Dysocjacja rybosomu na 60S i 40S, do 40S przyłącza się kompleks potrójny, który razem z podjednostka 40S tworzy kompleks preinicjacyjny (jedna z części jest tRNA z Met). Żeby do tego kompleksu dołączył się mRNA musi do nici dołączyć się cząsteczki eIF4F i eIF4B. Przyłącza się on na początku nici - przed czapeczką. EIF4F to kompleks składający się z podjednostek: 4A, 4E i 4G. 4E po odfosforylowaniu przez kinazę (aktywowana insuliną) staje się dostępna dla innych podjednostek i tworzy się w.w. kompleks.
Przygotowana cząsteczka mRNA dzięki podjednostce 4A i cząsteczce 4B może przyjąć kształt liniowy (niszczenie struktur DNA do I-rzędowej).
Gdy nic mRNA dołączy się do kompleksu preinicacyjnego, tRNA z Met szuka sekwencji AUG i zaczyna się translacja.
Hamowanie translacji może nastąpić na tym poziomie (np.: na poziomie tworzenia kompleksu potrójnego). Gdy dwie jednostki, z których jedna potrzebna jest do utworzenia kompleksu, nie rozdysocjują (blokowane czynnikami inhibicji translacji) nie powstanie kompleks potrójny - nie ma translacji.
Kompleks inicjacyjny
Miejsce P - miejsce początkowego wiązania, które zapoczątkowuje translacje (u ludzi metionylo-tRNA) oraz dołączanie się kolejnych tRNA.
miejsce A - przyjmuje aktywowana resztę w formie aminoacylo-tRNA.
Elongacja:
etap - trwa translacja, przyłączenie odpowiedniego tRNA do miejsca A. Czynnik eEF - 1alfa przyłącza się do miejsca a (po uprzednim polaczeniu z odpowiednim tRNA) zuzywajac jedno GTP do GDP. Dzięki temu przyłączenie następuje dokładnie w miejscu A.
Jak dochodzi do połączenia aminokwasu do nici białka?
Grupa aminowa z łańcucha atakuje nukleofilowo na wiązanie estrowe w części dołączonej do miejsca A (aktywowane przez cząsteczkę mającą aktywność peptydylotransferazy) - tworzy się wiązanie peptydowe (nie potrzebujące energii do powstania), które ma mniejsza energie od wiązania estrowego. W pozycji A mamy łańcuch dłuższy o 1 resztę aminokwasowa
etap - musimy przenieść cząsteczkę z pozycji A do pozycji P - bierze tu udział czynnik eEF2, wykorzystuje cząsteczkę GTP - umożliwia to przesuniecie. To przesuniecie zużytkowuje energie z GTP.
Terminacja:
Gdy rybosom trafi na kodon nonsensowny, przyłączają się czynniki uwalniające oraz GTP. Do końca nici przyłącza się woda, to przyłączenie powoduje, ze nić oddysocjowuje, rybosom rozdysocjowuje i
Do wytworzenia jednego wiązania peptydowego potrzeba 4 wiązań wysokoenergetycznych.
Translacja jest podobna u bakterii, ale jest prostsza.
Rybosom jest 30S, przyłączenie się czynników białkowych do tej podjednostki uniemożliwia asocjacje do części 50S. Pierwszy jest fornylometynylo-tRNA, a z drugiej strony przybywa mRNA. (mRNA nie ma CAPu i poli-A - ale ma sekwencje Shine-Dalgarno - umożliwia podłączenie mRNA do 16S RNA należącego do podjednostki 30S). Kolejny etap to kiedy 50S przyłącza się, podobnie jak u eukaryota. Dalszy etap elongacji podobny tez do eukaryota - inne są tylko czynniki białkowe. /u eukaryota cala podjednostka 60S ma aktywność transferazy - u bakterii tylko konkretne RNA w podjednostce 50S/. Terminacja to również dołączenie wody, która umożliwia oddysocjowanie nici białka od rybosomu.
Czynniki inhibujące translację
Toksyna błonicy - egzotoksyna, inaktywuje EF2 w komórkach eukaryotycznych. część czynnika, reszta aminokwasowa - dyftamid (modyfikacja posttranslacyjna cząsteczki His) - do niej przyłączenie rybozy i ADP (dzięki toksynie) - unieczynnienie czynnika.
Antybiotyk |
Działanie |
Streptomycyna (tylko u Prokaryota) |
hamuje inicjacje i powoduje błędne odczytywanie mRNA |
Tetracyklina (tylko u Prokaryota) |
wiąże się z podjednostka 30S i hamuje wiązanie aminoacylo - tRNA |
Chloramfenikol (tylko u Prokaryota) |
hamuje aktywność transferazy peptydylowej podjednostki 50S |
Erytromycyna (tylko u Prokaryota) |
wiąże się z podjednostka 50S i hamuje translokacje |
Puromycyna (Prokaryota i eukaryota) |
powoduje przedwczesna terminację syntezy polipeptydu działając jako analog aminoacylo-tRNA |
Cykloheksimid (tylko eukaryota) |
hamuje aktywność transferazy peptydylowej rybosomowej podjednostki 60S |
Mutacje:
Zmiana 3. zasady często nie ma zmiany sensu kodonu, gorzej jeśli jest to druga lub pierwsza reszta.
Trancyzja - T na C lub A na G (puryna na purynę i pirymidyna na pirymidynę)
Transwersja - pirymidyna na purynę i odwrotnie
Na przykładzie hemoglobiny - mamy 3 rodzaje mutacji:
akceptowalna - lizyna na Asp - nic się nie dzieje
częściowo akceptowalna - Glu na Val - powstaje HbS zamiast HbA
nieakceptowalna - His na Tyr - stabilizuje Fe na +3 - powstaje HbM
w rybosomie mamy sekwencje sygnałową - podłączenie na błony RER, białko tworzy się bezpośrednio do retikulum. Tam tez trwa modyfikacja posttranslacyjna. (Pro do hydroksyPro, Lys do 5-hydroksyLys, tworzenie wiązań S-S). Są tam białka opiekuńcze (chaperonowe białka), które otaczają białko i pomagają tworzyć struktury III i IV- rzędowe. Dalsze dojrzewanie trwa w aparacie Golgiego i wydzielanie - ale także po wydzieleniu trwa modyfikacja (poza komórkowa)
Glikoproteiny
Tworzenie glikoproteiny to część modyfikacji - następuje przyłączenie pierwszej reszty cukrowej, potem następne - tworzy się oligosacharyd.
Najczęściej mamy reszty:
galaktoza (Gal),
glukoza (Glc),
mannoza (Man),
kwas N-acetyloneuraminowy (NeuAc),
fukoza (Fuc),
N-acetylogalaktozamina (GalNAc),
N-acetyloglukozamina (GlcNAc).
Mamy 3 klasy glikoprotein (jest ich więcej, ale nie będziemy omawiać) - ze względu na wiązania:
O-glikozydowe - łączące hydroksylowy koniec łańcucha seryny lub treoniny z cukrem N-acetylogalaktozamina.
N-glikozydowe - łączące azot amidowy Asn i N-acetyloglukozamine łańcucha seryny lub treoniny z cukrem
Glikoproteidy zakotwiczone do glikozylofosfatydyloinozytolu.
Dolichol - ma możliwość przenoszenia ogromnych oligosacharydów.
Przyłączenie w aparacie Golgiego (cysterna cis) do oligosacharydu reszty fosforanowej markuje związek do wysłania do lizosomów (białko lizosomalne).
made by witek coś źle? witekto@wp.pl