choroby i higiena układu moczowego, przydatne teksty (np. do szkoły)

0x01 graphic

Wśród chorób układu moczowego można wyróżnić choroby nerek, m.in. odmiedniczkowe zapalenie nerek, toksyczne zapalenie nerek, kamienicę nerkową (moczową) oraz choroby pęcherza moczowego, np. zapalnie pęcherza moczowego.
Ostre toksyczne zapalenie nerek powstaje pod wpływem działania substancji chemicznych (leków, toksyn) na miąższ nerki.
Jedną z najczęstszych chorób układu moczowego jest odmiedniczkowe zapalenie nerek. Jego przyczyną jest zakażenie bakteryjne dróg moczowych. Ten typ schorzenia występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn, co wiąże się odmiennością budowy cewki moczowej oraz okresami ciąż, które sprzyjają zaleganiu moczu w pęcherzu i powstawaniu zakażeń.
Z kolei kamienica nerkowa (moczowa) polegająca na tworzeniu się kamieni w drogach moczowych występuje dwukrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet.
Tworzenie się kamieni sprzyja zastój moczu oraz obecność w nim, np. złuszczonych nabłonków, wokół których wykrystalizowują się sole. Wytrącaniu się soli sprzyja również zagęszczający się mocz powstający w wyniku przyjmowania zbyt małej ilości płynów.
Zapalenie pęcherza moczowego to najczęstszy, przeważnie bakteryjny stan zapalny dróg moczowych.
Typowymi objawami przy tym rodzaju schorzenia są:

- bolesne parcie na mocz połączone z jednorazowym oddawaniem niewielkiej ilości moczu, pieczenie w cewce moczowej;

- obecność w moczu białych ciałek krwi, bakterii i złuszczonych nabłonków.

W leczeniu przewlekłych chorób nerek, głównie w ich niewydolności, stosuje się dializę pozaustrojową, której celem jest przede wszystkim usunięcie z organizmu nadmiaru szkodliwych produktów przemiany materii. Metoda dializa została zastosowana w aparacie zwanym sztuczną nerką, do której chorzy ludzie są podłączeni na kilka godzin 3 razy w tygodniu. Zasada działania sztucznej nerki polega na zastosowaniu w niej błony półprzepuszczalnej oddzielającej krew chorego od płynu dializującego. Z krwi do płynu przechodzi mocznik, nadmiar cukru, soli i wody. Oczyszczona w ten sposób krew wraca ponownie do ciała chorego.
Aby zapobiec powstawaniu chorób układu moczowego, zwłaszcza na podłożu bakteryjnym, bardzo ważne jest:

- przestrzeganie zasad higieny osobistej (podmywanie kroczu ciepłą, bieżącą wodą z mydłem, codzienna zmiana bielizny);

- nieprzetrzymywanie moczu, regularne wypróżnianie pęcherza.

Do najczęstszych chorób układu moczowego można zaliczyć: zapalenie kłębuszków nerkowych, nefropatię, nowotwory, kamicę układu moczowego, nadciśnienie naczyniowo-nerkowe, przerost gruczołu krokowego.

Zapalenie kłębuszków nerkowych objawia się m.in. białkomoczem oraz wzrostem ciśnienia tętniczego, a spowodowane jest powstawaniem przeciwciał skierowanych przeciwko własnym tkankom.

Najczęstszym rodzajem nefropatii jest nefropatia cukrzycowa, będąca skutkiem ubocznym cukrzycy. Nefropatia polega na uszkodzeniu naczyń kłębuszków nerkowych, co w efekcie prowadzi do białkomoczu.

Nowotwory układu moczowego mogą dotyczyć jego różnych odcinków (pęcherz moczowy, cewka moczowa, moczowody, miedniczka nerkowa). Objawami, które powinny nas zaniepokoić są: krwiomocz oraz silne, napadowe bóle.

W sytuacji w której w nerkach dochodzi do odkładania nadmiaru nierozpuszczalnych substancji chemicznych tworzą się złogi prowadzące do powstania tzw. kamicy nerkowej, objawiającej się m.in. bólami zwanymi "kolką nerkową".

W odpowiedzi na obecność nadciśnienia tętniczego może rozwijać się nadciśnienie naczyniowo-nerkowe, spowodowane zwężeniem tętnic nerkowych.

U mężczyzn, zwykle w okresie andropauzy może pojawić się łagodny przerost gruczołu krokowego (stercza), objawiający się m.in. zmniejszeniem strumienia oddawanego moczu.

Pewne objawy chorób układu moczowego noszą znamiona swoistych i są łatwe do rozpoznania, inne wymagają rzetelnej analizy lekarskiej. Niektóre objawy są gwałtowne i napadowe, inne rozciągnięte w czasie i właściwie skryte - nieodczuwalne. Należy więc mieć na uwadze, że praktycznie każda nie leczona i przewlekła choroba nerek może doprowadzić do ich ostrej niewydolności (tzw. mocznica przewlekła), kiedy to ilość czynnego miąższu nerek spada zaledwie do kilku procent. W takim stanie jedynym ratunkiem dla chorego jest transplantacja nerki lub dializoterapia - hemodializa lub dializa otrzewnowa.

Inne powszechne i mniej powszechne choroby układu moczowego: