Prezentacja „Społeczeństwo Belgii”
Belgia jest jednym z najmniejszych państw Europy Zachodniej. Graniczy ona z Francją, Niemcami, Holandią i Luksemburgiem. Ludność Belgii wynosi ponad 11 milionów mieszkańców. Stan ten regularnie wzrasta. Tak wygląda flaga, która została stworzona na wzór francuskiej. Godło natomiast występuje w trzech wersjach (wielki, średni i mały). Przedstawia złotego lwa na czarnym tle otoczonego przez insygnia władzy takie jak berło czy korona . Na dole można zauważyć hasło głoszące „W jedności siła”.
Belgia jest państwem federalnym. Jest podzielona na trzy regiony. Region Flamandzki (Flandrię) na północy , Region Waloński (Walonię) na południu oraz Region Stołeczny Brukseli znajdujący się na terenie Flandrii , mimo to jest oddzielną jednostką administracyjną. Z kolei Flandria i Walonia są podzielone na prowincje. Po pięć w każdym regionie. W Belgii występują trzy główne języki: niderlandzki, francuski i niemiecki. W części flamandzkiej obowiązuje język niderlandzki, w części walońskiej język francuski. Natomiast Bruksela jest regionem dwujęzycznym. Istnieje również wspólnota niemieckojęzyczna i występuje ona we wschodniej części Walonii. Większa część ludności Belgii posługuje się językiem niderlandzkim (prawie 60%). W samej stolicy w większości używany jest język francuski.
W Belgii występuje monarchia konstytucyjna. Zgodnie z postanowieniami konstytucji głową państwa jest król ,obecnie Filip I ,który przejął tron po abdykacji swojego ojca Alberta II. Żoną Filipa I jest Matylda ( daleka kuzynka Bronisława Komorowskiego, córka Anny Komorowskiej). Do kompetencji króla należy: reprezentowanie państwa, powoływanie i odwoływanie ministrów, nadawanie tytułów szlacheckich i orderów, może dać tzw. weto absolutne na ustawy uchwalone przez parlament (jednak robi to bardzo rzadko), może zdymisjonować rząd ,dowodzi armią, przyznaje obywatelstwo i dysponuje prawem łaski. Pełni również rolę mediatora między dwiema grupami językowymi oraz uczestniczy w różnych uroczystościach min. Święto Narodowe 22 lipca. Władza ustawodawcza w państwie należy do króla i do Parlamentu, który składa się z dwóch izb ( Izby Reprezentantów i Senatu). Władzę wykonawczą sprawuje rząd federalny na czele z premierem (Elio Di Rupo). W rządzie występuje równy podział między polityków flamandzkich i walońskich narzucony przez konstytucję.
Teraz opowiem o religii w Belgii. Mimo ,iż istnieje tolerancja religijna zapisana nawet w konstytucji to społeczeństwo nie może do końca zaakceptować tego ,że islam stał się drugą religią Belgii. W społeczeństwie tym przeważa chrześcijaństwo (aż 62%). Dużym problemem stał się napływ imigrantów z krajów arabskich i tym samym rozwój islamu. Wobec tego problemy innych religii zmniejszyły swoje znaczenie. Nie występuje już dawna niechęć do protestantów czy ludności żydowskiej. Obok chrześcijaństwa, islamu, prawosławia czy judaizmu występuje również buddyzm (około 30 000 tys. osób). Jednak bardzo duża część społeczeństwa deklaruje ateizm oraz wolnomyślicielstwo. Rozwija się tzw. laicyzacja czyli (zmniejszenie oddziaływania instytucji religijnych na sposób życia i postępowania społeczności). Liczne stowarzyszenia laickie mają prawo za zgodą rodziców do nauczania dzieci zgodnie z ich przekonaniami. Całkiem niedawno kontrowersje wzbudził zakaz używania w szkołach na obszarze francuskojęzycznym takich słów jak Boże Narodzenie, Wielkanoc, Wszystkich Świętych czy karnawał, ponieważ słowa te kojarzą się z chrześcijaństwem i mogą ranić uczucia wyznawców innych religii. Tradycyjne nazwy świąt znikną z kalendarzy i zostaną zastąpione innymi np. ferie jesienne, wakacje zimowe itp. W Belgii istnieje system w którym to państwo finansuje kulty religijne (utrzymuje kościoły czy pensje księży). Czasami jednak niezadowolenie budzi nierówny podział środków finansowych. Obowiązuje również tzw. podatek kościelny (wyznaniowy) który jest płacony przez obywatela na wskazany przez niego prawnie zarejestrowany kościół lub związek wyznaniowy. Podatek ten jest odliczany od wynagrodzenia za pracę.
Belgia jest po Holandii drugim krajem pod względem gęstości zaludnienia w Unii Europejskiej. Rośnie liczba osób żyjących samotnie. W 2000 roku było ich więcej niż związków dwuosobowych. Obecnie na 4.5 miliona gospodarstw domowych przypada 1.5 miliona gospodarstw jednoosobowych. Dużych rodzin jest coraz mniej. Istnieje bardzo duża liczba par bezdzietnych. Przeciętna rodzina z trudem zbliża się do trzech lub czterech osób. Liczba małżeństw kształtuje się na poziomie około 4.5 miliona z czego 17 tysięcy to małżeństwa osób tej samej płci. Spada liczba zawieranych małżeństw ,natomiast rośnie liczba rozwodów. Średnia długość życia wynosi 77 lat dla mężczyzn i 82 lata dla kobiet. Na życie w tym kraju duży wpływ ma polityka społeczna i oświatowa prowadzona przez państwo, która kształtowała się na przestrzeni lat. Na mocy „paktu społecznego” z 1944r. wszystkie ubezpieczenia społeczne stały się obowiązkowe. Część składek odprowadzają pracownicy, część pracodawcy. Wszystkie świadczenia są w całości finansowane z obowiązkowych składek ubezpieczeniowych. Państwo finansuje jedynie systemy świadczeń dla osób wymagających szczególnej pomocy. Płaca minimalna w Belgii wynosi około 1 500 euro (drugie miejsce w Europie po Luksemburgu). Stopa bezrobocia waha się na poziomie 8,6%. Jednak rząd stara się je zmniejszyć pomagając osobom trwale bezrobotnym. W północnej części kraju zajmuje się tym flamandzkie biuro zatrudnienia. Dodatkowo osoby bezrobotne mogą starać się o zasiłek ,który wynosi od około 400 do 800 euro (w zależności od sytuacji, czy osoba jest samotna, posiada dzieci itp.) Belgia ma jeden z najlepiej działających systemów opieki lekarskiej w Europie. Leczenie jest powszechnie dostępne i stosunkowo tanie dla pacjenta, jednak kosztowne dla pracodawców (którzy odprowadzają większość składek). Pacjent może swobodnie wybierać formę opieki medycznej (prywatną lub państwową oraz konkretnego lekarza). Składki pracowników i pracodawców stanowią 68% całej puli, natomiast państwo dokłada pozostałe 32% za osoby, które nie są w stanie uiścić płatności (np. osoby niepełnosprawne, ludzie o bardzo niskich dochodach). Większość usług jest częściowo odpłatne (pobyt w szpitalu, wizyty lekarskie, dentystyczne oraz zakup leków). Jednak pacjenci mogą starać się o zwrot kosztów z ich ubezpieczenia zdrowotnego. O dodatkowe zwiększenie (ponad normę) stopnia refundacji z kasy chorych mogą starać się osoby będące w złej sytuacji finansowej lub ci ,którzy wymagają natychmiastowej pomocy medycznej. Szkolnictwo w Belgii wygląda następująco. Pierwszym etapem są przedszkola dla dzieci od 3 do 6 roku życia. Przedszkola nie są obowiązkowe, jednak ponad 90% rodziców posyła swoje pociechy już w wieku 3 lat. Kolejnym etapem jest szkoła podstawowa trwająca 6 lat. Następnie szkoła średnia ,która daje dwie możliwości wyboru (w zakresie kształcenia tradycyjnego lub zreformowanego). Tradycyjna występuje w szkołach katolickich, zazwyczaj na terenie Flandrii i obejmuje dwa cykle po trzy lata (przygotowuje do studiów wyższych). W systemie zreformowanym istnieją trzy ścieżki kształcenia. Pierwsza pozwala zdobyć wykształcenie ogólne i przygotowuje do dalszej nauki na uczelniach wyższych. Druga skupia się na wykształceniu technicznym. Natomiast trzecia nastawiona jest na szkolenia zawodowe i przygotowuje do podjęcia pracy. Wszystkie osoby kończące szkołę średnią mają prawo do studiowania na uczelniach wyższych. Istnieją trzy typy szkół wyższych (państwowe, katolickie i prywatne niewyznaniowe).
Teraz przedstawię Belgię od strony kuchni. Belgijska kuchnia zasługuje na szczególną uwagę. To właśnie tam wynaleziono frytki. Sprzedaje się je w specjalnych budkach, z dodatkiem różnych sosów (najczęściej z majonezem). Często serwowane są również z dodatkiem małż (tzw. mule z frytkami). Duże uznanie zdobyły również belgijskie gofry, oraz wspaniałe wyroby czekoladowe min. pralinki Leonidas. Oprócz czekolady na deser serwuje się również min. pierniki (speculoos). Wybierając się do Belgii warto spróbować takich potraw jak min. Waterzooi (czyli specyficzną gęsta zupę przyrządzaną z ryb, warzyw oraz ziół). Specjalnością Brabancji są klopsy w piwie. Popularne są również takie dania jak zając w piwie czy gulasz wołowy zwany carbonnade. W belgijskiej kuchni nie może zabraknąć dwóch produktów - piwa i cykorii. Istnieje tam około 500 gatunków piwa. Przeciętny Belg wypija ponad 130 litrów piwa rocznie. Warto zaznaczyć ,że w restauracjach i kawiarniach obowiązuje zakaz spożywania alkoholu zawierającego więcej niż 20%, przyczynia się to do większego spożycia piw.
Belgia posiada szereg własnych, oryginalnych tradycji i obyczajów. Najpierw opowiem o tym jak wyglądają tam tradycyjne święta chrześcijańskie (z uwagi na to ,iż chrześcijanie stanowią w Belgii większość).
Boże Narodzenie: atmosferę tych świąt można poczuć na wiele dni przed z powodu wielu kiermaszów i wystaw. Jednak sama Wigilia wygląda nieco inaczej. Belgowie często nie mają czasu ,aby stworzyć tradycyjne wigilijne dania. Dlatego często korzystają z gotowych produktów takich jak np. indyk. Coraz bardziej popularne jest spędzanie świąt w różnego rodzaju restauracjach ze znajomymi. Jeśli jednak ktoś zdecyduje się spędzić czas w rodzinnej atmosferze ,na stole pojawiają się takie dania jak ostrygi, homary, dziczyzna, a to wszystko popijane jest szampanem. Obowiązkowe jest również ciasto z kremem zwane polanem. W wielu rodzinach od wigilijnej kolacji ważniejszy jest obiad w pierwszy dzień świąt, ponieważ wolny od pracy jest tylko 25 grudnia. Noc wigilijna to dla wielu mieszkańców jedyna noc w roku, aby udać się do kościoła, wtedy też przypominają sobie kolędy. To również okazja aby obdarować się prezentami. Zgodnie z tradycją już 6 grudnia dzieci wystawiają przy kominku kapcie, aby Mikołaj mógł włożyć prezenty. Ponownie Mikołaj przychodzi w Wigilię ale nazywa się już Ojciec Bożonarodzeniowy i wkłada prezenty pod choinkę, które wolno rozpakować dopiero po północy. We Wielkanoc natomiast nie ma tradycyjnych potraw, które wystawia się na stół w czasie świąt. Jedynym zwyczajem, który powoli zanika, jest poszukiwanie przez dzieci czekoladowych jajek i innych drobiazgów, które ukryli przed nimi dorośli. Zabawa rozpoczyna się na znak bicia dzwonu kościelnego, który słychać w całej pobliskiej okolicy w niedzielny ranek. Dzieci prześcigają się wtedy w tym, które z nich zbierze więcej drobiazgów. W okresie lutego i marca odbywają się liczne uroczystości karnawałowe. Te najsłynniejsze mają miejsce min. Binche, Eupen (Epen) czy Aalst (Alost). Ten pierwszy, karnawał w Binche jest jednym z najstarszych tego typu uroczystości w Europie i został wpisany na listę dziedzictwa UNESCO. W tym czasie w centrum miasta zbiera się wielotysięczny tłum, a ulicami paraduje wielu przebierańców. Wszystkiemu towarzyszy muzyka. Główną atrakcja imprezy jest parada Gilles - mężczyzn w tradycyjnych strojach, rzucających w tłum pomarańczami (przynosić ma to szczęście). Na szczególną uwagę zasługuje również Festiwal Omme-gang (czyli liczne pokazy, przedstawienia odprawiane na cześć Karola V). Po lewej stronie parada Gilles w tradycyjnych strojach, po prawej festiwal Omme-gang.
Kolejną tradycją jest również układanie kwiatowego dywanu w połowie sierpnia co dwa lata na Wielkim Placu w Brukseli.
Belgia jest jednym z najlepiej rozwiniętych krajów Europy. Znajduje się w czołówce europejskiej pod względem eksportu. Podstawą gospodarki jest wysoko rozwinięty przemysł (głównie hutniczy, chemiczny, spożywczy, motoryzacyjny). Dwa największe miasta to Bruksela i Antwerpia. Bruksela jest min. siedzibą instytucji Unii Europejskiej czy NATO. Natomiast Antwerpia to ważny ośrodek przemysłu, największe miasto portowe w kraju oraz największy ośrodek szlifierstwa diamentów na świecie.
Belgia jak każdy kraj ma również swoje problemy. Jednym z nich jest wzajemna niechęć Flamandów i Walonów. Wynika to z wielu różnic pomiędzy nimi. Jedni i drudzy mają odrębne tradycje, zwyczaje. Powodem konfliktów zazwyczaj jest język. Nie posiadają oni wspólnej tożsamości narodowej. Mówi się często ,że nie ma Belgów, tylko Walonowie i Flamandowie. Niektórych dziwi fakt, iż państwo to jeszcze się nie rozpadło. Mimo to są osoby ,które nie mają problemu z takim stanem rzeczy. Dużą rolę w pojednaniu dwóch grup ma sam król, który pełni rolę mediatora. Spory budzi nie tylko język lecz kontrasty pomiędzy nimi. Istnieje nieoficjalny podział na bogatą północ (Flandrię) i biedniejsze południe (Walonię). Część Flamandów nie zgadza się na pomoc południowej części kraju. Kolejnym problemem jest wzrastająca liczba imigrantów, co nie spotyka się z akceptacją społeczeństwa. Obecnie w Belgii przebywa ok. miliona obcokrajowców, co stanowi ok. 10 proc. całej populacji tego kraju. Najwięcej obcokrajowców pochodzi z Włoch ,Francji, Holandii, Niemiec i państw arabskich min. Maroko. Niepokojące jest rosnące wśród nich bezrobocie. Jeśli chodzi o problemy w Belgii nie sposób wspomnieć o kryzysie rządowym w latach 2010-2011. Był najdłuższym kryzysem rządowym w historii świata, trwał 541 dni. W tym czasie kraj nie był w stanie powołać konstytucyjnego rządu. Odbywały się liczne protesty widoczne na zdjęciu. Największym był ten w 2011 roku ,który zgromadził 30 tysięcy osób. Przyczyną kryzysu był brak zgody pomiędzy partiami politycznymi z różnych części językowych i regionalnych. Z uwagi na pogarszającą się sytuację w kraju osiągnięto porozumienie i wybrano Elio di Rupo na stanowisko premiera.
Na zakończenie opowiem trochę o kulturze i sztuce oraz przedstawię najsłynniejsze osoby ,które miały wpływ na rozwój kulturalny w tym kraju. Do ważnych postaci w dziedzinie literatury należy Hugo Claus zmarły w 2008 roku pisarz, twórca min. dzieła pod tytułem „Cały smutek Belgii”. Na terenie Belgii tworzyli również tacy znani malarze jak Pieter Bruegel, Hieronim Bosch i Rubens. Jednak wielką popularność zdobyły komiksy. Mówi się nawet, że Bruksela jest europejską stolicą komiksów. To właśnie tam powstały takie serie jak Smerfy (stworzone przez Peyo), przygody Lucky'ego Lucka (słynnego kowboja ,który był postrachem dla braci Daltonów) autorstwa Marissa, saga Thorgal czy Tintin. W Brukseli został stworzony nawet specjalny szlak komiksowy, gdzie każdy może podziwiać sceny ze słynnych tytułów namalowane na murach okolicznych budynków. Miały one przypominać odwiedzającym miasto o tym, jak wielu znanych twórców komiksów stąd pochodzi. Do słynnych osób należy min. Jean-Claude Van Damme (gwiazda kina akcji). Obecnie w dziedzinie muzyki znane są takie osoby jak Danzel i Kate Ryan (twórcy muzyki dance,pop) oraz autorka muzyki popowo-soulowej Selah Sue czy Gotye pochądzący z Belgii. Kraj posiada również bardzo aktywną scenę jazzową ,odbywają się tam liczne festiwale jazzowe. Kraj ten może się również pochwalić tym ,iż twórcą saksofonu był Belg- Adolphe Sax. Ze znanych osób można wymienić jeszcze Edena Hazarda (piłkarza, pomocnika Chelsea Londyn). Na sam koniec pokaże państwu najważniejsze symbole i zabytki które będąc w Belgii trzeba zobaczyć. (Atomium, Manneken Pis czy Waterloo). Jednak jest to jedynie kropla w morzu wspaniałych zabytków. Z racji ograniczonego czasu nie mogę wymienić ich wszystkich.