Oznaczanie jakości nasion - Zadania

1. Oznaczanie zapachu nasion na sucho

Wykonanie

Na dłonie nabrać możliwie dużą ilość nasion, ogrzewać je przez kilkakrotne chuchanie i natychmiast wąchać z bliska. Podać wyniki, określając zapach jako swoisty, fermentacyjny, stęchlizny, inny- jaki?

Zapach a wada masy nasiennej:

- spichrzowy - zachodzi rozkład pyłu mącznego lub nasion silnie uszkodzonych

- stęchły (spirytusowy, słodowy, drożdżowy) - zachodzą procesy fermentacji

- dymu - nasiona nieprawidłowo suszone

- pleśni - rozwój grzybów pleśniowych

- miodowy - obecność rozkruszka mącznego

- śledziowy - porażenie pszenicy śniecią cuchnącą

2. Orientacyjne określenie wilgotności ziarna zbóż

Wykonanie

Garść ziarna zacisnąć w dłoni i orientacyjnie określić wilgotność na podstawie oporu podczas ściskania i stopnia wymykania się ziarna między palcami. Ziarno przyjąć jako:

- suche (do 15% wody), jeżeli przy ściskaniu w dłoni wymyka się między palcami a pozostała w dłoni część ziarna stawia silny opór

- wilgotne, jeżeli przy ściskaniu w dłoni nie wymyka się między palcami a przy mocniejszym ściśnięciu wykazuje pewną elastyczność

- mokre, jeżeli przy lekkim ściśnięciu wykazuje elastyczność

3. Orientacyjne określenie czystości nasion

Wykonanie

Rozsypać cienką warstwę na czystej, suchej powierzchni nasiona (ok. ¼ dm³). Przegarniając sprawdzić występowanie zanieczyszczeń. Wyniki określić na podstawie zawartości zanieczyszczeń:

- nasiona czyste poniżej 3%

- nasiona średnio czyste od 3 do 6%

- nasiona zanieczyszczone powyżej 6%

4. Oznaczanie czystości nasion metodą ręczną

Wykonanie

Próbkę analityczną nasion, wysypać na czystą, gładką powierzchnię o barwie kontrastującej z barwą nasion. Za pomocą rozgarniacza (np. pęsety) przesuwać nasiona pojedynczo lub wąskim strumieniem, rozdzielając je na 3 grupy:

• nasiona czyste (dojrzałe i nieuszkodzone, małe pomarszczone, niedojrzałe i porośnięte, części nasion połamane lub uszkodzone ale większe od połowy, nasiona chore, nagie ziarniaki traw i zbóż)

• nasiona innych roślin

• zanieczyszczenia (części połamanych i uszkodzonych nasion mniejsze od połowy, pojedyncze plewki i płone kwiaty traw i zbóż, grudki ziemi, piasek, utwory grzybowe, larwy owadów i inne nie będące częściami lub strukturami nasionopodobnymi)

Zawartość każdej z grup zebrać oddzielnie i zważyć z tą samą dokładnością jak poprzednio. Suma mas wszystkich grup powinna się równać masie próbki analizowanej

a) Obliczyć czystość nasion wg wzoru:

gdzie:

c - czystość nasion (procenty wagowe)

M - masa próbki analitycznej (g)

Z₁ - nasiona innych roślin (g)

Z₂ - zanieczyszczenia organiczne i nieorganiczne (g)

b) obliczyć procentowy udział zanieczyszczeń w próbce analitycznej. Wyniki podać z dokładnością do 0,1%. Wartość poniżej 0,05% podać jako „ślad”.

5. Oznaczanie Masy 1000 Nasion (MTN, MTZ)

MTN stanowi bardzo ważny wskaźnik jakości i dorodności nasion, jest niezbędna do ustalenia prawidłowej obsady roślin w polu, a więc ilości wysiewu. Wysiew na 1 ha tylu kilogramów pełnowartościowych nasion, ile gramów waży 1000 nasion, zapewnia obsadę 100 roślin na 1 m².

Wykonanie

Z czystych, powietrznie suchych nasion, po dokładnym wymieszaniu próbki, odliczyć bez wyboru 200 nasion i zważyć z dokładnością do 0,01 g. Przeliczyć na masę 1000 nasion.

6. Oznaczanie laboratoryjnej zdolności kiełkowania i wigoru nasion

Przygotowanie materiału do badań

Z pobranej próbki analitycznej wydzielić dwie części nasion:

- próba kontrolna

- próba testowa

Nasiona próby testowej (kompleksowego stresu) umieścić w szklanym naczyniu (słoiczek, szklanka) i zalać wodą uniemożliwiając nasionom dostęp do powietrza i umieścić w chłodziarce (temp. 2-5 °C) na 48h. Następnie wykonać LZK, LZK metodą Piepera oraz test rulonowy długości siewek zarówno dla próby testowej jak i dla kontrolnej ( w sumie 6 obiektów doświadczalnych)

Laboratoryjna Zdolność Kiełkownia (LZK)

Z pobranej próbki analitycznej wysiać w naczyniu (tacka, talerzyk), na bibule 20 czystych nasion. Nasiona nie powinny się ze sobą stykać a skrajne dotykać krawędzi naczynia. Podłoże zwilżyć wodą destylowaną (temp. pokojowa), odstawić w ciemne miejsce (szafka) o temp. 20°C. Odnotować datę nastawienia nasion na kiełkowanie. Codziennie o stałej porze sprawdzać temperaturę i w razie potrzeby zwilżać podłoże.

Po upływie 4 dni od założenia doświadczenia przeprowadzić obliczenia wstępne (energia kiełkowania) dzieląc wykiełkowane nasiona na dwie grupy:

- nasiona normalnie kiełkujące

- nasiona gnijące oraz pleśniejące

W/w nasiona usunąć z kiełkownika. Wyniki odnotować.

Po upływie 8 dni od założenia doświadczenia przeprowadzić obliczenia końcowe, licząc wszystkie pozostałe nasiona i wydzielając następujące grupy:

- nasiona normalnie kiełkujące

- nasiona gnijące i pleśniejące

- nasiona nienormalnie kiełkujące

- nasiona nie kiełkujące zdrowe i napęczniałe

Wynikiem LZK jest suma nasion z obliczeń wstępnych i końcowych w poszczególnych grupach. Wyniki przedstawia się w %

UWAGA! Doświadczenie zakładamy osobno dla próby kontrolnej i próby testowej ale w jednakowym terminie.

Oznaczanie średniego czasu kiełkowania metodą Piepera

Nastawić nasiona na kiełkowanie jak w LZK. Codziennie liczyć i usuwać skiełkowane nasiona, zapisując wynik w notatniku. Po skiełkowaniu wszystkich nasion obliczyć średni czas potrzebny do kiełkowania wg wzoru:

gdzie:

E - średni czas kiełkowania w dniach

E_1, E_2, E_n - liczba dni od nastawienia kiełkowania do liczenia

I_1, I_2, I_n - liczba nasion skiełkowanych w danym dniu

UWAGA! Doświadczenie zakładamy osobno dla próby kontrolnej i próby testowej ale w jednakowym terminie

Oznaczenie wigoru nasion metodą testu długości siewek

Z próby analitycznej wybrać losowo 10 nasion. Przygotować podłoże z kartki bloku technicznego i papierowego ręcznika kuchennego (zszyć po bokach). Zwilżyć wodą destylowaną. Na środku kartki umieścić w rzędzie nasiona w odstępie ok. 1 cm lub większym i przykryć kolejną warstwą ręcznika papierowego, lekko dociskając. Wykonać rulon. Wstawić rulon do wysokiego naczynia (słoik) i podlać wodą destylowaną na wysokość ok. 4-5 cm. Obiekt doświadczalny umieścić w ciemnym miejscu (szafka) o temp. 20 st.C dolewając wodę gdy zajdzie taka potrzeba. Po upływie 8 dni delikatnie rozwinąć rulon i policzyć siewki normalnie i nienormalnie kiełkujące. Następnie podzielić siewki na klasy o długości 2cm tj. (0 - 2cm) (2 - 4cm) (4 - 8cm) itd. Obliczyć procentowy udział siewek w poszczególnych klasach.

UWAGA! Doświadczenie zakładamy osobno dla próby kontrolnej i próby testowej ale w jednakowym terminie

---