Judaizm
Biblia- stary testament
-Tora/Prawo/Pięcioksiąg Mojżeszowy
5 ksiag biblii Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb, Powtórzonego Prawa. Zawiera 613 zaleceń dot wszystkich dziedzin życia.
-Prorocy- zawiera pisma proroków
Talmud (Nauka) zbiór pism, uzup. I komentarz do Biblii, skł sięz 2 cz.
1. Miszny- kodeks prawny 2. Genary- zakończenie, komentarze do Miszny.
Wiara w jednego i jedynego Boga (sprawiedliwy,miłosierny,wszechmocny,wszechobecny,bezcielesny), przekonanie o przesłaniu rel żydów jako narodu wybranego. O swoich zamiarach i obecności Bóg informuje poprzez objawienia, komunikacja z bogiem poprzez modlitwę. Wypełnienie Tory- przyjście na ziemie mesjasza zwiastunem nastania Królestwa Bożego. Czł. Jest niepodzielną jednością ciała i duszy. Jest współpracownikiem Boga, grzechy zakłócają równowagę pomiedzy nim a bogiem, zal za grzechy wyraza się w pokucie. Nie ma grzechu pierworodnego. Podstawa etyki- 10 przykazań. Zakaz czci posagów oraz podobizn boga. Jest religia monolityczna. Podział na judaizmu: konserwatywny,liberalny,reformowany,chasydyzm,rekonstrukcjonizm.
Święta: Szabat- odpoczynek,święto na pamiątkę stworzenia swiata i wyjscie z niewoli egipskiej.Pascha- pamiatka wyjscia izraelitow z niewoli egipskiej. Trwa w Palestynie 7 dni w diasporze 8. Synagoga- boznica-miejsce wspolnych modłów i zycia społecznego. Modlitwa 3xdziennie.
Hinduizm
Pojecie DHARMY- kastowy obowiązek moralny, kieruje zyciem zgodnie z określonymi wartościami i modyfikacja ideałów zgodnie ze zmieniającym się czasem.Postepowanie wg norm moralnych, doskonalenie się. Podzial na 4 stany, kaplani i uczeni/biel, wojownicy i władcy/czerwien, kupcy,rolnicy,rzemieślnicy/zolty,sluzba,niewolnicy/czarny. Oraz setki kast.
Wartości które powinny się znaleźć w zyciu człowieka to: pozadanie, milosc, wartości doczesne /sukces,majatek/, prawe Zycie, osiągnięty stan wybawienia.4 drogi zbawienia- oddanie, milosc do boga, rozmyslanie/kontemplacja, wiedza, droga zbawienia. Bogowie: Brahma kształtujący swiat, Wisznu zachowanie, wciela się w rozne postacie np. rybe, zolwia, krisne, budde itp Śiwa- niszczenie.Formy kultu: czczenie bogow, bostw, władców, świętych, świętość zwierzat waz malpa, krowa, święto krowy, kult roślin, drzew, traw, swiatynie, rzeki, pielgrzymki do miejsc świętych, ofiary mieso,owoce,kwiaty,nabiał, kult posagow w których mieszka czastka boga. Reinkarnacja.
Islam
Podstawa- Koran i Sunna (tradycja). Koran- swieta ksiega islamu skladajaca się z 114 rozdzialow. Ksiega stanowi obawienie przekazane Mahometowi przez Allaha. Doktryna: wiara w jedynego Boga Allacha, zaufanie do Koranu oraz do tradycji. Człowiek jest stworzeniem i sługą Allacha, jest obdarzony wolna wolą, zasługuje swym postępowaniem na zbawienie i raj albo na potępienie. Główną formułą aby zostać islamistą jest „Nie ma Boga prócz Allacha, a Mahomet jest jego prorokiem”.
Praktyczne zasady etyki muzułmańskiej są zawarte w każdym dziale prawnym (fikh) i stosowanie do nich czyny są dzielone na klasy:
1. istotne obowiązki, których wypełnianie jest wynagrodzone a zaniechanie karane
2. obowiązki zalecane lecz nie istotnie, których wypełnione jest nagradzane a zaniedbanie nie jest karane
3. czynności prawnie i moralnie obojętnie
4. czyny ganione, lecz nie zakazane
5. czyny zabronione i karalne
Największa zbrodnia w islamie to odstępstwo od wiary a następnie morderstwo, nierząd, sodomia, picie wina, kradzież, fałszywe świadectwo, oszczerstwo, odmowa jałmużny.
Obowiązki wyznawcy islamu (5 filarów, które są zalecane przez Koran za pomocą oręża czyli świętą wojnę - dżihad):
1.wyznanie wiary 2.modlitwa 3. jałmużna 4. post w miesiącu ramadan 5. pielgrzymka do Mekki
Modlitwa jest odmawiana o świcie, po południu, o zachodzie i gdy zapadnie noc, podczas modlitwy muzułmanin powinien być czysty(umyć ręce, nogi, twarz), stać w miejscu czystym i modlić się zwróconym w kierunku Mekki, a modlić się w j. Arabskim.
Sikhizm
Religia ta jest przeciwna wojnom religijnym. Nie chce dzielić ludzi na muzułmanów, hinduistów, chrześcijan. Uważa, że Boga można kochać nazywając go Allahem, Jahwe, Kryszną itp.
Sikhizm jest rodzajem kompilacji islamu i hinduizmu. Z islamu pochodzi nie posiadający żadnego wizerunku ani wcieleń Bóg, który jednak posiada „miliony imion”. Z hinduizmu pochodzą praktyki medytacyjne, wiara w możliwość uzyskania bezpośredniej łączności z Bogiem poprzez medytację prowadzącą do oświecenia, wiara w reinkarnację, i wiele innych, zewnętrznych przejawów kultu. Centralnym punktem jest kult pierwszych dziesięciu Guru z których według wierzeń każdy był kolejnym wcieleniem Guru Nanaka i miał bezpośredni kontakt z Bogiem. Guru ci przekazali to objawienie na piśmie w formie Pani Księgi, którą każdy z nich uzupełniał o kolejny rozdział. Ostatni, dziesiąty Guru Gobind Singh uznał, że dzieło pisania Księgi jest ukończone. Według wierzeń Pani Księga jest obecnie guru Sikhów w znaczeniu dosłownym. Pani Księga „udziela” ślubów, jest „obecna” przy narodzinach i pogrzebach, rozstrzyga spory religijne. Przestrzeganie zasad moralności, diety i sposobu ubierania się. Ważnymi punktami etyki sikhizmu są: wymóg samodzielnego utrzymywania się z uczciwej pracy, wzajemnego wspierania się i służby dla całej społeczności oraz równości wszystkich wyznawców. Sikhizm nie posiada ścisłej liturgii, a aktywność religijna koncentruje się na czytaniu Pani Księgi - codziennym, osobistym zwanym Sidharan Path, grupowym odbywanym w domach modlitw i uroczystym, nieprzerwanym, publicznym czytaniem całej Księgi od deski do deski wykonywanym w każdej gminie Sikhijskiej przynajmniej raz do roku, zwanym Akhand Path. Mężczyźni, którzy wychowali już swoje dzieci i przeszli „godnie” przez aktywną część swojego życia mają prawo uczestniczyć w sesjach medytacyjno-dyskusyjnych, zwanych Ketha, które dają im szansę osiągnięcia oświecenia. Religia ta początkowo nie posiadała żadnej liturgii i zakazuje istnienia „etatowego kleru”. Wyznawcy są w stosunku do siebie absolutnie równi i od śmierci dziesiątego Guru, nikt nie posiada żadnych specjalnych prerogatyw religijnych, oprócz swojego osobistego autorytetu. Wszystkie funkcje religijne od prowadzenia gminnych Gurdwar po administrowanie najważniejszą świątynią czyli Armitsarem są wykonywane społecznie i nie wolno z tego tytułu osiągać żadnych korzyści materialnych.
BUDDYZM -> Trójkosz (Tipitaka) stanowi całościowy obraz nauki Buddy, tworzy kanon palijski, w jego skład wchodzą 3 kosze: reguły zakonnej (Winajapitaka), kazań (Suttapitaka) i scholastyki (Abhidhammapitaka)
Budda odrzucił literaturę wedyjską oraz wystąpił przeciwko roszczeniom kastowym braminów. Z braminizmu zapożyczył wiarę w reinkarnację, wyzwolenie i koncepcję karmanu (dziedziczność zlych i dobrych uczynków)
Pierwsza szlachetna prawda mówi o uniwersalności bolesnych doznań, wszystko jest cierpieniem, wieczna przemijalność świata, brak tego co nazywamy jaźnią. Druga głosi naukę o powstaniu cierpienia. Trzecia mówi o istnieniu stanu w którym nie ma cierpienia (nirvana), którego istnienie jest gwarancja wyzwolenia. Czwarta pokazuje drogę do usunięcia cierpienia (8 stopniowa ścieżka). Człowiek posiada możliwość przerwania łańcucha kolejnych narodzin za pomocą zniwelowania niewiedzy. Człowiek może odrodzić się w światach wyższych (ludzie, bogowie, półbogowie) lub światach niższych (zwierząt, głodnych duchów, sfery piekielne) . wszystkie są przepełnione cierpienie m dlatego celem człowieka jest opuszczenie poszczególnych światów i znalezienie się poza nimi.
Formy kultu: za życia Budda sam decydował kogo przyjąć do zakonu, zaś po jego śmierci nowicjusz wstępował do wspólnoty wypowiadając formułę: Szukam ostoi w Buddzie, szukam ostoi w Dhamie, Szukam ostoi w Sangdze.; po śmierci mistrza kult ograniczał się do miejsc związanych z Buddą, w miejscach tych wznoszono kopce, kurhany zawierające szczątki Buddy i jego mnichów. Medytacje pozwalają człowiekowi dotrzeć do natury Buddy.