B.	Słowotwórstwo I	/42p
grupa	temat	punkty	ocena	imię i nazwisko	klasa

1. Dopisz po trzy wyrazy pokrewne do podanych:

1. mowa .....................................................................................................

2. noc .....................................................................................................

3. sprzedawać .....................................................................................................

2. Zapisz przymiotniki pochodne, które utworzysz od podanych wyrazów:

1. biały ………..........……

1. gorzki …………..........…

2. broda ………..........……

3. lepić …………..………

3. Który z podanych wyrazów jest wyrazem podstawowym? Podkreśl go.

1. miło

2. milszy

3. najmilszy

4. miły

4. Do podanych wyrazów podstawowych dopisz wyrazy pokrewne o zabarwieniu:

dodatnim ujemnym

chłop chłopczyk ……...........……

ścierka ……...........…… ……...........……

smok ...............……… ……...........……

łyżka ………..……… …………...……

5. W podanych wyrazach wydziel podstawę słowotwórczą i formant.

podstawa słowotwórcza formant

1. miejski .............................. .................

2. nanieść .............................. .................

3. ławka .............................. .................

4. wykup .............................. .................

6. Do poniższych wyrazów dopisz: wyraz podstawowy, oddziel formant od podstawy słowotwórczej i nazwij ten formant.

wyraz podstawowy	wyraz pochodny	formant	nazwa formantu
	chwyt
	niebieskawy
	domurować
	woziwoda
	przeglądarka
	zakraplacz

7. Uzupełnij zdania pasującymi wyrazami, będącymi nazwami czynności. Podkreśl w nich formanty.

kupować, zamykać, sprzątać, palić

Mieszkańcy kamienicy bezskutecznie prosili sąsiada o ……...................…. za sobą bramy. W końcu jedynym wyjściem okazało się …….........…....... domofonu. Kolejnym problemem było …….........................…. na klatce i …….......................…. po sobie wypalonych papierosów.

8. Od podanych wyrażeń przyimkowych utwórz rzeczowniki.

wyrażenie przyimkowe	rzeczownik
pod ziemią
pod głową
na rogu
pod wieczór

9. Podkreśl rdzeń i wypisz jego oboczności.

1. kot, kocur, kociaczek .......................

2. leśniczy, las, leśnik .......................

3. książka, księgarnia, księgarz .......................

10. Pogrupuj wyrazy należące do tej samej rodziny.

pisarz, odpisać, doręczenie, odpis, ręczyć, wyręka, zapis, odczytać, pisać, doręczyć, czytelnik, odczyt, czytelnia, wyręczyć, czytać

• .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

• ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

• ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

11. Przedstaw wykres podanej rodziny wyrazów.

zamieszkanie, mieszkaniec, mieszkanka, zamieszkać, mieszkać, mieszkanie

ODPOWIEDZI - SŁOWOTWÓRSTWO I - B

1. (3p)

2. (2p) (przykładowe odpowiedzi)

1. biały bieluchny

1. gorzki gorzkawy

2. broda brodaty

3. lepić lepki

3. (1p) - d)

4. (4p)

dodatnim ujemnym

chłop chłopczyk chłopisko

ścierka ściereczka ściera

smok smoczek smoczysko

łyżka łyżeczka łycha

5. (4p)

podstawa słowotwórcza formant

miejski miej -ski

nanieść nieść na-

ławka ław -ka

wykup wykup 0

6. (9p)

wyraz podstawowy	wyraz pochodny	formant	nazwa formantu
chwytać	chwyt	0	zerowy
niebieski	niebieskawy	-awy	przyrostek
murować	domurować	do-	przedrostek
wozić woda	woziwoda	-i-	wrostek
przeglądać	przeglądarka	-arka	przyrostek
zakraplać	zakraplacz	-acz	przyrostek

7. (4p)

Mieszkańcy kamienicy bezskutecznie prosili sąsiada o zamykanie za sobą bramy. W końcu jedynym wyjściem okazało się kupienie domofonu. Kolejnym problemem było palenie na klatce i sprzątanie po sobie wypalonych papierosów.

8. (2p)

wyrażenie przyimkowe	rzeczownik
pod ziemią	podziemia
pod głową	podgłówek
na rogu	narożnik
pod wieczór	podwieczorek

9. (6p)

kot, kocur, kociaczek - t:c:ci

leśniczy, las, leśnik - a:e, s:si

książka, księgarnia, księgarz - ż:g, ą:ę

10. (3p)

pisarz, odpisać, odpis, zapis, pisać

czytelnik, odczyt, czytelnia, czytać, odczytać

doręczyć, doręczenie, wyręczyć, wyręka, ręczyć

11. (4p)

mieszkać zamieszkać - zamieszkanie

mieszkaniec - mieszkanka

mieszkanie

---