25.10.2010_GRUCA_METODOLOGIA
METODA HISTORYCZNA
- metoda zapożyczona z historii
- bada m.in. instytucje
POSTĘPOWANIE:
Gromadzenie źródeł
Krytyka źródeł
Opracowanie źródeł
Źródło historyczne - każda pozostałość przeszłości, która może nas poinformować o minionych wydarzeniach dotyczących dziejów ludzkości [głównie informacje o celowej działalności człowieka]
Każde źródło historyczne jest źródłem informacji, ale odwrotnie - nie zawsze
Dokument - tu: rzeczowe świadectwo jakiegoś zjawiska
PODZIAŁ ŹRÓDEŁ HISTORYCZNYCH WG JERZEGO SERCZYKA (historyczny):
OPISOWE (NARRACYJNE, OPOWIADAJĄCE)
Autobiografie
Wspomnienia
Pamiętniki
Korespondencje prywatne
Publisystyka (czasopisma, gazety)
Mniejsza wiarygodność niż dokumentowe i aktowe, bo były wtorzone przez jedną osobę, zatem ich wytwarzanie nie było kontrolowane; subiektywny punkt widzenia, ulotność ludzkiej pamięci - pomyłki w faktach wymagają solidnej weryfikacji
DOKUMENTOWE I AKTOWE
Zbiory akt, które powstały w wyniku działalności urzędów, instytucji (akty władz administracyjnych, sądowych, szkoleniowych, wojskowych, zrzeszeń, stowarzyszeń)
Większe znaczenie niż opisowe, bo dokument jest potwierdzeniem stanu faktycznego
PODZIAŁ WG JULIANA FERCZA (biliograficzny):
BEZPOŚREDNIE
Dokuemnty, które powstały w toku badanego wydarzenia lub w bezpośrenim związku z nim; gdy badamy działalność instytucji, w toku których działalności te źródła powstały
PISANE
NIEPUBLIKOWANE:
Sprawozdania
Regulaminy
Rachunki księgarskie
Akta zatrudnionych tam osób
Korespondencje rządowe
Akta sądowe
Źródła notarialne (testamenty, inwentarze majątkowe)
PUBLIKOWANE:
Wykazy nabytków bibliotek
Drukowane katalogi biblioteczne
Normy
Ogłoszenia prasowe
Katalogi księgarskie i wydawnicze
KSIĄŻKA, gdy badamy treść dokumentu ze względu ma jej funkcje, gdy badamy księgozbiór historyczny (tj. czyjś zamknięty zbiór)
NIEPISANE:
Narzędzia i urządzenia do produkcji i rozpowszechniania książki (sale biblioteczne, meble, etc.)
KSIĄŻKA, gdy badamy materiał, z którego została wykonana, papier, oprawę, czcionkę
POŚREDNIE
Utrwalają ślady przeszłości już zinterpretowane przez twórcę źródła
PISANE
Relacje prywatne: listy, wspomnienia, pamiętniki
Informacje prasowe dotczące świata książki: informacje o otwarciu biblioteki, o jubileuszach, o targach skiążki
Źródła literackie: recenzje, polemiki - świadczące o popularności dzieła
NIEPISANE
Ikonogrfia: wizerunki ludzi, pomieszczeń; filmy
KORZYSTANIE ZE ŹRÓDEŁ WYMAGA:
- znajomości języka
- znajomości rodzaju pisma (skróty literowe, terminologia, przyzywyczajenie do charakteru pisma)
POSTĘPOWANIE - ETAPY:
GROMADZENIE (w oparciu o spisy, katalogi, bibliografie, publikacje innych autorów na podobny temat - przypisy)
KRYTKA ŹRÓDEŁ - umiejętność sądzenia, wartościowania, oddzielania prawdy od kłamstwa
KRYTKA ZEWNĘTRZNA - dotczny materialnej strony źródła (materiał wykonania, rodzaj pisma, podpisy, pieczęcie); należy ustalić miejsce i czas powstania źródła celem tej krytyki jest ustalenie AUTENTCZNOŚCI źródła
KRYTYKA WEWNĘTRZNA - je celem jest ustalenie WIARYGODNOŚCI źródła (analiza treści, w celu ustalenia, czy podaje ono prawdę obiektywną
OPRACOWANIE - zestawienie wszystkich źródeł dotyczących dawnego faktu; pozwala nam opisać, odtworzyć i uzasadnić procesy związane z badanym faktem
*Źródło może być autentyczne, ale nie wiarygodne, np. komunikaty wojenne, kroniki powstające na dworach panujących, pamiętniki, etc.