. Wysokim stopniem formalizacji, wyróżniają się dyscypliny, tj. matma, czy fizyka. Pojęcie pedagogiki ze wg.na kryterium ich jednorodności(4poziomy)1.pojęcia jednorodne (poziom IV) odnoszące się do najbardziej szczegółowych faktów edukacyjnych2.syntezująca się w pojęcia mniej jednorodne( poziom III) ulegające normatywnym, zróżnicowanym, stanowią ogólny trzon pojęciowy poszczególnych subdyscyplin pedagogiki3 niektóre z pojęcia syntezują się w pojęcia o wysokim stopniu niejednorodności ( poziom II)t.j. nauczanie, uczenie się, wychowanie i kształcenie4 najbardziej niejednorodnego pojęcia edukacji, określającego jako przedmiot pedagogiki ( poziom I) Edukacja - ogół oddziaływań służących formowaniu się zdolności życiowych człowieka. zarówno instytucjonalne i nieinstytucjonalne, indywidualne i grupowe, świadome i nieświadome, itd. czyniąc z niego istotę dojrzałą, świadomie realizującą się, zadomowioną we własnej kulturze, zdolnej do konstruktywnej krytyki refleksyjnej, afiliacji. Wychowanie (WY - CHOW – ANIE 1Chować - ukrywać, wy- chować ("wy" jako negacja, "chować"-ujawniać coś ukrytego )2Chować - chów - hodowla: a. dobrze chować, dobrze odżywiać - strefa duchowa b. wychowywać - wydobywanie ukrytego człowieka i karmienia wartościami; Wg W. Okonia: Uczenie się - proces nabywania względnie trwałych zmian w szeroko rozumianym w toku bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości Nauczanie - proces kierowania uczeniem się uczniów w toku planowej pracy nauczyciela z uczniami. Kształcenie – system działań zmierzających do tego ,aby uczącej się jednostce umożliwić poznanie świata ,przygotowanie się do jego ciągłej zmienności a przede wszystkim ukształtowania własnej osobowości Rodzaje definicji wychowania wg Kunowskiego Prakseologiczna (oddziaływanie wychowawcy na wychowanka, autorytet rodzica i nauczyciela) Ewolucyjna- ( proces rozwoju jako proces samoistnego /swobodnego rozwoju dziecka ,autorytet rodzica i nauczyciela)Sytuacyjna- ( oddziaływanie bodźców ze środowiska zewn., wychowawczego, społecznego .dziecko rozwija się przez uczestniczenie w życiu społe. poprzez przeżywanie, doświadczeń własnych)Adaptacyjna- (skutki i wytwory wychowanie polegajace na kształtowaniu osobowości wychowanka ,charakteru zgodne z potrzebami społecz.)Rodzaje definicji wychowania wg Śliwerskiego : * jednostronne oddziaływanie wychowawcy na wychowanka * jako swoisty rodzaj relacji dwustronnej, w toku której dochodzi do zwrotnego działania osób na siebie-każda z osób się zmienia *-jako proces zachodzący w środowisku życia człowieka- (zjawiska kulturowe, psychospołeczne, dziejów