Teoria sokoła.

- najbardziej rygorystyczna zasada określająca

budowę klasycznej noweli, utworzona od tytułu słynnego

utworu G.Boccacia , pt."Sokół".

- jest to nowela skomponowana w ten sposób, że

centralny motyw - ośrodek kompozycyjny, pojawia się

w każdej fazie noweli i odgrywa dominującą rolę w

rozwiązaniu problemu.

Motyw ten bywa z reguły wyniesiony

do tytułu noweli.

* u Boccacia tak właśnie jest:

Sokół towarzyszy głównemu bohaterowi na każdym

etapie wydarzeń, posiada dla niego największą

wartość, lecz Frederigo poświęca go, aby ugościć

ukochaną kobietę, ponieważ nie miał nic innego.

- czyn ten sprawia, że dama przekonuje się

o miłości Frederiga i zostaje jego żoną.

(taki motyw istnieje też w Mickiewiczu!)

Powieść tendencyjna.

- według jej wzorca, pisarz powinien najpierw

przyjąć jakąś tezę, czyli tendencję. Ma być ona

wyprowadzona z obserwacji i znajomości mechanizmów

społecznych (itp.)

Powieść dojrzałego realizmu.

- historycy literatury, charakteryzując

prozę lat 80. i 90. XIX w. , posługują się często

terminem: dojrzały realizm.

- w powieści dojrzałego realizmu autor zamiast natrętnie

przypominając o swojej obecności, oddaje głos postaciom,

które same mówią o swoich przeżyciach i doświadczeniach,

dzięki czemu bohater ukazywany jest z różnych perspektyw.

Często występuje kompozycja otwarta.

Narracja jest przezroczysta (narrator ukrywa się

za światem przedstawionym), wprowadza się kilku opowiadaczy.

Czytelnik sam dokonuje oceny.

- bohaterowie dojrzałego realizmu to indywidualności.

Ważną rolę odgrywa przestrzeń, budowana z realiów, które

czytelnik mógł odnaleźć w realnym świecie, będąca

sygnałem sensów utworu.