Więź spol.
1) Stycznosc przestrzenna- jest aktem spostrzezenia innego osobnika lub uswiadomienia sobie jego istnienia w przestrzeni, w ktorej przebiega dzialalnosc czlowieka. Jej podst. skladnikem jest zdanie sobie sprawy z istnienia innych ludzi w tej przestrzeni i spostrzezenia ich cech. Spostrzezenie moze byc przlotne, jak np. spotykani ludzie na ulicach nowego miasta, lub moze byc dokladniejsze, jak np. dosc dokladne obejzenie przyszlych kolegow i kolezanek w sali wykladowej. Te 2 elementy sa istotne dla powstawania dalszych etapow rozwoju wiezi spolecznej. 2) Stycznosc psychiczna- powstaje wtedy kiedy np. osobnik A stwierdza ze osobnik B posiada cechy, ktore moga byc uzyteczne w zaspokajaniu jakichs jego potrzeb. Zainteresownia to moze byc 1stronne, ale w rozwoju wiezi psych. bardzo wazne jest zainteresowanie 2stronne, polegajace na tym ze B uswiadamia sobie zainteresow. soba przez A, uznaje je za dopuszczalne i sensowne, i wyraza w jakis sposob gotowosc do zainteresowania sie A, gdyz pewne cechy A moga takze zaspokajac potrzeby B. Stycznosc psych moze byc posrednia lub bezposr.- bezposr. ma miejsce wtedy, gdy dochodzi do kontaktu osobistego, posrednia, gdy takiego kontaktu brak. Styczność psychiczna moze sie przeksztalcic w łączność psychiczną, kiedy wzajemne zainteresowania prowadza do powstania postaw wzajemnych sympatii, kolzezenstwa, uczucia itp. 3) Styczność społeczna- sa to pewne uklady zlozone z 2 osob oraz pewnej wartosci, ktora jest przedmiotem tej stycznosci, oraz pewne czynnosci dotyczace tej wartosci. Styczn. spol. dzielimy na:
-- przlotne lub trwale- te pierwsze to np. zapytanie kogos nieznajomego o droge, 2 to np. studenci spotkajacy sie na zajeciach i wymieniajacy sie pewnymi uslugami.
--prywatne i publiczne, te 1 to stycznosc, ktorej przedm. jest czynnosc uregulowana prawnie, te 2 to np. poproszenie znajomego o pozyczenie paru zyli.
--osobiste i rzeczowe- w 1 przedmiotem styczn. sa jakies cechy czy sprawy dotyczace osoby, z ktora nastepuje stycznosc, np. odwiedziny chorego, brak styczn. osob. moze prowadzic do soamotnienia, te 2 to np. kupienie towaru w sklepie, zaplacene podatku
--posrednie i bezposrednie- te 1 to np. wymiana korespondencji, te 2 to spotkanie twarza w twarz. 4) Wzajemne oddzialywania- wywieranie wplywu na swoje zachowania, na postepowania, na wykonuwania pracy, na rozwiazywnie i zalatwianie spraw zyciowych. Sa one systematycznym, trwalym wykonywaniem dizlan skierowanych na wywolanie u partnera okreslonych reakcji, przy czym ta reakcja z kolei wywoluje nowe dzialania pierwszego osobnika. Wzajemne oddzialywania stanowia wlasciwa tresc zycia grupy, tzn. sa zasadniczym skladnikiem wszystkich zjawisk zachodzacych w grupie, procesow, w które czlonkowie grupy sa uwiklani. Przez wzaj. oddzial.dokonuja sie procesy przystosowywania sie osobnika do grupy, procesy wspolpracy i konfliktow, podporzdkownia i dominacji jedej jedn. na druga. Wzajemne oddzial. przebiegaja wg.pewnych stalych wzorow, ze jednostka jezeli chce porozumiec sie z kims innym, przekonac go, slowem wywrzec na niego wplyw, musi postepowac wg. pewnego wzoru, tzn. zachowywac sie w sposob zrozumialy dla innych, mieszczacy sie w ramach obyczajow. W malych grupach wiez spoleczna ma charakter bezposredni, w duzych(np. panstwo) ta wieź musi byc silnie zinstytucjonalizowana. 5) Działanie spoleczne- sklada sie z podmiotu, przedmiotu, narzedzia, metody dzialania (moga wynikac z przymusu badz przekonywania) i wyniku dzialania, czyl reakcji spolecznej. Istnieja pewne wzory dzialan wynikajace z pozytywnego naklaniania- prowadzi do przystosowania wzajemnego dzialan, sa to: zapraszanie lub zachecanie do wykonania czegos, przodownictwo wychowawcze, uczestniczace podporzadkowanie, nasladowanie, lub negatywnego przymusu- prowadzi do opozycji, sa to: obrona, samoobrona, represja(fizyczna, moralna, religijna itp.), bunt, opozycja miedzygrupowa, agresja(rabunek, napad), dzialania wrogie(unikanie porozumiewania sie, okazywanie awersji), egoistyczny kompromis(jest to kompromis przy zachowaniu uprzedzen). Wzajemne oddzialywania moga byc przelotne lub trwale, to 1 to np. dyskusja na jakis temat, to 2 to np.wspolzawodnictwo studentow trwajace przez cale studia. 6) Stosunki spoleczne- rozumiemy przez niego pewien uklad zawierajacy nasyepujace elementy: dwoch partnerow(jedn. lub grupy), jakis lacznik czyli przedmiot, postawe, inters, sytuacje, która stanowi „platforme” tego stosunku, dalej pewien uklad powinnosci i obowiazkow czyli unormowanych czynosci, ktore partnerzy powinni wobec siebie wykonywac. Mowiac inaczej- stosunek jest to system unormowanych wzajemnych oddzialywan miedzy partnerami, na gruncie okreslonej platformy. Wyrozniamy stos. 1 i 2 typu. A) 1 typu to takie ktore polegaja na swiadomych i subiektywnie zdefiniowanych dzialaniach obu partnerow, wynikajacych z intencjonalnych zamierzen obu z nich B) 2 typu charakteryzuja sie wystepowaniem w duzej grupie i sa bardziej sformalizowane, okreslone przepisami. W grupie przyjaciol wystepuje 1 typ, w duzej grupie musza wystepowac oba typy stosunkow, 1 i 2. Stosunki społ. sa trwalym elementem wiezi skupiajacym zboiorowosci. Jezeli wzajemne oddzialywania stanowia „tresc” zycia spol. to stos. porzadkuja te tresc zycia, systematyzuja , organizuja i zapewniaja jej ciaglosc. 7) Zależności społ.- zachodza miedzy czlonkami grupy, wynikaja ze swiadomych oddzialywan ludzi na siebie, jako czlonkow grupy. Typy zaleznosci: A) funkcjonalno- strukturalna B) intencjonalna. Inżynieria społeczna- jest to zespol metod dzialania skutecznego, pozwalajacego na wysoce prawdopodobne osiaganie zamierzonych skutkow, przez dzialanie na motywy, postawy, apiracje ludzkie, przez stwarzanie sytuacji srodowiskowych, w ktorych ludzie zachowuja sie w sposob pozadany przez dzialajacego. 8) Instytucje społeczne- A) Instytucjami nz. sie gr. osob powolanych dla zalatwienia spraw donioslych dla calej zbiorowosci(grupa ludzi wykonujaca funkcje publiczne) B) Przez instytu. rozumie sie formy organizacjne zespolu czynnosci wykonywanych przez niektorych czlonkow grupy w imeniu calosci(nie grupa ludzi tworzaca instyt. ale jej organizacja nadajaca jej uprawnienia do dzialania) C) Zespol urzadzen materialnych i srodkow dzialania pozwalajacych niektorym czlonkom grupy na wykonywania publicznych funkcji majacych na celu zaspokajanie potrzeb i regulowanie czynnosci calej grupy D) Istytucjami nz. sie role spoleczne niektorych czlonkow, specjalnie doniosle dla zycia grupy. Funkcje instytucji- A) stwarzaja mieszkancom mozliwosc zaspokajania potrzeb roznego rodzaju B)reguluja dzialania mieszkancow w ramach stosunkow spol., tzn. zapewniaja wykonywanie czynnosci pozadanych i represji zachowan niepozadanych C)zapewniaja ciaglosc zycia spol. i kontynuacje czynnosci publ.. gdyz mimo zmiany mieszkancow, poszczegolnych osob, czynnosci w ramach instyt. sa stale wykonywane D)dokonuja integracji dazen, dzialan i stosunkow jednostek i umacniaja wew. spojnosc zbiorowosci, przez kierowania dzialaniami ludzi, przez reoresje dzialan antyspolecznych, sa osrodkami skupienia. Elementy składowe instyt. A) cel(szerzej funkcje), tzn. zakres spraw ktore powinna zalatwic B)okreslenie czynnosci dopuszczalnych do zalatwienia tych spraw C)role spoleczne ludzi wykonujacych te czynnosci D)posiadanie przez instyt. roznych srodkow i urzadzen potrzebnych do wykonywania tych celow E) sankcje. Skutecznosc funkcjonowania instytucji spolecznych- A) wyrazne okreslenie celu i zakresu wykonywania czynnosci B) racjonalny podzial pracy i racjonalna jej organizacja wew. instyt. C) stopien depersonalizacji czynnosci i obiektywizacji czynnosci, tzn. stopien uniezaleznienia czynnosci od interesow i osobistych daznosci pracownikow danej instyt. D) uznanie i zaufanie, jakim cala zbiorowosc darzy pracownikow instyt. E)sprawne dzialanie instyt. zalezy od tego, jak jest ona wlaczona w caly sys. instyt. panstw. i spol. istniejacych w danej zbiorowosci. Instyt. podzielic mozna na- A)formalne(sformalizowane)- ekonom., polityczne, wychowawcze i kulturalne, socjalne, religijne, nieformalne(niesformalizowane) 9) Kontrola społ.- Zachowania nie mieszczace sie w uznanych ramach spotykaja sie z sankcjami. Kazda gr. rozwija szereg miar, sugestii, spos. przekonywania, nakazow i zakazow, sys. perswazji i nacisku, sankcji, az do przymusu fizycznego wlacznie, sys. spos. wyrazania uznania, wyrozniania, nagrod, dezieki ktoremu doprowadza zachowania jednostek i podgr. do zgodnosci z przyjetymi wzorami dzialami, do resepktowania kryteriow wartosci, slowem- przy pomocy ktorych ksztaltuje sie konformizm czlonkow. Sfera prywatnosci- zakres tej sfery zalezy od waznosci fun. pelnionej w grupie, ktora powoduje, ze to, co dana osoba czyni, wypowiada, ma wplyw na zycie gr. jako calosci, zalezy takze od zakresu mozliwosci stworzenia sobie warunkow uchylenia sie od kontroli spol. Mechanizmy w zespole srodkow kontr. spol.- A)psychospol.- polegaja na internalizacji norm i wartosci, tak ze jedn. odczuwa posluszenstwo wobec nich jako wew., moralny przymus B) materialno- spol.- polegaja na przymusie zew., stos. przez instytucje. Na pograniczu miedzy A i B znajduja sie zwyczaje i obyczaje. Zwyczaje to ustalony sposob zachowania sie w okreslonych sytuacjach, ktory nie budzi sprzeciwu i nie spotyka sie z negatywnymi reakcjami otoczenia. Zwyczaje powstaja jako nawyki indywidualne, moga sie ustalac droga tradycji. Obyczaj jest to ustalony spos. postepowania, z ktorym grupa wiaze juz pewne oceny moralne i ktorego naruszenie wywoluje sankcje negatywne. Obyczaj zaklada juz wyraznie pewien przymus w uznawaniu wartosci grupowych i przymus w takim definiowaniu sytuacji, ktore prowadzi do zachowan pozadanych z punktu widzenia grupy. Sankcje- A)negatywne B)pozytywne. Oba rodzaje dziela sie na formalne i nieformalne, reakcja organizacji formalnych, te 2 nieformalnych. C)prawneD)etyczneE)satyryczneF)religijne.