Grupa Armii „Środek” Sztab Grupy

Oddział Rozpoznawczy

Oficer kontrwywiadu 11 października 1941

Propozycje dotyczące podjęcia natychmiastowych kroków przy zajmowaniu Moskwy

Uwzględniając szczególną wojskowo- i polityczno-gospodarczą strukturę Związku Radzieckiego, należy w czasie zajmowania Moskwy, poza czysto wojskowymi zadaniami, zwrócić baczną uwagę na wy­mienione poniżej sprawy. Co prawda, trzeba zauważyć, że ostateczne decyzje można będzie podjąć dopiero w zależności od końcowej sy­tuacji, jaka powstanie wskutek zniszczeń i wynikłych stąd zmian. Niemniej należy przyjąć jako zasadę, że we wszystkich kwestiach ludność będzie oczekiwać inicjatywy ze strony niemieckiej, ponieważ w Moskwie nie istnieje prywatne życie gospodarcze ani prywatna inicjatywa.

Zakaz noszenia broni, środki przeciw wrogim akcjom wobec Wehrmachtu, przeciw sabotażom, demobilizacja

Oprócz zwykłych zarządzeń, związanych z tymi sprawami, trzeba koniecznie nakazać natychmiastową demobilizację wszystkich miesz­kańców, żołnierzy Armii Czerwonej.

Instytucje wojskowe i koszary (oraz osiedla wojskowe, osiedla lot­nicze, magazyny i składowiska) należy opróżnić z ludzi, zostawiając na miejscu cały inwentarz ruchomy; adresy patrz- opis wojskowo-geograficzny, str. 62—65. Nowy Dom Czerwonej Armii znajduje się .przy placu Komuny nr 2 (Ploschtschadj Kommuny).

Lotnictwo wojskowe i cywilne, lotniska- patrz opis wojskowo-geograficzny, str. 65, 66, 67.

Instytucje centralne

Po zajęciu miasta powinno być wydane specjalne zarządzenie o roz­wiązaniu wszystkich centralnych instytucji państwowych i partyj­nych. W odróżnieniu od tego należy wydać zarządzenie o ciągłości pracy wszystkich urzędów obwodowych, miejskich oraz 23 rejono­wych. Należy jedynie usunąć z nich wszystkich przedstawicieli NKWD. Odpowiedzialność za normalne funkcjonowanie przedsię­biorstw muszą ponosić pozostający na miejscu funkcjonariusze, którzy ze swego własnego środowiska powinni wyłonić najzdolniejszych lub starszych (w miarę możności bezpartyjnych), do tymczasowego kierowania przedsiębiorstwami.

Adresy instytucji patrz: opis wojskowo-geograficzny str. 50-51.

Transport

(Opis wojskowo-geograficzny str. 21—25, 68—76)

Jednocześnie z okupacją i ochroną kolei, dróg wodnych, szos i mos­tów należy koniecznie zarządzić, aby na miejscu pozostali wszyscy urzędnicy i robotnicy instytucji transportowych, nie wyłączając członków partii komunistycznej. Trzeba natomiast usunąć wszystkich przedstawicieli NKWD. Zasady ogólne- patrz wyżej.

Mosty przez Moskwę, kanał i Jauzę wymienione na str. 74-75 opi­su wojskowo-geograficznego. Dworce komunikacji dalekobieżnej i li­nie kolejowe- 68-69, szosy- 73.

Zarządzić zachowanie pod groźbą kary wszystkich środków trans­portowych oraz zapasów itd. Mając na względzie to, że cały transport samochodowy (osobowy i ciężarowy) jest własnością państwa, należy podjąć środki w celu przejęcia wszystkich samochodów i składów paliwa. Zarządza tym biuro Mostaksomotor, Moskwa, Kuźniecki Most 20.

Aż do specjalnego zarządzenia wstrzymać doręczanie poczty.

Łączność, poczta, telegraf, radio

(Opis wojskowo-geograficzny str. 25—26, 77—80)

Po zdobyciu łącznic telefonicznych, central i podstacji, jeżeli nie będą zniszczone, wstrzymać ich funkcjonowanie do dalszych zarzą­dzeń. Natomiast jak najszybciej wznowić transmisję radiową, zwłasz­cza pracę sieci rozgłośni radiowych (str. 26), aby w pierwszym okresie za pomocą tych środków informacji kierować ludnością. Ponieważ znaczna część łączności rosyjskiej zależy od Moskwy, ogromne zna­czenie będzie miało zdobycie Ludowego Komisariatu Łączności i pod­ległych mu organów.

Przedsiębiorstwa komunalne

(str. 27-29, 81-83)

Należy przypuszczać, że przedsiębiorstwa te będą częściowo znisz­czone i z tego powodu powstaną niewątpliwe trudności z energią, wodą, kanalizacją, gazem. Pracowników tych przedsiębiorstw będą obowiązywać wymienione wyżej zasady.

Dobrze by było przygotować odpowiednie ulotki, które wyjaśniały­by urzędnikom i robotnikom sytuację.

Przemysł

(str. 30—31, 80—105)

Przemysł, w swej części nie zniszczonej, zostanie najprawdopodob­niej zahamowany z braku energii. Może to spowodować bezrobocie i rozruchy. Trzeba wezwać robotników do powrotu na ich miejsca pracy (ulotki są już obecnie przygotowywane). Można będzie wykorzystać robotników do usuwania zniszczeń. Zarządzenie o ciągłości pracy i o metodach kierowania (przedsiębiorstwami) patrz wyżej (likwidować przedstawicieli NKWD). Zdobycie wszelkiego rodzaju goto­wych wyrobów, przede wszystkim niezbędnych dla wojska rzeczy zimowych (futra, skóra, tkaniny itd.).

Organizacja rozdziału towarów

(str. 31—32, 105—108)

Wszystkie organizacje, zajmujące się rozdziałem towarów, powinny bez przeszkód kontynuować swoją pracę, nie rozdawać, nie trwonić i nie niszczyć towarów. Wszyscy poprzedni kierownicy instytucji lub ich podwładni ponoszą za to odpowiedzialność. W sprawach pozosta­łych zarządzenie jak wyżej.

Instytucje kulturalne

(str. 33—34, 109—125)

Wydać zarządzenie w sprawie ochrony instytucji kulturalnych (muzeów, teatrów, archiwów, bibliotek, wystaw itd.).

Banki, finanse

Zasadnicze zarządzenie jak poprzednio. Zabezpieczyć pozostałą jesz­cze walutę i banknoty. Urzędnicy ponoszą odpowiedzialność. Kasy oszczędności!

Punkty różne

W czasie zajmowania miasta, dużych obiektów, ważnych pod wzglę­dem wojskowym urzędów, organizacji radzieckich i NKWD zwrócić uwagę na następujące obiekty:

Zjednoczenie hoteli moskiewskich.

Mosgorsprawka, biuro adresowe (zdobycie materiałów).

Milicja, Pietrowka 38, Durasowski plac 11.

Punkt dezynfekcji.

Biura MOPR-u przy ulicy Ogariewa (Międzynarodowa Organizacja Pomocy Rewolucjonistom).

Komitet Moskiewskiej Partii Komunistycznej. Plac Stary 6.

Muzeum antyreligijne. Kalajewska 23.

Remiza strażacka, szpitale, stacje weterynaryjne, apteki.

Zażądać od wszystkich urzędników i robotników tych instytucji oraz od pogotowia ratunkowego, aby pozostali na swoich miejscach pracy. Wykorzystać ich dla potrzeb ludności.

Administracja domów

Ponieważ nie istnieją właściciele domów, mieszkańcy domu powin­ni natychmiast wybrać osobę odpowiedzialną i kilku zastępców, któ­rzy będą odpowiadać za porządek i bezpieczeństwo w domu, za to, żeby nic nie było niszczone ani wywożone. Są oni odpowiedzialni za strzelanie z domów i za ukrywanie się tam członków NKWD. W ra­zie wybuchu pożaru, podłożenia min, ostrzału lub innej szkody wy­rządzonej Wehrmachtowi aresztować zakładników.

Zakaz gromadzenia się

zarówno pod gołym niebem, jak w klubach i przedsiębiorstwach. Wszystkie sądy powinny natychmiast przerwać całą swoją działal­ność. Zdobycie więzień. Traktowanie więźniów politycznych.

Zakaz wydawania prasy i druków

Robotnicy i urzędnicy tych instytucji powinni pozostać na swych miejscach zgodnie z powyższymi zarządzeniami. Zwrócić szczególną uwagę na redaktorów. Dopuszczać do pracy tylko bezpartyjnych. Wojsko powinno zająć wydawnictwa, drukarnie, instytucje kartogra­ficzne (adresy patrz str. 132-134).

Wyższe uczelnie, szkoły itd. powinny zawiesić swoją działalność.

Dzieci bezdomne

Liczba dzieci bezdomnych w Moskwie jest wyjątkowo duża. Jak wiadomo, władza radziecka używa ich do aktów sabotażu. Propozycja: każda moskiewska rodzina, posiadająca mniej niż dwoje dzieci, będzie musiała, aż do ostatecznego rozwiązania tego problemu, przyjąć jedno bezdomne dziecko i troszczyć się o nie.

Zakaz używania napojów alkoholowych.

Wydać zarządzenie dotyczące walki z ewentualnymi epidemiami.

Wydać zarządzenie dotyczące enkawudzistów w wojsku.

Milicja drogowa. Należy żądać od niej, by w każdych okolicznoś­ciach wykonywała nadal swoje funkcje. Nie należy przypuszczać, że różne instytucje będą nadal, tak jak na Zachodzie, pracować bez specjalnego nakazu ze strony niemieckiej.

Różne posunięcia w sprawie ulotek

Mając na względzie poprzednie doświadczenia, wydaje się rzeczą możliwą rozwinięcie szerokiej akcji przygotowawczej za pomocą ulo­tek. W akcji tej należy brać pod uwagę i podkreślać następujące sprawy:

1. Rząd radziecki przegrał definitywnie. Wkraczającym wojskom niemieckim, które prowadzą wojnę przeciw rządowi, a nie przeciwko narodowi, nie należy stawiać żadnego oporu. Zagrozić karami!

2. Ludność powinna zadbać, by wszystko, co jest jej do życia nie­zbędne, nie zostało zniszczone i zachowało się. Jeżeli miasto znajdzie się w biedzie, będzie to wina nie tylko władzy radzieckiej, ale także miesz­kańców Moskwy.

Myśl ta powinna przekonywać swoją żelazną logiką. Ponadto prze­rzucimy w ten sposób odpowiedzialność za wszystko, co się stało, na władzę radziecką.

3. Specjalna ulotka powinna tłumaczyć wymienione wyżej posunię­cia urzędnikom i pracownikom rady miejskiej, transportu, łączności, przedsiębiorstw komunalnych i handlowych. W innej ulotce powinno się apelować do strażaków, personelu szpitali, stacji weterynaryjnych, aptek i do wszystkich pracujących w milicji.

Trzecia ulotka powinna być chyba adresowana do pracowników in­stytucji kulturalnych. Ulotki powinny informować ludność, jak ma się zachować podczas wkraczania wojsk niemieckich, i powinny wywołać wrażenie, że zatroszczy się o nią nowy ład i że ten nowy ład nadchodzi.

Postępowanie z wojskiem

Przed wkroczeniem do Moskwy raz jeszcze należy każdej jednostce wyjaśnić przepisy dotyczące grabieży i kar za grabież.

Być może trzeba będzie wojsku wytłumaczyć, że Moskwa jest starym wspaniałym

miastem Rosji przedbolszewickiej, a z drugiej strony, sta­nowi jedyne międzynarodowe okno wystawowe czerwonych prowody­rów, ale w obu wypadkach cały ten przepych odcina się od nędznego życia narodu.

---