NARODY ZJEDNOCZONE			CCPR
	Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych		Dystr. Powszechna CCPR/CO/82/POL 2 grudnia 2004 Język oryginalny: ANGIELSKI

KOMITET PRAW CZŁOWIEKA

Osiemdziesiąta druga sesja

Międzynarodowy

ROZPATRYWANIE SPRAWOZDAŃ SKŁADANYCH PRZEZ PAŃSTWA STRONY ZGODNIE Z ARTYKUŁEM 40 PAKTU

Uwagi końcowe Komitetu Praw Człowieka

POLAND

1. Komitet rozpatrzył piąte sprawozdanie okresowe Polski (CCPR/C/POL/2004/5) na swoim 2240 i 2241 posiedzeniu (CCPR/C/SR.2240 i CCPR/C/SR.2241), w dniach 27 i 28 października 2004 r. oraz przyjął następujące uwagi końcowe na 2250 posiedzeniu (CCPR/C/SR.2251) w dniu 4 listopada 2004 r.

1. Wprowadzenie

2. Komitet wita z zadowoleniem terminowe złożenie przez Polskę piątego okresowego sprawozdania, które ocenia jako obszerne i wyczerpujące. Odnotowuje także z zadowoleniem otwartą i konstruktywną dyskusję z delegacją.

B. Aspekty pozytywne

3. Komitet wita z zadowoleniem zobowiązanie się Państwa Strony do poszanowania praw uznanych Paktem w stosunku do wszystkich osób podlegających jego jurysdykcji w sytuacjach, gdy jego siły wojskowe działają za granicą, szczególnie w kontekście misji utrzymujących i przywracających pokój.

4. W uwagach końcowych dotyczących czwartego raportu Państwa Strony, Komitet wyraził zaniepokojenie poważnymi opóźnieniami w procesach karnych i cywilnych. Dlatego też wita z zadowoleniem przyjęcie w ostatnim czasie ustawodawstwa stwarzającego podstawę dla skargi przeciwko naruszaniu prawa strony w postępowaniu sądowym do rozpatrzenia jej sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

5. Komitet z satysfakcją odnotowuje postępy poczynione w dziedzinie praw kobiet, zwłaszcza powołanie Pełnomocnika Rządu do spraw Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn. Komitet wita także z zadowoleniem poszerzenie kompetencji Pełnomocnika o kwestie związane nie tylko z dyskryminacją ze względu na płeć, ale również za względu na rasę i pochodzenie etniczne, religię i wyznawane poglądy, wiek oraz orientację seksualną.

6. Komitet wita z zadowoleniem zobowiązanie Państwa Strony do ratyfikowania Drugiego Protokołu Fakultatywnego do Paktu.

C. Główne obawy i zalecenia

7. Chociaż Komitet odnotowuje rozwiązania przyjmowane przez Państwo Stronę w celu poprawy metod wdrażania opinii Komitetu, zauważa jednak, że wciąż nie ma spójnej procedury.

Państwo Strona powinno zapewnić, by wszystkie opinie wyrażone przez Komitet na podstawie Protokołu Dodatkowego były realizowane, a także by były w tym celu dostępne odpowiednie mechanizmy.

8. Komitet ponawia swoje głębokie zaniepokojenie restrykcyjnym prawem aborcyjnym w Polsce, które może zachęcać kobiety do korzystania z niebezpiecznych, nielegalnych aborcji, którym towarzyszy ryzyko zagrożenia życia i zdrowia. [Komitet] jest również zaniepokojony niedostępnością aborcji w praktyce nawet kiedy prawo na nią zezwala, na przykład w przypadkach, gdy ciąża jest wynikiem gwałtu, jak również brakiem informacji na temat korzystania z klauzuli sumienia przez lekarzy, którzy odmawiają przeprowadzenia legalnych aborcji. Ponadto Komitet wyraża żal, iż brak jest informacji na temat rozmiaru zjawiska nielegalnie przeprowadzanych aborcji i ich konsekwencji dla kobiet (art. 6).

Państwo powinno zliberalizować swoje ustawodawstwo oraz praktykę dotyczącą aborcji. Państwo powinno dostarczyć dalszych informacji na temat korzystania z klauzuli sumienia przez lekarzy oraz, na ile to możliwe, na temat liczby nielegalnych aborcji przeprowadzanych w Polsce. Te zalecenia powinny być wzięte pod uwagę w czasie dyskusji w Parlamencie nad projektem Ustawy o świadomym rodzicielstwie.

9. Komitet ponawia również swoje zaniepokojenie przyjętymi przez Państwo Stronę regulacjami dotyczącymi planowania rodziny. Przyczyną zaniepokojenia Komitetu są również wysoki koszt środków antykoncepcyjnych, zmniejszenie liczby refundowanych doustnych środków antykoncepcyjnych, brak bezpłatnych usług planowania rodziny oraz charakter edukacji seksualnej (art. 6).

Państwo Strona powinno zapewnić dostępność środków antykoncepcyjnych oraz bezpłatny dostęp do usług oraz metod planowania rodziny. Ministerstwo Edukacji powinno zapewnić, by szkoły włączały do programów szkolnych dokładną i obiektywną edukację seksualną.

10. Chociaż Komitet docenia postęp poczyniony w dziedzinie równouprawnienia kobiet i mężczyzn w administracji publicznej, odnotowuje jednak z niepokojem, że liczba kobiet na wysokich stanowiskach jest wciąż niska. Komitet jest również zaniepokojony różnicami w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn (artykuły 3 i 26).

Państwo Strona powinno zapewnić równe traktowanie kobiet i mężczyzn na wszystkich szczeblach administracji publicznej. Powinny zostać podjęte właściwe środki w celu zapewnienia kobietom równego dostępu do rynku pracy i równej płacy za pracę równej wartości.

11. Komitet wyraża żal, że liczba przypadków przemocy domowej pozostaje wysoka pomimo różnorodnych programów poświęconych przemocy domowej. [Komitet] jest również zaniepokojony tym, że środki takie jak zakaz zbliżania się sprawcy do ofiary oraz tymczasowe aresztowanie nie są szeroko wykorzystywane, że ofiarom przemocy nie zapewnia się właściwej ochrony, że w wielu miejscach nie istnieją schroniska, oraz że szkolenia dla przedstawicieli organów ścigania nie są wystarczające (artykuły 3 i 7).

Państwo Strona powinno zapewnić by przedstawiciele organów ścigania byli właściwe szkoleni oraz by właściwe środki mające zastosowanie w przypadkach przemocy domowej, w tym zakaz zbliżania się sprawcy do ofiary, były dostępne, gdy zachodzi taka potrzeba. Państwo Strona powinno również zwiększyć liczbę schronisk i innych środków ochrony ofiar na terenie całego kraju.

12. Odnotowując podjęte środki mające na celu przeciwdziałanie przeludnieniu w więzieniach, Komitet jest nadal zaniepokojony tym, że wielu więźniów wciąż zajmuje cele, które nie spełniają warunków ustalonych przez Wzorcowe Reguły Minimalne ONZ Postępowania z Więźniami. [Komitet] jest również zaniepokojony tym, że sędziowie nie korzystają w pełni z alternatywnych form karania przewidzianych prawem (art. 10).

Państwo Strona powinno podjąć dalsze środki mające na celu przeciwdziałanie przeludnieniu więzień i zapewnić przestrzeganie wymogów artykułu 10. Powinno także zachęcać sędziów do częstszego stosowania alternatywnych form karania.

13. Witając z zadowoleniem ostatnie zmiany w ustawodawstwie zmierzające do zredukowania tymczasowego aresztowania, Komitet jest zaniepokojony tym, że liczba osób tymczasowo aresztowanych pozostaje wysoka (art. 9).

Państwo Strona powinno podjąć dalsze kroki w celu zmniejszenia liczby osób tymczasowo aresztowanych.

14. Komitet odnotowuje zamiar Państwa Strony przeprowadzenia kompleksowej reformy polskiego systemu pomocy prawnej, wyraża jednak żal, że obecnie osoby zatrzymane nie mogą korzystać z prawa do pomocy prawnej od początku ich zatrzymania (art. 14).

Państwo Strona powinno podjąć środki w celu zapewnienia, by wszystkie osoby, w tym zatrzymane, miały dostęp do pomocy prawnej w każdym czasie.

15. Komitet odnotowuje, że czas trwania służby zastępczej to 18 miesięcy, podczas gdy dla zasadniczej służby wojskowej to tylko 12 miesięcy (art. 18 i 26).

Państwo Strona powinno zapewnić, by długość służby zastępczej w stosunku do zasadniczej służby wojskowej nie miała charakteru represyjnego.

16. Chociaż Komitet odnotowuje, że Kodeks pracy został zmieniony poprzez włączenie do niego klauzuli nie-dyskryminacji odnoszącej się do zatrudnienia, to wyraża żal, że dotychczas nie wprowadzono do ustawodawstwa krajowego ogólnego przepisu zakazującego dyskryminacji ze względu na wszelkie właściwe przesłanki (artykuły 26 i 27).

Państwo Strona powinno rozszerzyć zakres przepisów dotyczących zakazu dyskryminacji na obszary inne niż zatrudnienie.

17. Odnotowując środki podjęte w celu poprawy sytuacji społeczności romskiej, Komitet jest zaniepokojony tym, że Romowie w dalszym ciągu są ofiarami uprzedzeń i dyskryminacji, zwłaszcza w zakresie dostępu do usług zdrowotnych, pomocy społecznej, edukacji oraz zatrudnienia. [Komitet] jest także zaniepokojony tym, że akty przemocy wobec członków społeczności romskiej nie są właściwie ścigane i karane (artykuły 2, 26 i 27).

Państwo Strona powinno zintensyfikować swoje wysiłki mające na celu zapobiegnie dyskryminacji społeczności romskiej oraz zapewnić jej pełne korzystanie z ich praw ujętych w Pakcie. Policja oraz sędziowie powinni być odpowiednio szkoleni w zakresie prowadzenia postępowania przygotowawczego oraz karania wszystkich aktów dyskryminacji oraz przemocy wobec Romów.

18. Komitet jest zaniepokojony, że prawo mniejszości seksualnych do niedyskryminacji nie jest w pełni uznawane oraz, że czyny i postawy mające charakter dyskryminujący w stosunku do osób o odmiennej orientacji seksualnej nie są odpowiednio ścigane oraz karane (art. 26).

Państwo Strona powinno zapewnić odpowiednie szkolenie dla pracowników organów ścigania oraz sądownictwa w celu uwrażliwienia ich na prawa mniejszości seksualnych. Dyskryminacja ze względu na orientację seksualną powinna zostać wyraźnie zakazana przez polskie prawo.

19. Komitet zauważa z niepokojem, że przypadki bezczeszczenia katolickich i żydowskich cmentarzy oraz akty antysemityzmu nie zawsze były właściwie ścigane, a ich sprawcy odpowiednio karani (artykuły 18, 20 i 27).

Państwo Strona powinno zwiększyć wysiłki na rzecz zwalczania i karania wszystkich takich incydentów. Organy ścigania i sądownictwa powinny być odpowiednio szkolone i instruowane w jaki sposób reagować na tego rodzaju skargi.

20. Odnotowując prace nad projektem ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych i o językach regionalnych, Komitet jest zaniepokojony, że obecne prawo nie zezwala mniejszościom językowym na używanie ich własnego języka w kontaktach z władzami administracyjnymi na obszarach, gdzie ich liczba by to uzasadniała (art. 26 i 27).

Państwo Strona powinno zapewnić, by nowa ustawa dotycząca mniejszości była w pełni zgodna z artykułem 27 Paktu, zwłaszcza w zakresie praw mniejszości do bycia za mniejszość uznaną oraz do używania własnego języka.

21 Państwo Strona powinno szeroko rozpowszechnić tekst piątego sprawozdania okresowego i niniejszych uwag końcowych.

22. Zgodnie z artykułem 71, paragraf 5, Reguł Procesowych Komitetu, Państwo Strona powinno przedstawić, w ciągu jednego roku, dodatkowe informacje na temat oceny sytuacji i wdrażania zaleceń Komitetu ujętych w paragrafach 8, 9 i 17. Komitet prosi, by Państwo Strona w następnym sprawozdaniu okresowym, którego termin złożenia jest zaplanowany na 1 listopada 2008, zawarło informacje odnośnie pozostałych zaleceń oraz Paktu jako całości.

---