Dobrostan zwierząt - stan zdrowia fizycznego i psychicznego osiągany w warunkach pełnej harmonii ustroju w jego środowisku. Taki system chowu zaspokaja podstawowe potrzeby zwierząt, przede wszystkim w zakresie: żywienia, dostępu do wody, potrzebnej przestrzeni życiowej, zapewnienia towarzystwa innych zwierząt, leczenia, higieny utrzymania, mikroklimatu pomieszczeń, warunków świetlnych. Jednocześnie nie pozwala na okaleczanie zwierząt oraz zapewnia ich schronienie przed złymi warunkami klimatycznymi. W zakres tego pojęcia wchodzą również warunki przewozu zwierząt i humanitarnego sposobu uboju. Warunki niezbędne do spełnienia wymogów dobrostanu zwierząt gospodarskich:zapewnienie świeżej wody i paszy pokrywającej potrzeby w zakresie wzrostu, zdrowotności i żywotności,zabezpieczenie wygodnej powierzchni wypoczynku, możliwości schronienia oraz optymalnych warunków środowiska,zapewnienie prewencji, profilaktyki, szybkiej diagnostyki i skutecznego leczenia, eliminacja czynników stresogennych, zapewnienie odpowiedniej przestrzeni życiowej i składu socjalnego w grupie.Cechy niskiego poziomu dobrostanu zwierząt: obniżony poziom zdolności adaptacyjnych względem sytuacji stresowych, obniżenie zdolności wzrostu i rozrodu, uszkodzenia ciała, choroby, fizjologiczne przeciwstawianie się trudnościom, behawioralne przeciwstawianie się trudnościom, patologie behawioralne,niechęć okazywania zachowań przeciwstawnych,ograniczenie naturalnych reakcji i behawioru.Cechy wysokiego poziomu dobrostanu zwierząt: przejawianie różnorodnych form normalnego zachowania się, utrzymanie w normie wskaźników fizjologicznych, utrzymywanie w normie wzorców behawioralnych.
Drób polskie rasy zachowawcze: zielononóżka kuropatwiana, Rhode Island Red, Sussex, Leghorn, żółtonóżka kuropatwiana, Polbar. Są ściśle związane z rolniczym krajobrazem Polski i tradycją kulturą miejscowości społecznej, a także doskonałe dostosowanie do regionalnych warunków klimatycznych i środowiskowych. Populacje te charat. się dobrą zdrowotnością, odpornością na niekorzystne warunki klimatyczne. Dobrze wykorzystują pasze gospodarcze, nieograniczone wybiegi zielone i trzymają się w pobliżu zabudowań. Ptaki te odznaczają się dobrymi wskaźnikami lęgu, a wiele z nich zachowało instynkt kwoczenia i wysiadywania jaj. Jaja zielononóżki znane są z niskiej zawartości cholesterolu. Mięso ptaków charakteryzuje małe otłuszczenie.Gęsi zatorskie, lubelskie, kieleckie, podkarpackie, suwalskie, garbonose, pomorskie, słowackie.Kaczki pekin polski(P-33), pekin(P-8), Pekin(P-9)Świnie puławska, złotnicka biała, złotnicka pstra.
Dobór ras, koncentracja i obsada zwierząt.Genetycznie świnie muszą cechować się dobrą jakością mięsa i wysoką plennością. Muszą także zapewnić dobre przyrosty i wykorzystanie paszy w specyficznym środowisku chowu ekologicznego, a więc przy mniejszej koncentracji składników pokarmowych i surowszych warunkach środowiska. Należy w pierwszej kolejności rasy i linie krajowe. Gwarantuje to lepsze dostosowanie zwierząt do miejscowych warunków środowiskowych. Tak jak inne sztuki, także i świnie ekologicznie utrzymywane muszą podlega znakowaniu. Linie ojcowskie muszą charakteryzować się odpowiednimi przyrostami dziennymi masy ciała, należytym wykorzystaniem paszy oraz wysoką mięsnością. Linie matczyne winny cechować się wysokimi przyrostami dziennymi masy ciała, odpowiednim wykorzystaniem paszy, dobrą mięsnością, wysoką użytkowością rozpłodową oraz odpornością na stres. Najważniejsza jest odporność na choroby i wolność od niektórych odziedziczanych anomalii zdrowotnych (PSE, nagłe padnięcia, ronienia, trudne porody itp.) Młode lochy powinny mieć kończyny silniejsze i być nieco wyższe niż zwierzęta dla hodowli intensywnej, aby nie miały trudności w poruszaniu się w terenie; Maciory powinny mieć większą zdolność pobierania paszy w okresie laktacji i bardzo dobrze rozwinięty instynkt macierzyński; Knury powinny być lekkie, mięć bardzo wysokie libido, niezbyt duże umięśnienie i mocne kończyny tylne; Skóra reproduktorów powinna być pigmentowana.
Obrót stada i możliwe cykle produkcyjne. Najbardziej racjonalna jest ekologiczna produkcja w cyklu zamkniętym. Przemawia za tym brak specjalistycznego materiału hodowlanego oraz obostrzenia, co do remontu stada spoza ferm ekologicznych,Zawierające pulę loch wprowadzanych do fermy z zewnątrz do 20% za zgodą jednostki kontrolnej. Ustawowa konieczności karmienia prosiąt mlekiem, przez co najmniej 40 dni w zdecydowany sposób wp³ywa na cykl reprodukcyjny i obrót stada. Czas miedzy kolejnymi porodami waha się od 159-169 dni Można, zatem osiągnąć od lochy 2,1 do 2,2 miotu w roku. Dozwolone jest obok naturalnego krycia wykonywanie inseminacji.Skuteczność. krycia może waha się od 75 do 98%. Okres odchowu warchlaków wynosi standardowo 60 dni, jednak sam tucz silnie podlega sezonowym wahaniom i jakości paszy. Jego długość oscyluje między 130 latem, a 200 dniami zimą.
Środowiskowe wymagania Alkierzowe utrzymanie uniezależnienie procesów produkcji od zmiennych warunków środowiska przyrodniczego oraz zapewnienie dobrostanu zwierząt. Zapewniająca optymalny i stabilny mikroklimat
Temperatura powietrzaWpływa intensywności procesów przemiany materii oraz ciepła wymienianego między otoczeniem a organizmem zwierzęcia. U prosiąt, które początkowo nie posiadają wykształconego mechanizmu termoregulacji (brak glikogenu i zmniejszona glikoneogeneza), przy jednoczesnym słabym owłosieniu i niewielkich zapasach energii dochodzi do znacznego osłabienia, hypoglikemii, hypotermii, śpiączki i padnięć . Zbyt wysoka temperatura wywołuje niepokój, otępienie, chwiejny chód, przyspieszony oddech, zwiększenie wydzielania moczu i śliny, wzrost temperatury rektalnej. Zaburzenia w owulacji, trudności w zapłodnieniu, ograniczenie żywotności komórek rozrodczych oraz obniżenie liczebności miotów.
Wilgotność względna powietrza.Oddziaływanie bezpośrednie wilgotności działanie na termoregulacje organizmu i intensywność parowania wody. Wpływ pośredni zwiększona wilgotność powietrza w połączeniu z wysoka temperaturą powoduje zahamowanie w oddawaniu ciepła z organizmu, zaburza przemianę materii, obniża produkcyjność i odporność, zwiększając zapadalność na schorzenia układu pokarmowego i oddechowego. Zbyt niska zawartość pary wodnej w powietrzu zwiększa podatnośc na zranienia. Obniża także o 2,5% strawność paszy. Wzrost wilgotności (do 87%) powodować może u tuczników wzrost zużycia paszy nawet o 30%
Ruch powietrza
Duży ruch powietrza w niskich temperaturach zwiększa ochładzanie i przez to przemianę materii. Spada przy tym ilości oddechów, wzrasta tętno. Powoduje to straty paszy na dodatkowa produkcję ciepła W okresie lata zwiększony ruch powietrza pozwala łatwiej pozbyć się nadmiaru ciepła.
Szkodliwe domieszki gazowe powietrza
Szkodliwe domieszki gazowe pow. to: CO2,NH3, H2S, CH4. Oddziaływają gł. n błony śluzowe, górne drogi oddechowe oraz płuca. Działanie gazowych uwidacznia się w uzyskiwanych wynikach produkcyjnych. Długotrwałe ponadnormatywne stężana dwutlenku węgla powodować może zaburzenia dwutlenku węgla powodować może zaburzenia przemiany materii.
Wybór systemu utrzymania zależy od:
skala i koncentracja produkcji, nakładów inwentarskich, wielkości i składu gr. technologicznych, funkcjonalne ukształtowania przestrzeni kojców i budynków, zalety i wady systemów alkierzowego i otwartego
Dozwolone środki lecznicze
dozwolone są produkty ziołowe, homeopatyczne, elementy śladowe, probiotyki, prebiotyki, zakwaszacze organiczne enzymy mające skuteczne działanie terapeutyczne, podawane zapobiegawczo. Jeżeli jest to nie skuteczne to dopuszcza się zastosowanie syntetycznych weterynaryjnych środków leczniczych lub antybiotyków. Okres karencji po podaniu allopatycznych leków weterynaryjnych jest dwukrotnie
dłuższy niż prawie obowiąująy, a w przypadku, gdy nie ma określonego okresu karencji . 48 godzin Ilekroć stosuje się leki weterynaryjne, należy zarejestrować rodzaj środka,
Szczegółową diagnozą fizjologiczną metodą podawania; czas trwania kuracji i obowiązujący okres karencji. Zwierzęta które otrzymały więcej niż 2 dawki w ciągu roku nie mogą być wprowadzone do obrotu jako produkt ekologiczny.
Konie polski, huculski, małopolski, śaląski.
Celem ochrony zasobów genetycznych koni jest zachowanie ich różnorodności genetycznej poprzez zachowanie i zwieszenie liczebności populacji ras lokalnych, utrzymanie na odpowiednim poziomie zmienności genetycznej oraz zachowanie specyficznych cech fenotypowych i genetycznych charak. Dla danej rasy. Są nieodłącznym elementem rodzimego krajobrazu.
Owce wielkopolska, wrzosówka, świniarka, pomorska, olkuska.
Stanowią ważny element w ekosystemie poprze wykorzystanie ich do wypasu w celu zachowania walorów środowiska przyrodniczego. Są ważnym elementem folkloru i kultury agrarnej i odgrywają ważną rolę w aroturystyce, stanowią element kształtowania architektury krajobrazu, dostarczają specyficznych produktów: oscypki, kożuchy naturalne, kolorowa wełna, jagnięcia wysokie walory dietetyczne.
Bydło białogrzbieta, polska czerwona. Opracowane programy ochrony zasobów genetycznych bydła mają na celu: odtworzenie i zachowanie populacji chronionych ras w pierwotnym typie, utrzymanie istniejącej zmienności genetycznej, odtworzenie z stabilizację cech fenotypowych i genetycznych chronionych ras.Typowe cechy bydła doskonałe przystosowanie do trudnych warunków środowiska, duża odporność i b. dobra zdrowotnosć, b. dobra płodność, lekkie porody, duża żywotność cieląt i łatwość ich odchowu, b. dobre cechy opasowe i rzeźne, korzystny skład mleka.
Króliki olbrzym belgijski, nowozelandzka biała, nowozelandzka czerwona, kalifornijski.