Społeczne podstawy osobowości

Związki między osobowością i różnymi poziomami struktur społecznych

Plan wykładu

0. Wpływy rodziny na kształtowanie się osobowości

1. Problemy z badaniami nad rozwojem osobowości

2. Nowe modele badań podłużnych

3. Znaczenie genetyki zachowania

4. Osobowość i struktura społeczna

5. Osobowość kształtuje społeczeństwo

6. Społeczeństwo kształtuje osobowość

Wpływy rodziny na rozwój osobowości

0. Zależności rodzic-dziecko - około 80 lat badań.

1. Rodzice demokratyczni - dzieci asertywne, pełne wigoru i aktywne

2. Rodzice kontrolujący - dzieci posłuszne, lękliwe i wycofane (Baldwin, 1949).

3. Kryzys badań nad rozwojem osobowości

4. Wpływy dzieci na rodziców (Bell, 1968)

5. Model transakcyjny rozwoju (Sameroff i Chandler, 1975)

Wpływy rodziny na rozwój osobowości

0. Kryzys badań nad rozwojem osobowości

1. Efekt wewnątrz rodziny - znaczenie podobieństwa między rodzeństwem i rodzicami - model genetyki zachowania

2. Eksperyment Freedmana (1958) nad socjalizacją - w zależności od tego, kogo badasz, otrzymujesz odmienne rezultaty.

Wpływy rodziny na rozwój osobowości

0. Model: Georgia Longitudinal Study (Halverson i Wampler, 1993)

1. Wskaźnik wrodzony – niewielkie anomalie fizyczne

2. Model poprawiony

3. natura przystosowań rodziny i dziecka powinna być analizowana łącznie

4. należy uwzględnić reprezentatywną próbę różnorodnych kontekstów kulturowych, w których dzieci i rodziny żyją

5. nacisk należy położyć na różnorodny proces socjalizacji w obrębie rodziny

Teoria socjalizacji grupowej Judith Harris

0. Czy zachowania rodziców mają trwały wpływ na ich dzieci?

1. Które doświadczenia mają trwały wpływ na dzieci i jaką rolę w tych doświadczeniach odgrywają rówieśnicy?

2. Czy wyuczone zachowania społeczne są specyficzne dla kontekstu, w jakim zostały wyuczone?

Założenia teorii socjalizacji grupowej

0. Socjalizacja jest specyficzna dla kontekstu

1. dzieci uczą się oddzielnie jak zachowywać się w domu i poza domem

2. osobowość to wrodzony rdzeń i nabyty, specyficzny dla kontekstu system zachowań

3. im dzieci starsze tym bardziej system poza domowy staje się ważniejszy

4. Źródła socjalizacji poza domem

5. podstawy ewolucyjne do życia w grupach

6. grupa, z którą dzieci się identyfikują poza domem to grupa rówieśnicza

7. Transmisja kultury poprzez procesy grupowe

Model transmisji kulturowej Harris

Model Thomasa Pettigrew

Ścieżki przyczynowe dół-góra

0. Bezpośrednie efekty - Max Weber

1. Efekty zapośredniczone

2. Ścieżka od Micro do Meso - osobowość jako indywidualne skłonności do reagowania w różny sposób na te same sytuacje

3. Ścieżka od Meso do Macro - wpływ nieformalnej komunikacji na strukturę społeczną

Ścieżki przyczynowe góra-dół

0. Bezpośrednie wpływy - badania „kultur politycznych”

1. Efekty zapośredniczone

2. Rola społeczna (oczekiwania rodziny)

3. Wpływ statusu społeczno-ekonomicznego na aspiracje związane z wykształceniem

4. Wpływ statusu na autonomię Ja

Ścieżki przyczynowe góra-dół

0. Efekty zapośredniczone c.d.

1. Zależności między przynależnością do klasy społecznej i samooceną zostały wykryte wyłącznie u osób dorosłych. Dlaczego?

2. Porównanie społeczne

3. Wpływ innych na naszą samoocenę

4. Spostrzeganie siebie

5. Centralne znaczenie przynależności do klasy

Osobowość i kultura

0. Psychologia kulturowa:

1. Osobowość zależna od kultury – „pojęcie osobowości jest wyrazem zachodniego ideału indywidualizmu” (Hsu, 1985)

2. Osobowość bazuje na biologicznych możliwościach a następnie jest dopasowana do systemu znaczeń danej kultury (Markus i Kitayama, 1998)

Implikacje psychologii kulturowej dla osobowości

0. Różnice w obrazie siebie i opisie osobowości innych

1. Atrybucje dotyczące przyczyn zachowania

2. Spójność zachowania

3. Możliwość predykcji zachowania na podstawie wewnętrznych dyspozycji