1.Omów znaczenie gospodarcze strat zachodzących podczas przechowywania ziarna zbóż.

W Polsce produkcja zbóż szacowana jest na około 30 mln t. z czego straty i ubytki wynoszą około 1 mln t. jeśli chodzi o poszczególne zboża to sytuacja przedstawia się następująco:

	średnia w latach 2004/05-2007/08
zboże	produkcja (tys.t.)	straty i ubytki(tys.t.)
pszenica	8526	424
żyto	3375	149
jęczmień	3595	135
pszenżyto	3956	174
kukurydza	1797	88

W okresie przechowywania ziarna powstają duże straty ilościowe i jakościowe, eksperci oceniają, że straty jakościowe mogą sięgać nawet 50% ziarna zbieranego natomiast straty ilościowe wynoszą około 5% co wynika z ww. tabelki. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest zły stan magazynów zbożowych, a szczególnie brak urządzeń do automatycznego wentylowania ziarna, chłodzenia lub suszenia.

3.Omów przyczyny powstawania strat podczas przechowywania ziarna zbóż.

Głównymi przyczynami powstawania strat podczas przechowywania ziarna zbóż są:

-wilgotność- nierównomierność wilgotności ziarna może stać się przyczyną powstawania procesów samozagrzewania się ziarna.

-temperatura-

-zawartość zanieczyszczeń- zebrane ziarno najczęściej nie jest w kombajnie dostatecznie oczyszczone i zawiera zielone części roślin i słomy oraz nasiona chwastów. Zanieczyszczenia te charakteryzują się wyższą wilgotnością od ziarna, zmniejszając jego sypkość i porowatość, tym samym pogarszają jego zdolność do przechowywania.

-rodzaj ziarna

-czas przechowywania

-rodzaj przechowywania

4. Samozagrzewanie się ziarna istota, rodzaje i szkodliwość

Samozagrzewanie jest spowodowane wzmożeniem procesów życiowych ziarna.

Intensywnie oddychające ziarno wytwarza dużą ilość ciepła, które nie może być szybko odprowadzone, bo ziarno i powietrze zawarte w przestrzeniach między ziarnami źle przewodzi ciepło.

Dodatkowym źródłem ciepła są drobnoustroje znajdujące się na ziarnie oraz silne zanieczyszczenie chwastami.

Samozagrzewanie jest przyczyną nieodwracalnego pogorszenia jakości oraz dużych ubytków masy ziarna.

Rodzaje samozagrzewania:

- powierzchniowe, (1/3 wysokości od powierzchni masy)- jesień, wiosna

- gniazdowe, silne miejscowe zawilgocenie ziarna, nasypanie niewielkiej ilości mokrego ziarna na suche, występowanie w ziarnie miejsc silnie zarażonych bakteriologicznie czy zanieczyszczonych przez pył zbożowy,

- pionowo-warstwowe, występuje w wyniku nierównomiernego nagrzewania się oziębionych ścian silisów, samosortowania się ziarna. Pył i lekkie zanieczyszczenie oraz nasiona chwastów gromadzą się przy ścianach silosów, stanowiąc doskonałe źródło wzrostu temperatury,

- dolne, jest skutkiem nasypania na zimne dno silosu zimą ciepłego, a wiosną lub jesienią powoli ochładzającego się ziarna.

5.Omów zależność między wilgotnością ziarna a czasem bezpiecznego przechowywania ziarna zbóż.

Czas bezpiecznego przechowywania ziaren zbóż jest ściśle uzależniony od temperatury ziarna oraz od wilgotności ziarna. Najlepiej przechowywane są ziarna których wilgotność jest równa 14 % a temperatura ziarna wynosi 10 stopni C. Czas przechowywania takiego ziarna może wynosić nawet do 256 dni. Najgorzej przechowywane są ziarna których zarówno wilgotność jak i temperatura są wysokie. Wraz ze wzrostem temperatury okres bezpiecznego przechowywania maleje.( przy wilgotności 14% i temperaturze 10C = 256 dni a temperaturze 37,7 jedynie 8 dni.), Ziarno którego wilgotność wynosi powyżej 23 % praktycznie nie nadaje się do przechowywania. Zbyt duża wilgotność sprzyja występowaniu i nasilaniu się procesów niekorzystnych, następuje rozwój mikroorganizmów i szkodników.

7. Zasady przechowywania ziarna zbóż:

1.po zwiezieniu ziarna z pola ocenić jego wilgotność i stan zanieczyszczeń

2.jeżeli wilgotność przekracza 14,5 % należy ziarno dosuszyć do 14 % wilgotności po czym schłodzić do 20 C

3.do długotrwałego przechowywania wilgotność ziarna musi być niższa niż 14 %

4. jeżeli ziarno jest nadmiernie zanieczyszczone należy je oczyścić, co zmniejszy jednocześnie wilgotność ziarna, po czyszczeniu zaś dosuszamy samo ziarno do 14 % i schładzamy do temp 20 C

5. Przy przechowywaniu ziarna w silosach konieczna jest obserwacja wizualna ziarna i kontrola temperatury

6. Podczas przechowywania kontrolować powierzchnię ziarna (powierzchniowe zawilgocenie) w celu wyeliminowania ewentualnych wad konstrukcji silosu

7. przy długotrwałym przechowywaniu temp. W przechowalni powinna być dość niska, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia szkodników przechowalniczych (wilgotnośc też niska, temp 4 C)

8. regularnie należy wymieniać powietrze w przechowalnie (ale uwaga na warunki atmosferyczne, żeby nie wprowadzać wilgotnego powietrza).

9. Obserwacja i kontrola ziarna na obecność szkodników, w momencie wystąpienia walka z nimi

8. Omów zasady suszenia ziarna kukurydzy

Suszenie jest dwu-etapowe

1. Suszarnia wysokotemperaturowa pozwalająca na obniżenie wilgotności do 20%

2. Suszenie niskotemperaturowe w silosie

W pierwszym etapie, w suszarce wysokotemperaturowej, ziarno suszone jest tylko do wilgotności około 20%, ponieważ w sytuacji, gdy wilgotność kukurydzy zostanie zmniejszona poniżej 20%, suszenie wysokotemperaturowe staje się zbyt kosztowne. Odprowadzanie wilgoci z głębszych warstw ziarniaków jest bardzo powolne i znaczna część dostarczonego ciepła nie jest właściwie wykorzystywana. Aby efektywnie wykorzystać zgromadzone w ziarniakach ciepło oraz ciepło zużywane na podgrzewanie powietrza suszącego, kukurydzę od wilgotności około 20% suszy się metodą niskotemperaturową w silosie, np. firmy BIN lub magazynie płaskim.

Korzyści suszenia 2-etapowego

1. Zmniejszenie kosztów suszenia o 25 %

2. Zwiększenie wydajności suszarni wysokotemperaturowej o 50%

3. Ograniczenie ilości pękniętych ziarniaków

4. Mniejsza łamliwość okrywy ziarniaków

5. Zachowanie naturalnego koloru wysuszonej kukurydzy

9.Omów podstawowe zasady przechowywania kukurydzy. Głównymi czynnikami warunkującymi bezpieczne składowanie jest wilgotność ziar­na, jego temperatura, kontakt z powietrzem oraz stan ziarna (stopień uszkodzenia).Wysuszone ziarno kukurydzy przechowuje się podobnie jak ziarna innych zbóż. Służą do tego silosy lejowe, płaskodenne oraz magazyny zbożowe. Zmagazynowane ziarno powinno być zabezpieczone przed zamoknięciem, zniszczeniem, a także przed gryzoniami i pta­kami. Podczas przechowywania należy kontrolować wilgotność i temperaturę ziarna. Nowoczesne silosy są często wyposażone w wentylatory, które umożliwiają przewietrzanie ziarna zarówno bezpośrednio po zbiorze, jak i podczas długotrwałego przechowywania. Zabieg ten zapewnia w pierwszym okresie wymianę powietrza w przestrzeniach międzyziarnowych, powodującą usunięcie produktów od­dychania ziarna oraz umożliwia obniżenie temperatury zgromadzonego w silosie ziar­na podczas jego przechowywania. Dobrze jeżeli przed złożeniem kukurydzy do magazynu czy też silosu zadbamy o oczyszczenie ziarna z zanieczyszczeń. 11. Opisz podstawowe zasady suszenia nasion rzepaku. Nasiona rzepaku należą do produktów łatwo psujących się. W czas zastosowane suszenie nadmiernie wilgotnych nasion przeciwdziała procesowi ich psucia. Nasiona rzepaku o wilgotności ogólnej do 12% mogą być nagrzane podczas suszenia w suszarniach do temperatury 60-65 C, a nasiona o wilgotności większej niż 12% do około 50-55 C. Wysoka temperatura suszenia oraz duża wilgotność początkowa wpływają niekorzystnie na właściwości mechaniczne nasion rzepaku powodując ich pogorszenie nawet o 50% co ma istotne znaczenie dla dłuższego ich przechowywania. Nasiona rzepaku przeznaczone do bezpośredniego przerobu mogą być suszone w temperaturach wyższych. Nasiona rzepaku przeznaczone na siew powinny być suszone w suszarniach powietrznych wyposażonych w termografy. Temperatura nagrzewania nasion rzepaku przeznaczonych na materiał siewny nie może przekraczać 35 C (maksymalnie 40 C). Nasiona po wysuszeniu, zanim zostaną skierowane na pryzmę do dłuższego składowania muszą zostać schłodzone do temperatury nie wyższej niż 16-18 C. Suszenie wilgotnych nasion rzepaku w suszarniach, w których czynnikiem suszącym jest powietrze podgrzewane letnim olejem opałowym i które nie posiadają sprawnego wymiennika podgrzewacza powietrza jest niedopuszczalne. Ilość powietrza wentylacyjnego niezbędnego do ochłodzenia 1 m³ nasion o 5-8°C wynosi około 1000 m³. 10. Przedstaw znaczenie oczyszczania nasion rzepaku przed ich przechowywaniem.

Całkowita zawartość zanieczyszczeń w nasionach rzepaku nie może być większa niż 5%. Przed suszeniem rzepak należy oczyścić z zanieczyszczeń, takich jak pył, piasek, kawałki słomy, łuszczyny, uszkodzone nasiona rzepaku i nasiona chwastów. Umożliwia to lepszy dopływ powietrza do przestrzeni między nasionami, a tym samym może przyczynić się do obniżenia ich wilgotności. W nasionach mechanicznie uszkodzonych, niedojrzałych, niewykształconych i zepsutych wzrasta ilość wolnych kwasów tłuszczowych.
Do wstępnego czyszczenia używa się prostych urządzeń pneumatycznych, wykorzystujących strumień powietrza. Umożliwia to skuteczne oddzielenie drobnych zanieczyszczeń, co jest dodatkowym uzupełnieniem sekcji czyszczącej kombajnu. Czyszczenie należy wykonać przed zmagazynowaniem nasion, bezpośrednio po zbiorze, a czasami nawet dodatkowo po wysuszeniu w suszarni. Ma to zapewnić zachowanie wysokiej jakości technologicznej, bo wszystkie zanieczyszczenia nie tylko obniżają jakość nasion rzepaku, ale też mogą być przyczyną wzrostu intensywności procesów biologicznych, niekorzystnych reakcji chemicznych i rozwoju mikroorganizmów. Do czyszczenia wykorzystywane są różnego typu urządzenia pneumatyczne i czyszczalnie sitowo-pneumatyczne.

12. Przedstaw stan i potrzeby przechowalnicze ziemniaków w Polsce.

Przechowalnictwo ziemniaka należy do najważniejszych etapów w jego produkcji. W okresie przechowywania bulwy narażone są na straty jakościowe i ilościowe, których wielkość według w skrajnych przypadkach może sięgać nawet 80% plonu biologicznego - przeciętnie jednak straty wnoszą 5-30%. Można przyjąć, że obecnie w Polsce plon ziemniaka w przewadze (głównie w mniejszych gospodarstwach indywidualnych) przechowywany jest w kopcach, piwnicach lub budynkach gospodarczych adaptowanych na przechowalnię. Ten sposób składowania, ze względu na nieprawidłowe warunki termiczne i wilgotnościowe oraz utrudnione procesy przewietrzania, przynosi wysokie straty jakościowe i ilościowe. Gospodarstwa wielkoobszarowe nastawione na produkcję roślin okopowych dysponują przechowalniami technologicznymi wyposażonymi w urządzenia automatycznie sterujące warunkami termiczno wilgotnościowymi i aktywne systemy wietrzenia komór.

Przechowywanie masy organicznej bulw ziemniaka wiąże się ze spadkiem jej wagi
w wyniku naturalnych procesów fizjologicznych: oddychania, transpiracji i kiełkowania. Poprzez stworzenie odpowiedniego mikroklimatu w pomieszczeniu przechowalni możliwe jest znaczne ograniczenie strat ilościowych plonu. Obok ubytków naturalnych mogą występować straty masy bulwy ziemniaka powstałe w wyniku działania i rozwoju chorób przechowalniczych. Straty tego rodzaju pociągają za sobą oprócz spadku ilościowego masy plonu również pogorszenie się jego jakości. Nabywca ma prawo odmówić przyjęcia partii ziemniaków, która odznacza się kolejnymi cechami dyskwalifikującymi je jako plon handlowy.

13. Omów etapy przechowywania ziemniaków.

I Osuszanie - wysoka aktywność procesów biochemicznych.

II Dojrzewanie - zabliźnienie uszkodzeń.

III Schładzanie (0,5-1C/doba)

IV Długotrwałe przechowywanie (4-6C, 90-95% wil. pow.)

V Przygotowywanie do użytkowania (10-15C dla sadzeniakow)

14. Opisz zadania przechowywania ziemniaków.

- Straty ilościowe - jak najmniejsze.

- Skiełkowanie bulw - jak najmniejsze.

- Zachowanie wysokiego potencjału wzrostowego, rozwojowego i produkcyjnego sadzeniaków.

- ziemniaki jadalne dla przetwórstwa - mała ilość cukrów, nie ciemniejące, wysoka wartość odżywcza.

- ziemniaki paszowe i przemysłowe - jak najmniejsza utrata skrobi.

- zachowanie dyspozycyjności ziemniaków w ciągu całego roku.

- obniżenie pracochłonności

- wprowadzenie mechanizacji.

- stosowanie preparatów ograniczających kiełkowanie i przenoszenie chorób.

- zwiększenie rentowności w produkcji ziemniaka.

15. Przedstaw typy przechowalni ziemniaków.

- uniwersalne - lokalizowane w rejonie produkcji.

- specjalistyczne - lokalizowane w miejscu użytkowania.

16. Omów sposoby składowania ziemniaków - wady i zalety.

- Luzem (wys. pryzmy 2,5-3,5m, 1-1,5m przestrzeń nad pryzmą)

- Palety (wys. 3-5 palet, 0,7-1m przestrzeń nad paletami, odstęp 0,1-0,2m, pomiędzy stosami 0,05-0,1m)

Zalety Skł. w paletach: większa sprawność organizacyjna, łatwy dostęp, łatwa kontrola bulw, ograniczenie ognisk gnilnych, tańsze ściany.

Wady: większy koszt palet, betonowa posadzka.

17. Opisz przyczyny powstawania strat podczas przechowywania ziemniaków:

- kiełkowanie- jest jedną z głównych przyczyn powstawania strat jakie mają miejsce podczas przechowywania ziemniaków. Zadaniem przechowalnictwa jest maksymalne wydłużenie okresu uśpienia bulw. Odmiany charakteryzujące się najdłuższym okresem uśpienia to np. Albina, Basta. Na długość okresu uśpienia, oprócz uwarunkowań genetycznych odmiany, duży wpływ wywierają warunki przechowywania. Największe znaczenie ma temperatura. W środowisku wyższych temperatur skracany jest okres uśpienia, proces kiełkowania rozpoczyna się wcześniej, a wzrost kiełków jest intensywniejszy. Skiełkowane bulwy tracą więcej wody, ponieważ jest ona znacznie intensywniej wydalana z kiełków niż przez perydermę bulw. Natomiast środowisko niskich temperatur wydłuża okres uśpienia, ogranicza, a u niektórych odmian wręcz hamuje proces kiełkowania. Niskie temperatury przechowywania obniżają poziom ubytków naturalnych, lecz sprzyjają gromadzeniu cukrów i pogarszają jakość kulinarną bulw jadalnych (słodki posmak po ugotowaniu). Stąd też ziemniaki jadalne, jak również przeznaczone na inne kierunki użytkowania (np. przetwórstwo spożywcze), wymagają wyższych temperatur przechowywania, celem utrzymania dobrej jakości przez cały czas magazynowania, traktowane są preparatami hamującymi proces kiełkowania. Preparaty takie stosuje podczas załadunku bulw. Nie wskazane jest stosowanie takich preparatów na sadzeniaki.

-porażenie bulw chorobami- straty wywołane porażeniem bulw chorobami przechowalniczymi mają bardzo duże znaczenie gospodarcze, gdyż to właśnie one w głównej mierze decydują o przydatności danej odmiany do długotrwałego przechowywania. Największe znaczenie mają następujące choroby ujawniające się w okresie przechowywania: zaraza ziemniaka, sucha i mokra bakteryjna zgnilizna, fomoza oraz alternarioza. W praktyce bardzo często występują również tzw. zgnilizny mieszane, których szkodliwość jest znacznie większa niż wymienionych pojedynczych chorób. O zgniliźnie mieszanej mówi się wówczas, gdy gnicie bulw powstaje w następstwie infekcji grzybami i bakteriami.

Do odmian charakteryzujących się dobrą przydatnością do długotrwałego magazynowania, których straty przez rozwój chorób nie przekroczyły 2%, można zaliczyć następujące odmiany: Albina, Alicja, Bard, Cykada, Gloria, Kuba, Lord, Salto, Tokaj, Wawrzyn i Vineta.

- zmniejszenie masy wyjściowej bulw czyli tzw. ubytki naturalne (oddychanie , transpiracja) -Ubytki naturalne, jako efekt procesów życiowych, są nieuniknione. Zmienna jest jedynie ich intensywność zależnie od warunków termiczno-wilgotnosciowych w miejscach magazynowania i czasu składowania. Czynnikami ograniczającymi ubytki naturalne jest niska temperatura i wysoka wilgotność powietrza powyżej 95%. Natomiast wraz ze wzrostem temperatury przechowywania i obniżeniem wilgotności powietrza poniżej 90%, ubytki naturalne gwałtownie wzrastają, czego głównym powodem jest proces wydzielania wody z bulw i kiełkowanie. Duża zawartość wody w bulwach ziemniaków nie sprzyja tak długiemu okresowi ich przechowywania. Naturalne ubytki ilościowe i jakościowe nawet w najlepszych warunkach przechowywania są nieuniknione. Przechowywanie ziemniaków w nieodpowiednich warunkach termiczno-wilgotnościowych prowadzi do powstania dużych strat ilościowych i jakościowych. W okresie ostatnich lat nastąpił bardzo duży spadek produkcji ziemniaków, przybyło natomiast przechowalni, dzięki czemu udział w przechowywaniu plonów w nowoczesnych przechowalniach znacznie się zwiększył. Jednak przeważająca część plonów i tak jest przechowywana w kopcach i piwnicach.

18. Zasady nowoczesnego przechowywania korzeni buraka cukrowego.

Buraki powinny być przechowywane w pryzmach, do których powinien być dostęp w każdej porze roku. Wysokość pryzmy nie powinna być wyższa niż 3,5 metra, a szerokość powinna być dopasowana do szerokości czyszczarko-ładowarek, które ja ładują. Pryzma nie może znajdować się w zagłębieniu terenu a teren pod pryzmę powinien być spulchniony. Pryzma nie może być utworzona przy drutach czy drzewach żeby nie utrudniały jej załadunku. Powinna być ułożona w miarę równo aby było równomierne parowanie. Buraki przeznaczone na późny termin odbioru (listopad, grudzień) są narażone na działanie niekorzystnych warunków pogodowych, a w szczególności na przemrożenie. Dlatego, szczególnie w tym okresie trzeba pamiętać o odpowiednim zabezpieczeniu pryzm, aby nie dopuścić do przemrożenia surowca. Konieczne jest zatem prawidłowe okrycie pryzm specjalną włókniną dostępną do nabycia w każdej cukrowni. Zalecana włóknina chroni buraki przed mrozem i opadami deszczu, ułatwia oczyszczanie, zmniejsza straty masy i cukru. Pryzmę zaleca się okryć, gdy temperatura powietrza spada poniżej minus 2oC. Buraki dostarczane do cukrowni po 20 listopada muszą pochodzić z pryzm zabezpieczonych przed wpływem złych warunków atmosferycznych. Prawidłowo użytkowana i przechowywana włóknina może służyć do zabezpieczania pryzm składowanych buraków przez kilka sezonów, co pozwala na obniżenie poniesionych kosztów, związanych z jej zakupem. Pryzma powinna być wolna od resztek liści i innych zanieczyszczeń. Przykrywając pryzmę agrowłókniną powinno brać się pod uwagę kierunek wiejących wiatrów. Nie powinno się dociskać (przykrywać) agrowłókniny burakami gdyż są to straty.

19. Przedstaw zasady formowania pryzm z korzeni buraka cukrowego.

W celu utrzymania najwyższej jakości korzeni buraka cukrowego w całym okresie

skupu, istnieje potrzeba ich przechowywania w prawidłowo zabezpieczonych pryzmach.

Gdzie usypać pryzmę:

• Na skraju pola w sąsiedztwie drogi umożliwiającej dojazd w każdych warunkach pogodowych

• Należy unikać miejsc zaniżonych, podmokłych i grząskich, w których łatwo gromadzi się woda

• Miejsce załadunku powinno być wolne od przeszkód (drzewa, słupy, głębokie rowy itp.)

Korzenie muszą spełniać określone warunki:

• Buraki do przechowywania muszą być prawidłowo ogłowione i nie mogą być porośnięte (w burakach porośniętych wzmagają się procesy oddychania podnoszące temperaturę w pryzmie prowadząc w ten sposób do strat cukru i masy korzeni)

• Należy unikać mechanicznego uszkadzania korzeni podczas zbioru i formowania pryzmy (uszkodzona tkanka jest otwartą drogą do infekcji patogenami wywołującymi zgnilizny)

Formowanie pryzmy:

• Pryzmę należy usypać na wysokość około 2 - 2,5 (3,5) m, w sposób jak najbardziej zwarty i wyrównany. Ustalając kierunek usytuowania pryzmy oraz jej wielkość należy uwzględnić rodzaj załadunku (typ doczyszczarki). Bezwzględnie należy unikać miażdżenia korzeni kombajnem i innymi środkami transportu.

• Pojawiające się jesienią spadki temperatur poniżej zera są typowym zjawiskiem w polskich warunkach klimatycznych. Dlatego, szczególnie w tym okresie trzeba pamiętać o odpowiednim zabezpieczaniu pryzm, aby nie dopuścić do przemrożenia surowca. Zaleca się stosowanie włókniny.

20. Omów straty zachodzące podczas przechowywania korzeni marchwi.

Straty marchwi podczas przechowywania:

• Lata 2001/02 - 2005/06 średnio 14-19%

• W chłodni:

• 0,3-0,5% (oddychanie, parowanie wody z korzeni)

• ponad 20% korzenie porażone

21. Czynniki decydujące o trwałości przechowalniczej korzeni marchwi:

-odmiana

- stopień uszkodzenia korzeni

-wilgotność powietrza

-temperatura przechowywania

- sposób przechowywania

-obecność warzyw wydzielających etylen

-poziom zabrudzenia korzeni

22. Wpływ odmiany na trwałość przechowalniczą marchwi:

Odmiany marchwi można podzielić na 4 grupy. wczesne, średnio-wczesne, średnio-późne i późne. Odmiany wczesne są przeznaczone głównie na zbiór pęczkowy, które po wykopaniu i umyciu trafiają bezpośrednio do obrotu. Można ją przechowywać max 10 dni w chłodni. Do przechowywania nadają się odmiany późne (140-160 dni wegetacji) i niekiedy średnio-późne (120-140 dni wegetacji).

23. Opisz wpływ warunków uprawy na trwałość przechowalniczą korzeni marchwi.

-lepiej przechowują się warzywa uprawiane na glebach lżejszych,

-prawidłowe zmianowanie-uważać na nicienie!

-nawożenie-fosfor i potas zwiększają wartość przechowalniczą marchwi, a azot obniża,

-uprawa w redlinach-wysokie plony, korzenie o dobrym kształcie, odpowiedniej długości, gładkiej powierzchni, zdrowe,

-temperatura podczas wegetacji (przy 18-19˚C korzenie marchwi są lepiej wybarwione, mają więcej s.m., cukru i karotenu)

-opóźnienie zbioru sprzyja wzrostowi zawartości karotenu w korzeniach marchwi.

25. Omów optymalne warunki przechowywania korzeni marchwi.

Optymalne warunki przechowywania to temperatura 0-1^oC i wilgotność 95-98%.

Najlepiej przechowują się korzenie dobrze wyrośnięte, ale nie za stare. Zalecany termin siewu II połowa maja, termin zbioru - początek października. Ważne jest unikanie uszkodzeń mechanicznych przy zbiorze. Zaraz po zbiorze należy obciąć liście. Do przechowywania nadają się tylko korzenie zdrowe, kształtne, nieuszkodzone i nie zwiędnięte. Istotną rolę odgrywa szybkie schłodzenie po zbiorze.

26. Przedstaw optymalne warunki przechowywania kapusty białej i czerwonej.

Optymalne warunki przechowywania kapusty białej, czerwonej i włoskiej są podobne, różna jest jedynie ich trwałość. Najlepiej przechowuje się kapusta biała i czerwona, gorzej włoska. Zaleca się temperaturę 0^oC i wilgotność 90-95%.

W Polsce kapustę przechowuje się w kopcach ziemnych półzagłębionych, zagłębionych i na powierzchniowych. Można ją w nich przechowywać do końca marca. Stosuje się również kopce z aktywną wentylacją.

27.Opisz zalety sianokiszonki

- stabilność mikroflory żwacza - lepsze trawienie,

- stymulacja syntezy białka mikrobiologicznego,

- mniejsze wahania pH w żwaczu (zapobieganie kwasicy),

- pasza smakowita - zwiększa się pobieranie paszy o 1-1,5 kg s.m.,

- łatwiejsze dozowanie pasz mineralno-witaminowych,

- mniej niewyjadów,

- większa strawność - lepsze wykorzystanie składników pokarmowych,

- większa wydajność (ok. 2 kg mleka dziennie),

- większa zawartość tłuszczu w mleku o 0,1-0,2%,

- mniejsze koszty pracy,

- stabilna pasza - małe wahania podawanych dawek zmniejszaj± ryzyko chorób metabolicznych,

- wykorzystanie w żywieniu pasz niechętnie wyjadanych w innych systemach podawania,

- zastosowanie większej ilości pasz treściwych w dawce nawet do 60% s.m.

28.Przygotowanie sianokiszonki

Zielonkę przeznaczoną na kiszonkę należy po ścięciu pozostawić na okres 20-30 godzin w celu przewiędnięcia tak, aby uzyskać zawartość suchej masy w granicach 40-50%. Tak podsuszoną i zgrabioną w wały zielonkę zbiera się za pomocą prasy zwijającej i formuje w bele cylindryczne o masie około 400 kg. Bele powinny być równomiernie sprasowane. Następnie bele powinny być możliwie szybko owinięte za pomocą owijarki. Do owijania stosuje się rozciągliwą samokurczliwą folię o szerokości 50 lub 75 cm. Bela sianokiszonki musi być tak owijana aby warstwa folii zawierająca substancje klejące była skierowana do wewnątrz. Natomiast na zewnątrz musi być warstwa zabezpieczająca przed promieniowaniem słonecznym, które zabija bakterie fermentacyjne. Owijanie należy przeprowadzić dwukrotnie z 50% zakładem, co oznacza, że w każdym miejscu beli są co najmniej 4 warstwy folii.

29.Opisz etapy produkcji sianokiszonki

1. koszenie

2. podsuszanie

3. zbiór

- zgrabianie, prasowanie, owijanie folią , ustawianie bel

-zgrabianie, zbiór za pomocą sieczkarni lub przyczepy samozbierającej, ugniatanie, szczelne przykrycie folią.

Sianokiszonka - pasza, rodzaj kiszonki przygotowywanej z roślin podsuszonych o zawartości 40-60% suchej masy. Podsuszoną zielonkę można zbierać np. prasami belującymi, które sporządzają bele i owijają zielonkę folią w celu izolacji od powietrza. Sianokiszonkę sporządza się również w silosach lub pryzmach. W trakcie zbioru do zielonki można dodawać dodatki kiszonkarskie (chemiczne, biologiczne - m. in. bakterie kwasu mlekowego, kombinowane)

Dobra sianokiszonka powstaje w ten sposób, że cukry w trawie są przekształcane przez bakterie kwasu mlekowego w kwas mlekowy. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy materiał wyjściowy ma wystarczającą ilość cukrów, trawa jest szybko ścięta i przechowywana bez dostępu tlenu (jak kapusta kiszona), a także jest dobrze dociśnięta. W trawie nadającej się do koszenia znajduje się 3-5 % cukrów. Im później zostanie skoszona, tym szybciej traci cukry - każdego dnia 1% cukru. Należy dążyć do szybkiego więdnięcia do 30-40 % suchej masy. Należy to osiągnąć w ciągu 20-35 godzin. Krótkie ścięcie trawy i możliwie intensywne ugniecenie zmniejsza ilość powietrza w sianokiszonce, co sprzyja fermentacji pod wpływem bakterii kwasu mlekowego. Istotne także jest to, żeby pryzma z paszą została szybko przykryta. W ten sposób minimalizuje się późniejszą fermentację, powstawanie ognisk pleśni, straty wartościowych substancji i straty masy.

30. Zasady składowania owiniętych bel sianokiszonki:

• Owinięte bele należy transportować przy pomocy odpowiednich maszyn

• Zaleca się składowanie bel na powierzchni płaskiej z możliwością ułożenia na dwóch poziomach

• W celu zabezpieczenia przed uszkodzeniami jak i zapobieganiu ewentualnym wypadkom, należy uniemożliwić dzieciom przebywanie w ich pobliżu.

• Chronić przed gryzoniami.

• Wszelkie uszkodzenia na bieżąco uszczelniać.

• Tak ustawić, aby woda spływała i nie było zastoisk.

• Po otwarciu beli sianokiszonkę skarmić w ciągu doby.

---