Zadanie 1.

Oddychanie jest to proces związany z pobieraniem tlenu ze środowiska i przekazaniem go do komórek z jednoczesnym odebraniem dwutlenku węgla z komórek i usunięciu go na zewnątrz.

Podział - zewnętrzne/wewnętrzne lub Tlenowe/beztlenowe.

Zewnętrzne = wymiana gazowa, dostarczenie tlenu i usunięcie dwutlenku węgla, miejsce: pęcherzyki płucne

Wewnętrzne ma miejsce w komórce. Reakcję oddychania wewnątrzkomórkowego można podzielić na trzy etapy: glikolizę, cykl Krebsa, utlenianie końcowe. Jest to jeden z najważniejszych procesów metabolicznych, zachodzi w cytoplazmie i mitochondriach. Jest podstawowym źródłem ATP.

znaczenie - zapewnienie komórkom tlenu niezbędnego do przeprowadzenia procesów życiowych

Zadanie 2.

1. jama nosowa - oczyszczanie, ogrzewanie i nawilżanie wdychanego powietrza

• zatoki przynosowe - służą jako przestrzenie rezonansowe, wpływają na barwę głosu

gardło - wspólny odcinek układu pokrmowego i oddechowego

krtań - aparat mowy, uczestniczy w mechanizmie przełykania

tchawica - poprowadzenie powietrza w kierunku płuc

oskrzela główne - nawilżanie i intensywne oczyszczanie powietrza, transport do płuc

pęcherzyki płucne - wymiana gazowa

Zadanie 3.

Górne drogi oddechowe - jama nosowa, gardło, krtań

Dolne drogi oddechowe - tchawica, oskrzela główne

• Jama nosowa - jest wyścielona silnie ukrwioną błoną śluzową, zbudowaną z wielowarstwowego nabłonka migawkowego oraz pola węchowego

• Gardło - wspólny odcinek układu pokarmowego i oddechowego

• Krtań - zbudowana z 9 chrząstek różnej wielkości i kształtu, największą z nich jest tarczowata oraz nagłośniowa (jej fałd zamyka wejście do krtani podczas przełykania pokarmu) 3 pary małych chrząstek wraz z więzadłami tworzy aparat mowy czyli głośnię

• Tchawica - zbudowana z chrząstek półksiężycowatych leżących jedna na drugiej, połączone są tkanką łączną i mięśniami; wyścielona błoną śluzową zbudowaną z nabłonka migawkowego

• Oskrzela - główne i oskrzeliki, które wchodzą do płuc dzielą się na coraz mniejsze i zakończone są pęcherzykami płucnymi

Zadanie 4.

Płuca są pęcherzykowatymi narządami o płatowej budowie: w płucu prawym wyróżnia się trzy płaty, w lewym - dwa. Do każdego z płatów dochodzi odpowiednie rozgałęzienie oskrzeli głównych - oskrzela płatowe. Każde dzieli się na coraz drobniejsze i bardziej rozgałęzione oskrzeliki. Najdrobniejsze oskrzeliki kończą się woreczkowatymi rozszerzeniami, których uwypuklenia - pęcherzyki płucne - stanowią czynną powierzchnię wymiany gazowej. Ich ilość szacuje się na 300-500 milionów, łączna pow. = ok. 90 m^2. Pęcherzyki płucne oplecione są niezwykle rozbudowaną siecią naczyń włosowatych.

Zadanie 5.

Wdech - powiększenie objętości klatki piersiowej - skurcz mięśni wdechowych (przepona i mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne)

Na szczycie wdechu mięśnie rozkurczają się.

Wydech- jest bierny, nie wymaga skurczu mięśni, ale w czasie nasilonego wydechu kurczą się mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne oraz mięśnie przedniej ściany jamy brzusznej, przede wszystkim mięsień prosty brzucha

Zadanie 6.

Pojemność całkowita płuc

poj. Życiowa poj. Zalegająca

objętość objętość objętość objętość

dopełniająca oddechowa zapasowa zalegająca

Zadanie 7.

Powietrze wdychane:

78% azotu

21% tlenu

0,03% CO2

1% innych gazów

Powietrze wydychane

78% azotu

17% tlenu

4% CO2

1% innych gazów, nasycone parą wodną

Zadanie 8.

1. Zapalenie płuc; infekcje bakteryjne, wirusowe lub grzybowe; bóle mięsni, temperatura, osłabienie, dreszcze, kaszel

2. Ostre zapalenie dróg oddechowych; infekcja bakteryjna lub wirusowa

3. Gruźlica płuc; zakażenie bakteryjne (prątki gruźlicy)

Zadanie 9.

1. długa praca w pomieszczeniach zamkniętych, nie wietrzonych (obniżone stężenie tlenu do ok. 15%) - pogłębienie oddechów i przyspieszenie pracy serca

2. zatrucie tlenkami węgla ulatniającymi się z niesprawnych instalacji kominowych lub pieców; szczególnie niebezpieczny jest tlenek węgla. Przy zawartości 0,1% CO w powietrzu prawie 80% hemoglobiny zostaje związane w postaci hemoglobiny tlenkowęglowej, która nie przenosi tlenu

3. palenie tytoniu - rak płuc, nieżyty oskrzeli, nowotwór błony śluzowej, oskrzeli, rozedma płu

Zadanie 10.

1. azbest - drobiny azbestu gromadzą się w płucach i są przyczyną chorób nowotworowych, mogą prowadzić do pylicy płuc

2. prątek gruźlicy - gruźlica -_-

3. tytoń - rak płuc, nieżyty oskrzeli, nowotwór błony śluzowej, oskrzeli

Zadanie 11.

Układ krążenia

Układ krwionośny (zamknięty) Układ limfatyczny (otwarty)

-serce - migdałki

-naczynia krwionośne (żyły, tętnice, -grasica

naczynia włosowate) - śledziona

-węzły chłonne

-komórki Peyera

-żyły, przewody, naczynia włosowate

Funkcje:

• transport gazów oddechowych z płuc i do płuc

• transport produktów trawienia

• wyrównanie temperatury temperatury płynów ustrojowych i tkanek

• obrona organizmu

• transport szkodliwych i zbędnych produktów metabolizmu do nerek

Zadanie 12.

• (wewnętrzna) wsierdzie - cienki nabłonek leżący na łącznotkankowej błonie

• śródsierdzie - tkanka mięśnia sercowego

• nasierdzie - tkanka łączna

Zadanie 13.

Zastawki: f: zapobiegają cofaniu się krwi

1. trójdzielna - między prawym przedsionkiem i prawą komorą (zastawka przedsionkowo-komorowa prawa) zapobiega cofaniu się krwi z prawej komory do prawego przedsionka

2. dwudzielna - między lewym przedsionkiem i lewą komorą (zastawka przedsionkowo-komorowa lewa) zapobiega cofaniu się krwi z lewej komory do lewego przedsionka

3. dwie półksiężycowate - znajdują się na granicy obu komór i wychodzących z nich tętnic - zapobiegają cofaniu się krwi z tętnicy do komory

Zadanie 14.

Cykl pracy serca; etapy

1. skurcz przedsionków (0,11s)

(kurczące się przedsionki wtłaczają krew do komór; zastawki półksiężycowate pozostają zamknięte)

2. skurcz komór (0,3s)

(kurczące się ściany komór podwyższają ciśnienie krwi; powoduje to najpierw zamknięcie zastawek przedsionkowo-komorowych, słyszane jako pierwszy ton serca; kiedy wartość ciśnienia krwi w komorach przekroczy wartośc ciśnienia krwi w tętnicach otwieraja się zastawki półksiężycowate i krew zostaje wtłoczona do tętnic; w chwile później komory wiotczeją i ciśnienie krwi w ich wnętrzu szybko się zmniejsza, gdy jego wartość spadnie poniżej wartości ciśnienie krwi w tętnicach zamykają się zastawki półksiężycowate)

3. pauza (0,4s)

(podczas pauzy całe serce pozostaje w rozkurczu, jamy serca wypełniają się krwio wolno napływającą z żył, zastawki półksiężycowate są zamknięte a ciśnienie krwi w sercu jest niskie; pod koniec pauzy we włóknach weżła zatokowo-przedsionkowego samorzutnie powstają impulsy skurczowe, które rozprzestrzeniają się w sercu)

Zadanie 15.

Układ przewodzący serca zbudowany jest ze specjalnie zmodyfikowanych włókien mięsniowych. Ich cechą jest zdolność do okresowego tworzenia i przewodzenia bodźców skurczowych, które rozprzestrzeniają się po całym mięśniu sercowym. Oznacza to, że ten układ pełni funkcję rozrusznika serca. składa się z węzła zatokowego, węzła przedsionkowokomorowego i pęczka Hisa

Zadanie 16.

Obieg mały = płucny.

Komora prawa pień płucny i tętnice płucne naczynia włosowate płuc żyły płucne przedsionek lewy

Funkcja chyba dostarczenie tlenu do krwi

Obieg duży = ustrojowy

Komora lewa aorta tętnice naczynia włosowate (dochodzące do wszystkich części ciała) żyły żyły główne przedsionek prawy

Funkcja chyba dostarczenie tlenu do wszystkich komórek ciała

Zadanie 17.

W małym obiegu krew przepływająca przez naczynia włosowate płuc ulega utlenowaniu. Tlen wnika do krwinek czerwonych. Tam przede wszystkim tworzy nietrwały kompleks z hemoglobiną. W naczyniach włosowatych dużego obiegu krew zasobna w tlen oddaje go do komórek. Z kolei powstajacy w komórkach dwutlenek węgla dyfunduje do osocza i do krwinek. Tam wiązany jest na różne sposoby, m.in. jako jony węglanowe. Dwutlenek węgla wędruje więc z krwią w postaci związanej chemicznie i częściowo jako gaz fizycznie rozpuszczony w osoczu.

Zadanie 18.

Ściany:

-błona zewnętrzna - tk. łączna

-warstwa mieśniowa - tk. mięśniowa

-śródbłonek - tk. nabłonkowa

Tętnice mają grube sprężyste ściany z rozbudowanymi warstwami mięśniowymi i licznymi włóknami sprężystymi. Naczynia włosowate mają ściany zbudowane jedynie z cienkiej warstwy śródbłonka.

Zadanie 19.

tętnice	żyły	Naczynia włosowate
3 warstwy zewn. - tkanka łączna środkowa. - tk. Mięśniowa wewn. - tk. nabłonkowa	3 warstwy zewn. - tkanka łączna środkowa. - tk. Mięśniowa wewn. - tk. nabłonkowa	śródbłonek
Grube ściany	Cienkie ściany	Jedna cienka warstwa
Dużo tk. mięśniowej	Mało tk. mięsniowej	-
Elastyczne ściany	Wiotkie ściany
Krew płynie z serca	Krew płynie do serca	Krew płynie z tętnic do komórek, z komórek do żył
Wys. Ciśnienie przepływu krwi	Niskie ciśnienie przepływu krwi	-
Brak zastawek	Występują zastawki

Zadanie 20.

Jw. ??

Zadanie 21.

1. tętniczo - tętnicze (w nerkach) tętniczki doprowadzające krew do ciałek nerkowych rozpadają się na sieć naczyń włosowatych, które następnie ponownie przechodza w tętniczki

2. tętniczo - żylne = tętnice coraz mniejsze tętniczki naczynia włosowate coraz większe żyłki żyły

3. żylno - żylne np. krew z naczyń włosowatych oplatających jelita trafia do żyły wrotnej, żyła wchodzi do wątroby gdzie rozpada się na sieć naczyń włosowatych (żyła wrotna naczynia włosowate wątroby żyła wątrobowa)

Zadanie 22.

Jaki schemat? ;/

Zadanie 23.

1. Spirometr - urządzenie pomiarowe wykorzystywane do badania wydolności i pojemności płuc.

2. Objętość zapasowa - 1 200 cm³ powietrza znajdującego się w płucach, które można usunąć przy pogłębionym wydechu

3. Resuscytacja - umiejętnośc przywracania czynności oddechowej

4. Pole węchowe - fragment urzęsionego nabłonka węchowego. Umiejscowiony jest on w górnej części jamy nosowej.

5. Opłucna płucna - jedna z błon surowiczych wyścielających dwie jamy opłucnowe w klatce piersiowej pokrywająca

6. Opłucna ścienna - opłucna płucna, przechodząca za pomocą opłucnej krezkowej (krezki płuca), obejmującej korzeń płuca, w opłucną ścienną, która składa się z opłucnej żebrowej, przeponowej, śródpiersiowej i osklepka wysterczającego ponad I żebro.

7. Pojemność zalegająca - około 1 200 cm³ powietrza, którego nie jesteśmy w stanie usunąć z płuc nawet przy najgłębszym wydechu

8. Naczynia włosowate (patrz wyżej)

9. Śródbłonek - cienki, płaski nabłonek jednowarstwowy (tkanka nabłonkowa), wyścielający naczynia krwionośne i limfatyczne, przedsionki i komory serca.

10. Osierdzie - worek osierdziowy, podwójna, workowata błona surowicza obejmująca serce. Składa się z dwu blaszek: ściennej i trzewnej (zwanej też nasierdziem), która ściśle przylega do serca. Pomiędzy tymi dwiema blaszkami występuje wąska przestrzeń (zwana workiem osierdziowym), która jest wypełniona niewielką ilością płynu (zwilżającego obie blaszki zmniejszając tarcie podczas pracy serca)

11. wsierdzie - wyścieła wewnętrzną powierzchnie jam serca; cienki nabłonek leżący na łącznotkankowej błonie, do której wnikają zakończenia nerwowe oraz naczynia włosowate

12. śródsierdzie - środkowa warstwa ściany serca - tkanka mięsnia sercowego

13. nasierdzie - najbardziej zewnętrzna warstwa serca, tkanka łączna

14. Elektrokardiogram - zapis aktywności elektrycznej serca [?]

15. Tętno - fala, która powstaje przez miejscowe rozszerzenie tętnic w momencie wtłoczenia do nich krwi; tętno pozwala nam ocenić częstotliwość skurczów serca (w spoczynku powinno wynosić ok. 72 uderzeń na minutę)

16. Oksyhemoglobina - utlenowana forma hemoglobiny, powstająca głównie w płucach. Za pośrednictwem oksyhemoglobiny tlen z płuc jest przenoszony wraz z krwią do tkanek, gdzie jest pobierany przez mioglobinę, a oksyhemoglobina przechodzi w hemoglobinę, z którą łączy się dwutlenek węgla.

17. Karboksyhemoglobina - dość trwałe połączenie hemoglobiny (Hb) z tlenkiem węgla(II) (CO), niezdolne do przyłączania tlenu

18. Nadciśnienie - skurczowe stałe większe niż 150mmHg ?

19. Pęczek Hisa - element układu bodźcoprzewodzącego w obrębie serca, leżący dystalnie od węzła przedsionkowo-komorowego. Przebija przegrodę międzykomorową w tylnej części i na wysokości grzebienia części mięśniowej dzieli się na dwie odnogi - prawą i lewą.Pęczek Hisa przewodzi impuls z węzła przedsionkowo-komorowego do przegrody międzykomorowej i dalej poprzez swoje odnogi do mięśnia prawej i lewej komory.

20. Alergia - nadwrażliwość układu oddechowego na przykład na roztocza zawarte w kurzu domowym czy pyłki roślin

Zadanie 24.

1. Prawa komora

2. Żyła główna górna

3. Łuk aorty

4. Pień płucny ?

5. żyły lewe płucne?

6. żyły lewe płucne

7. żyła główna dolna

8. Lewy przedsionek

9. Zastawka trójdzielna

10. Zastawka dwudzielna ?

11. Przegroda serca

12. Lewa komora

13. Prawy przedsionek

---