Treści z Podstawy Programowej
|
|
Szczegółowe cele kształcenia
|
Procedury osiągania celów
|
Przewidywane osiągnięcia ucznia
|
|
1. Wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego.
|
1. Obserwacja najbliższej okolicy.
|
Rozwijanie umiejętności prowadzenia obserwacji.
Poznanie otaczającego środowiska.
Poznanie elementów krajobrazu najbliższej okolicy.
|
Obserwacja bezpośrednia w terenie (wycieczka).
Obserwacja pośrednia (zdjęcia, mapki, ilustracje).
Pogadanka na temat zasad prowadzenia obserwacji oraz elementów krajobrazu naszej okolicy.
|
Określa zasady prowadzenia obserwacji.
Wyszczególnia elementy charakterystyczne terenu.
Przeprowadza obserwację w oparciu o podaną instrukcję.
|
|
|
2. Czy trzeba oszczędzać wodę ?
|
Ocenianie wielkości zasobów wodnych Ziemi.
Poznanie sposobów oszczędzania wody.
Dostrzeganie zależności stanu środowiska od codziennych czynności człowieka.
Wykorzystywanie danych z rachunków do rozwiązywania zadań problemowych
Przekonanie o konieczności oszczędzania wody.
|
Zgromadzenie informacji (np. z Internetu) na temat zasobów wodnych Ziemi, regionu.
Dyskusja na temat sposobów i konieczności oszczędzania wody.
Analizowanie i porównywanie ilości zużytej w gospodarstwie domowym wody (odczyt z licznika, rachunku).
Rozwiązywanie zadań dotyczących szacowania ilości ścieków, oszczędności na zużyciu wody, itp.
Omówienie wyników quizu rodzinnego na temat gospodarowania wodą.
|
Dokonuje analizy i wyciąga wnioski dotyczące zasobów wodnych Ziemi.
Ocenia wpływ własnego postępowania na środowisko przyrodnicze.
Wymienia działania mające na celu oszczędne gospodarowanie zasobami wody.
Dowodzi na podstawie obliczeń, jakie straty przynosi „rozrzutna” gospodarka zasobami wodnymi.
Dostrzega konieczność oszczędzania wody i podejmuje działania zmierzające w tym kierunku.
|
|
|
3. Czy mój dom jest „energooszczędny” ?
|
Poznanie podstawowych rodzajów i źródeł energii na Ziemi.
Rozumienie zależności miedzy zużyciem energii a wyczerpywaniem zasobów naturalnych.
Poznanie sposobów oszczędzania energii elektrycznej.
Przekonanie o konieczności oszczędzania energii elektrycznej.
|
Pogadanka na temat rodzajów i źródeł energii na Ziemi.
Analiza ankiety na temat użytkowania energii elektrycznej w domu.
Wycieczka do Żydowa na zaporę wodną.
Dyskusja o sposobach oszczędzania energii elektrycznej.
Rozwiązywanie zadań dotyczących ilości zużytej energii, mocy różnych urządzeń elektrycznych i sposobów zmniejszania zużycia energii elektrycznej.
|
Podaje rodzaje i źródła energii na Ziemi (odnawialne i nieodnawialne).
Objaśnia ich wpływ na środowisko naturalne.
Dokonuje analizy i wyciąga wnioski dotyczące użytkowania energii w swoim gospodarstwie.
Uzasadnia konieczność wprowadzania odnawialnych źródeł do produkcji energii.
Podaje przykłady oszczędzania prądu w domu, szkole, miejscowości i wciela je w czyn.
|
|
|
Zanieczyszczenia wody, gleby, powietrza.
|
Znajomość rodzajów zanieczyszczeń.
Poznanie skutków zanieczyszczeń atmosfery, wody i gleby.
Poznanie sposobów ograniczenia ilości odpadów (segregacja śmieci, właściwy wybór opakowań).
Zwrócenie uwagi na problem dzikich wysypisk śmieci.
Uświadomienie „własnego wkładu” w zanieczyszczenie środowiska.
Wyrabianie poczucia odpowiedzialności za stan środowiska naturalnego.
Przekonanie o konieczności podejmowania działań zmierzających do ograniczenia produkcji śmieci.
|
Projekcja filmu dotyczącego zanieczyszczenia środowiska.
Opis powstawania kwaśnych deszczów, dziury ozonowej, efektu cieplarnianego.
Analiza danych statystycznych dotyczących wód powierzchniowych w wybranych miejscach na Ziemi.
Wykonywanie obliczeń związanych z produkcją odpadów.
Wycieczka do oczyszczalni ścieków w Kępicach.
Wycieczka na wysypisko śmieci w Obłężu.
Wystosowanie petycji do mieszkańców Barcina dotyczącej dzikich wysypisk śmieci.
Sporządzenie mapki Barcina z zamieszczonymi „dzikimi” wysypiskami śmieci.
Szkolny konkurs „Śmieciosztuka”.
Udział w akcji „Sprzątanie Świata”.
|
Podaje źródła i rodzaje zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby.
Wymienia i opisuje skutki zanieczyszczeń atmosfery i Ziemi.
Porównuje zanieczyszczenia wód powierzchniowych w krajobrazach kulturowych i naturalnych.
Wylicza ilości odpadów produkowanych w ciągu doby, tygodnia, roku.
Dokonuje obserwacji, bada i opisuje stan środowiska.
Wymienia rodzaje odpadów i potrafi je segregować.
Proponuje działania zmniejszające powstawanie i składowanie odpadów.
Układa petycję o tematyce prośrodowiskowej.
Bierze czynny udział w zbiórce makulatury.
Wymienia materiały - środki wyrazu plastycznego, pochodzące z odpadów i wykorzystuje je w konkursie.
Aktywnie uczestniczy w akcji „Sprzątanie Świata” oraz obchodach „Dnia Ziemi”.
|
|
2. Style życia i ich związek z wyczerpywaniem się zasobów naturalnych.
|
1. Odnawialne i nieodnawialne zasoby przyrody.
|
Poznanie pojęć: odnawialne i nieodnawialne zasoby przyrody oraz sposobów ich wykorzystania.
Znajomość podstawowych zasad oszczędnego gospodarowania bogactwami naturalnymi.
Przekonanie o konieczności podejmowania działań mających na celu oszczędzanie bogactw naturalnych.
|
Zgromadzenie informacji na temat odnawialnych i nieodnawialnych zasobów przyrody oraz ich wykorzystania (Internet, czasopisma ekologiczne).
Obliczanie rocznego zużycia niektórych zasobów na statystycznego mieszkańca Polski.
Odczytywanie danych z tabel statystycznych.
Analiza i ocena wielkości odnawialnych i nieodnawialnych zasobów przyrody.
Dyskusja na temat: „Jak oszczędnie gospodarować bogactwami naturalnymi ?”.
|
Wyjaśnia pojęcia: odnawialne i nieodnawialne zasoby przyrody oraz podaje przykładowe zastosowania.
Selekcjonuje i analizuje informacje.
Porównuje wielkości na wykresach kołowych i słupkowych.
Interpretuje dane statystyczne.
Dostrzega konieczność i zna podstawowe zasady oszczędnego gospodarowania bogactwami naturalnymi.
Stosuje te zasady w codziennym życiu.
Wybiera sposób zastępowania surowców naturalnych nieodnawialnych surowcami odnawialnymi.
|
|
|
2. Zasoby naturalne naszej okolicy.
|
Znajomość zasobów naturalnych naszej okolicy i korzyści z nich płynących.
Uświadomienie zagrożeń płynących z niewłaściwej eksploatacji zasobów naturalnych.
Rozbudzanie szacunku do otaczającej nas przyrody.
|
Analiza materiałów (opracowań, broszurek) dotyczących naszej okolicy - gminy.
Dyskusja na temat: „Jakie korzyści czerpiemy z zasobów naturalnych naszej okolicy ?”
Sondaż na temat: „Czy właściwie wykorzystujemy zasoby naturalne naszej okolicy ?”
|
Wymienia zasoby naturalne naszej okolicy.
Wyszczególnia korzyści płynące z zasobów naturalnych naszej okolicy.
Wymienia zagrożenia wynikające z niewłaściwej eksploatacji zasobów naturalnych.
Docenia znaczenie zasobów naturalnych naszej okolicy.
|
|
|
3. Wpływ stylu życia na środowisko naturalne.
Jak żyć w zgodzie z przyrodą ?
|
Poznanie różnych stylów życia (aktywny, nowoczesny, tradycyjny, prośrodowiskowy, konsumpcyjny, itd.)
Ocenianie wpływu człowieka na środowisko naturalne dawniej i dziś.
Zrozumienie zależności życia dawnych ludzi od środowiska i zależności środowiska od stylu życia ludzi współczesnych.
Zrozumienie nieuchronności wyczerpywania się zasobów naturalnych w miarę rozwoju cywilizacji.
Analizowanie swojej postawy i kolegów w stosunku do środowiska.
Poznanie zasad prośrodowiskowego stylu życia.
|
Omówienie działalności i ocena wpływu na środowisko przyrodnicze człowieka pierwotnego.
Przedstawienie organizacji pracy i jej efektów w różnych epokach i współcześnie.
Pogadanka o możliwościach uniezależnienia się człowieka od świata przyrody dawniej i dziś.
Dyskusja na temat różnych stylów życia.
Analiza wpływu stylu życia współczesnych ludzi na stan środowiska naturalnego (wyczerpywanie się zasobów naturalnych).
Wykonanie prac plastycznych (plakatów) na temat : „Życie w zgodzie z przyrodą”.
Opracowanie zasad prośrodowiskowego stylu życia.
|
Porównuje style życia ludzi w różnych epokach pod kątem wpływu na stan środowiska naturalnego.
Dostrzega trudność uniezależnienia się od wpływów przyrody teraz i w przeszłości.
Wymienia różne style życia ludzi.
Rozumie znaczenie stylu życia dla stanu środowiska naturalnego.
Ocenia wpływ własnej postawy na środowisko przyrodnicze.
Zna zasady stylu życia przyjaznego środowisku naturalnemu.
|
|
3. Przykłady miejsc (w najbliższym otoczeniu), w których obserwuje się korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym.
|
1. Sposoby zagospodarowania najbliższej okolicy (krajobraz naturalny i przekształcony przez człowieka).
|
Poznanie sposobów zagospodarowania najbliższej okolicy.
Ocena zagospodarowania najbliższych terenów rekreacyjnych i rolniczych w gminie.
Zrozumienie konieczności przeobrażeń krajobrazu przez człowieka.
Dostrzeganie skutków gospodarki ludzkiej na stan środowiska naturalnego.
Docenianie walorów przyrodniczych najbliższego regionu.
|
Obserwacja sposobu zagospodarowania najbliższej okolicy (wycieczka).
Analiza biuletynów i opracowań dotyczących zagospodarowania terenu gminy Kępice.
Opis krajobrazu przekształconego przez człowieka w najbliższym otoczeniu.
Dyskusja o przyczynach, konieczności i skutkach przekształcania krajobrazu przez człowieka.
Konkurs literacki lub plastyczny pod hasłem: „Piękne zakątki naszego regionu”.
|
Opisuje krajobraz najbliższej okolicy.
Wskazuje elementy krajobrazu przekształconego przez człowieka.
Rozpoznaje przeznaczenie różnego typu budynków i form użytkowania terenu.
Wyjaśnia przyczyny i podaje skutki przeobrażeń krajobrazu najbliższego otoczenia.
Prezentuje literackie opisy piękna przyrody w naszym otoczeniu.
Wymienia najważniejsze walory przyrodnicze regionu.
|
|
|
2. Pozytywne zmiany zachodzące w najbliższym środowisku.
|
Rozwijanie umiejętności obserwacji otoczenia.
Rozpoznawanie i analizowanie korzystnych zmian zachodzących w najbliższym środowisku pod wpływem działalności człowieka.
Poznanie miejsc, w których dokonują się pozytywne zmiany w środowisku.
Ocenianie zmian środowiska pod względem jego przydatności do celów sportowych, rekreacyjnych i turystycznych.
|
Obserwacja bezpośrednia w terenie (wycieczka).
Dyskusja na temat pozytywnych zmian zachodzących w najbliższym środowisku.
Sporządzenie wykazu miejsc, w których obserwuje się korzystne zmiany w środowisku.
Opis wybranego miejsca i zmian w nim zachodzących.
Przeprowadzenie wywiadu z mieszkańcami gminy na temat obserwowanej poprawy stanu środowiska.
|
Nabywa umiejętność wnikliwej obserwacji.
Podaje przykłady pozytywnych zmian w środowisku.
Wymienia miejsca, w których obserwuje się pozytywne zmiany.
Wyciąga wnioski z przeprowadzonego wywiadu.
Proponuje trasę wycieczki, która umożliwi obserwację terenów wartościowych pod względem przyrodniczym (turystycznym).
|
|
|
3. Niekorzystne zmiany zachodzące w najbliższym środowisku.
|
Doskonalenie umiejętności obserwacji.
Dostrzeganie niekorzystnych zmian w środowisku.
Poznanie miejsc, w których następują niepożądane zmiany.
Ocenianie przyczyn i skutków zmian.
|
Obserwacja najbliższego otoczenia pod katem niekorzystnych zmian.
Pogadanka o niszczących zmianach w środowisku.
Przeprowadzenie wywiadu z pracownikiem administracji terenowej na temat zagospodarowania przestrzennego i planów prośrodowiskowych działań.
Opracowanie projektu działań poprawiających stan środowiska najbliższej okolicy.
|
Nabywa umiejętność wnikliwej obserwacji.
Podaje przykłady negatywnych zmian w środowisku.
Wymienia miejsca, w których obserwuje się niekorzystne zmiany.
Podaje przyczyny i skutki negatywnych zmian.
Proponuje własne sposoby na poprawienie stanu czystości i estetyki najbliższego otoczenia.
|
|
4. Degradacja środowiska - przyczyny, wpływ na zdrowie człowieka oraz jej związek z formami działalności ludzi.
|
1. Co to jest degradacja środowiska i jakie są jej przyczyny ?
|
Poznanie pojęcia „degradacja środowiska”.
Znajomość przyczyn i źródeł degradacji.
Podanie przykładów wskazujących na degradację środowiska.
|
Projekcja filmu dotyczącego degradacji środowiska.
Pogadanka na temat przyczyn i źródeł degradacji środowiska.
Opis czynników wywołujących degradację środowiska naturalnego.
|
Wyjaśnia pojęcie „degradacja środowiska”.
Podaje najważniejsze czynniki wywołujące degradację środowiska.
Podaje przykłady degradacji środowiska.
|
|
|
2. Degradacja środowiska a nasze zdrowie.
|
Dostrzeganie zależności między degradacją środowiska a zdrowiem człowieka.
Znajomość najważniejszych środków degradujących środowisko i mających wpływ na zdrowie (hałas, metale ciężkie, środki ropopochodne, środki ochrony roślin, śmieci, odpady poprodukcyjne).
Poznanie chorób będących skutkiem degradacji środowiska.
Przekonanie o konieczności usuwania ze środowiska przedmiotów zawierających substancje toksyczne.
|
Dyskusja na temat zależności między stanem środowiska a zdrowiem człowieka.
Analiza danych statystycznych, raportów i innych źródeł dotyczących wpływu stanu środowiska przyrodniczego na stan zdrowia człowieka.
Opis chorób człowieka rozwijających się w wyniku degradacji środowiska przyrodniczego.
Wywiad w oddziale SANEPID-u na temat wpływu lokalnych zanieczyszczeń na zdrowie człowieka.
Przedstawienie w formie plastycznej wpływu zanieczyszczeń, katastrof, niehigienicznego trybu życia na zdrowie człowieka.
|
Dostrzega związek miedzy degradacja środowiska a zdrowiem człowieka.
Podaje najważniejsze związki chemiczne wywołujące trwałe zanieczyszczenia w środowisku i mające negatywny wpływ na zdrowie człowieka.
Wymienia choroby rozwijające się w wyniku degradacji.
Docenia znaczenie środowiska dla zdrowia człowieka.
|
|
|
3. Związek degradacji środowiska z różnymi formami działalności ludzkiej.
|
Poznanie różnych form działalności ludzkiej w odniesieniu do środowiska przyrodniczego.
Rozumienie wpływu działalności ludzi na stan środowiska.
Dostrzeganie zależności między rodzajem wykonywanej pracy a szkodami, jakie ona niesie dla środowiska.
Przekonanie o możliwości korzystania ze środowiska bez konieczności wywoływania jego degradacji.
Dostrzeganie możliwości minimalizowania degradacji dzięki współczesnym technologiom i świadomości ludzi.
|
Dyskusja na temat różnych form korzystania z bogactw przyrody w sensie materialnym i estetycznym.
Opis różnych rodzajów postępowania człowieka w stosunku do środowiska.
Analizowanie rodzajów pracy pod kątem szkód, jakie wyrządza w środowisku.
Analiza czynów degradujących środowisko w kategoriach wyboru mniejszego zła lub wyższej konieczności.
Przeprowadzenie ankiety wśród mieszkańców Barcina badającej świadomość ekologiczną.
|
Podaje różne formy działalności ludzkiej.
Wyjaśnia związek między rodzajem działalności gospodarczej a zanieczyszczeniem środowiska.
Podaje przykłady wpływu niektórych form działalności ludzkiej na degradacją środowiska.
Dowodzi istnienia związku między wykonywanym zawodem, rolą społeczną i kulturą osobistą człowieka a stanem jego świadomości prośrodowiskowej.
|
|
5. Obszary chronione oraz ich znaczenie w zachowaniu różnorodności biologicznej; zasady zachowania się na obszarach chronionych.
|
1. Obszary chronione w naszym regionie.
|
Poznanie pojęć: park narodowy, rezerwat, pomnik przyrody, itp.
Poznanie form ochrony przyrody (przykłady gatunków chronionych).
Wskazanie chronionych obszarów i obiektów przyrody w naszej okolicy (gminie, regionie).
Poznanie bezpośrednie wybranego obszaru chronionego.
|
Wyjaśnienie pojęć związanych z ochroną przyrody - praca ze słownikiem.
Pogadanka o formach ochrony przyrody i gatunkach roślin i zwierząt chronionych.
Poszukiwanie obszarów chronionych w okolicy (wywiady, wycieczki, foldery i opracowania o regionie).
Opracowanie gazetki szkolnej o obszarach chronionych w gminie, regionie.
|
Zna pojęcia związane z ochroną przyrody.
Wymienia formy ochrony przyrody.
Potrafi wskazać na mapie topograficznej gminy obszary chronione i ciekawe pod względem przyrodniczym.
Uczestniczy w wycieczkach do takich miejsc.
Dostrzega piękno i wartość przyrody naszej gminy.
|
|
|
2. Obszary chronione w Polsce.
|
Poznanie różnych rodzajów obszarów chronionych występujących w Polsce.
Zapoznanie z najbardziej znanymi i ciekawymi obszarami chronionymi w Polsce.
|
Pogadanka na temat rodzajów obszarów chronionych występujących w naszym kraju.
Projekcja filmu o obszarach chronionych w Polsce.
Poszukiwanie na mapie Polski parków narodowych.
Analiza wybranego polskiego dzieła literackiego zawierającego opisy piękna przyrody.
Zapoznanie się z aktami prawnymi dotyczącymi ochrony przyrody w Polsce.
|
Zna rodzaje obszarów chronionych występujących w Polsce.
Wymienia największe Parki narodowe w Polsce i rezerwaty przyrody.
Streszcza wybrane dzieło literackie związane treścią z opisem piękna przyrody.
Wymienia najstarsze akty prawne dotyczące ochrony przyrody w Polsce.
|
|
|
3. Znaczenie obszarów chronionych.
|
Zrozumienie celów utworzenia obszarów chronionych.
Umiejętność uzasadnienia potrzeby ochrony walorów przyrodniczych regionu.
Uzasadnianie szkód, jakie poniosła przyroda i gospodarka człowieka z powodu wyginięcia gatunków.
Poznanie cech charakterystycznych najbliższego obszaru chronionego.
|
Dyskusja na temat znaczenia obszarów chronionych w zachowaniu różnorodności biologicznej.
Wykonanie diagramu przedstawiającego udział różnych typów obszarów chronionych w stosunku do powierzchni Polski.
Charakterystyka najbliższego obszaru chronionego.
Wywiad z pracownikiem leśnictwa na temat znaczenia obszarów chronionych oraz planów gospodarki leśnej w regionie.
|
Wyjaśnia cele tworzenia obszarów chronionych w kontekście w kontekście zachowania walorów przyrodniczych i kulturowych regionu.
Dowodzi konieczności tworzenia obszarów chronionych.
Charakteryzuje najbliższy obszar chroniony biorąc pod uwagę jego znaczenie w zachowaniu różnorodności biologicznej.
Ocenia wielkość obszarów chronionych i konfrontuje dane z powierzchnią zabudowy, upraw rolniczych i leśnych oraz nieużytków.
|
|
|
4. Zasady zachowania się na obszarach chronionych.
|
Poznanie zasad zachowania się na obszarach chronionych.
Uczestnictwo w wycieczkach terenowych.
Doskonalenie umiejętności zachowania się na terenach chronionych.
|
Pogadanka na temat zasad obowiązujących na terenach chronionych.
Opracowanie regulaminu zachowania się na obszarach objętych ochroną.
Przygotowanie i udział w inscenizacji dotyczącej zachowania się na obszarach chronionych.
Wycieczka w obrębie najbliższego obszaru chronionego.
|
Zna i przestrzega zasad zachowywania się na obszarach chronionych.
Przewiduje skutki niewłaściwych zachowań dla obszarów objętych ochroną.
Charakteryzuje najbliższe obszary chronione pod względem zaplecza technicznego, zabezpieczenia przed pożarem, inwazją szkodników itd.
|
|