Koszty i straty - to uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści
ekonomicznych, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości
zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego w inny sposób niż
wycofanie środków przez właścicieli.
Przychody i zyski - to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści
ekonomicznych, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości
zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego w inny sposób niż wniesienie
środków przez właścicieli.
Klasyfikacja kosztów
ze względu na sposób odnoszenia kosztów na wytworzone produkty:
- koszty bezpośrednie,
- koszty pośrednie;
z punktu widzenia zależności kosztów od rozmiaru działalności:
- koszty stałe,
- koszty zmienne.
Warianty ewidencji kosztów:
układ rodzajowy kosztów - Zespół 4,
układ funkcjonalny kosztów - Zespół 5,
układ rodzajowy kosztów i układ funkcjonalny kosztów.
Układ rodzajowy kosztów
Amortyzacja,
Zużycie materiałów i energii,
Usługi obce,
Podatki i opłaty,
Wynagrodzenia,
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia,
Pozostałe koszty rodzajowe.
Amortyzacja
Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do
używania, a jej zakończenie nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów
amortyzacyjnych (umorzeniowych) z wartością początkową środka trwałego.
Odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych) od środka trwałego dokonuje się drogą
systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres
amortyzacji.
Na okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego wpływają w szczególności:
liczba zmian, na których pracuje środek trwały,
tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów,
prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego,
przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.
Metody amortyzacji:
metoda amortyzacji równomiernej (liniowa),
metoda amortyzacji nierównomiernej (degresywna),
metody uproszczone.
Metoda liniowa
Ar = Wp * A%
lub
Ar = Wp/t
gdzie: Ar - amortyzacja roczna
Wp - wartość początkowa
A% - roczna stopa amortyzacji (100/t)
t - okres ekonomicznej użyteczność.
Przykład
Spółka X zakupiła w lutym 200X roku środek trwały wartości 6.000 zł. Przewidywany okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego wynosi 4 lata. Ustalić roczną amortyzację środka trwałego metodą liniową.
Metoda degresywna przyjmuje następujące założenia:
wysokość odpisu amortyzacyjnego oblicza się:
- w pierwszym roku używania - od wartości brutto,
- w kolejnych latach - od wartości netto,
stopa amortyzacyjna jest wielokrotnością stopy stosowanej w metodzie liniowej,
skrócenie okresu amortyzacji w stosunku do metody liniowej.
Przykład
5 marca spółka X zakupiła środek trwały o wartości początkowej 60 000 zł. Środek trwały został przyjęty do użytkowania 9 marca. Planowany okres ekonomicznej użyteczności wynosi 10 lat. Ze względu na zużycie ekonomiczne środek trwały będzie amortyzowany metodą odpisów degresywnych przy współczynniku 2,0. Ustal roczne odpisy amortyzacyjne.
Rozwiązanie
A. Roczne odpisy metodą liniową
Ar = 60 000 * 10% = 6 000
B. Roczna stopa amortyzacji w metodzie degresywnej
A% = 10%*2,0 = 20%
C. Roczne odpisy metodą degresywną
60 000 * 20% = 12 000 (1000 m-c)
48 000 * 20% = 9 600 ( 800 m-c)
38 400 * 20% = 7 680
30 720 *20% = 6 144
24 576 (*20% = 4 915,20) ---- 6 000
18 576 --------------------------- 6 000
12 576 --------------------------- 6 000
6 576 --------------------------- 6 000
576 --------------------------- 576
Uproszczone metody amortyzacji
metoda amortyzacji grupowej,
metoda kosztu likwidacji,
przyspieszenie odpisów amortyzacyjnych dla określonych składników środków trwałych.
Zużycie materiałów i energii
zużycie materiałów (podstawowych, pomocniczych, biurowych, opakowań, paliwa),
zużycie energii (elektrycznej, cieplnej, gazu, wody, sprężonego powietrza).
Usługi obce
usługi transportowe,
usługi remontowe i konserwacyjne,
obróbka obca,
usługi łączności - telekomunikacyjne, pocztowe,
usługi bankowe,
usługi komunalne,
usługi w zakresie rachunkowości,
porady prawne i obsługa prawna,
usługi biurowe,
pozostałe.
Podatki i opłaty
podatek od nieruchomości,
podatek od środków transportu,
podatek od czynności cywilno-prawnych,
podatek VAT naliczony nie podlegający rozliczeniu z podatkiem
należnym, a także podatek VAT należny od usług z importu oraz
od zużycia towarów i materiałów na cele reprezentacji i reklamy,
opłaty: skarbowe, notarialne, sądowe, rejestracyjne, urzędowe,
manipulacyjne, administracyjne.
Wynagrodzenia
wynagrodzenia osobowe, tj:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- różnego rodzaju dodatki,
- premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe,
- wynagrodzenia dodatkowe,
- nagrody jubileuszowe,
- odprawy emerytalne i rentowe,
wynagrodzenia bezosobowe,
honoraria
inne
Świadczenia na rzecz pracowników
składki z tytułu ubezpieczeń społecznych w części opłacanej przez pracodawcę,
odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS)
dopłaty do okresowych biletów na dojazdy do pracy,
koszty szkolenia, podnoszenia kwalifikacji,
odzież ochronna i robocza oraz inne świadczenia wynikające z przepisów BHP.
Pozostałe koszty rodzajowe
koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych,
ubezpieczenia majątkowe,
wypłaty ryczałtów za używanie przez pracowników prywatnych samochodów osobowych
wypłaty pieniężne, np. stypendia.
Dt Wynik finansowy Ct ( wariant porównawczy)
Koszty układu rodzajowego Przychody ze sprzedaży
Zmiana stanu produktów ( - ) Zmiana stanu produktów ( + )
Wynik na sprzedaży
Pozostałe koszty operacyjne Pozostałe przychody operacyjne
Wynik na działalności operacyjnej
Koszty finansowe Przychody finansowe
Wynik na działalności gospodarczej
Straty nadzwyczajne Zyski nadzwyczajne
Wynik finansowy brutto
Podatek dochodowy
Wynik finansowy netto
Dt Wynik finansowy Ct ( wariant kalkulacyjny)
Koszt własny sprzedaży Przychody ze sprzedaży
Wynik na sprzedaży
Pozostałe koszty operacyjne Pozostałe przychody operacyjne
Wynik na działalności operacyjnej
Koszty finansowe Przychody finansowe
Wynik na działalności gospodarczej
Straty nadzwyczajne Zyski nadzwyczajne
Wynik finansowy brutto
Podatek dochodowy
Wynik finansowy netto
Koszty, Straty / Przychody, Zyski
6