LUCKMANN - BERGER - LUHMANN - CASANOVA

	Luckmann		Luhmann
Sekularyzacja	Po pierwsze oznacza przejmowanie przez władze świecką terytoriów i posiadłości pozostających we władaniu Kościoła. Po drugie, na gruncie prawa kanonicznego w Kościele rzymskokatolickim używany jest do wskazania osób posiadających święcenia duchowne, a porzucających stan duchowny. Po trzecie, proces wyzwalania się człowieka i instytucji społecznych spod wpływów religii, zwykle wartościowany pozytywnie lub negatywnie w zależności od tego, kto takiej oceny dokonywał. Dla przykładu w kręgach antyklerykalnych postrzegany był jako postępowy, zaś w kręgach religijnych jako wyraz pogaństwa. W tym kontekście Luckmann mówi o błędnym pojmowaniu sekularyzacji jako patologii religijnej, w wyniku której kurczy się oddziaływanie Kościołów, a społeczeństwo odrzuca religię. Po czwarte, na gruncie teologii (zwłaszcza protestanckiej) po II wojnie światowej postrzegana jako realizacja podstawowych motywów chrześcijaństwa.		Sekularyzacja jest „terminem za pomocą którego system religijny określa stan agregacji swoistego środowiska społecznego”. S. stanowi sekwencję wysokiego stopnia i form zróżnicowania współczesnego społeczeństwa. Wyróżnia kilka etapów takiego zróżnicowania w dziejach człowieka. Istota jest tu zamiana porządku stratyfikacyjnego w porządek funkcjonalny. Początków porządku funkcjonalnego poszukuje on w epoce średniowiecza. Wskazuje na obszary funkcjonalne niejako wymuszające przekształcenia, do których zalicza religie, politykę i gospodarkę. W XIX w. formułowanie tego porządku zostało ukończone. Co istotne nie mamy tu do czynienia z teza zakładająca utratę funkcji bądź znaczenia religii. Chodzi natomiast o „dająca się udokumentować historycznie ewolucje strukturalną systemu społecznego, o ile oddziałuje ona na system religijny i jego środowisko”.
Prywatyzacja	Na bazie faktu iż mamy do czynienia z marginalizacja tradycyjnej religii kościelnej formułuje pytania odnośnie przyczyn tego stanu rzeczy oraz ewentualnej możliwości pojawienia się jakiegoś nowego rodzaju religii. Wspomniana marginalizacja tradycyjnej religii postrzegana jest jako konsekwencja wewnętrznie złożonego procesu wywodzącego się z instytucjonalnej specjalizacji religii oraz transformacji porządku społecznego w skali globalnej. W jej wyniku kształtuje się nowa społeczna forma religii określona przez Luckmanna jako niewidzialna religia. Nie wyklucza to także funkcjonowania religijności kościelnej. Ta nowa forma religii „pojawia się w tej samej globalnej transformacji społeczeństwa”, proces w wyniku, którego powstaje niewidzialna religia jest jednym z wielu, które powstają w globalnej transformacji. Charakterystyka niewidzialnej religii wg Luckmanna: 1. potencjalni konsumenci maja bezpośredni dostęp do wyobrażeń religijnych nie potrzebują odwoływać się do instytucji pośredniczących; współcześnie religia stała się zjawiskiem odnoszącym się do sfery prywatnej 2. nie istnieje żaden obowiązujący model religii, tworzone modele są subiektywne i w dużej mierze wynikają z doświadczeń związanych z funkcjonowaniem sfery prywatnej; muszą one nieuchronnie konkurować ze sobą na wolnym rynku; jest mało prawdopodobne by na bazie zanikającej tradycyjnej religijności kościelnej powstał nowy powszechnie obowiązujący model religii 3. W sprawach wyobraźni religijnych i znaczeń ostatecznych jednostka posiada wolny wybór. Zależy on w dużej mierze od preferencji jednostki wyznaczonych jej społeczną biografią. 4. Religijność indywidualna w istocie nie otrzymuje poparcia czy potwierdzenia ze strony pierwotnych instytucji publicznych. W zamian wsparcia poszukuje wśród innych jednostek.		Charakterystyka niewidzialnej religii wg Luhmanna. 1.religijność opiera się o indywidualne decyzje i ma się tego świadomość (jest to pochodna indywidualnej decyzji w kwestii udziału w komunikacji religijnej czy w ogóle przyjęcia wiary) 2.wiara staje się sprawa prywatną (wcześniej sprawą prywatną była niewiara), ma to znaczenie z punktu widzenia dostarczania wiary innym. Odrzucona zostaje instytucjonalizacja consensusu. 3. nie do utrzymania jest poczucie pewności związana z pobożnym uczestnictwem niezależnie od pobudek osobistych. 4.religia zaczyna sytuować się w obszarze czasu wolnego, w którym małowartościowe formy aktywności staja się dominujące. W tym obszarze religia konkuruje z innymi obszarami.
DEPRYWATYZACJA w badaniach Jose Casanovy. Poczynając od lat 80 XX w Jesteśmy świadkami nie tyle procesu prywatyzowania religii ile jej upublicznienia. Upublicznienie występuje w dwojakim sensie: religia opuściła wyznaczone dla niej miejsce w sferze prywatnej i przechodzi w obszar sfery publicznej. Podjęła wypełnianie tych funkcji, które- jak się wydawało- są zmarginalizowane i straciły na znaczeniu w nowoczesnym świecie. Jest to rodzaj odmowy odgrywania przez różne tradycje religijne marginalnej i sprywatyzowanej roli przypisywanej jej przez rzeczników teorii sekularyzacji i prywatyzacji. religia stała się przedmiotem publicznego zainteresowania. Niejako u podstaw tego zainteresowania znalazły się 4 istotne wydarzenia: rewolucja muzułmańska w Iranie rola religii w powstaniu ruchu „Solidarność” w Polsce rozwój teologii wyzwolenia w Ameryce Łacińskiej renesans protestanckiego fundamentalizmu w stanach Zjednoczonych Ameryki Analiza przejawów reprywatyzacji religii skłania do dwóch wniosków: religia nie jest marginalizowana we współczesnym świecie i nie istnieją przesłanki by miała zaniknąć religia niewątpliwie będzie miała wpływ na kształtowanie nowoczesnego świata U podłoża koncepcji reprywatyzacji leży błędne przekonanie, iż historyczne procesy sekularyzacji doprowadzą bądź do zmierzchu- stopniowego lub całkowitego zaniku- religii, bądź do prywatyzacji, a w związku z tym marginalizacji religii w nowoczesnym świecie. Formy współcześnie zreprywatyzowanej religii: religijnej mobilizacji w obronie tradycyjnego świata codzienności kwestionowania roszczeń państw i rynków do funkcjonowania bez względu na tradycyjne normy moralne nacisku na odwoływanie się do zasady dobra wspólnego w miejsce zasady indywidualizmu
Berger sekularyzacja Pojecie sekularyzacji jest powiązane nie tylko z nowożytną historią Zachodu, ale traktowane jest jako zjawisko globalne we współczesnych społeczeństwach. Istotne jest to, że procesy sekularyzacji są uchwytne empirycznie, a na gruncie cywilizacji Zachodu przejawiają się „ w emigracji” Kościoła z terenów uprzednio podlegających jego kontroli i wpływowi- wyraża się to w rozdziale Kościoła od państwa lub wywłaszczeniu posiadłości kościelnych albo emancypacji szkolnictwa spod władzy kościelnej. W szerszym aspekcie byłoby to zatem wyzwolenie się różnych sektorów społeczeństwa i kultury spod dominacji religii. Proces sekularyzacji jest bezpośrednio warunkowany procesami modernizacji. W związku z tym z najbardziej zaawansowaną postacią sekularyzacji mamy do czynienia na gruncie europejskim oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki. W miarę rozprzestrzeniania się kultury Zachodu sukcesywnie rozwija się z różnym nasileniu w skali globalnej. Berger skłania się ku stanowisku, że wraz z nowoczesna industrializacją pojawiła się tendencja do sekularyzacji sfery politycznej, co przejawia się w rozdziale Kościoła i państwa. W rezultacie mamy do czynienia z sytuacją: powstaje państwo niejako dystansujące się od instytucji religijnych i religijnej legitymizacji działań politycznych. takie państwo nie może być już wykorzystywane przez dominująca dotychczas instytucje religijną. wobec różnych konkurujących wspólnot religijnych państwo przyjmuje raczej funkcje bezstronnego obrońcy ładu społecznego niż rzecznika którejś ze wspólnot religijnych na znaczeniu zyskują zasady tolerancji i wolności religijnej

---