PORÓD ULICZNY - POSTĘPOWANIE RATOWNIKA
Poród fizjologiczny przebiega zwykle samoistnie, jeśli nie występują powikłania.
Rolą ratownika jest:
zapewnienie rodzącej spokoju,
dodanie otuchy, udzielenie podstawowej opieki medycznej (w możliwym zakresie),
oraz jeśli to konieczne resuscytacja noworodka,
pomóc rodzącej w regulacji oddechów podczas skurczów macicy,
okazać cierpliwość i życzliwość,
Podjęcie decyzji o tym, czy transportować rodzącą czy udzielić jej pomocy przy porodzie na miejscu, mogą ułatwić odpowiedzi na pytania:
czy odpłynęły wody płodowe?
czy występuje krwawienie z dróg rodnych?
czy występuje uczucie parcia na stolec i uczucie parcia w okolicy ujścia pochwy?
kiedy jest termin porodu?
Jeśli odpowiedź na pierwsze dwa pytania jest twierdząca - sprawdzić czy główka jest widoczna w ujściu pochwy - jeśli tak - poród może nastąpić niebawem - decyzja o porodzie na miejscu.
Nie wolno podejmować prób odwlekania porodu (polecając rodzącej zaciśnięcie ud) - postępowanie zwykle nie skuteczne - przyczyna powikłań u płodu!!!
Postępowanie z rodzącą:
Ułożyć rodzącą w miejscu, w którym będzie do niej dostęp z kilku stron (ułożenie na plecach z nogami zgiętymi w kolanach i przyciągniętymi do brzucha, uda szeroko rozchylone; pod pośladki można podłożyć zwinięty koc lub poduszkę).
Umyć krocze ciepłą wodą.
Pod rodzącą podłożyć czyste tkaniny łatwo wchłaniające wydzieliny (ręcznik, prześcieradło).
Kiedy w szparze sromowej pojawi się główka płodu (sterylne rękawiczki) należy ułożyć płasko dłoń na wierzchołku rodzącej się główki i asekurować, tak aby zapobiec jej gwałtownemu urodzeniu się.
Kiedy urodzi się główka płodu należy sprawdzić czy pępowina nie jest okręcona wokół szyi dziecka. Jeśli tak - próba uwolnienia pępowiny przekładając ją ponad główkę, jeśli zbyt krótka - przeciąć.
Po porodzie główki odessać wydzielinę z ust i nosa noworodka (gruszka). Jeśli brak - przetrzeć twarz i usta czystą gazą.
Kiedy rodzi się klatka piersiowa i tułów (częścią przodującą główka płodu) - ręce ułożone równolegle na skroniach główki dziecka. Jeśli częścią przodującą są pośladki płodu nie wolno za nie pociągać.
W miarę możliwości poziomo podtrzymywać dziecko w trakcie porodu.
Kiedy naczynia pępowinowe przestaną tętnić, podwiązać je za pomocą sterylnej gazy (ewentualnie zaciski) w dwóch miejscach: od strony matki i od strony płodu (co najmniej 10 cm), i pod osłona ręki przeciąć.
W przypadku np.: konfliktu serologicznego, wcześniaka nie czekamy na ustanie tętnienia w pępowinie.
Sterylną (lub czystą) gazą zetrzeć śluz i krew , a następnie powtórnie odśluzować.
Wytrzeć całego noworodka, owinąć go w ciepły koc i ułożyć na boku z główką ułożoną niżej w stosunku do tułowia - tak, aby wydzielina spływała z ust i nosa dziecka.
W razie potrzeby (trudności z podjęciem oddechu) masować grzbiet lub podeszwy stóp dziecka.
Zapisać czas (godzina) porodu.
W przypadku porodu bliźniaczego przygotować się do odebrania porodu drugiego dziecka.
Zwrócić uwagę na wydalenie popłodu (łożysko) - około 30 minut od porodu noworodka.
Gdy łożysko jest urodzone - zabezpieczyć.
Osłonić krocze rodzącej kobiety.
Zaopatrzenie noworodka:
Zaraz po porodzie noworodka wytrzeć, okryć ciepłym kocem okrywając też główkę - zapewnić ciepło.
Ułożyć dziecko z główką nieco obniżoną, tak aby ułatwić spływanie wydzieliny z ust i nosa. Jeśli to konieczne odśluzować.
Ocenić częstość oddechów i tętna dziecka.
Jeśli trudności w oddychaniu - masować plecy lub podeszwy stop noworodka.
Jeśli po 1 minucie dziecko nie zacznie samodzielnie oddychać, trudności w oddychaniu (sapka, płytki i nieregularny oddech) należy pomóc dziecku podając tlen (jeśli to możliwe).
Jeśli częstość pracy serca mniejsza niż 60/min. rozpocząć masaż zewnętrzny serca.
Ocenić stan noworodka po kolejnej minucie.
Opieka nad matka po porodzie:
Ważne jest zachowanie stałego kontaktu z rodzącą przez cały poród.
Kontrolować tętno oraz oddech.
Ocenić stan ogólny pod kątem objawów ewentualnie rozpoczynającego się wstrząsu (hipowolemicznego).
Obserwować ilość utraconej krwi - ilość wkładek. (w czasie porodu około 300 - 500 ml).