Zlewnia jest to pods. Jedno. Pow. Ter. Będącego obiektem badań hyrdo. Obszar z którego wody spływają do jednego odbiornika np. jezioro, rzeka Zlewisko zespół dorzeczy z których rzeki spływają do jednego morza lub oceanu Dorzecza odry, Wisły, dorzecza rzek Pomorza, Niemna, łaby, Dniestru, Dunaju, zalewu wiślanego, zal. Szczecińskiego Największe jeziora: Śniardwy, Mamry, Łebsko(przybrzeżne) Dębie(deltowe), Miedwie Najgłębsze jeziora: Hańcza (108,5) Drawsko świat: bajkał 1741, Tanganika 1435, kaspijskie 1025 Główne rzeki: Wisła (1047) Odra (854) Warta, Bug, Narew Największe dorzecza Amazonka 7190k kongo 3882k misisipi 3,2kk Jangcy 2,9kk Największe rzeki Amazonka 6516 Nil 6484 Misisipi 6019 Jangcy 5800, europy: wołga 3,5k Najwięcej wody odprowadza Amazonka 180 k m3/s Kongo 42k Orinako 28k Jangcy 35k euro: wołga 8k Dunaj 6k Wisła 1k odra 580 rozwinięcie rzeki linia prosta/dl rzekikrętość rz. dl osi doliny/dl rzeki Obszar endoreiczny obszar bezodpływowy, rzeka kończy swój bieg na lądzie, egzoreiczny Obszar z rozwiniętą siecią rzeczną, z którego odpływ trafia do oceanu. Obszar areiczny w którym nie ma sieci rzecznej sztuczne zbiorniki: j. Włocławskie, Jeziorsko, j. Siemianowskie. Świat: Zbiornik Buchtarmiński. R. Źródeł: Basenowe, Spływowe, podpływowe, syfonowe, warstwowe (w-erozyjne, w-kontaktowe,w-zaporowe) szczelinowe, uskokowe, krasowe. Wz. Form rzeźby: grzbietowe, dolinne, zboczowe, krawędziowe, tarasowe, stożkowe, osuwiskowe, zatopione, morenowe, sandrowe, aluwialne, deluwialne, pkrywowe, skalne, zwietrzelinowe, rumoszowe, żwirowe, piaszczyste h2o na ziemi 1385mln km3 97,4% oceany, 2% lodowce, 0,6% lądowe - z czego 2,5% słodka intercepcja zatrzymywanie wody na lisciach i jej parowanie ewaporacja parowanie z gruntu transpiracja z roślin gradient hydrauliczny, stosunek różnicy wysokości wody gruntowej do długości jej przepływu (nachylenie zwierciadła); umożliwia m.in. wyznaczenie prędkości przepływu wody gruntowej na danym obszarze Prawo ruchu laminarnego Q=F*V f - pow przekroju skały, v prędkość filtracji q wydatek wody Prawo Darcy/ filtracji V= k*i v prędkość filtracji k wsp. Filtracji i gradient hydraul Drenaż odciągniecie wód podziemnych do odbiornika zewnętrznego (rzeka, jezioro) Wodospady Salto Angel, Tutela Wymiana wody: cała hydrosfera: 2800l ocean 4kl, podziemne 5kl, rzeki 12-25d, jeziora 7l, lodowce 8kl, w atmos. 8d Fazy cyklu hydr. F atmosfer. Parowanie, przenoszenie pary wodnej w atmosf, kondensacja. F lądowa opad atmos, odplyw pow. Odpl. Podzie. Wsiąkanie. W. potomiczne biorą udział w zasilaniu rzek, apotomiczne nie biorą udziału. Współ. Odpływu dla sfer równikowa 40-60% zwrotnikowa 0-20 umiarkowana 20-40 chłodna 40-50% Etapy pows lodu lód denny, sryż, Lepa, lód brzegowy, częściowe zamrożenie rzeki, stała pokrywa rzeki Formy dna oceanicznego: najgłębsze- rów oceaniczny, najpłytsze -szelf inne- stok kontynentalny, baseny oceaniczne Hydroizohipsy od morza mogą dzielić, baty od pow. Ter. Hydroizopiezy linie łączące punkty o jednakowych wielkościach ciśnienia piezometrycznego Krzywa konsumpcyjna przepływ/ stan wody Przepływ Q objętość wody przepływającej przez określony przekrój cieków w jednostce czasu m3/s dm3/s l/s Bezpośrednie metody pomiaru przepływu met objętościowa, met przelewów cechowanych, met kolorymetryczna pośrednie młynkowa, met punktowa Bilans wodny jest to liczbowe zestawienie poszególnych elementów obiegu wody z wyróżnieniem przychodów i odchodów P=H+E +∆R opad = odpływ + parowanie + różnica retencji (w mm lub m3) Odpływ V [m3] ilość wody która przepływa przez przekrój poprz. Koryta rzeki w określonym czasie V= Q*t Odpływ jednostkowy ilość wody odpływającej z jednostki pow. w 1s p= Qśr/A w Polsce największy 30 l/s*km2 najmniejszy 1,5 śr 5,5 Limnologia jeziora tektoniczne, wulkaniczne, polodowcowe, morenowe, wytopiskowe, cyrkowe, przybrzeżne, rynnowe, deltowe, starorzecza, reliktowe, kresowe, zbiorniki sztuczne Typy troficzne jezior oligotroficzne (czysta woda, twarde dno, mala ilość su borg, brak roślin duzo tlenu) eutroficzne( żyzne, roślinność duża, mało tlenu, muliste dno, zielono-żółte, okresowe) dystroficzne (kwasne wody, herbaciany kolor, malo roślin, malo planktonu) Misy: stożek, parabola, półkula, wklęsła ruch wody w jeziorze falowanie, prądy cyrkulacyjne, sejsze, prądy konwkecjonalne Klasyfikacja mieszania jezior amiktyczne- brak mieszania, zimne monomiktyczne- raz/rok ciepłe monomiktyczne raz/rok oligomiktyczne rzadkie i nieregularne mieszanie, polimiktyczne częsta cyrkulacja, dimiktyczne 2x/rok przyczyny pows. Pr. Morskich róznice gęstości, temp, cisnienie pow, róznice w wysokości katotrrmia zimą temp wody rośnie wraz z głębokością, homotermia wiosenna jednakowa temp w całym profilu Anotermia przy temp powietrza >4C obniza się wraz z głębokościa El. Doliny rzecznej dno, koryto, zbocza, równina zalewowa Zasolenie zwrotnik 36-37%, równik 34-35, Arktyki 33-34 Typy lodowców kontynentalne, górskie, przedgórskie, nawodne Adhezja zdolność wody do przylegania do różnych powierzchni rytmy zmian temp wod pod dobowy 2m sezonowy 8m roczny 16-20m Wł. Hydro. Skał -porowatość, przepuszczalność, wodochłonność, odsączalność od czego zal por. stopien ułożenia ziaren, stop. Wysortowania ziaren, kształt ziaren wspl. Porow. P=vp/vs *100% R. wód podz. Przypowierzchniowe, gruntowe, wgłębne, głębinowe Wzebrania durze podniesienie stanów wód Wody Kondensacyjne- z skraplania wody, reliktowe- izolowane, infiltracyjne- z opadów, juwenilne- z wulkanów, błonkowate -otoczka higroskopijna, kapilarna- w kapilarach Wł. Chem wody mineralizacja, twardość, odczyn, skład chem. Reżim prosty, śnieżno górski, śnieżny nizinny, oceaniczny, kontynentalny, śródziemnomorski, złozony reżimy uzal. Od opadów - deszowy(oceaniczny i śródziemnomorski), śnieżny od temp: lodowcowy, śnieżny (górski, niziny) utwory przep piasek, żwir. Nie przep. Ił, granit, wapń, glina Etapy powstania niżówek: Susza atmosferyczna, wysuszenie gleby (sfery areacji), susza hydrologiczna