UKŁAD NERWOWY

1. Pobudzenie - zmiana metabolizmu komórki głównie w zakresie zmian przepuszczalności błony komórkowej dla ruchu jonów pod wpływem zadziałania bodźca o sile co najmniej progowej

2. Reobaza (prób pobudliwości) - minimalna dawka energii jaką należy podziałać by wywołać pobudzenie

6. Pompa sodowo - potasowa - enzym uczestniczący w transporcie kationów

sodu i potasu. Pompa sodowo - potasowa składa się z dwóch rodzajów podjednostek: α i β tworzących w błonie komórkowej tetramer. Hydroliza ATP jest siłą napędową pompy sodowo - potasowej potrzebną do pompowania jonów sodu i potasu

7. Bodziec - forma energii, która działając w sile co najmniej progowej wywoła

pobudzenie działalając na komórkę pobudliwą

Klasyfikacja bodźców

1. Świetlne

2. Chemiczne

3. Termiczne

1. Wewnętrzne

2. Zewnętrzne

a)swoiste - bodziec odbierany jest przez „swój” receptor, np. dźwięk odbierany jest przez błonę bębenkową

b)nieswoiste - bodźce niefizjologiczne

8. Chronaksja - czas wystąpienia reakcji po zadziałaniu bodźca dwukrotnie progowego

11. Łuk odruchowy - droga po której przebiegają impulsy nerwowe, od miejsca

zadziałania bodźca aż do narządu którego czynność stanowi reakcje na ten bodziec.

Elementy łuku odruchowego

1. Receptor - narząd w którym na wskutek zadziałania bodźca powstaje stan czynny. W receptorze pojawiają się zmiany elektryczne w postaci stałego potencjału depolaryzacyjnego zwanego potencjałem receptorowym. Mechanizm powstawania pobudzenia w receptorze pod wpływem działania skutecznego bodźca polega na zmianie przepuszczalności w błonie komórkowi receptora. Receptor cechuje zdolność wybiórczego reagowania na bodźce.

2. Droga doprowadzająca (aferentna) - tworzy ją neuron aferentny, który

przewodzi impuls elektryczny w kierunku ośrodka analizującego.

3. Ośrodek analizujący - zespół neuronów kierujących czynnością danego

narządu wykonawczego. Główną funkcją ośrodka jest przekazywanie stanu czynnego z neuronu doprowadzającego na neuron odprowadzający

4. Droga odprowadzająca (eferentna) - tworzą ja neurony eferentne, zaś jej

funkcją jest przekazywanie impulsu nerwowego z ośrodka do narządu wykonawczego

5. Narząd wykonawczy

Przewodzenie impulsów w łuku odruchowym zachodzi tylko w jednym kierunku od neuronu dośrodkowego do neuronu odśrodkowego.

Klasyfikacja odruchów ze względu na lokalizację ośrodków łuku odruchowego:

1. Odruchy aksonowe - stan czynnościowy odbywa się na obwodzie bez udziału

ośrodkowego układu nerwowego

2. Odruch rdzeniowy - zachodzą w wyniku pobudzenia czynności neuronów w jądrach ruchowych w rogach przednich rdzenia kręgowego

3. Odruchy mózgowe - odruchy dokonujące się przez komórki nerwowe skupione w jądrach odpowiednich nerwów czaszkowych w rdzeniu przedłużonym, moście czy śródmózgowiu

UKŁAD MIĘŚNIOWY

1. Pobudliwość - zdolność do reagowania na bodźce o sile co najmniej progowej; warunkiem pobudliwości komórki jest jej elektroujemny potencjał spoczynkowy

2. Rodzaje włókien mięśniowych

1. Włókna białe zwane szybkokurczliwymi (FT) szybko się kurczą i rozkurczają ale i szybko się męczą. Przewaga procentowa tych włókien jest charakterystyczna dla osobników o predyspozycjach szybkościowych. Praktycznie nie podlegają wytrenowaniu.

2. Włókna białe zwane wolnokurczliwymi (ST) kurczą i rozkurczają się powoli, ale zdolne są do długotrwałej pracy, stąd też przewaga procentowa tych włókien jest charakterystyczna dla osób o predyspozycjach wytrzymałościowych. W przeciwieństwie do włókien FT podlegają zmianom pod wpływem treningu.

3. Sarkomer jest to najmniejsza jednostka, która umożliwia nam skurcz; jest to odległość między krążkiem Z, podstawowa jednostką kurczliwości mś., zbudowany jest z 1 milofilamentu miozynowego oraz 2 połówek miofilamentu aktynowego.

4. Skórcz mięśnia poprzecznie prążkowanego

Podstawą skracania każdego mięśnia poprzecznie prążkowanego jest skurcz miofibryli we włóknach mięśniowych podczas którego filamenty cienkie wsuwają się między filamenty grube. Aby filamenty mogły wsunąć się między siebie, niezbędna jest energia. Bezpośrednim jej źródłem jest hydroliza ATP do ADP. Zapas ATP w mięśniach starcza zaledwie na ułamek sekundy. Podtrzymanie kurczenia się mięśni wymaga więc natychmiastowego "doładowania" energii. Dostarcza jej zmodyfikowany aminokwas - fosfokreatyna. Dzięki niej przez kilka sekund możliwe jest błyskawiczne odtwarzanie ATP. Jednocześnie uruchomiony zostaje proces utleniania glukozy w mięśniach (najpierw beztlenowo do pirogronianu i potem tlenowo do CO₂ i H₂O). Przemianom tym towarzyszy synteza licznych cząsteczek ATP. Ten zapas energii starcza na przykład na kilkanaście minut biegu. Jeśli wysiłek mięśni trwa dłużej, to organizm sięga do rezerw w postaci glikogenu (w mięśniach i wątrobie) oraz tłuszczowców (głównie w tkance tłuszczowej).

5. Skurcz izometryczny - podczas skurczu zmianie ulega napięcie mięśnia, zaś bez zmian pozostaje jego długość

6. Skurcz izotoniczny - podczas skurczu zmianie ulega długość mięśnia, zaś bez zmian pozostaje jego napięcie.

8. Skurcz tężcowy mięśni szkieletowych - (zsumowanie skurczów pojedynczych):-zupełne(kiedy drażnimy jest mś salwą bodźców a czas między kolejnymi bodźcem jest krótszy od czasu trwania skurczu pojedynczego) -niezupełne(kiedy drażnimy mięsień salwą bodźców. A czas między kolejnymi bodźcami jest nieznacznie dłuższy od czasu trwania skurczu pojedynczego)

9. Skurcz mięśni gładkich jest niezależny od woli osobnika i może być wywołany samoczynnie lub pod wpływem: czynników mechanicznych (rozciąganie ścianek narządu), substancji chemicznych (zmiany pH, wzrost stężenia CO2, hormonów), impulsów nerwowych. Czynniki wywołujące skurcz mięśni gładkich powodują wnikanie jonów wapniowych do wnętrza komórki. Obecność tych jonów wywołuje proces wzajemnego przesuwania się względem siebie włókienek aktynowych i miozynowych, a przez to skurcz komórek i mięśni. Skurcze mięśni gładkich są długotrwałe.

10. a

11. a

UKŁAD KRĄŻENIA

1. Ośrodek naczyniowo - ruchowy zlokalizowany w rdzeniu przedłużonym wpływa

regulująco na krążenie krwi w naczyniach poprzez zmianę średnicy naczyń tętniczych.
Składa się on z dwóch części, które w stosunku do siebi antagonistyczne:
1) część presyjna, która powoduje zwężanie światła tętniczek,
2) część depresyjna, która powoduje rozszerzanie światła tętniczek

3. Budowa serca

1. 2 przedsionki

2. 2 komory

Serce lewe (tętnice i żyły) jest to krążenie krwi do dużego obiegu, jej zadaniem jest doprowadzenie krwi utlenowanej do tkanek i odprowadzanie krwi z CO₂

Serce prawe wtłacza krew do płuc

1. Krążenie małe ma za zadanie natlenowanie krwi i wydalenie CO₂

2. Krążenie duże - Serce lewe (tętnice i żyły) jest to krążenie krwi do dużego

obiegu, jej zadaniem jest doprowadzenie krwi utlenowanej do tkanek i odprowadzanie krwi z CO₂

3. Krążenie wrotne wątroby (jelitowo-wątrobowe), w którym żyła wrotna (bramna)

zbierająca krew z narządów jamy brzusznej (żołądka, jelit, trzustki i śledziony) doprowadza ją do wątroby, gdzie rozdziela się na wtórny układ włosowaty;

4. Erytrocyt - krwinka czerwona, czerwone ciałko krwi - jeden z podstawowych

morfotycznych składników krwi. Głównym zadaniem erytrocytów jest przenoszenie tlenu i dwutlenku węgla, co jest możliwe dzięki obecności w nim czerwonego barwnika hemoglobiny, który ma zdolność do nietrwałego wiązania tlenu i przechodzenia w oksyhemoglobinę

5. Limfocytami nazywamy komórki układu odpornościowego zdolne do swoistego

rozpoznawania antygenów. Limfocyty T są komórkami odgrywającymi trzy zasadnicze funkcje:

• wspomagają odpowiedź odpornościową - subpopulacja limfocytów Th (limfocyty T pomocnicze)

• regulują odpowiedź odpornościową, zwykle hamując - subpopulacja limfocytów

Treg, zwanych dawniej limfocytami T supresorowymi (Ts)

• pełnią funkcję cytotoksyczną - subpopulacja limfocytów Tc (limfocyty T

cytotoksyczne)

7. Płytki krwi (in. trombocyty) - niewielkie dyskowate struktury, mniejsze od

pozostałych komórkowych składników krwi człowieka. Są to otoczone błoną komórkową fragmenty cytoplazmy megakariocytów. Zawierają szereg ziarnistości odpowiedzialnych za proces inicjacii krzepnięcia, fibrynolizę i skurcz naczyń krwionośnych. W razie uszkodzenia tkanki, w osoczu rozpoczyna się seria reakcji chemicznych, w wyniku których fibrynogen zostaje przekształcony w cząsteczki fibryny, te zaś zlepiają się, tworząc siateczkę zasklepiającą ranę. W siatce tej więzną następnie erytrocyty i płytki krwi - w wyniku czego powstaje skrzep. Płytki krwi nie przypominają ani białych krwinek (leukocytów) ani czerwonych krwinek (erytrocytów).

9. Hematokryt -(liczba hematokrytowa) stosunek objętości krwinek czerwonych do

całkowitej objętości krwi. Wyrażany zwykle w procentach lub w tzw. frakcji objętości.

---