Nauka:
a) działalność społeczna, którą realizują tylko ludzie, celowo ukierunkowana na poznawanie otaczającej rzeczywistości, ukierunkowana na potrzeby,
b) sposób uczenia się, lub nauczania,
c) struktury: zespół instytucji zajmujących się tą działalnością, organizacje - uniwersytety,
d) zestaw czynności praktycznych oraz efektów
e) część kultury (szeroko rozumianej)
Aspekty:
- podmiotowy/socjologiczny: ludzie prowadzący określoną działalność,
- przedmiotowy/informacyjny: efekty, teorie, poglądy
Cechy/właściwości:
- umiejętność uogólniania,
- obiektywność sądów i twierdzeń,
- ścisłość/jednoznaczność w formułowaniu teorii,
- działalność na zasadach wymyślonych przez naukę,
- wysoka informacyjność językowa (bez przymiotników),
- zgodność z zasadami logiki,
- krytycyzm (wielokrotność sprawdzania prawdziwości),
- zdolność uczenia pokoleniowego.
Funkcje:
- opisowa,
- wyjaśniająca (eksplatacyjna)
- prognostyczna,,
- instrumentalno-techniczna (ułatwia politykom podejmowanie decyzji)
- humanistyczna (zmienia człowieka),
- kulturalno-światopoglądowa,
- produkcyjna,
- sterownicza i decyzyjna (wcielanie w życie).
146. FORMUŁA LEGITYMIZACYJNA
Na treść legitymizacji składają się głównie
1.argumenty
2.działąnia
3.procedury
4.symbole
Oficjalne wysiłki i techniki legitymizacyjne oraz uznawana wizja dobrego ustroju są konfrontowane z wartościami dominującymi w danej kulturze społeczeństwa. Tworzą one uzasadnienia dla : roszczeń legitymizacyjnych, tytułów do rządzeniani uznawanej wizji dobrego systemu. W sumie wszystkie te elementy, będące sygnałem pochodzącym od rządzących do rządzonych tworzą charakterystyczną dla poszczególnych systemów politycznych FORMUŁĘ LEGITYMIZACYJNĄ.
148. LEGITYMIZACJA TOTALITANEGO SYSTEMU WŁADZY
Każda nawet najbardziej totalitarna władza stara się znaleźć formule swojej legitymizacji. Legitymizacja władzy
Przebiega na 3 poziomach:
- reguł - zgodność uzyskania władzy z zasadami regulującymi sposoby zdobywania tej władzy
- przekonań - akceptacji dla reguł mówiących o zasadach zdobywania władzy
- zachowań - powtarzające się zachowania legitymizują władzę np. uczestnictwo w wiecach
Władzy totalitarnej najtrudniej jest zdobyć legitymizacje na poziomie przekonań. Władzę totalitarną cechuje aktywność socjotechniczna i propagandowa na poziomie zachowań. Poparcie legitymizujące władzę może być:
W Korei Północnej wybory charakter mobilizacyjny, a nie wyborczy. Dla systemu totalitarnego charakterystyczny jest mobilizacyjny sposób zdobywania poparcia. W demokracji poparcie ma charakter zarówno wyborczy jak i mobilizacyjny. To mobilizacja jest celem działań socjotechnicznych i propagadnowych.. Działania socjotechniczne nastawione są na dłuższe cele,
- poparcie o charakterze wyborczym - poparcie normatywne
- poparciem o charakterze mobilizacyjnym np. uczestnictwo w wiecach
Jednostka chce dać uwieść się kłamstwu, dlatego, iż za kłamstwem w warumkach totalitarnych stoi juz tylko przemoc, albo ulegnie się kłamstwu, albo trzeba będzie ulec przemocy. Ulegając więc kłamstwu ratujemy swoją godność, której nie ocalimy ulegając przemocy. Kłamstwo wykorzystuje się do wzbudzenia silnych emocji, które w razie potrzeby integrują (zagrożenie z zewnątrz) lub mogą zdezintegrować ( np. wystąpienie przeciwko władzy totalitarnej ) społeczeństwo. Propaganda służy do wzbudzenia pozytywnych emocji, entuzjazmu. Socjotechniki wszystkich krajów totalitarnych ( ZSRR, III Rzeszy, Chiny) są podobne:
Wg. Kołakowskiego - tradycyjne rozróżnienie kłamstwa i prawdy w systemie totalitarnym nie ma sensu, bo istnieją tam 2 rzeczywistości: deskryptywna - ta prawdziwa, propagandowa czyli pseudo rzeczywistość.Pseudorzeczywistośc dominuje nad rzeczywistością faktyczną. Istnieją więc dwie prawdy faktyczna i ideologiczna. Dlatego też nie ma kłamstwa gdyż w systemie totalitarnym staje się ono prawdą ( ideologiczną).
Wg. H. Arendt w systemie totalitarnym kłamstwo jest zorganizowane, leży u podstaw systemu. Wszystko skażone jest kłamstwem
zaś działania propagandowe - na cele bieżące
Kult przywódcy - pojawienie się jednego przywódcy nie jest nieuniknione, ale prawdopodobne. Jest tak dlatego, że łatwo wykorzystać kult przywódcy do legitymizacji całego systemu. Charyzma niekoniecznie musi być wrodzona, może być wykreowana przez propagandę ( w Polsce czy NRD nie było charyzmatycznych przywódców, dlatego, że były one satelitami ZSRR i nie mogły konkurować z ich przywódcami).
Orkiestracja - wysoki stopień nagłośnienia, naświetlenia pewnych wydarzeń: wieców, defilad, władza używa maksymalną liczbę środków technicznych, człowiek ma wrażenie, że uczestniczy w czymś nadzwyczajnym, boskim.
- monumentalna architektura
- kult kultury ludowej
- wstręt do sztuki abstrakcyjnej ( bo może być interpretowana na wiele sposobów) podziw dla realizmu
- zamiłowanie do wielkich widowisk, spektakli
Legitymizacja władzy totalitarnej polega na inscenizowaniu wartości zawartych w ideologii.
63; RACJONALNOŚĆ INSTRUMENTALNA - właściwość działań, które są efektem kalkulacji kosztów i zysków zmierzającej - w subiektywnym rozeznaniu działającego - do uzyskania jak najwięcej najmniejszym kosztem
W typie działań instrumentalno-racjonalnych ważny jest nie cel, ile sposób jego realizacji. Wg Webera : ... działamy racjonalnie w sposób instrumentalny, jeśli oczekujemy, że przedmioty świata i inne osoby wyposażone będą w przewidywalne , założone cechy i stosownie do tych oczekiwań projektujemy własne działania. cechy przedmiotów i działań innych ludzi są "warunkami" lub "środkami" racjonalnego w swym przebiegu działania, nie zaś skutkami działania . /.../ Podstawą racjonalnych działań instrumentalnych jest intelektualne oczekiwanie , zakładanie określonych charakterystyk otoczenia w którym działamy, zaś tym co w owym działaniu pragniemy realizować są nasze indywidualne cele /J.Poleszczuk/
160- Zachowania wyborcze - pojęcie odnoszące się do relacji zachodzących pomiędzy elektoratem a partiami politycznymi, wyrażonych w akcie głosowania. Służą one uzyskaniu wiedzy o elektoracie oraz jego ewolucji, która pomaga partiom w przyjęciu optymalnej strategii zarówno na poziomie wyborczym, jak i parlamentarnym. Zachowania wyborcze można badać na poziomie:
indywidualnym: żeby uzyskać wiedzę o motywach, jakimi kierował się wyborca w akcie głosowania.
zagregowanym: aby zbadać więzi społeczne na poziomie wyborczym. Ogólnie wyróżnia się trzy typy zachowań wyborczych na poziomie zagregowanym:
1. Stabilna lojalność wyborcza - wyborca regularnie głosuje na tę samą partię polityczną, przez co potwierdza silne przywiązanie do danego ugrupowania.
2. Zmiana lojalności politycznej - wyborcy przestają głosować na partię, z którą identyfikowali się przez pewien czas i zaczynają przenosić swoje preferencje na inne ugrupowania polityczne. Wyróżniamy dwa rodzaje zmian lojalności wyborczej:
krytyczne - występują rzadko; stopniowe - są znacznie częściej spotykane. Ten typ zmian z kolei dzielimy na:
sektoralne - związane ze zmianą poparcia jednej lub kilku partii. Istota sektoralnego procesu przejawia się w swoistego rodzaju wymianie poparcia między partiami. Jedna partia traci poparcie części elektoratu, zyskując natomiast głosy innej grupy wyborców.
środowiskowe - są konsekwencją zmian zachodzących w ramach społecznego otoczenia systemu politycznego.
3. Zanik lojalności partyjnej - charakteryzuje się tym, iż słabnie tradycyjne powiązanie między grupą społeczną a konkretną partią polityczną. Partie przestają wypełniać swe podstawowe funkcje (np. mobilizacji czy integracji) i w efekcie tracą kontrolę nad elektoratem.
Zachowanie wyborcze
Rodzaj zachowania politycznego szczególnie często badany, gdyż w wielu współczesnych społeczeństwach jest to jedna z najważniejszych procedur wyłaniania ośrodków władzy, na dodatek jest to najbardziej masowy rodzaj zachowania pojawiający się z określoną regularnością, a badacze mają do dyspozycji statystyki wyborcze umożliwiające analizę tego rodzaju zachowania w naturalnej skali. Determinanty zachowania wyborczego:
Trzy ujęcia zachowania wyborczego:
Wąskie - zachowanie wyborcze tożsame z głosowaniem
Szersze uwzględnia czynniki i okoliczności oddziaływujące na podjęcie przez wyborcę postanowienia o udziale w głosowaniu, oddaniu głosu i udzieleniu poparcia partiom uczestniczącym w wyborach. M.in. model decyzjonistyczny
Najszersze mówi, że zach. wyb. to zbiorowe i indywidualne formy uczestnictwa w procesie wyboru osób lub partii do organów bądź instytucji przedstawicielskich. Obejmuje oddziaływanie między ubiegającymi się o mandaty politykami, wyborcami oraz organami organizującymi, przeprowadzającymi i nadzorującymi wybory.
Modele zachowania wyborczego:
Interakcyjny - jako wzajemne oddziaływanie wybierających i wybieranych
Decyzyjny - jako rezultat kalkulacji dotyczących możliwości zaspokajania różnych potrzeb wyborcy przez uczestniczące w wyborach ugrupowanie
Wymiany - wymiana zasobów jakimi dysponuje wyborca (głos, pieniądze, czas, energia) na zasoby partii (gratyfikacje materialne i symboliczne)
Identyfikacji klasowej - wyborca kieruje się lojalnością wobec preferowane ugrupowania politycznego
161- . Determinanty zachowania wyborczego
Historyczne - tradycja państwowości, ukształtowane wzory życia polit. i społ.
Kulturowe - systemy i hierarchie wartości i norm społecznych
Ekonomiczne - zw. z potencjałem gosp., zamożnością społeczeństwa itp.
Społeczne - czynniki klasowe bądź stratyfikacyjne
Rasowe i etniczne nierówność społ. czy polit. ludzi różnych narodowości, ras
Religijne - stosunek poszcz. wyznań do życia publicznego i udziału wiernych w polit.
Prawne - prawne regulacje obejmujące udział obywateli w wyborach
Psychologiczne - motywy osiągnięć, sposób percepcji świata, poczucie alienacji itp.
Polityczne - podstawy,procedury i mechanizmy polityki
Sytuacyjne - występujące w kampanii wyborczej