(4.1)
Elastyczność cenowa popytu mierzy wrażliwość popytu na zmianę ceny. Jest to stosunek względnej (procentowej) zmiany wielkości zapotrzebowania na dane dobro do względnej zmiany jego ceny.
(4.2,3)
Popyt na bilety i elastyczność cenowa
Cena biletu |
Zapotrzebowanie na bilety (w tys. na mecz) |
Elastyczność cenowa popytu |
Suma wydatków = wpływy ze sprzedaży (w tys.) |
12,5 |
0 |
-∞ |
0 |
10 |
20 |
- 4 |
200 |
7,5 |
40 |
- 1,5 |
300 |
6,25 |
50 |
- 1 |
312,5 |
5 |
60 |
- 0,67 |
300 |
2,5 |
80 |
- 0,25 |
200 |
0 |
100 |
0 |
0 |
(4.4)
Duże wartości ujemne elastyczności popytu - popyt bardzo wrażliwy na zmianę ceny - wysoka elastyczność
Mała wartość ujemna elastyczności popytu - popyt relatywnie mało wrażliwy na zmianę ceny - niska elastyczność.
(4.6,7)
Popyt nazywamy elastycznym, gdy jego elastyczność cenowa jest mniejsza od -1.
Popyt jest nieelastyczny, gdy jego elastyczność przyjmuje wartość między -1 i 0.
Gdy elastyczność popytu wynosi dokładnie -1, wówczas mówimy że popyt ma elastyczność równą jedności.
(4.8)
Determinanty elastyczności popytu:
ważność dobra dla kupującego
dostępność substytutów
udział wydatków na dane dobro w budżecie
poziom ceny
czas dostosowania
(4.9)
Szacunki elastyczności cenowej popytu w Wielkiej Brytanii
Szerokie kategorie:
Paliwa i energia -0,47
Żywność -0,52
Alkohol -0,83
Artykuły trwałego użytku -0,89
Usługi -1,02
Wąskie kategorie:
Mleko i prod.mleczne -0,05
Pieczywo -0,22
Rozrywki -1,4
Podróże zagraniczne -1,63
Usługi gastronomiczne -2,61
(4.12)
Elastyczność popytu a zmiany wielkości wydatków
Zmiany ceny |
Zmiany sumy wydatków |
||
|
Popyt elastyczny (np.-) |
Popyt o elastyczności = -1 |
Popyt nieelastyczny (np. -0,3) |
Wzrost |
Spadek |
Bez zmian |
Wzrost |
Spadek |
wzrost |
Bez zmian |
spadek |
(4.13)
Mieszana elastyczność cenowa popytu na dobro i względem zmian ceny dobra j to relacja między względną zmianą zapotrzebowania na dobro i a względną zmianą ceny dobra j.
(4.14)
Udział określonego dobra w budżecie konsument stanowią wydatki na zakup tego dobra (cena razy ilość), wyrażone jako część całości wydatków konsumenta lub jako część jego dochodów.
(4.15)
Elastyczność dochodowa popytu to stosunek względnej zmiany rozmiarów popytu na określone dobro do względnej zmiany dochodu.
(4.16)
Dobra normalne (zwykłe) charakteryzują się dodatnią elastycznością dochodową popytu. Dobra niższego rzędu mają ujemną elastyczność dochodową popytu.
Dobra luksusowe mają elastyczność dochodową wyższą od jedności. Dobra podstawowe (niezbędne) mają elastyczność dochodową niższą od jedności.
(4.17)
Reakcja popytu na wzrost dochodu o 1%
Rodzaj dobra |
Elastyczność dochodowa |
Zmiana wielkości zapotrzebowania |
Zmiana udziału w budżecie |
Przykład |
Normalne |
Dodatnia |
Wzrost |
|
|
Luksusowe |
>1 |
Wzrost o więcej niż 1% |
Wzrost |
Jachty |
Podstawowe |
0-1 |
Wzrost o mniej niż 1% |
Spadek |
Żywność |
Niższego rzędu |
ujemna |
spadek |
Spadek |
Ziemniaki |