Białka, tłuszcze
ROLA BUDULCOWA W ORG.:białka, niektóre sole mineralne
POZYWIENIE DLA BIALKA: mięso, jajka,
niektóre rośliny,Np. fasola, nabiał
REAKCJE WYKRYWANIA BIALEK:
ksantoproteinowa: białko ścina się i zabarwia na żółto pod wpływem HNO3 biuretowa: białko ścina się i zamienia barwę na ciemnofioletowa pod
wpływem Cu(OH)2
TLUSZCZE ZE WZGLEDU NA STAN SKUPIENIA:
stale(nasycone)-masło, smalec, łój ciekle(nienasycone)-oleje, tran
OTRZYMYWANIE MYDEL: *wyższy kwas karboksylowy+zasada sodowa lub potasowa?mydlo +woda *zmydlanie tłuszczów: tluszcz+zasada sodowa lub potasowa---mydlo+gliceryna
ROLA ENERGETYCZNA W ORG: cukry i tłuszcze
POZYWIENIA DLA TLUSZCZY:
roślinnych- rośliny oleiste zwierzęcych- nabiał, mięso
TLUSZCZE ZE WZGLEDU NA POCHODZENIE:
roślinne: słonecznik, soja, rzepak, oliwa, masło roślinne, margaryna zwierzęce: słonina, tran, smalec ,masło
ROZRÓZNIENIE TLUSZCZY OD TLUSTYCH: próba akroleinowa (olej jadalny podgrzewany wydziela gryzącą substancje-akroleine)
BIALKO SCINA SIE pod wpływem: temperatury, kwasów, zasad, alkoholu, soli metali lekkich, soli metali ciężkich, roztworu cukru
PIERWIASTKI W CZLOWIEKU:
podstawowe: C,H,O,N,P,Ca
makroelementy: K,Na,S,Cl,Mg
mikroelementy: Fe,Cu,Zn,Co,B,Mo,Mn,Se,I,F
TOKSYCZNE: Sb,As,Ba,Be,Cd,Pb,Hg,Ag,Tl,Th
ROLA REGULUJACA W ORG: witaminy, woda, sole mineralne
POZYWIENIE DLA CUKRÓW: owoce, warzywa, produkty zbożowe
ROLA WODY W ORG: odgrywa bardzo ważną role. jest częścią składową krwi, płynów komórkowych i limfy.
Utrzymuje w stanie płynnym produkty przemiany materii, dzięki czemu mogą one być rozprowadzone tam ,gdzie są potrzebne. Wyparowanie wody przez skóre i wydychanie pary wodnej przez płuca stanowi ochronne organizmu przed przegrzaniem
ROLA WITAMIN W ORG: zw.org. występujące w małych ilościach w pożywieniu niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W organizmie odgrywają szczególna role. Nie są wprawdzie źródłem energii jak cukry i tłuszcze, ani materiałem budulcowym jak białka, lecz bez nich nie jest możliwa prawidłowa przemiana materii. Przemiana materii to całokształt procesów zachodzących w komórkach organizmów żywych. W procesach tych, obok białek, uczestniczą tez cukry, tłuszcze, sole mineralne, witaminy oraz enzymy, które katalizują reakcje zachodzące w organizmach żywych.
WITAMINY ROZPUSZCZ.W WODZIE:B1,B2,B6,B11(kwas foliowy M),B12,C(kwas askorbinowy),H,Pp
WIT.NIEROZPUSZCZ.W WODZIE: A,D,E,F,K
TLUSZCZE: estry
wyższych kwasów karboksylowych i gliceryny kwas tluszczowy+gliceryna tluszcz (ester)+woda
UWOLNIENIE KWASU NIENASYCONEGO OLEINOWEGO(cieklego)prowadzi do otrzymywania tłuszczu nasyconego(stałego),Np. produkcja margaryny
SKLAD PIERWIASTKOWY BIALEK: 1sposób odkrywania,2.obserwacje
CHO 1.ogrzewanie 2.nastepuje zwęglenie wysuszonego białka, Np. jajka kurzego i wydziela Sie para wodna, która skrapla sie na ścianach probówki, świadczy to o obecności węgla i wodoru w białku N 1.ogrzewanie ze stężonym NaOH 2.ogrzewanie niewielkiej ilości mleka ze stężonym NaOH powoduje wydzielenie amoniaku(NH3)-gazu o intensywnym zapachu, potwierdza to obecność azotu w białku S 1.ogrzewanie z Pb(NO3)2 lub Pb(CH3COO)2 2.w białku morze znajdować sie tez siarka, o czym świadczy powstawanie czarnego osadu pod wpływem ogrzewania roztworu białka z niewielka ilością azotanu(\/)ołowiu(II)-Pb(NO3)2 lub octanu ołowiu(II)-Pb(CH3COO)2
BIALKA- wielocząsteczkowe zw. naturalne zbudowane z ok.20aminokwasów połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi
PODZIAL BIALEK: *proste-zbudowane tylko z aminokwasu, Np. albumina
*zlozone-oprócz aminokwasów zawierają inne pierwiastki i zw. hem. ,Np. nukleoproteidy
WLAS.BIALEK:
*ścinanie *denaturacja-nieodwracalny proces ścinania białek zachodzi pod wpływem np. .wysokiej temperatury, promieniowania jonizującego, kwasów, zasad *koagulacja-odwracalny proces ścinania białka zachodzi pod wpływem soli metali lekkich *białka, które rozpuszczają sie w wodzie tworzą roztwory koloidalne, dla których charakterystyczne jest zjawisko Tyndalla, czyli-smuga światła staje sie widoczna w roztworze koloidalnym podobnie jak promień słońca jest widoczny w zakurzonym powietrzu. promień świetlny biegnący przez roztwór koloidalny rozprasza sie na większych cząsteczkach(białka)w tym roztworze
PIERWSZA POMOC W ZATRUCI-
ACH: Proces ścinania sie białek pod wpływem soli metali ciężkich znalazł praktyczne zastosowanie podczas udzielania pomocy przy zatruciach pokarmowych metalami ciężkimi lub ich zw., Np. solami. Osobie zatrutej podaje sie wówczas do picia duże ilości mleka w celu wytracenia w żołądku osadu- zw. białka z metalami ciężkimi, a następnie osad ten usuwa sie z organizmu Np. przez płukanie żołądka.