Lęgi kur.
Jaja do wylęgu dla reprodukcji stada nie muszą być z chowu ekologicznego, co nie znaczy że nie mogą być.
Na jednego koguta przy użytkowaniu nieśnym przypada 12-15 kur, a przy użytkowaniu mięsnym 8-10, stosuje się w kryciu wolnym. W chowie klatkowym stosuje się inseminację, tylko nasieniem świeżym (nasienie się rozcieńcza).
W ekologicznym chowie jest mniejsza nieśność i parametry wylęgowe są mniejsze
Żywotność plemników w drogach rodnych samicy to około kilkudziesięciu dni (20)
Nieśność powyżej 200 jaj rocznie daje możliwość uzyskania 100 szt. potomstwa od jednej kury rocznie
Jaja do wylęgu pozyskuje się około 22 tygodnia życia
U kogutów ujście narządów płciowych jest do kloak i istnieje niebezpieczeństwo zanieczyszczenia przy pobieraniu nasienia.
Jajnik służy do produkcji komórki jajowej, która znajduje się w żółtku tzw. tarczka zarodka
Jajo zbudowane jest z żółtka, białka, błony skorupowej i skorupy z materiałem zapasowym
Czas tworzenia się jaja to około 20-25 godzin (nieco ponad dobę)
Do zapłodnienia zachodzi w lejku jajowodu, zanim zacznie się tworzyć skorupka.
Przez skorupę zachodzi wymiana gazowa, utrata wody, w skorupie jest wapń
U kur owulacja jest codziennie
Czas inkubacji 21 dni. W komorze lęgowej okres rozwoju zarodka do 18 dnia, temp. 37,7-37,9C, wilgotność względna 53-58%, wymiana powietrza 10m3 dla 1000 zarodków, obracanie jaj co 3 godziny.
Komora klujnikowa, okres rozwoju zarodka 19-21 dni, temp. 37,7-37,9C, wilgotność względna 55-60%, wilgotność względna podczas klucia 75-80%, wymiana powietrza 30m3 dla 1000 zarodków.
Rozwój zarodka zostaje całkowicie zahamowany w temp. 20C (zero fizjologiczne), a w temp. 40C zarodek zamiera.
Prawidłowa wilgotność reguluje oddawanie ciepła przez zarodek, ułatwia przyswajanie wody ze skorupy. Zbyt mała wilgotność powoduje nadmierne parowanie wody z jaj, żółtko gęstnieje, a pobieranie składników odżywczych jest utrudnione. Jeżeli wilgotność jest zbyt wysoka, następuje rozwodnienie żółtka, co prowadzi do opóźnienia wylęgu i zamierania piskląt wskutek zachłyśnięcia się płynem owodni.
Zarodek kurzy w ciągu 21 dni w inkubacji potrzebuje około 4l tlenu a wydziela około 3,5l dwutlenku węgla.
Obracanie jaj chroni przed przywieraniem do błony obiałkowej oraz przed przylepianiem omoczni do żółtka.
Wskaźniki rozrodu:
- liczba jaj nadających się do lęgu
- wskaźnik zapłodnienia
- procent wylęgu (liczba zdrowych jaj)
Przy 37C białko z zepsutych jaj się rozkłada i zanieczyszcza środowisko
Seksuje się te, które są przeznaczone do chowu nieśnego (szczątkowe prącie) w pierwszych dniach stosuje się szczepionki