Scenariusz doświadczenia

Rozpoznawanie i badanie właściwości materiałów włókienniczych

Rozpoznawanie materiałów włókienniczych za pomocą wzroku
i dotyku

15 min

Cele doświadczenia:

Uczeń:

- wymienia rodzaje materiałów włókienniczych,

- bada materiały oraz porównuje ich właściwości za pomocą wzroku i dotyku,

- formułuje wnioski na podstawie przeprowadzonych obserwacji,

- prezentuje swoje spostrzeżenia na forum klasy.

Formy pracy:

indywidualna, grupowa.

Środki dydaktyczne:

- podręcznik „Jak to działa?” (s. 74),

- próbki materiałów włókienniczych: naturalnych (lnu, wełny, bawełny i jedwabiu) oraz pochodzenia chemicznego (syntetycznych lub sztucznych).

Przebieg doświadczenia:

1. Uczniowie na podstawie tekstu i ćwiczenia 1. zamieszczonego na s. 74 podręcznika wymieniają rodzaje materiałów włókienniczych.

2. Nauczyciel dzieli klasę na kilkuosobowe grupy, a następnie inicjuje doświadczenie polegające na rozpoznawaniu rodzajów wyrobów włókienniczych za pomocą wzroku
i dotyku. W celu jego przeprowadzenia rozdaje zespołom karty pracy zestawy próbek materiałów włókienniczych: lnu, wełny, bawełny i jedwabiu oraz tkanin pochodzenia chemicznego (syntetycznych lub sztucznych).

3. Uczniowie badają materiały - oglądają je i dotykają. Określają także ich zastosowanie. Wnioski zapisują w postaci tabeli złożonej z kolumn: Nazwa materiału włókienniczego, Barwa i połysk, Wrażenia dotykowe, Zastosowanie. Dodatkowo nauczyciel może polecić uczniom uzupełnienie kolumn: Rysunek splotu oglądanego pod lupą lub mikroskopem, Zdolność wygładzania się materiału po zgnieceniu, Różnica długości materiału przed zmoczeniem i po nim (badanie kurczliwości). Wybrane informacje na temat cech materiałów włókienniczych zamieszczono w Materiałach dla nauczyciela.

4. Po wypełnieniu tabel ochotnicy odczytują swoje spostrzeżenia, a nauczyciel ocenia trafność przedstawionych wniosków.

Materiały dla nauczyciela

Cechy charakterystyczne materiałów włókienniczych

Nazwa materiału włókienniczego	Barwa i połysk	Wrażenia dotykowe
Len	Zależy od gatunku, najczęściej bywa szarosrebrzysta. Włókna są naturalnie matowe.	Len jest sztywny i szorstki, ponieważ zawiera klej roślinny. Wyczuwa się nierówności, które nadają tkaninie ziarnistą fakturę.
Wełna	Zależy od gatunku i rasy owiec, najczęściej jest kremowa lub jasnoszara.	Miękkość włókien zależy od ich grubości. Cienka wełna, na przykład z merynosów, jest miękka, natomiast grubą cechuje szorstkość.
Bawełna	W zależności od odmiany rośliny jest biała, kremowa lub brunatno-żółta.	Miękka i miła w dotyku.
Jedwab	Zależy od rasy jedwabnika, przeważnie bywa kremowa, biała lub żółta.	Delikatny w dotyku, miękki i chłodny.
Włókna pochodzenia chemicznego	Mogą być barwione dowolnie, barwa i połysk zależą od rodzaju włókna.	Najczęściej są chłodne. Elektryzują się przez pocieranie.

---