Dudzic Katarzyna
ZEWiWP II MUz
GR V
Prucha J. Pedagogika porównawcza. Podstawy międzynarodowych badań oświatowych. Warszawa 2004, PWN.
Rozdział 11. Rodzice a szkoła: problemy i tendencje we współpracy, s.244- 257.
Oddziaływanie rodziców na szkoły to szeroki zakres kontaktów i współpracy między rodzicami a szkołami, we wszystkich państwach demokratycznych jest zabezpieczone pod względem prawnym.
Rozwój historyczny współpracy między rodzicami uczniów a szkołami przebiegał dość burzliwie.
Kilkanaście lat temu w Czechach uznawano za konieczność współpracę rodziców ze szkołą, później jednak zrezygnowano z tej koncepcji i głoszono pogląd, że ingerencja rodziców w pracę szkół jest niestosowna.
Szkoła, jako instytucja z wykwalifikowanymi pracownikami dydaktycznymi powinna sama troszczyć się o właściwe przygotowanie dzieci do dalszej nauki. Rodzice, jako laicy nie powinni ingerować zbytnio w pracę szkół, lecz powierzać wszystko, co jest związane z edukacją szkolną profesjonalistom - nauczycielom.
Żadna z tych powyższych koncepcji nie znalazła przychylności i nie przyjęła się
w Czechach. Obecna sytuacja czeska to taka, w której stopień współpracy oby dwóch instytucji jest niezadowalający (brak wzajemnego zaufania i szacunku).
Na Zachodzie przeważała tendencja do nasilania kontaktów i współpracy rodziców ze szkołą i szkoły z rodzicami.
Wzajemne kontakty, współpraca między rodzicami a szkołami stały się przedmiotem specjalnej dziedziny badań interdyscyplinarnych - kładą nacisk na kwestie praktyczne, jak np. wpływ metod wychowawczych rodziców na wyniki szkolne dzieci, współpraca rodziców z nauczycielami czy wpływ rodziców na konstruowanie programów zajęć pozalekcyjnych.
Europejskie Stowarzyszenie Rodziców (EPA - European Parent's Association), które stara się łączyć ze sobą wymagania polityki edukacyjnej, dotyczące praw rodziców
w stosunku do szkoły z wynikami badań mówiącymi o rzeczywistej współpracy rodziców i szkół w poszczególnych krajach.
Rodzicom wyznaczono trzy podstawowe role, związane z instytucjami oświatowymi: rodzice, jako wychowawcy, rodzice, jako klienci instytucji oświatowych (odpowiedzialność szkoły wobec swoich klientów), rodzice, jako osoby wywierające wpływ na instytucje oświatowe (prawo rodziców do oddziaływania na szkoły oraz na politykę oświatową).
W poszczególnych krajach rozwiązania prawne współpracy rodziców i szkoły różnią się pod kilkoma względami:
Jednostkowe prawa rodziców obejmują prawo do dowolnego wyboru szkoły - w większości krajów wybór ten ograniczony jest przez miejsce zamieszkania,
a np. w Czechach taka możliwość jest nieograniczona oraz prawo do informacji o wynikach w nauce ich dzieci lub o wewnętrznej organizacji szkoły;.
Prawa zbiorowe odnoszą się do reprezentacji rodziców w kierowniczych bądź doradczych organach szkolnictwa. W Norwegii, Szwecji i Niemczech rodzice zajmują stanowiska na szczeblu regionalnym i centralnym.
W wielu krajach europejskich rola rodziców w zarządzaniu oświatą ogranicza się do działalności doradczej. Działalność organizacyjna odnosi się do wspierania systemu oświatowego. W Czechach rodzice na wyższych szczeblach nie współuczestniczą ani w działalności decyzyjnej ani doradczej.
Istnieją dwa powiązane ze sobą obszary relacji między szkołą a rodzicami:
Postawy, systemy wartości, uprzedzenia i poglądy, które w stosunku do edukacji mogą podzielać rodzice,
Komunikacja miedzy rodzicami a szkołą.
Zaangażowanie rodziców do edukacji szkolnej dzieci można podzielić na tych rodziców, których cechuje wysoka autonomia dzieci, niezależność młodych ludzi do rodziców oraz na rodziców, którzy do wychowywania dzieci wprowadzają takie wartości jak przynależność do rodziny, szacunek dla osób starszych, szacunek da wiedzy.
W Anglii i Walii w 1988 roku wprowadzono narodowy program nauczania, który obowiązuje do dziś. Program ten w fazie tworzenia był realizowany nie tylko
w szkołach, ale i wśród rodziców. Zorganizowano liczne kampanie promocyjne,
w celu zachęcenia rodziców do przyłączenia się do tworzenia programu narodowego.
Uważam, że rodzina i szkoła to dwa środowiska, które w szczególny sposób oddziałują na dziecko. Od jakości tej współpracy zależą efekty rozwojowe dziecka
i skuteczność pracy dydaktyczno - wychowawczej szkoły. Stąd też, każdej szkole powinno zależeć na dobrym współdziałaniu z rodzicami. Poszukiwanie nowych, bardziej satysfakcjonujących płaszczyzn kontaktu, porozumienia i współpracy
z rodzicami stanowi zadanie współczesnej szkoły. Wypracowane przez lata formy współpracy takie jak: wywiadówki, spotkania indywidualne, uroczystości czy lekcje otwarte wymagają zmian i udoskonalenia.
Prucha J.: Pedagogika porównawcza. Podstawy międzynarodowych badań oświatowych. Warszawa 2004, PWN, s.247.
Prucha J.: Pedagogika porównawcza. Podstawy międzynarodowych badań oświatowych. Warszawa 2004, PWN, s245.
Tamże, s.252.
1