Zielony dach

Zazielenianie dachów jest korzystne z urbanistycznego, ekologicznego i techniczno-budowlanego punktu widzenia. Zielony dach stwarza nową przestrzeń życiową dla ludzi i zwierząt, pochłania dźwięki, wytwarza tlen i przyczynia się do redukcji stężenia szkodliwych gazów w powietrzu.

Dach zielony to przekrycie "wykończone" warstwą roś-
linności. Jest skomplikowa-
nym systemem złożonym z wielu warstw, których zada-
niem jest ochrona stropu przed wodą i stratami ciepła, gospodarowanie wodą i dos-
tarczenie roślinom składni-
ków odżywczych. Zazielenia się dachy o małym spadku (od 2%), niekiedy bardziej pochyłe (o maksymalnym kącie pochylenia ok. 30%).

Ten typ dachu - zwłaszcza w mieście - przynosi same korzyści:

• dobrze tłumi hałas (o 20-30 dB lepiej niż klasyczne pokrycia)

• ogranicza straty ciepła, latem znacznie obniża (w stosunku np. do dachu z pokryciem
  z papy) temperaturę pokrycia, zimą chroni przed mrozem

• "odbiera" część wody deszczowej (do kanalizacji przedostaje się o połowę mniej wody
  niż w przypadku dachów typowych) i oddaje ją do atmosfery przez odparowanie

• ma wyższą odporność ogniową niż typowe dachy

• produkuje tlen (dach o powierzchni 15 m² produkuje tlen dla 10 osób)

• pochłania gazy (zmniejsza stężenie gazów w powietrzu o 10 - 20 %)

Zielone dachy mają też i wady:

• są ciężkie -  ważą nawet do 500 kg/m²

• wymagają pielęgnacji (czyszczenie odpływów, nawożenie, pielenie, nawadnianie)

• są drogie - 1 m² kosztuje od 100 do 200 zł

Ze względu na intensywność zazielenienia dachy zielone dzieli się na:

• ekstensywne: rośliny niskie o niewielkich wymaganiach wegetacyjnych, takie, które potrafią samodzielnie się utrzymać i rozwi-jać jak roślinność stepowa. Pielenia wyma-gają jedynie na początku, dopóki nie pow-stanie zwarty kobierzec. Należy je spora-dycznie pielęgnować i nie trzeba nawad-niać. Zaletą dachu ekstensywnego jest niewielka grubość i stosunkowo niski cię-żar, można go wykonać na przekryciu o kącie pochylenia do ok. 30%. 

• intensywne
  Zazielenienie intensywne mogą tworzyć różne gatunki roślin: od mchów i rozchod-ników po niektóre gatunki drzew i krze-wów. Dachy zazielenione intensywnie są ciężkie (do 500 kg/m²) i są grube. Wyma-gają pielęgnacji i nawadniania. Zazielenie-nie intensywne może być:

• niskie - wszystkie gatunki (byliny, krzewy) z wyjątkiem drzew; traw-niki, oczka wodne. Wymagane są zabiegi pielęgnacyjne, wiosną na-leży ogród nawozić.

• wysokie - wszystkie gatunki roślin łącznie z niektórymi gatunkami drzew. Ogród taki wymaga systematycznej pielęgnacji oraz regularnego nawadniania i dostar-czania substancji odżywczych. Przy zazielenieniu intensywnym często instaluje się systemy nawadniające, wykorzystywane w czasie suszy.

Układ warstw czynnych zielonego dachu:

• warstwa roślinna (wegetacyjna) jest to humus przemieszany z materiałami pocho-
  dzenia mineralnego np. keramzytem lub żwirem rzecznym, to tu posadzone są rośliny, grubość warstwy wegetacyjnej zależy od grubości ich systemu korzeniowego.

Przykładowe grubości warstwy wegetacyjnej: mchy i trawy min. 6-10 cm byliny 15-25 cm kwiaty 20-30 cm krzewy o wys. 40-80 cm - 15-25 cm krzewów o wysokości większej niż 80 cm - 30-50 cm. Podłoże dla drzew projektuje się indywidualnie.

• warstwa filtracyjna - powinna być przenikalna dla korzeni roślin, zapobiegać zanie-
  czyszczeniu warstwy drenującej i zapewniać dużą przepuszczalność wody. W tym celu stosuje się geowłókninę polipropylenową obojętną chemicznie i biologicznie, którą roz-
  kłada się luźno, z zakładami 10 cm, na warstwie drenażowej;

• warstwa drenująca - wykorzystywana jest do gromadzenia wody oraz umożliwia prze-
  nikanie rosnących korzeni roślin. Ponadto zapewnia stały i pełny odbiór wody z warstwy roślinnej, kierując ją do odpływów. Zaleca się stosowanie warstwy drenażowej na całej powierzchni dachu, również pod chodnikami płytowymi lub tarasami, oraz pod nawierz-
  chnie jezdne. Grubość warstwy drenażowej przyjmuje się zależnie od przyjętego rodzaju zazielenienia i wynosi dla:

• zazielenienia ekstensywnego - od 6,0 do 9,0 cm

• zazielenienia intensywnego - od 10,0 do 30,0 cm

• warstwa ochronna - stosowana jako dodatkowa ochrona pokrycia dachowego (izolacji przeciwwodnej) przed uszkodzeniami mechanicznymi

• warstwa chroniąca przed przerastaniem korzeni

• warstwa oddzielająca materiały - stosowana jest w przypadku tych tworzyw, które nie tolerują się pod względem chemicznym (np. PVC i bitumy lub PVC i styropian)

• warstwa wyrównawcza (poślizgowa) - zapobiega sklejaniu się różnych materiałów i ogranicza siły ścinające między dwiema warstwami

• termoizolacja (stosuje się tu twardy styropian, twardą wełnę mineralną, taką jak Dachrock, twardą piankę poliuretanową lub polistyren ekstrudowany)

• hydroizolacja - materiał, z którego jest wykonana musi się charakteryzować wodood-
  pornością, odpowiednią odpornością na ściskanie, środki chemiczne (nawozy) oraz na pleśnie i grzyby. Najlepiej, jeżeli jest wykonana z folii EPDM.


Dach zielony to skompliko-
wany układ wielu elemen-
tów, z których każdy nara-
żony jest na niekorzystne działanie wielu czynników: wody, kwasów organicz-
nych, grzybów, środków chemicznych i nawozów, przerastanie korzeni, ścis-
kanie itp. Musi więc być wykonany z materiałów o określonych parametrach,
a przy tym zaprojektowany oraz zrealizowany niezwykle fachowo i starannie. Dlatego też dachów zielonych raczej nie projektuje się ani nie wykonuje "na piechotę", dobierając każdy ele-
ment z osobna. Są produkowane jako rozwiązania systemowe, czyli zaprojektowane i wyprodukowa-
ne przez jednego producenta, co do najdrobniejszych detali. W Polsce są dostępne dachy zielone w systemach Vedag, ZinCo, Euromembrane.

Rośliny polecane do uprawy w ogrodzie ekstensywnym: Aster alpejski (Aster alpinus), dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans), dziewięćsił bezłodygowy (Carlina acaulis), dzwonek karpacki (Campanula carpatica), floks szydlasty (Phlox subulata), gę-siówka alpejska (Arabis alpina), goździk kartuzek (Dianthus carthusianorum), karmnik ościsty (Sa-gina subulata), kosaciec niski (Iris pumila), kostrzewa sina (Festuca glauca), len złocisty (Linum flavum), macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum), rojniki (Sempervivum), rozchodniki (Sedum), skalnice (Saxifraga), smagliczka skalna (Alyssum saxatile), ukwap dwupienny (Antennaria dio-ica), wrzos (Calluna), zawciąg nadmorski (Armeria maritima). Rośliny polecane do uprawy w ogrodzie intensywnym: Nieduże drzewa i krzewy liściaste, np. berberysy (Berberis), irgi (Cotoneaster), ligustr (Ligus-trum), pięciornik krzewiasty (Potentilla fruticosa), pigwowiec (Chaenomeles), róże (Rosa), tawu-ły (Spiraea). Karłowe odmiany drzew i krzewów iglastych, np. cisy (Taxus), jałowce (Juniperus), sosny (Pinus). Niskie byliny, np. aster gawędka (Aster amellus), kosaciec bródkowy (Iris barba-ta), mikołajek (Eryngium), nachyłek okółkowy (Coreopsis verticillata), tawułki (Astilbe), złocienie (Chrysanthemum) i rośliny cebulowe.

Źródło: www.e-dach.pl

---