Technologia Uprawy

Kukurydzy

„NIMBA”

Towaroznawstwo

Grupa 3

I. Dobór odmiany

Założenia: Kukurydza na kiszonkę

Temperatura: 8-23°C

Gleba: lessy

Kompleks: Pszenny Bardzo dobry

Odmiana: Nimba (FAO 260)

Opis odmiany:  

• Mieszaniec trójliniowy (TC) o wczesności na pograniczu mieszańców średniowczesnych i średniopóźnych, wyhodowany w Smolicach wspólnie z niemiecką frmą Saaten Union

• Przeznaczony do uprawy na kiszonkę w całym kraju

• Charakteryzuje się wysokim plonem zarówno świeżej , jak i suchej masy

• Przewyższa również odmiany wzorcowe zawartością suchej masy w roślinach

• Wysokość roślin: 250 cm

• Zalecana obsada: na kiszonkę 10-12 roślin/m²

II. Wymagania klimatyczne

Temperatura:

- roślina dnia krótkiego, ciepłolubna(w Polsce odmiany kukurydzy przystosowane są do dnia długiego)

- szybkie kiełkowanie w temp. powyżej 10°C, najlepiej rozwija się w temp. 16°C

- odmiany o mniejszych wymaganiach, rozwijają się w temp. 6-8°C

- przymrozki przygruntowe hamują wzrost oraz zamieranie liści - powstałe uszkodzenia szybko regenerują

- największy przyrost masy osiągają w temp. 18-20°C (temp. powyżej 23°C - niepożądana)

- wczesne i długie jesienne chłody przedłużają okres wegetacji i opóźniają okres dojrzewania

Światło:

- roślina światłolubna - najlepiej rośnie i rozwija sie w warunkach dobrego naświetlenia

- duża produktywność - intensywna asymilacja C4 (naświetlenie + temp. + duże stężenie )

Wiatr:

- o sile 1° Beauforta: ogranicza asymilacje , hamuje wzrost, obniża plony,

Woda:

- kukurydza posiada oszczędną gospodarkę wodną - transpiracja 180-245,

- dobrze rozwinięty system korzeniowy

- potrzebuje duże ilości wody

- produkuje dużo suchej masy

- przy plonie ziarna 5-6 t/ha lub 50-60 t/h świeżej masy - produkcja suchej masy wynosi: 10-13t/ha (na 1 ha rośliny potrzebują 2,6 - 3,4 mln litrów wody)

- normalne opady do 100mm wystarczają do normalnego wzrostu roślin

- największe zapotrzebowanie to - 150mm (okres kwitnienia- lipiec)

III. Wymagania glebowe

- nie posiada wygórowanych wymagań glebowych

- odpowiednie są gleby głębokie, próchniczne, duża pojemność wody, ciepłe, zasobne w składniki pokarmowe

- najlepsze gleby: czarnoziemy, czarne ziemy, oraz gleby lessowe

- jest tolerancyjna na odczyn gleby

- uprawiana na glebach lekko kwaśnych - pH od 5 do 7,5

- największe plony uzyskuje na odczynie obojętnym

IV. Zmianowanie

Pszenica ozima

Kukurydza

Żyto

V. Uprawa roli - uprawki wykonane w zmianowaniu

Ziemniak++

- orka siewna

- bronowanie

Pszenica ozima

- podorywka

- orka siewna

Kukurydza

- brona talerzowa

- orka siewna

- bronowanie

Żyto

- brona talerzowa

- głęboszowanie

- podorywka

lub

- kultywator z broną

Ziemniak++

VI. Nawożenie

1. Bilans substancji organicznych:

współczynnik degradacji lub reprodukcji:

Ziemniak -1,40

Pszenica Ozima -0,53

Kukurydza -0,53

Żyto -0,53

Razem -2,99

Obornik 30t + 2,1

(+2,1-2,99)

Razem +0,89

2. Bilans Azotu

PRZYCHODY

Azot z gleby: 64 kg

Azot z nawozów naturalnych: 15kg

30 t obornika -------- 100%

x t -------- 0,5

x t = 0,15 t N

0,15 · 0,1 = 0,015t = 15kg - azotu z nawozów naturalnych

Azot z resztek po roślinach motylkowatych: 0 kg

Azot z nawozów mineralnych: 22,1 kg

130 · 0,17 = 22,1kg (opady średnie)

Razem: 64kg+15kg+0kg+22,1kg=101,1 kg <- Bilans przychodów azotu (N)

ROZCHODY

Pobieranie składników pokarmowych z plonem głównym: 108,5kg

Zwiększenie dawki azotowego nawozu mineralnego: 155kg

108,5 ---- 70%

x ---- 100% x=155kg

Bilans azotu: 101,1 – 155 = - 53,9 N

Nawóz azotowy mineralny – Mocznik

100 kg --- 46kg

x kg --- 53,9 kg

x kg = 117kg Mocznika

Należy użyć 117 kg Mocznika, aby uzupełnić brakujący Azot

3. Bilans fosforu i potasu:

Fosfor

35 · 0,6 = 21 kg

Potas

140 · 1,0 = 140kg

VII. Materiał siewny i siew

Obsada: 90tys.

Rozstawa: 70 – 80cm

( 70 * 9,0 ) / 10 = 630/10 = 63

Liczba roślin na 10 mb rzędu(szt) = 63sztuki

1000/63 = 15,87

Odległość w rzędzie = 16cm

VIII. Zbór

Zbiór kukurydzy na kiszonkę następuje, gdy ziarno jest w fazie dojrzałości woskowej, a części wegetatywne nie są podeschnięte. Optymalna zawartość suchej masy w całych roślinach powinna wynosić 30-32%, a w kolbach 45-50%.

9. Choroby i szkodniki

CHOROBY

• Zgorzel siewek

Choroba ta jest powodowana przez grzyby chorobotwórcze przeżywające na resztkach pożniwnych w glebie i materiale siewnym.

Objawami są żółknięcie oraz brunatnienie występujące na korzeniach i podstawie łodyg. Uszkodzenia te prowadzą do zamierania roślin i przerzedzania łanu.

• Zgnilizna korzeni i zgorzel podstawy łodygi

Jest to jedna z najgroźniejszych chorób kukurydzy, powodowana jest przez grzyby. Pierwszymi objawami są: żółknięcie i zahamowanie wzrostu roślin. Zmiany te występują u podstawy łodygi w postaci przewężenia z widocznymi brunatnymi plamami oraz czerwienienie korzeni. Na chorych roślinach od dołu ku górze zamierają liście. Charakterystycznym objawem tej choroby jest to, że kolby mogą zwisać ku dołowi.

• Fuzarioza kolb kukurydzy (choroba mikotoksyn) 

Choroba ta jest efektem wcześniejszego zaatakowania roślin przez zgniliznę korzeni i zgorzel podstawy łodyg. Opanowuje górne części roślin - liście okrywowe kolby i kolby w dojrzałości mleczno-woskowej. Silnie porażona kukurydza pęka oraz zmienia się jej barwa na różowoczerwoną, czerwonobrązową. Choroba ta nie powoduje strat w plonie, lecz pogarsza jego jakość. Sprzyja jej ciepła i wilgotna pogoda.

• Głownia guzowata kukurydzy

Groźna choroba zwłaszcza ostatnich lat. Sprzyja po temu ciepła i wilgotna pogoda. Na stopień porażenia tą chorobą ma też wpływ stopień opanowania przez szkodniki ploniarki zbożówki, mszyc i przylżeńców, które uszkadzając rośliny, ułatwiają wniknięcie zarodników do tkanek rośliny. Źródłem zakażenia są zarodniki zimujące w glebie i resztkach pożniwnych, a także w ziarnie siewnym. Atakuje ona młodą roślinę. Druga generacja tego grzyba atakuje rośliny najczęściej uszkodzone przez wiatr i grad. Jeśli roślina wytworzy narośl w środkowej lub górnej części łodygi, powyżej kolby lub opanuje kolbę wówczas roślina nie wytworzy ziarna. Trzecia generacja grzyba opanowuje kolby w okresie wypełniania lub w okresie mlecznej dojrzałości. Występuje na czubkach kolb, niekiedy wytwarza drobną narośl na pojedynczych ziarniakach. Trzecia generacja jest najmniej szkodliwa. Powoduje w zależności od roku straty od 1-30% w ziarnie.

• Plamistość pochew liści kukurydzy

Jest najpoważniejszą chorobą bakteryjną kukurydzy. Rozwojowi bakterii sprzyja mechaniczne uszkodzenia pochew liści przez mszycę czeremchowo-zbożową, młode gąsienice omacnicy prosowianki, a także ciepła i wilgotna pogoda. Objawy są na pochwach i liściach. Jeśli utrzymuje się długo deszczowa pogoda następuje rozkład tkanek pochew i liści i gnicie roślin, a przy suchej pogodzie zasychanie liści i całych roślin. Wczesne porażenie powoduje zdrobnienie ziarna i obniżkę plonu.

SZKODNIKI

• Drutowce 

Wyrządzają szkody w okresie kiełkowania nasion uszkadzając ziarniaki i kiełki częściowo bądź całkowicie, przegryzają korzenie, w wyniku czego młode siewki obumierają.

Zwalczanie: zaprawianie materiału siewnego, stosowanie zoocydów doglebowo oraz metody agrotechniczne, jak stosowanie głębokiej orki i częste spulchnianie gleby, stosowanie właściwego nawożenia mineralnego.

• Omacnica prosowianka

Objawami żerowania omacnicy są otwory o średnicy 3-4 mm w łodygach i kolbach. Zaatakowane przez gąsienice rośliny łamią się.

Gąsienice zimują w resztkach pożniwnych lub łodygach chwastów. W maju przepoczwarczają się i w połowie czerwca wylatują jako motyle.

Zwalczanie chemiczne - po przekroczeniu progu szkodliwości, gdy stwierdzi się 6-8 złóż jaj na 100 roślinach w przypadku uprawy kukurydzy na ziarno lub uszkodzonych 30-40% roślin uprawianych na kiszonkę. Chemiczna ochrona jest możliwa, jeśli na plantacji pozostawione są drogi przejazdowe dla ciągnika i opryskiwacza o belkach podnoszonych o około 0,5 m ponad rośliny.

Metody agrotechniczne - zrównoważone nawożenie azotem, szybkie rozdrobnienie i przyoranie resztek pożniwnych, stosowanie odpowiedniego następstwa roślin.

• Ploniarka zbożówka

Szkodnik ten to muchówka o długości 2 mm, larwy mają około 4 mm długości, są beznogie i bezgłowe. Największe uszkodzenia spowodowane przez larwy widoczne są na młodych roślinach w pobliżu wierzchołków wzrostu, uszkodzenia najlepiej widoczne są w fazie 5-6 liści.

• Ploniarka gnijka

Szkodnik ten to muchówka o długości 2,5-3 mm, larwa długości 4,5 mm. Rośliny opanowane przez szkodniki są przyhamowane przy wzroście. Miejsca żerujące przez larwy gniją oraz skręcają się i przełamują. Szkodnik ten najliczniej występuje w rejonach upraw traw nasiennych.

Zwalczanie chemiczne stosujemy po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości, gdy w okresie wschodów do fazy 4 liści na roślinie wystąpi 1 larwa.

Metody agrotechniczne - wysiewanie mieszańców kukurydzy mniej podatnych, unikanie uprawy w pobliżu użytków zielonych i jęczmienia, siew kukurydzy w optymalnych terminach agrotechnicznych.

• Rolnice

Szkody na uprawach wyrządzają gąsienice, żerują głównie nocą na korzeniach, łodygach oraz liściach. Uszkadzają młode rośliny, podgryzają rośliny w okolicy szyjki korzeniowej, mogą także wygryzać dziury w liściach. Uszkodzenia szyjki korzeniowej powodują przewracanie się roślin i ich zamieranie.

Zwalczanie chemiczne po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwość i w czasie wschodów - 1 gąsienica na 1-2 m, w stadium 5-6 liści 1-2 gąsienice na 1 m.

• Śmietka kiełkówka 

To muchówka o długości 4-5mm, larwy o długości około 7 mm, są beznogie i bezgłowe. Największe szkody wyrządzają w okresie kiełkowania nasion uszkadzając nasiona i kiełki. Najczęściej atakowane są liścienie i wierzchołek wzrostu, występuje w całym kraju.

• Zachodnia kukurydziana stonka korzeniowa 

Charakteryzuje się dużą zdolnością przystosowania się do nowych warunków, co sprzyja szybkiemu rozprzestrzenianiu się. Larwa żeruje na najcieńszych korzeniach oraz wewnątrz korzeni wyjadając ich rdzeń. Uszkodzenie korzeni prowadzi do wylegania i deformacji roślin, co utrudnia zbiór i przyczynia się do dużych strat w plonie. Dorosłe owady odżywiają się pyłkiem, znamionami kwiatów oraz osłoniętymi ziarnami i tkanką liści, co zakłóca proces zapylenia i skutkuje słabo wytworzonymi kolbami.

Główną rośliną żywicielską jest kukurydza, może żerować na innych roślinach, jak niektóre gatunki traw, motylkowych i dyniowatych.

Zwalczanie chemiczne oraz metodami agrotechnicznymi:
Obowiązkowe przeprowadzanie zabiegu chemicznego odpowiednimi preparatami zgodnie z zaleceniami WIORiN, stosowanie płodozmianu - zakaz uprawy kukurydzy po kukurydzy niszczenie samosiewów na polach, na których nie jest uprawiana kukurydza