GOSPODARKA REGIONALNA

WYKŁAD 1 24.02.2008 R.

Temat: Geneza i podstawy traktatowe polityki regionalnej w UE.

1. Geneza i ewolucja pol. regionalnej.

1. Terminologia.

Polityka spójności UE

Fundusz spójności Europejski Fundusze strukturalne

Bank Inwestycyjny

Polityka strukturalna

Polityka regionalna Działania horyzontalne

(cel 1 i 2) (całe terytorium UE)

Polityka spójności to polityka państw UE.

Spójność - jedna jednostka terytorialna nie różni się od innej na terytorium UE.

Polityka strukturalna - zajmuje się wzmacnianiem spójności UE, np. ochrona środowiska, wzmacnianie małych i średnich przedsiębiorstw (m.ś.p.), wzmacnianie kapitału ludzkiego; zmierza na oddziaływanie struktury, ona oddziaływuje na pol. regionalna czyli najniższy szczebel UE bo jednostka terytorialna ma się rozwijać w ramach swojego terytorium.

PAMIĘTAĆ:

• Czym jest pol. spójności,

• Czym jest pol. strukturalna,

• Czym jest pol. regionalna.

2. Geneza.

Gdzie ta pol. regionalna się zaczęła?

• Traktat Paryski 1951,

• EWG i Euratom - 1957 - Traktat Rzymski,

W tych traktatach nie ma mowy o regionach, bo tam była mowa o państwach jako podmiotach, nie było mowy o niwelowaniu różnic między regionami. Państwa to główne podmioty!!! Nie było ośrodka, który z zewnątrz koordynowałby rozwój regionów.

• W 1957 powstał Europejski Bank Inwestycyjny i Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (zajmujący się pol. rolną).

Do obsługi EWWiS był powołany Europejski Fundusz Społeczny (EFS)

• W 1967 powołano Komisję ds. Regionalnych, która funkcjonowała przy Komisji Europejskiej; następnie została przekształcona w Dyrekcję Generalną do spraw polityki regionalnej (funkcjonuje do dnia dzisiejszego).

• W 1973 roku do UE przyjęto: Wielką Brytanię, Danię i Irlandię (łącznie 9 państw). Wielka Brytania wniosła duże zróżnicowanie regionalne bo to: Anglia, Szkocja, Walia.

• W 1975 powstaję Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (Brytyjczycy są za jego utworzeniem).

• W 1980 do Unii przyjęto Grecję (łącznie 10 państw).

• W 1986-87 do Unii przystępuje Hiszpania i Portugalia (łącznie 12 państw).

!!! W latach 1986-87 dochodzi do rewizji traktatowej i w wyniku tego powstaje Jednolity Akt Europejski, który wprowadza dla pol. regionalnej ówczesny tytuł 5 do traktatu, pt. Spójność społeczno - gospodarcza (bardzo ważne!!).

Akt ten spowodował, że integracja została pogłębiona w kierunku integracji politycznej (jedności politycznej) - to co mamy obecnie.

Integracja - idea solidarności (żywi się pomocniczością), a globalizacja - idea liberalizmu (żywi się zyskiem).

Tytuł 5 wymuszają biedne kraje członkowskie: mamy zagwarantowane instrumenty rozwoju regionalnego, tj. ww. fundusze - zapis traktatowy czyni je silnymi, bo zapisy traktatowe trzeba wykonywać.

Od 1986 roku możemy mówić o realnej Pol. regionalnej i tzw. okresach programowania.

2

---