UKŁAD ODDECHOWY. PODZIAŁ ŚRÓDPIERSIA.

1. Budowa układu oddechowego:

• Górne drogi oddechowe: nos (zewnętrzny, jama nosowa z zatokami), gardło, część krtani

• Granica między drogami górnymi a dolnymi: SZPARA NAGŁOŚNI

• Dolne drogi oddechowe: część krtaniowa (jama podgłośniowa), tchawica, oskrzela, płuca (opłucna, jama opłucnej)

2. Nos zewnętrzny: Nasula externus

• pośrodku twarzy

• budowa nosa zewnętrznego:

• szkielet:

• kk. nosowe, wyrostek czołowy szczęki, brzeg przyśrodkowy trzonu szczęki

• chrząstki: przegrody nosa, boczna i skrzydłowa większa (parzyste)

• warstwa mięśniowa

• warstwa skórna zewnętrzna

• warstwa skórna wewnętrzna

Jama nosowa Cavum nasi

• ograniczona powierzchnią NASA zewnętrznego i kośćmi (wew.) pokrytymi błoną śluzową

• otwiera się NOZDRZAMI PRZEDNIMI Nares

• PREZWÓD NOSOWO-GARDŁOWY:

• na powierzchni wewnętrznej nosa BRUZDA WĘCHOWA

• MAŁŻOWINA NOSOWA DOLNA:

• ogranicza od góry przewód nosowy dolny

• MAŁŻOWINA NOSOWA ŚRODKOWA:

• wspólnie z dolną wyznacza przewód nosowy środkowy

• MAŁŻOWINA NOSOWA GÓRNA:

• wyznacza przewód nosowy górny

• Zatoki przynosowe: Sinus paranasales

• czołowa, szczękowa, klinowa, sitowa

• Krtań: Larynx

• górny odcinek dróg oddechowych dolnych

• wykształcona w narząd głosu

• wewnątrz krtani mieści się GŁOŚNIA

• budowa krtani:

• szkielet krtani:

• 3 chrząstki nieparzyste i 3 chrząstki parzyste

• chrząstka tarczowa, pierścieniowata, chrząstki nalewkowate związane z aparatem głosowym

• CHRZĄSTKI KRTANI: Cartilagines laryngis

• CHRZĄSTKA TARCZOWATA:

• największa chrząstka krtani

• nieparzysta

• ochrona aparatu nagłośniowego

• u mężczyzn tworzy wyniosłość krtaniową (tzw. jabłko Adama)

• CHRZĄSTKA PIERŚCIENIOWATA:

• ma postać sygnetu

• CHRZĄSTKI NALEWKOWATE:

• prawa i lewa

• w tylnej części krtani, na brzegu górnej chrząstki pierścieniowatej

• CHRZĄSTKI ROŻKOWATE I KLINOWATE:

• parzyste

• CHRZĄSTKA NAGŁOŚNIOWA:

• podłoże nagłośni

• jama krtani:

• 3 piętra:

• JAMA GÓRNA KRTANI: PRZEDSIONEK KRTANI Vestibulum laryngis

• wejście ograniczone przez brzeg nagłośni

fałdy nalewkowo-głośniowe

• środkowe: jama pośrednia krtani

• szpara nagłośni wraz z fałdami przedsionkowymi i głosowymi oraz kieszonką nagłośni

• fałdy głosowe: Plica vocalis

• tzw. struny głosowe

• szpara głośni: Rima glottidis

• ograniczona przez fałdy głosowe i chrząstki nalewkowe

• dolne: jama podgłośniowa

• od fałdów głosowych ku dołowi do początku tchawicy

• unerwienie krtani:

• od nerwu błędnego(X) powoduje m.in. odruch kaszlu

6. Tchawica i oba oskrzela (prawe i lewe) zapewniają dopływ powietrza do płuc

7. Tchawica:

• początek: C_6/7

• koniec: Th_4/5

• miejsce podziału: II (wydech)/ III (wdech) przestrzeń międzyżebrowa

• położenie:

• przednia, dolna część szyi: część górna

• górna część klatki piersiowej, ku tyłowi od mostka: część dolna

• budowa:

• CHRZĄSTKI KRTANI:

• od przodu zbudowana z chrząstki, od tyłu warstwa mięśniowa

• liczba: 16-20

• ostatnia chrząstka odpowiada rozdwojeniu tchawicy




8. Oskrzela główne: Bronchi principales

• prawe i lewe

• obie gałęzie tchawicy, które rozpoczynają się w miejscu jej rozgałęzienia i kończą u wejścia do płuc

Oskrzele prawe	Oskrzele lewe
stromy przebieg, jakby przedłużenie tchawicy krótkie średnica większa niż lewego 3 gałęzie oskrzelowe	zbliżony do linii poziomej długie średnica mniejsza niż prawego 2 gałęzie oskrzelowe

• nerwy tchawicy i oskrzeli:

• z nerwu błędnego

• Płuca: Plumones












• położenie;

• w jamie klp, w śródpiersiu Mediastinum

linia	prawa	Lewa
środkowo-obojczykowa	VI żebro	VII żebro
pachowa	VII	VIII
łopatkowa	X	X
pośrodkowa tylna	Th11	Th11

• budowa płuca:

• od ściany klp oddzielone opłucną

• zawieszone na korzeniu płuca

• części płuca:

• Płaty Lobi

• wynik istnienia szczelin

• płuco lewe: SZCZELINA SKOŚNA 2 płaty

• płuco prawe: SZCZELINA SKOŚNA I POZIOMA 3 płaty

• Segmenty oskrzelowo- płucne; Segmenta bronchopulmonalia

• po 10 w każdym płucu

• zaopatrzony w oskrzele segmentowe i własne naczynia (tętnice)

• Wnęka płuca Hilum pulmonis

• na powierzchni przyśrodkowej

• leża tu węzły chłonne; twory (oskrzela, nerwy, naczynia), które wychodzą ze śródpiersia

• Korzeń płuca

• oskrzela i nerwy we wnęce płuca

• objęty opłucną

• Wycisk sercowy

• na powierzchni przyśrodkowej

• Szczyt płuca

• do wys. I pary żeber lub nieco powyżej

• budowa mikroskopowa płuca:

• pęcherzyki płucne: Alveoli pulmonis

• końcowy element drzewa oskrzelowego

• otoczone naczyniami włosowatymi

• ZEBRANE W GRONKA PŁUCNE Acinus pulmonalis

10. Opłucna: Pleura

• błona surowicza, która dla każdego płuca oddzielnie tworzy zamknięty worek


















• opłucna trzewna:

• płucna

• otacza całą powierzchnie płuca z wyjątkiem wnęki, gdzie przechodzi w ścienna

• wnika w szczeliny międzypłatowe

• przylega do tkanki płucnej, choć nie jest z nią zrośnięta

• opłucna ścienna:

• wyściela obszerną komorę, w której leży płuco i z której ścianą jest na ogół nie przesuwalnie złączona

• części opłucnej ściennej:

• przeponowa

• śródpiersiowa

• żebrowa

• osklepek opłucnej

• Podział śródpiersia:

• górne;

• powyżej linii na wys. Th₆ (rozdwojenie tchawicy- połączenie trzonu mostka i jego rękojeści)

• zawartość:

• szczyty płuc z opłucną (osklepek opłucnej)

• tchawica

• przełyk

• pień ramienno- głowowy

• t. podobojczykowa lewa

• t. szyjna wspólna lewa

• n. błędny (X)

• nn. przeponowe

• pień współczulny

• grasica

• dolne:

• poniżej wyznaczonej linii

• ŚRÓDPIERSIE PRZEDNIE:

• do przodu od worka osierdziowego

• węzły chłonne

• ŚRÓDPIERSIE ŚRODKOWE:

• worek osierdziowy z zawartością

• serce

• nn. przeponowe

• ŚRÓDPIERSIE TYLNE:

• do tyłu od worka osierdziowego

• aorta piersiowa z gałęziami

• żyła nieparzysta

• przełyk i n błędny (X)

• pnie współnczulne

• przewód piersiowy

kk. kości

C kręg szyjny; Th kręg piersiowy

klp klatka piersiowa

Anatomia pielęgniarstwo: Układ oddechowy. Podział śródpiersia.

6

PŁUCA

składnik oskrzelowy:

• służy do przewodzenia powietrza

• przedłużenie krtani, tchawicy i oskrzeli

drzewko oskrzelowe

składnik pęcherzykowy:

• wymiana gazowa między krwią a powietrzem oddechowym

pęcherzyki płucne

OPŁUCNA

OPŁUCNA ŚCIENNA Pleura parietalis

• wyściela jamę klatki piersiowej

OPŁUCNA TRZEWNA (płucna) Pleura pulmonalis

JAMA OPŁUCNEJ Cavum pleurae

---