CUKRY

W naszej diecie jest głównie skrobie, ale także glikogen oraz sacharoza. Są także monosacharydy - glukoza i fruktoza. W jaki sposób są trawione, w jaki sposób trafiają do komórki i jak są metabolizowane.

Ślinianki wydzielają ślinę w następstwie odruchu wyzwolonego obecnością pokarmu w jamie ustnej - amylaza ślinowa - konieczna obecność chlorków pH 6,6 - 6,8 - skrobia, glikogen - maltoza, 1-6 glukozydy (oligosacharyd), maltotrioza

Trzustka - amylaza trzustkowa - pH 7,1 - skrobia glikogen - maltoza, - 1-6 glukozydy (oligosacharyd), maltotrioza

Jelito cienkie, sok wytwarzany przez gruczoły brunnera dwunastnicy i gruczoły lieberkuhna

Maltaza (alfa-glukozydaza) - pH 5,8 - 6,2 - maltoza - glukoza

Laktaza (beta-galaktozydaza) - 5,4 - 8,0 - laktoza - glukoza, galaktoza

Trehalaza - - trehaloza - glukoza

Sacharaza - 5-7 - sacharoza - fruktoza, glukoza

Izomaltaza (1-6 glukozydaza) - - 1-6 glukozydy - glukoza

Miejsce wydzielania i bodziec - enzym - sposób aktywacji i warunki działania - substrat - produkt działania enzymu.

Alfa-dekstryny - pocięte węglowodany przez amylazę ślinową.

Niedobory enzymów

Dziedziczny niedobór laktazy - objawia się już u noworodków, nietolerancja produktów mlecznych, spowodowane jest to uszkodzeniem nabłonka jelita - wchłanianie do wnętrza organizmu - powstają laktozule, leczenie laktazą.

Wtórny niedobór laktazy - wrzody żołądka, niedożywienie, konsekwencja przebytych chorób układu pokarmowego -

Pierwotny niedobór laktazy- u osób ok. 16-17 lat - stopniowy spadek ilości laktazy, nietolerancja pokarmów z laktoza

Niedobór sacharazy

Sacharoza w moczu w wyniku braku rozkładu sacharozy.

Sacharaza i izomaltaza tworzą wspólny kompleks.

Transport do komórki jako monosacharydy. Cukry jako cząsteczki są polarne. Błona jest lipidowa - niepolarna. Są kanały białkowe, które uczestniczą w przejściu do wnętrza komórki, są dla glukozy (najlepiej poznany), 2 rodzaje:

1. dyfuzja prosta i ułatwiona - dyfuzja prosta - rzadziej, monosacharyd przechodzi przez kanał białkowy na zasadzie dyfuzji ułatwionej - gradient stężeń monosacharydów(fruktoza, rybozy).

2. transport aktywny - wiadomo, wspomaga gradient elektrochemiczny, jony sodu(glukoza, galaktoza).

GLUT transporter - dla glukozy, 12 elementów przezbłonowych, części pozabłonowe.

Nabłonek jelita:

Miejsce wchłaniania, transport aktywny, przeciw gradientowi, transporter przez błonę - białko przenośnikowe SGLT1 (jest również w nerce), jony sodu wspólnie z glukoza przez transporter do wnętrza komórki jelita (glukoza, galaktoza). GLUT5 - awaryjny transport, nieaktywny transport - glukoza, galaktoza, fruktoza. Od strony naczyń krwionośnych jest GLUT2 - wysycony, gdy duże stężenie, ma małe powinowactwo do glukozy

Zależne od sodu transportery:

SGLT1 - jelito cienkie - aktywne pobieranie Glc ze światła jelita i reabsorpcja Glc w kanaliku proksymalnym nerki wbrew gradientowi stężeń

Ułatwiające transportery dwukierunkowe

GLUT5 - absorpcja glukozy do komórki,

GLUT2 - wątroba, komórki beta trzustki, jelito cienkie, nerki - szybkie pobieranie i uwalnianie Glc, jego pobudzenie - aktywowanie sygnału do wydzielania insuliny

GLUT4 - mięsień sercowy, szkieletowy, tkanka tłuszczowa - pobieranie glukozy zależne od insuliny.

GLUT1 - mózg,nerki, jelito grube, łożysko, erytrocyt, najwyższe powinowactwo - pobieranie glukozy niezależne od insuliny

GLUT3 - mózg, nerki, łożysko, najwyższe powinowactwo - pobieranie Glc niezależne od insuliny

Przemiany glukozy w komórkach:

Glukoza + 2ADP +2Pi -> 2 mleczan +2 ATP + 2 woda (w fazie beztlenowej)

Glukoza +

(tabelka: substrat, katalizatory, produkt, reakcja)

Enzymy glikolizy są umieszczone w cytoplazmie, glukoza wchodzi do glikolizy jako glukozo-6-fosforan

1. glukoza - katalizowana przez heksokinazę(w każdej tkance, hamowana przez produkt reakcji, enzym nieindukowany, ma niskie Km - wysokie powinowactwo, może fosforylować z mniejsza wydajnością inne heksozy - fruktoza, mannoza, galaktoza), glukokinaze(w kom. parenchymalnych wątroby, wykazuje wysoka wartość Km wiązania się z Glc, czyli małe powinowactwo, swoista tylko dla glukozy, indukowana wysoka zawartością glukozy w organizmie), Mg++ - glukoza-6-fosforan, potrzebna energia, reakcja praktycznie nieodwracalna,

2. glukozo-6-fosforan - izomeraza fosfoheksozowa - fruktozo-6-fosforan, odwracalna

3. fruktozo-6-fosforan - fosfofruktokinaza - fruktozo-1,6-bisfosforan, nieodwracalna, potrzeba energia, regulacja glikolizy, inhibitor - cytrynian.

4. fruktozo-1,6-bisfosforan - aldolaza - na 2 fragmenty - dihydroksyacetonofosforan i gliceraldehydo-3-fosforan, mogą się wzajemnie w siebie zmieniać przez izomeraze fosfotriozową.

5. gliceraldehydo-3-fosforan - dehydrogenaza gliceraldehydo-3-fosforanowa,hamowana przez jodooctan, potrzeba NAD+ - NADH - 1,3-bisfosfoglicerynian (szczegółowo reakcja, przedstawiona na wykładzie, jest w Harperze na stronie 241).

6. produkt wyżej - kinaza fosfoglicerynianowa, Mg++ - 3- fosfoglicerynian, potrzebne ATP

7. 3-fosfoglicerynian - mutaza fosfoglicerynianowa - 2-fosfoglicerynian

8. 2-fosfoglicerynian - endolaza, Mg++ (hamowana fluorkiem) - fosfoenolopirogronian, wydzielenie H2O.

9. fosfoenolopirogronian - kinaza pirogronianowa, Mg++ - pirogronian, ADP do ATP (fosforylacja substratowa),znaczna utrata energii swobodnej - reakcja nieodwracalna, wydzielenie ciepła. pirogronian (enol) - samorzutnie - pirogronian (keton).

Gdy jest mało tlenu w komórce pirogronian nie idzie do mitochondrium, tylko szybko przekształcany do mleczanu przez dehydrogenazę mleczanową (redukuje NADH - NAD+ - pozwala podtrzymać reakcję 5.

Gdy jest bogata w tlen - transport do mitochondrium, w kotransporcie z protonem:

• pirogronian przez dehydrogenazę pirogronianowa - acetylo-CoA

• pirogronian - Mg++ - szczawiooctan

dehydrogenaza pirogronianowa - kompleks enzymatyczny, budowa w Harperze na stronie 244, opis tego, co mówił jest tez w tekście Harpera.

Połączenie 3 enzymów - dehydrogenaza pirogronianowa, acetylotransferaza dihydrolipoamidowa i dehydrogenaza dihydrolipoamidowa.

made by witek coś źle? [e-mail]

---