wyklad 16.11

Obecnie dwa kraje są w głebokiem kryzysie : Grecja i Irlandia

- wysoki deficyt sektora finansow publicznych

jakie mogą byc tego przyczyny?

- dokładanie do instytucji które są nierentowne - uczelnie, szpitale

- wydatki sztywne - stanowia w budżecie powyżej 80% - emerytury, renty, dopłaty do funduszu usług społecznych.

- spłacanie pożyczek zagranicznych ale również krajowych - obligacje

- brak jest dochodów budżetowych - najwiekszym źródłem są VAT, PIT , CIT - -> szara strefa, kryzys gospodarczy

Irlandia

- ludzie zaczeli inwestowac w rynek nieruchomosci - aby potem wynajmować mieszkania

- kredyty hipoteczne- zawierane na długi okres , bardzo ryzykowne

włożyla 27 mld euro na ratowanie sektora bankowego, potrzeba 50 mld euro

deficyt 32 % PKB

rentownosc obligacji jest bardzo wysoka - sytuacja gospodarcza kraju się pogarsza - > około 6,4 % - warunki spłaty są dosyć trudne.

grozba utraty plynnosci sektora bankowego

Irlandia nie chce wziąć pożyczki z UE

ma możliwość do przyszłego roku pokrycia potrzeb finansowych

udało jej się wypuścic obligacje na 20 mln euro

dług irlandzki jest rozłożony na dłuższy okres czasu

fundusz emerytalny warty 20 mld euro

struktura gospodarki jest lepsza niz grecji (high tech)

podobna sytuacja w Grecji

chociaż bardziej skomplikowana - istnieje szara strefa

koncepcja zrównoważonego rozwoju

początkiem tej teorii - teoria stabilizacji i dostosowania

są dwa poglądy na wzrost gosp.

jednym jest to że trzeba stymulować popyt wewnętrzny - symuluje wzrost gosp - recepta na wzrost ekonomiczny

ta koncepcja jest silna w USA - stopy procentowe bliskie zeru są po to by stymulować popyt

nie należy pobudzac popytu , nalezy minimalizowac nierównowagi ekonomiczne przez obnizenie popytu

elementy stabilizacji :

- redukcja wydatkow panstwa - jezeli sa wydatki sztywne to redukcja jest ograniczona

- wyrownanie deficytu w budzecie centralnym

- ograniczenie bazy monetarnej - zmniejszenie ilosci pieniądza w obiegu

- walka z nierównowagą bilansu płatniczego - eksport jest wyższy niż import - albo odwrotnie -> wzrost cen , grozi nam inflacja

- rozszerzanie i liberalizacja zewnętrznych stosunków - trzeba otworzyć kraj na świat, musi występować presja ze strony rynku światowego -> spowoduje optymalną alokację zasobow w kraju - bedzie się on dostosowywał = rozwój

- demokratyzacja systemow politycznych

- zwiekszenie roli org. pozarzadowych

- poszerzenie sfery wolnosci obywatelskich

- przestrzeganie praw człowieka

w tym kontekscie obserwujemy ewolucję ekonomii rozwoju. tą ewolucję okresla sie przejsciem od strukturalizmu do nowej ery ekonomii rozwoju ktorą poprzedza instytucjonalizm

na czym polega dzisiaj nowy paradygmat ekonomii rozwoju?

- zakłada że otoczenie makroeknomiczne powinno byc sprzyjające działalności gosp. w tym dla inwestycji przedsiębiorstw (musi być dostosowane do danego kraju)- włącza sie elementy postaw i wartości ludzi - aspekt kulturowy

- gospd. narodowa powinna byc wrazliwa na bodźcie płynące z rynku globalnego - tymi bodźcami są swobody gospodarcze , skłonność administracyjna do pomocy

- kapitał ludzki powinien być traktowany komplementarnie wobec kapitału finansowego ( <- bardzo istotne), to stwierdzenie fundamentalne;

- właściwie funkcjonujace instytucjie i szybki przeplyw informacji

- panstwo powinno być przyjazne rynkowi - i należy usuwać zniekształcenia rynkowe - panstwo ma interweniowac gdy na rynku źle się dzieje - np. pojawienie się monopolu

- na przestrzeni lat 80' pojawia się przewrót myslowy - za glowny cel rozwoju uważa sie poprawę jakosci życiowej , a w ślad za tym pojawia się nowy czynnik wzrostu gosp. - wiedza i innowacyjność

- serwicyzacja gospodarki - rozwój sfery usług - postęp w medycynie, rekreacji

- rozwój społeczno - gosp. musi być uwzglęgniony w perspektywie przyszłych pokoleń - musimy akumulować środki

te założenia są charakterystyczne dla gosp. wysoko konkurencyjnej.

dzięki tej nowej koncepcji zwraca się uwagę że hamulcem dla krajów rozwiniętych jest aspekt instytucjonalny - obejmuje stosunek do wolnego rynku, władzy, płacenia podatków,problem sprawiedliwosci podziału społecznego, równej dystrybucji usług edukacyjnych,

w tej sytuacji jezeli jest niedowład tych instytucji - w krajach w ktorych to sie dzieje- stanowią hamulec dla rozwoju światowego.

sytuacja Europy jest skomplikowana nie tyle gosp. ale kulturowo - Europa się starzeje , brak ludzi do wykonywania pewnych zawodów, w zwiazku z czym trzeba zatrudniac w gospodarkach ludzi ktorzy maja nieco inna genezę kulturową. Grupy etnicznie obce Turcy, Arabowie - nie chcą sie dopasowac do wzorcow kulturowych w krajach w ktorych są zatrudnione, tworzą swoje normy. dochodzi do sytuacji bardzo trudnej - konflikty i napiecia miedzy pracodawcą i pracownikami. jezeli nie nastąpi konsensus to sytuacja bedzie sie pogarszac.

niektorzy twierdza że nalezy sie bardziej otworzyc na Białorus i Ukrainę - z podobnym wzorcem konsumpcji.

w ekonomii rozwoju silnie dostrzega się aspekt "miękki" - rozwoju, wartości.

w 2000 roku 189 państw uchwalilo "Deklarację milenijną"

postawione cele :

- eliminacja skrajnego ubostwa i głodu - zmniejszyc o polowe liczbe ludzi ktorych dochód nie przekracza 1 $ dziennie, tak żyje ponad miliard ludzi - niedożywionych dzieci jest 800 mln.

- zapewnić powszechne nauczanie na poziomie podstawowym, liczba 70 mln dzieci wogóle nie chodzi do szkoły

- promować równość płci i awans społeczny kobiet - 2/3 analfabetów stanowią kobiety

- ograniczyć umieralność dzieci - zmniejszyc 2/3 umieralnosc dzieci do lat 5, zmniejszyc o 3/4 wskaznik umieralnosci matek

- ograniczyc rozprzestrzenianie sie HIV, AIDS, malarii i innych chorób zakaźnych. na świecie 33 mln osób z HIV - głownie Afryka

- zapewnić ochronę środowiska naturalnego - stosować metody hamujące zubożenie środowiska naturalnego - oszczędności związane z emisją pyłów, technologia która nie szkodzi środowisku

- zmnieszyc o połowę liczbę ludzi pozbawionych stałego dostępu do wody pitnej

- do roku 2020 osiągnąć znaczącą warunkow życia przynajmniej 100mln mieszkancow slumsów.

- ograniczyc tempo wycinania lasow

- stworzyc globalne partnerskie porozumienie na rzecz rozwoju - brak dyskryminacji w handlu i przepływach finansowych - zniesienie ceł, kontyngentów na towary, skali redukcji długów, umożenie długów, wydłużenie okresu spłaty długów

Deklaracja ta została przyjęta przez wszystkie kraje zrzeszone pod szyldem ONZ - zobowiązały się że do roku 2015 wykonają te zobowiązania.

tematy na esej:

1. istota globalizacji - zalety i wady

2. dylematy krajow rozw. się w tym Polski

3. instytucje wspomagające rozwoj krajów rozwijaacych sie

4. czynniki sukcesu gospodarczego

5. cechy kryzysu gosp 2007-2008 drogi wyjscia z niego

6. nowa mapa gospodarcza, znaczenie krajow typu chiny brazylia indie

7. przyklady instytucji majacych wplyw na rozwój gosp.

8. mierniki badz dowody zroznicowania gospodarczego

9. kryzys w UE, obrazy kryzysu

10. temat wolny, wymyślony przez nas