Pedagogika - wykłady

Pedagog - grec. paidos - dziecko, agogos - przewodnik.

W starożytnej Grecji był niewolnikiem, którego zadaniem było odprowadzanie syna wolnego obywatela greckiego do palestry, miejsca ćwiczeń gimnastycznych [funkcja opiekuńcza].

Później do jego zadań należało: nauczanie sztuki czytania, pisania, recytowania fragmentów "Iliady" i "Odysei", wpojenie pewnych zasad moralnych i przestrzegania pewnych reguł zachowania [funkcja kształcąca i wychowawcza].

Nowe formacje ustrojowe sprzyjające upowszechnianiu się wiedzy sprawiły, że pedagodzy zaczęli być uważani za jednostki szczególnie zasłużone dla oświaty, np. twórca idei KEN w Polsce -

Stanisław Konarski, Stanisław Staszic.

Po II wojnie światowej pedagogiem był zarówno teoretyk, jak i nauczyciel wychowawca. Współcześnie może nim być nazywana osoba bez odpowiedniego przygotowania naukowego, np. tancerz

w domu kultury.

Pedagogika - dziedzina nauki zajmująca się badaniem szeroko rozumianych procesów edukacyjnych.

Dziedzina nauki posiada: 1) przedmiot badań specyficznych dla siebie; 2) własną metodologię; 3) własną aparaturę pojęciową.

Pedagogia - zespół środków i metod wychowania stosowanych przez nauczycieli, odnosi się do "praktycznej sztuki wychowania", teoretyczna i naukowa refleksja dotycząca praktyki edukacyjnej.

Wychowanie - 1) oddziaływanie na czyjąś osobowość, jej zmienianie, formowanie, kształtowanie -> przekaz jednokierunkowy

2) wyzwalanie w drugiej osobie bądź grupie społecznej pożądanych stanów, tj.: rozwój, samorealizacja, wzrost samoświadomości -> przekaz dwukierunkowy

3) efekt powyższych działań lub procesów

Współcześnie wychowanie jest traktowane jako całokształt procesów i oddziaływań zachodzących w toku wzajemnej relacji między dwiema osobami, pomagających im rozwijać własne człowieczeństwo. Zakłada ono uznanie i afirmację wolności, dzięki której obie strony interakcji mogą ujawniać i urzeczywistniać wobec siebie wartości nadające sens ich życiu. W tak pojętym wychowaniu brak jest wychowawców i wychowanków. Są to spotykające się osoby, które obdarowują się własnym człowieczeństwem. By mogło się to dokonać, trzeba, aby te osoby wzajemnie się na siebie otworzyły, uznały swoją godność i wolność, okazały autentyczność, poczucie odpowiedzialności, zaufanie i empatię.

Wychowanie to dialog między osobami, a zatem zakłada wzajemność ról: mówienia i słuchania, dawania i brania ---> NACISK NA SFERĘ EMOCJONALNĄ

Kształcenie to ogół czynności i procesów umożliwiających ludziom poznanie przyrody, społeczeństwa i kultury, a zarazem uczestnictwo w ich przekształcaniu, jak również możliwie wszechstronny rozwój sprawności fizycznych i umysłowych, zainteresowań i zdolności, a także wyrobienie odpowiednich postaw i przekonań ---> NACISK NA SFERĘ POZNANIA /Nilerski i Śniwerski/

Edukacja to ogół wpływów na jednostki i grupy ludzkie, sprzyjających takiemu ich rozwojowi i wykorzystywaniu posiadanych możliwości, aby w maksymalnym stopniu stały się świadomymi i twórczymi członkami wspólnoty społecznej, narodowej, kulturowej i globalnej oraz by stały się zdolne do aktywnej samorealizacji, niepowtarzalnej i trwałej świadomości i odrębności. To na ogół prowadzenie drugiego człowieka i jego własnej aktywności w osiąganiu pełnych i swoistych dlań możliwości i funkcji ustanawiających i regulujących osobowość człowieka i jego zachowanie w relacji do innych ludzi i wobec świata. /Kwieciński/