Łyzki , wykonywane sa z kielichowych rur okladzinowych. Wyroznia sie 3 odmiany lyzek : - z kapliczka - z widelkami i zaworem klapowym - z widelkami i zaworem grzybkowym z mieczem. Nozyce wiertnicze ogniwowe stosowane sa przy wierceniach linowych, ulatwiaja wbijanie swidra w skale po udarze,oraz ulatrwiaja wyciaganie przewodu przechyconego przez gorotwor. Skladaja sie one w dwoch zamknietych ogniw przesuwajacych sie swodobnie w kierunkacvh przeciwnych wzgl. siebie. Wielkosc tego przesuniecia to SKOK OGNIWA. W zaleznosci od skoku ogniwa nozyce mozna podzielic na trzy odmiany : - wiertnicze - łyżkowe - ratunkowe.

Pasterki : sa to przyrzady ulatwiajace samoczynny obrot przewodu wiertniczego podczas wiercenia. Pasterka sklada sie z : kadłuba, w której mieszczona jest ruchoma tuleja połączona z linia wiernicza. - lacznika polaczonego z nozycami ogniwowymi. W chwili podnoszenia przyrzadu wiertniczego zawieszonego za pomoca pasterki, lina nakreca sie i powoduje obrót świdra, z chwilą udaru o dni obiążenie na chwile zanika,wtedy lina skreca sie z powrotem lącznie z tuleją, kadłub zaś wraz z calym przyrzadem wiertniczcym pozostaje nieruchomy. Po kazdym udarze nastepuje obrót świdra o pewien kąt i udary swidra pokrywaja calą powierzchnie dna otworu. Awarie wiertnicze i roboty ratunkowe : nazywamy przeszkode unimozliwiajacą, do czasu jej usunięcia dalsze wiercenie. Przyczyny : - awarie wynikajace ze zlej jakosci narzedzi - awarie wynikajace z nieprawdlowego prowadzenia prac wiertniczych - awarie spowodowane przyczynami obiektywnymi. Rodzaje przyczyn awarii wiertniczych : 1. przypadkowe (zlosliwe) wrzucenie do otworu drobnych narzedzi i czesci oprzyrządowania 2. rozkręcanie się lub złamanie połączeń w przyrządzie wiertniczym. 3. Urwanie sie rur płuczkowych lub żerdzi wiertniczych w sztywnym przewodzie wiertniczym 4. Przyklejenie przewodu do ściany otworu na skutek różnicy ciśnień 5. Osadzanie sie w otworze zwiercin lub materiałów obciążających płuczkę 6. Sypanie na skutek niestabilnej ściany otworu 7. Zaciąganie przewodu we wrębie 8. Pęczniejące łupki lub płynąca sól 9. Żelowanie płuczki i wiązanie cementu 10. Zaklinowanie przewodu w przewężonym otworze 11. Zgniecenie kolumny rur okładzinowych. # Przyczyny te mogą wystepować pojedynczo lub wspolnie, co dodatkowo komplikuje m etody likwidacji powstałej awarii. Wiercenia obrotowe maszynowe polegaja na głebieniu otworu za pomoca swidra (koronki) wprowadzanego w ruch obrotowy (stol wiertniczy,wrzeciono,silnik wgłębny), energia mechaniczną. Świder podczas obrotów : - skrawa - ściera - kruszy -> skałę na dnie otworu ,zwiercinyt zas wynoszone sa na powierzchnie za pomoca pluczki wiertniczej. Do podstrawowych zespolow wchodzacych w sklad urzadzenia wiertniczego do wiercen obrotowych mszynwych, zaliczamy : 1. Mechanizm wyciagowy: ( wyciag, hamulec, system olinowania,wielokrążki, haki wiertnicze, mechanizm popuszczania przewodu) 2. Urzadzenie do obracania prewodu wiertniczego (sół obrotowy, głowica płuczkowa, graniatka) - wrzeciono 3. Urzadzenia do tloczenia pluczki wiertniczej (pompy pluczkowe, kompensatory, rurociagi, urzadzenia do przygotowania i oczyszczania ze zwiercin pluczki) 4. Napędy (silniki, reduktory, sprzęgła, skrzyniebiegow) 5. system sterowania i aparatura kontrolno-pomiarowa (ciężarowskazy, pomiar parametrow wiercenia, płuczki wiertniczej) 6. Naziemne wiertnicze urzadzenia budowlane 7. Urzadzenia pomocnicze (zbiorniki wodne, paliwowe, urzadzenia przeciwpozarowe itp.) Czynniki wplywajace na postep wiercenia : - rodzaj i charakter przewiercanych skał - typ i konstrukcja świdrów - srednica otworu wiertniczego - nacisk osiowy na swider - liczba obrotów świdra - strumień objętości tłoczonej płuczki (wydatek) - parametry technologiczne płuczki wiertniczej - parametry technczne urzadzenia wiertniczego oraz jego srtran techniczny - wyszkolenie i fachowosc zalogi wiertniczej. Swidry do wiercen obrotowych : 1. podzial swidrow 2. skrawjace 3. gryzowe 4. diamentowe 5. wiertnizce 5. rdzeniówki. ### Ze wzgledu dzialania swidra na skale : 1. skrawające : skaly miekkie i plastyczne 2 . gryzowe : krusza i miazdza skale za pomocq toczcych sie po dnie otworu wiertniczcego gryzow, majace na swej powierzchni frezowane zęby lub słupki, które zwiercają skalę przez ścieranie i czesciowo wykruszanie. 3. diamentowe : skaly twarde,zwizle i jednorodne). # Wg przeznaczenia : 1. pełnoprzekrojowe - zwiercaja skalę na calym przekroju otworu wiertniczego 2. rdzeniowe - do poobierania rdzeni z rzewiercanych skal 3. specjalne. # Świdry skrawające : ze wzgl. na kształt i konstrukcje : 1. płaski dwuskrzydłowy : o dlugich ostrzach, krotkich, z gornym plukaniem, dolnym. 2. trójskrzydlowy 3. 4-skrzydlowy 4. paraboliczny 5. spiczasty 6. zacinający 7. centrujący długi 8. sześcioskrzydlowy 9. wieloskrzydlowy 10. roznorowdne ich modyfikacje. Parametry technologiczne swidrow skrawajacych: 1.kat skrawania alfa 2. kąt zaostrzenia beta 3. predkość obrotowa swidrow skrawajacych n < 100 obr/ min. 4. polaczenie swidrow - czopowe - mufowe 5. wykonuje sie z : - Stali weglowej wyzszej jakosci do ulepszania - stali chromowej do ulepszania. # Świdry gryzowe : pod wzgledem konstrukcyjnym swidry moga roznic sie - iloscia gryzow - ksztaltem gryzow - geometria gryzow - ustawieniem gryzow wgl. osi swidra - polozeniem osi gryzow wzgl. osi swidra tzw.przesuniecie. - ulozyskowaniem - systemem przeplywu pluczki - przeznaczeniem w zaleznosci od twardosci przewiercanej skaly. # Biorac za kryterium ilosc gryzow : 1.jednogryzowe 2. drugryzowe 3. trojgryzowe a) kadłubowe : skladaja sie z kadluba, w ktorego wyciecia wstawia sie, a nastepnie przyspawa trzy łapy z umieszczonymi na czopach stożkowymi gryzami b) bezkadłubowe : skł. sie z 3 łap z czopaim, na ktorych osadzane sa w łożyskach gryzy. Łapy spawa sie ze sobą. # Biorac za kryterium uzebienie: 1. z zebami frezowanymi 2. w postaci słupków.?Właściwości konstrukcyjne uzebienia: - wysokosc zebow - kat zaostrzenia zebow - podzialka i liczba zebw na poszczególnych gryzach - podziałka i liczba zębów na poszczególnych wieńcach. # Wg PN: T - zeby wiencow kalibrujacych w kszatalcie litery T; Z - wieńce kalibrujace wzmocnione słupkami; G - słupkowe. # Ze względu na system przepływu płuczki : 1. z pprzeplywem centralnym 2. dyszowym 3. przez przedluzone dysze 4. dyszowym z dodatkowym przelotem osi świdra. # W zaleznosci od twadosci przewiercanych skał : 1. bardzo miekkich BM 2. miekkich M 3. średnich S 4. Twardych T 5.Bardzo twardych BT.?Oznaczenia wg IADC, skladaja sie z 3cyfr : a) 1wsza cyfra od 1 do 8 -> typ swidra i jego przeznaczenie b) druga od 1 do 4 -> typ skał c) 3cia od 1 do 9 -> właściwości konstrukcyjne świdrów. Swidry diamentowe : pod wzgl. konstrukcyjnym swidry diamentowe roznia sie : - skladem twardego spieku - typem matrycy - rodajem diamentow - iloscia diamentow - wiekoscia diamentow - stopniem odsloniecia diamentow - sposobem rozmieszczenia diamentow - ksztaltem geometrycznym - rozmieszczeniem kanalow płuczkowych. Stosowane sa nast. gatunki diamentow : - borts - ballas - Kongo - premium - carbonada (Brazylia) - syntetyczne. Koronki wiertnicze : ze wzgledu na sposob urabiania skaly: 1. koronki skrawajace 2. Koronki kruszące a) czterogryzowe b) sześciogryzowe - z gryzami zebatymi c) sześciogryzowe - z gryzami słupkowymi. 3. Koronki ścierające (diamentowe). Rdzeniówki : 1. Rdzeniówki zwykłe a) rdzeniówki pojedyncze(koronka,urywak rdzenia,kadłub koronki,łącznik dolny,rura rdzeniowa,łącznik górny) b) rdzeniówki podwójne - ze stałą rurą rdzeniową - z ruchomą rurą rdzeniową (koronka rdzeniowa, urywak rdzenia, dwie rury rdzeniowe, łącznik do połączenia z rurami płuczkowymi. Zewnętrzna rurardzeniowa(pochwa; wewnatrz tej pochwy znajduje sie wewnetrzna rura rdzeniowa sluzaca do pomieszczenia rdzenia) 3. rdzeniówki specjalne (ciśnieniowe, wrzutowe). # Urywak rdzenia służy do oderwania rdzenia od calizny skały na dnie otworu oraz zapobiega jego wypadnięciu z rury rdzeniowej w czasie wyciągania rdzeniówki. Rodzaje : 1. płytkowy (skały miekkie) 2. sprężynowy 3. pierścieniowy (skały twarde).