psychologia wykład IV, psychologia, GWSH - Psychologia


WYKŁAD IV

Mobilizacja potrzeb jest spowodowana:

I przyczyna

Zmianami zachodzącymi w mózgu, odczuwanie potrzeb powstaje w następstwie określonych zmian w mózgu.:

II przyczyna

Naciski społeczne, oddziaływanie społecznych obiektów sytuacji.

Sytuacje i uczestniczący w nich, to może być zdarzenie - stanowią bodziec aktywizujący, może bodźcem wyzwalającym nasze zachowanie agresywne - akt słowny, atak fizyczny, pomniejszanie naszej osoby, zabranianie i kontrolowanie. To wywoła określone reakcje (bądź obronne bądź atakujące).

Z potrzebami wiąże się STYL ZASPOKOJENIA POTRZEB

„tyle ile jest ludzi tyle jest stylów zaspakajania potrzeb”…, każdy z nas ma swój styl zaspakajania potrzeb.

STYL ZASPAKAJANIA POTRZEB - to sposób postępowania, pewna metoda działania, skierowana na określone cele, przedmioty, obiekty, dzięki którym jest możliwość zaspokojenia potrzeby.

Pomimo spełnienia nieskończenie wielu potrzeb to możemy zauważyć w zaspokojeniu potrzeb ludzi inną pewną prawidłowość. Prawidłowość ta dotyczy trzech zagadnień.

Z punktu widzenia tych trzech spraw rozpatruje się style:

  1. z punktu widzenia SKUTECZNOŚCI - w tym również oszczędności sił i środków

  2. z punktu widzenia UBOCZNYCH SKUTKÓW INDYWIDUALNYCH - tu mieści się problem zaspokojenia, którego koszty są większe niż wartość

  3. z punktu widzenia SKUTKÓW SPOŁECZNYCH - straty lub zyski zarówno postronnych jednostek jak i całych grup, które są w jakiś sposób związane z osobą, której styl rozpatrujemy.

Przykłady na praktyczne zrozumienie 3 aspektów wg rozpatrywania stylu zaspakajania potrzeb.

Jest dwóch osobników - Iksiński i Zetowski - obydwaj kierują się jedną, i tą samą potrzebą. Potrzebą znaczenia, uznania i prestiżu, dominacji. Pod tym względem się nie różnią.

Różnica ich zachowania dotyczy czegoś innego. Otóż Iksiński zabiegając o zaspokojenie potrzeby zabiega o względy swojego dyrektora, a w kontakcie z nim nie gardzi obmową, donosicielstwie (donosi na kolegów) taki sposób postępowania przyjął Iksiński.

Teraz przestudiujemy ten styl w świetle trzech aspektów skuteczności, ubocznych skutków indywidualnych, i skutków społecznych.

Dyrektor usłyszawszy słowa donosicielstwa, najprawdopodobniej pokaże Iksińskiemu drzwi - „pan jest obłudny, psuje atmosferę w pracy. Żadna oszczędność sił ani środków - Iksiński wysilił się, ale został wyproszony za drzwi.

Zetowski kieruje się tą samą potrzebą. Natomiast przyjął inny sposób działania, postępowania. Udał się do gabinetu dyrektora z pomysłem racjonalizatorskim, Zetowski zauważył, że w zakładzie przepływ informacji jest słabą stroną - od dyrektora do szeregowego pracownika jest wolny, co powoduje, że często informacja jest zniekształcona. Bo ludzie mają w naturze skłonność do zmian lub żeby coś dodać, ubarwić lub ująć coś, co im się wydaje.

Dyrektor początkowo zaskoczony, chce przemyśleć pomysł Zetowskiego. Prosi o kontakt na drugi dzień. Chce porozmawiać ze współpracownikami i się naradzić. Kolejne spotkanie, przychodzi Zetowski, są współpracownicy, dyrektor. Podjęcie decyzji, pomysł Zetowskiego zostanie wdrożony w życie. Jeśli przepływ informacji będzie szybszy, informacja nie będzie zniekształcona. Wydajność pracy wzrośnie, przyczyni się więc do korzystnego rozwoju, zakład będzie bardziej zintegrowany.

Styl zaspokojenia potrzeby, zdobycia, przez Zetowskiego uznania i prestiżu osiągnięty. Zaspokoił swoją potrzebę, zdobył uznanie kierownictwa, może otrzymał nagrodę pieniężną, może awans, uznanie kolegów. Skuteczność tego stylu okazała się pełna.

Z punktu widzenia społecznych skutków indywidualnych - wskazuje na pełne zaspokojenie potrzeby prestiżu i uznania Zetowskiego.

Skutki społeczne - Zetowski przyczynił się do lepszego funkcjonowania zakładu - szybszy przepływ informacji, podniesienie sprawności poszczególnych działań, która podniósł wydajność zakładu.

Dwie osoby stosowały dwa różne style. Najgorzej obrany styl zaspokojenia potrzeb powoduje negatywne indywidualne skutki uboczne. Naraża otoczenie na szkody, straty.

Styl zaspokojenia potrzeb - obrany szczęśliwie pozwala osiągnąć cel, zaspokoić potrzebę.

Do skutków ubocznych indywidualnych - Zetowski doszedł uczciwie, daje pozytywne skutki społeczne. Iksiński nie czysto nieuczciwie - negatywne skutki społeczne.

Jako ostatni warunek wewnętrzny wpływający na zachowanie się każdego z nas. `Z' - ZACHOWANIE jest uwarunkowane „W” (bariery psychologiczne, myślenie, świadomość, inteligencja emocjonalna - to są warunki wewnętrzne).

WARUNKI ZEWNĘTRZNE WPŁYWAJĄCE NA NASZE ZACHOWANIE

SYTUACJA - jest to układ wzajemnych stosunków jednostki z jej otoczeniem w określonym czasie, tu i teraz jest sytuacja, - jest to sytuacja wykładu. Między nami jest stosunek nadrzędności i podrzędności.

SYTUACJA OPTYMALNA - zdarza się bardzo rzadko. Polega na tym, że jest to stan w którym możliwości jednostki warunki, w których ta jednostka działa i zadania jakie ma do zrealizowania są idealne (nie ma zakłóceń, przeszkód). Jest jakby między tymi trzema dyspozycjami warunkami i zadaniami pełna symbioza.

Zawsze jednak pojawia się jakaś przeszkoda

SYTUACJA NORMALNA - wtedy gdy dyspozycje i możliwości jednostki-warunki i zadania są wzajemnie zrównoważone (teraz ma to miejsce, zadaniem naszym jest zanotować wykład, możliwością - umiemy pisać, głos jest odpowiedni.).

SYTUACJA TRUDNA- warunki będą te same. Zadanie podane na egzaminie, dyspozycje nasze nie będą odpowiednie. Kiedy zostanie zachwiana równowaga między zadaniem a warunkami w jakich przyszło je realizować, dyspozycjami osobistymi.

Wymienia się typowe sytuacje trudne. Do podstawowych sytuacji trudnych należą:

W ostatnich latach prowadzi się badania. Zanik wartości i związana i związana z tym utrata poczucia sensu działania, życia.. Zanik wartości prowadzi do tzw. depresji sytuacyjnych alkoholizm, chuligaństwo, narkomania, terroryzm.

Victor Frankl - twierdzi, że następstwem zaniku wartości i utraty poczucia sensu jest przyjęcie u takich ludzi jednej z 4 postaw.

POSTAWA FATALISTYCZNA - rządzi przypadek, siła nadprzyrodzona,

POSTAWA KOLEKTYWISTYCZNA - chcą zatopić się w czasie. Dla nich najważniejsze jest to co inni o nich mówią. Nastawieni na oceny i opinie innych ludzi (HIACYNTA - BUKIET)

POSTAWA FANATYCZNA - dążą do zdobycia władzy, przewagi nad innymi ludźmi. wg własnego uznania - to jest Mussolini, Hitler, J. Stalin, Castro.

POSTAWA PROWIZORYCZNA - nastawiona na użycie. Jak najwięcej brać, nic z siebie nie dać, najwięcej korzyści, „życie zaledwie na powierzchni”. Ludzi ci nie mają poczucia odpowiedzialności. Nie traktują życia jako współdziałania,, wyłącznie ważne jest brać, brać, korzystać, nic nie dać od siebie. To pozwala odnaleźć sens życia. Akt płciowy nie jest aktem zobowiązującym każda z tych postaw ma możliwość wejścia na własną drogę, które pozwoli znaleźć sens życia. Casanowa - przyjął postawę prowizoryczną.

PRZECIĄŻENIA - występują wtedy gdy trudność zadania jest na granicy możliwości fizycznych bądź umysłowych (granice wytrzymałości nerwowej człowieka). Jeśli zadanie przeciążające te możliwości - przebiegają przez dłuższy czas, kiedy człowiek jest przeciążony ale jest zmuszony działać. Prowadzą do zmęczenia, zniechęcenia, wyczerpania. Jednostka wówczas po wpływem przeciążenia jest coraz bardziej wytrącona z równowagi, przez to wzrasta napięcie nerwowe. Pomimo, że jest motywowana pomimo jej starań w następstwie zawęża się pole świadomości, pogarsza się zdolność koncentracji, zmniejsza się percepcja. Jeśli taki stan utrzymuje się to zaczyna rozwijać się choroba - stany nerwicowe. Praca w warunkach przeciążenia. Zaczynają pojawiać się zaburzenia pracy serca, krążenia.

UTRUDNIENIA - te sytuacje w których możliwość wykonania działania zostaje zmniejszona albo wskutek braków przedmiotowych (wycieczka rowerowa - jeden z rowerzystów stwierdzi, ze ma przebitą dętkę, wydaje się że to żaden problem, powinniśmy być zabezpieczeni, ale niestety nie przewidział tej sytuacji. Cała grupa nie może kontynuować wycieczki.

Możliwość wykonania, wskutek braków informacyjnych - student przy egzaminie. Student nie dotykał lektury ma brak odpowiednich informacji jest w sytuacji zwanej utrudnieniem. Brak przedmiotowej - i informacyjnej -są przeszkodami uniemożliwiającymi osiągnięcie celu.

ZAGROŻENIE - ma miejsce wtedy, gdy zachodzi prawdopodobieństwo utraty czegoś, co jest bardzo ważnym dla jednostki. Podstawowe kategorie zagrożenia

  1. zagrożenie fizyczne

  2. zagrożenie społeczne

  1. niebezpieczeństwo dla zdrowia, życia dla człowieka. Są związane z działaniem lub użyciem siły fizycznej - groźba bólu, utonięcie, upadku z dużej wysokości, gwałtu, przemocy. Taka groźba może również nastąpić wtedy gdy znajdujemy się w obliczu katastrofy, wobec ludzi mających wobec nas złe zamiary, niebezpieczna choroba.

  2. Zagrożenie społeczne - częściej gnębi współczesnego człowieka. Możliwość utraty pracy, stanowiska, nie zdany egzamin,

Możliwość krytyki, potępienie, odrzucenie miłości.

Człowiek jest nie tylko wrażliwy na te groźby, które odnoszą się do niego. Jest także wrażliwy na zagrożenie wobec własnej rodziny, dzieci.

Na zagrożenie utraty pracy, górnicy boją się.

W sytuacji zagrożenia - motywowanej albo pragnieniem usunięcia zagrożenia albo motywowanej pragnieniem usunięcia się ze strefy zagrożenia. Te motywuje - ta motywacja jest na ogół bardzo niekorzystna. Wpływa dezorganizująco na sprawność myślenia i działania. W tym zagrożeniu ludzie zachowują się nieadekwatnie do zagrożenia. Ludzie przyczyniają się do zmniejszenia własnego bezpieczeństwa, panikują, tracą głowę(policjanci automatycznie strzelają). Pierwotna kontrola świadomości jest zamglona Przerwana kontrola świadomości bo jest zamglona. Od pewnych ludzi jest wymagana przytomność umysłu (od pilota, policjanta, każdego kto przewodzi grupie). Często są to ludzie psychicznie słabi, winna jest selekcja przy doborze kadry.

KONFLIKTY są różne

- są konflikty wewnętrzne

- są konflikty indywidualne

- są konflikty - motywacyjne

Polimotywacyjność -w psychologii mocno akcentuje się to, że zachowanie człowieka zachowanie celowe jest zachowaniem polimotywacyjnym to znaczy wynika ono jednocześnie z istnienia takich motywów. Rzadko zdarza się aby zachowanie człowieka wynikało tylko z jednego motywu. Powód przyjścia na studia

Polimotywacyjność naszego zachowania jest przyczyną konfliktów motywacyjnych. Wyróżnia się następujące trzy rodzaje konfliktów motywacyjnych

1. PRZYCIĄGANIE - RPZYCIAGANIE (konflikt PROPULSJA - PROPULSJA, ALBO DĄŻENIE - DĄŻENIE. Dwie wartości mają takie same znaczenie, oba cele są atrakcyjne, przyciągają nas z taką samą siłą.

    1. UNIKANIE - UNIKANIE (odpychanie - odpychanie lub repulsja - repulsja. To są dwie siły o znaku ujemnym. To są dwa cele równie nieatrakcyjne ale musimy dokonać wyboru.

    2. PRZYCIAGANIE - ODPYCHANIE (propulsja - repulsja). Jedna wartość przyciąga a druga z taką samą siłą odpycha. My musimy dokonać wyboru. Konflikty motywacyjne powstaje tylko wówczas gdy siła działania w obu kierunkach ++, --, +- jest taka sama,. My musimy dokonać wyboru jednej, z tych sił.

Nie ma konfliktu wtedy gdy istnieją inne rozwiązania Wybrać zaś może A czy B, jeżeli istnieje trzecia możliwość nie ma konfliktu, może wybrać „c”.

Wyróżnione trzy rodzaje konfliktów motywacyjnych będących konsekwencją polimotywacyjności. Dane zachowanie jest powodowanie co najmniej dwoma siłami.

PROPULSJA - PROPULSJA

0x08 graphic

Atrakcyjny cel

Wczasy

jednocześnie LEWIN

człowiek

pole psychologiczne

wyspy kanaryjskie

atrakcyjny cel

W centrum człowiek.

Na człowieka oddziaływają siły. Konflikt „osioł” osiołkowi w żłoby dano w jeden owies w drugim siano. Najtrudniejszy jest moment podjęcia decyzji. Gdy jednak decyzja już zapadnie konflikt już nie istnieje. Jest to związane z zasadą w miarę zbliżania się do wybranego celu atrakcyjność jego rośnie zaś konflikt nie jest wydłużony w czasie. Najtrudniejszy jest motyw podjęcia decyzji. Nie możemy zbyt długo wahać się, bo nie zrealizujemy ani jednego celu.

Repulsja, propulsja (unikanie przyciąganie. = konflikt „i także i tak nie dobre lub „między młotem a kowadłem”

Oddziaływują na nas dwa odpychające cele - nieatrakcyjne.

Pacjent ma bóle, musi do szpitala, zapada diagnoza, konieczna operacja. Występują wahania. Jednostka musi dokonać wyboru. Pacjentka decyduje się cierpieć, ale w miarę zbliżania się do tego celu jego atrakcyjność maleje, a atrakcyjność drugiego rośnie odrzuconego.

Jednostka rezygnuje z operacji z powrotem, w miarę zbliżania się do tego celu atrakcyjność spada, a atrakcyjność celu odrzuconego rośnie (ból zęba).

REPULSJA - REPULSJA

0x08 graphic

0x08 graphic
operacja

Jednostka musi dokonać wyboru. Pacjentka

decyduje się cierpieć, ale w miarę zbliżania się do tego

celu, jego atrakcyjność maleje zaś atrakcyjność

odrzuconego celu rośnie.

Konflikt jest bardzo wydłużony w czasie, stale powtarza się wahanie. W miarę zbliżania się do celu spada jego atrakcyjność a rośnie atrakcyjność celu odrzuconego. Wybieramy ten pierwotnie odrzucony. Odrzucenie celu - mądrze postąpiłam, że nie poszłam do lekarza - chwilowa ulga, konflikt nie został zlikwidowany, uległ stłumieniu. Człowiek jest napięty podenerwowany, zachowanie ulega zaburzeniom.

PROPULSJA - REPULSJA - modlitwa dziewicy (chciałabym, ale boje się”). Otrzymałam interesującą propozycje ( jacht wczasy), ale przypominam sobie że cierpię na chorobę morską to mnie odpycha. Prawidłowość: W miarę zbliżania się do celu rośnie tendencja do zbliżania się i do unikania. Cel jest wtedy atrakcyjny i jest odrzucany w czasie. Przyrost siły unikania jest szybszy niż przyrost siły przyciągania (gdy cel był oddalony wydaje się atrakcyjny w miarę zbliżania się atrakcyjność maleje. Wyraźne stają się te składniki które odrzucamy. Możliwość zrezygnowania, uniemożliwia zrealizowanie celu (zapowiedzi odwołane) Jest źródłem poważnych zaburzeń emocjonalnych.

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

ZAJWISKA FRUSTRACYJNE

„Z” jest ukierunkowane na osiągnięcie określonego celu zrealizowanie zadań lub zaspokojenie potrzeb).

0x08 graphic

W

Z P N F C

Z

W życiu nie jest tak że cel łatwo osiągnąć. Każde zachowanie napotyka na przeszkody „P”. Aby osiągnąć cel „C”, trzeba pokonać „P”. Ogólnie PRZESZKODY dzieli się na dwie grupy.

Te przeszkody są przyczyna zjawiska ·psychologicznego zwanego niezdolności'.

Niezdolność „N” jest dwojakiego rodzaju

a) - niezdolność poznawcza

b) - niezdolność emocjonalna

Przeszkody są źródłem.

Niezdolność poznawcza - gdy dany człowiek nie potrafi spostrzegać zauważać pewnych cech. On ich nie dostrzega lub dany człowiek nie potrafi rozpoznać pewnych zjawisk odpowiednio ich odczuwać związków zachodzących między podmiotami. Nie potrafi sobie przypomnieć pewnych faktów, wiadomości (nie możemy sobie przypomnieć numeru telefonu, nie rozumiemy wykładu. Skrajnym przypadkiem są upośledzenie umysłowe, zaburzenia w myśleniu, choroba Aitzheimera. Nieumiejętność przypomnienia sobie czegoś, niezrozumienie tekstu - niezdolność poznawcza. Niezdolność poznawcza jest źródłem przeszkód tkwiących w człowieku. Niezdolność poznawcza - powoduje że jednostka nie potrafi osiągnąć celu, czas osiągnięcia celu jest wydłużony.

Niezdolność emocjonalna - pod wpływem przeszkód jednostka reaguje silnymi emocjami. Kiedy inni ludzie w takiej sytuacji reagują w sposób bardziej zrównoważony, a nasza jednostka reaguje gniewem, agresją. Ludzie uniemożliwiają sobie współdziałanie z innymi ludźmi, nie lubimy panikarzy, strach działa zaraźliwie. Jednostka o niezdolności emocjonalnej naraża się na to, że utraci kolegów. W następstwie silnych emocji (stres, strach), staje się otamowana.

Otamowanie biologicznie - jednostka odczuwa potrzeby głód, łaknienia, apetytu, trudności z zaśnięciem, narkotyczne sny.

Otamowanie społeczne - pracuje wolniej i popełnia więcej błędów, problemy współżycia płciowego, konflikty z własnymi dziećmi, unikanie kontaktu towarzyskiego. Przyczyną niezdolności emocjonalnej jest:

- Szczególna nadwrażliwość emocjonalna na pewne sytuacje,

- Niewyrobienie w sobie zdolności hamowania reakcji emocjonalnej,

- niedostateczna kontrola emocjonalna, samo opanowanie się) Jeśli taki stan trwa długo czyli jednostka nie może osiągnąć celu, realizować, zaczyna odczuwać stan, zwany FRUSTRACJĄ.

FRUSTRACJA może spowodować niemożliwość osiągnięcia celu. Frustracje - to stan emocjonalny powstający w sytuacji utrzymującej się niemożności osiągnięcia celu tj. zaspokojenia potrzeb, zrealizowania zadań. W takim ujęciu frustracji - wskazuje że frustracja jest zjawiskiem subiektywnym to znaczy że o frustracji we właściwym tego słowa znaczeniu można mówić tylko wówczas gdy jednostka postrzega określoną sytuację jako zagrożenie własnych potrzeb i zadań a więc gdy czuje się pozbawiona czegoś i emocjonalnie jest wytrącona z równowagi.

W tych samych warunkach sytuacji - nie każdy musi odczuwać frustrację. Jeden uczeń otrzymuje ocenę ndst bo nie odpowiedział na pytanie. Uczeń zaczyna lamentować, czuł się czegoś pozbawiony, został wytrącony z równowagi. Drugi uczeń też dostał ndst, nie miał poczucia zagrożenia. Nie czuł się pozbawiony czegoś, nie przejmuje się.

Ludzie w sytuacjach frustracyjnych przyjmują jedną z dwóch odmiennych postaw.

POSTAWA ZADANIOWA - jedni traktują przeszkodę jako problem konieczny do rozwiązania, jako obiektywną trudność wymagającą większego wysiłku, lepszego wykorzystania możliwości fizycznych i intelektualnych. Jako trudność wymagają wytworzenia nowych oryginalnych sposobów. Próbują zwalczyć przeszkodę, znaleźć inny sposób rozwiązania lub jeśli to jest możliwe ominąć. Choć jest ukierunkowane na cel. Zmienia się sposób postępowania, działanie jest modyfikowane zmienia się strategia, modyfikacja zmianie ulega sposób osiągnięcia celu.

POSTAWA OBRONNA - charakteryzuje się tym,że pojawianiu się przeszkód towarzyszą silne emocje takie jak złość, wściekłość, panika nienawiść, gniew). Zmianie ulega pierwotny kierunek działania. Dotychczasowy cel zostaje zastąpiony celem nowym ale jest to cel irracjonalny, atak na inną osobę, zniszczenie przedmiotu. Jednostka o nastawieniu obronnym postrzega jako źródła frustracji. Pod drugie jednostka może wycofać się w tzw. trudnej sytuacji - zrezygnować. Po trzecie - jednostka dąży do utrzymania za wszelką cenę pozytywnego obrazu własnej osoby (zwiększenie atrakcyjności, swojego wyboru), szpanowanie, chochsztaplerstwo_

Co jest przyczyną, że jedni przyjmują postawę obronną, a inni zadaniową

Zachowanie obronne występuje wtedy, gdy trudność przeszkody odbierana jest przez człowieka jako zagrożenie osobiste np. jeżeli jednostka odbiera krytykę pod adresem swoim jako negacje własnej osoby, jako zagrożenie na własne ja jako atak na siebie. To jest duże prawdopodobieństwo, że u takiej jednostki wystąpi reakcja obronna - agresja może mieć różne przejawy (atak na innych ludzi, lub autoagresja>

Jeśli pod swoim adresem potraktuje jako radę wskazówkę pouczenia pewno pojawią się reakcje zadaniowe.

1

*

*

*



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Psychologia ogólna - Historia psychologii - wykład 4 - Psychologia jako nauka o świadomości, Wykład
Alina Kolańczy - Wprowadzenie do psychologii (wykłady), wprowadz w6, WYKŁAD IV
PSYCHOLOGIA wyklad IV 27.11, Pedgogika
psychoterapia, Psychoterapia wykład IV 10 III 01
368 , Psychoterapia wykład IV 10 III 01
Psychologia wykład IV, Psychologia
wykłady, 4, Psychologia zdrowia wykład IV
PSYCHOPATIA - wykłady, IV rok, psychiatria sądowa
materialy na diagnoze, WYKLAD IV diagnoza psychologiczna
ZWO wyklad IV Polityka szkoleniowa firm, WAT, semestr VI, Psychologia
Psychologia wyklad IV czesc 2
wykład IV pns psychopatologia
Psychologia wyklad IV czesc 1
filozofia wykład IV, GWSH
wyklad IV

więcej podobnych podstron